رویکردی نظری به سیاستهای مهاجرتی دولتهای مهاجرپذیر
الموضوعات :
غلام عباس حسینی
1
,
محمد رادمرد
2
,
حسین رفیع
3
1 - دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه مازندران، ایران
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ایران
3 - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ایران
الکلمات المفتاحية: سیاست مهاجرتی, مهاجرت, منافع ملی, ارزشهای ملی و دولتهای مهاجرپذیر. ,
ملخص المقالة :
مهاجرت هرچند پدیده‌ای جدید نیست و در طول تاریخ همواره وجود داشته است، در دنیای امروز به مسئله‌ای غامض و پیچیده تبدیل شده است. این مسئله درباره رویکرد دولت‌ها به مسئله مهاجرت نیز صادق است. تفاوت رویکرد دولت‌ها در قبال مسئله مهاجرت و چالش‌هایی که در کشورهای صنعتی به شکل گاه و بیگاه در این زمینه رخ می‌دهد، نشان‌دهنده این واقعیت است. از اینرو این مقاله به بررسی زمینه‌های نظری سیاستهای مهاجرتی دولتهای مهاجرپذیر می‌پردازد. پرسشی را که به طور خاص دغدغه این پژوهش است، می‌توان اینگونه مطرح کرد: چرا دولتهای مهاجرپذیر در مقابل ورود مهاجران، سیاستهای متفاوتی را در پیش میگیرند؟ پاسخ این پرسش را باید در دو مفهوم «منافع ملی» و «ارزشهای ملی» متفاوتِ حاکم بر جوامع و دولتهای مختلف و وزن متفاوت هر یک از این دو در عرصه سیاستگذاری جستوجو کرد. به عبارتی دیگر به نظر می‌رسد که هرگونه سیاستگذاری درباره مهاجرانی که وارد خاک یک کشور می‌شوند، لاجرم بر اساس اتمسفری است که برآمده از این دو مؤلفه است. در این چارچوب، ذیل بحث منافع ملی، به وجوه مختلف اقتصادی، اجتماعی، نظامی- امنیتی و مسائل زیستمحیطی اثرگذار و ذیل بحث ارزشهای ملی، به رویکردهای اخلاق‌محور، عرف‌محور و دین‌محور سیاستهای مهاجرتی توجه خواهد شد. رویکرد این پژوهش، نظری است و با روشی تبیینی و با شیوه گردآوری داده‌ها به شکل کتابخانه‌ای به طرح پشتوانه‌های سیاستهای مهاجرتی می‌پردازد.
قرآن کریم آذرشب، محمدتقی و دیگران (1396) «جایگاه امنیت در مکتب کپنهاگ: چارچوبی برای تحلیل»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره 40، صص 119-146.
آقابخشی، علی و مینو افشاری‌راد (1389) فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار.
آوتویت، ویلیام و تام باتامور (1392) فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، نشرنی.
تریف، تری و دیگران (1383) مطالعات امنیتی نوین، ترجمه علی‌رضا طیب و وحید بزرگی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جعفری، علی‌اکبر و وحید ذوالفقاری (1401) تحول پارادایمیک در نظریه‌های روابط بین‌الملل، مازندران، دانشگاه مازندران.
جمراسی فراهانی، علی‌اصغر (1374) بررسی مفاهیم نظری امنیت ملی (عوامل تهدید امنیت ملی و شیوه‌های حراست از آن در سیاست بین‌الملل)، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
خواجه‌نوری، بیژن (۱۴۰۱) نظریه‌های مهاجرت بین‌المللی، تهران، طرح نو.
دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۷) لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1394) نظریه‌ها و فرانظریه‌ها در روابط بین‌الملل، تهران، مخاطب.
طاهری‌دمنه، محسن و معصومه کاظمی (۱۳97) «مهاجرت در بین جوانان، مطالعه کیفی در تصاویر آینده»، نشریه مطالعات میان¬رشته‌ای در علوم انسانی، شماره ۴۰، صص ۵۳-۷۸.
مک¬لین، ایان (1381) فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید احمدی، تهران، میزان.
Bader, V. (2005) The ethics of immigration, Constellations, 12(3), 331-361.
Bauböck, R. (2001) Public culture in societies of immigration, Internationell migration och etniska relationer, Malmö högskola.
Ceyhan, A. (2001) Terrorisme, immigration et patriotisme, Les identités sous surveillance, Cultures & Conflits, (44), 117-133.
Crul, M. (2024) Integration into diversity theory renewing–once again–assimilation theory, Journal of Ethnic and Migration Studies, 50(1), 257-271.
Czaika, M., & De Haas, H. (2013) The effectiveness of immigration policies, Population and Development Review, 39(3), 487-508.
De Haas, H. (2021) A theory of migration: the aspirations-capabilities framework, Comparative migration studies, 9(1), 1-35.
Filipov, I. (2023) Understanding the Migration Experience: Theorizing the Concept, Sci. J. Cahul St. U. Bogdan Petriceicu Hasdeu, 1(1), 132-151.
Helbling, M., Bjerre, L., Römer, F., & Zobel, M. (2017) Measuring immigration policies: The IMPIC database, European Political Science, 16, 79-98.
Johnson, K. (2014) Theories of Immigration Law, Arizona State Law Journal, 46(1), 1211-1251.
Kenya revenue authority, (2015) National values and principles of governance, Pp. 1-22.
Laliena, C. (2015) Holy War, Crusade and Reconquista in recent Anglo-American Historiography about the Iberian Peninsula, Imago temporis: medium Aevum, p. 109-122. https://doi.org/10.21001/itma.2015.9.04.
Lee, E. S. (1966) A theory of migration, Demography, 3, 47-57.
Masri, B., & Crotenco, I. (2020) The neo–realistic approach in modern economic immigration policy, Relaţii internaţionale, Plus, 17(1), 215-219.
O’Reilly, K et al. (2023). The Routledge handbook of refugee narratives, London, Routledge.
Safi, M. (2006) Le processus d’intégration des immigrés en France: inégalités et segmentation, Revue française de sociologie, 47(1), 3-48.
Simpson, J. and Weiner, E. (1989) The Oxford English Dictionary, A Clarendon Press Publication.
Torrecilla, E. R. (2002) Immigration et droits de l'homme: défis et perspectives, Université de Gironna, 1-33.
Turner, J., & Bailey, D. (2022) ‘Ecobordering’: casting immigration control as environmental protection, Environmental Politics, 31(1), 110-131.
Viprey, M. (2010) Immigration choisie, immigration subie: du discours à la réalité, La Revue de l'Ires, 64(1), 149-169.
Weiner, M. (1990) Secuity, Stality and International Migration, Center for International Studies, Massachusetts Institute of Technology, Pp. 5-46.
Wickramasinghe, A. A. I. N., & Wimalaratana, W. (2016) International migration and migration theories, Social Affairs, 1(5), 13-32.
Zogata-Kusz, A. (2012) Theoretical perspectives on immigration policy and politics, Contemporary European Studies, (01), 5-22.
