مکانیسم روان‌شناختی زیربنای اعتیاد به اینترنت بر دلزدگی زناشویی: نقش میانجیگر پرخاشگری ارتباطی پنهان و کیفیت رابطه زوجی
الموضوعات :
نازنین فاتحی
1
,
محسن کچویی
2
,
فاطمه جوهری فرد
3
1 - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
2 - دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، استادیار گروه روانشناسی، دانشكده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی خانواده،دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: دلزدگی زناشویی, اعتیاد به اینترنت, پرخاشگری ارتباطی پنهان, کیفیت رابطه زوجی, زنان متاهل,
ملخص المقالة :
دلزدگی زناشویی، به‌عنوان یک پدیده آسیب‌زا در تعاملات زوجي، با ایجاد پیامدهای نامطلوب می‌‌تواندکانون رابطه را آشفته وگسسته نماید. لذا، بررسی عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. بر این اساس، هدف از پژوهش‌حاضر تعیین نقش میانجیگر پرخاشگری ارتباطی پنهان وکیفیت رابطه زوجی در رابطه بین اعتیاد به اینترنت و دلزدگی زناشویی بود. پژوهش‌حاضر یک مطالعه توصیفی بود‌که روی 337 زن متأهل شهر تهران در سال 1402 انجام شد. شرکت‌کنندگان با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های دلزدگی زناشویی پاینز و همکاران (1996)، پرخاشگری رابطه‌ای پنهان کارول و همکاران (2006)، اعتیاد به اینترنت یانگ (2009) وکیفیت رابطه زوجی کوندی و همکاران (2016) استفاده شد. داده‌ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتايج تحلیل میانجی نشان دادکه اثر مستقیم اعتیاد به اینترنت بر دلزدگی زناشویی معنادار بود (210/0=β؛000/0=p).اثر غیرمستقیم اعتیاد به اینترنت بر دلزدگی زناشویی هم از طریق پرخاشگری ارتباطی پنهان و هم از طریق کیفیت رابطه زوجی نیز معنادار بود (به‌ترتیب 039/0=β؛ 002/0=p و 128/0=β؛ 002/0=p). بنابراین، پرخاشگری ارتباطی پنهان و کیفیت رابطه زوجی در رابطه بین اعتیاد به اینترنت و دلزدگی زناشویی نقش میانجی‌گری جزیی را ایفا نمودند. نتایج این پژوهش می‌تواند با گسترش مفاهیم نظری در زمینه زوج درمانی و ارائه بینشی جدید در مورد پیچیدگی‌های روابط، برای محققان و درمانگران سلامت روان مفید واقع شود. افزون‌بر این، از منظر عملی می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای طراحی مداخلات جهت بهبود روابط زوجی قرار گیرد.
Agbaria, Q. (2021). Internet Addiction and Aggression: The Mediating Roles of Self-Control and Positive Affect. International Journal of Mental Health and Addiction, 19(4), 1227-1242. doi:10.1007/s11469-019-00220-z
Alavi S. S. (2010). Psychometric properties of Young internet addiction test. International Journal of Behavioral Sciences, 4(3), 183-189.
Almasi, S., Liaqat, R., & Hosseini, M. (2021). Psychometric properties of Internet addiction test and its relationship with aggression among 20-30-year-old youth in Tehran. PSYCHOMETRY, 10(38), 7-20.
Bagheri, R., Ostovar, S., Griffiths, M. D., & Mohd Hashim, I. H. (2023). Server connection versus marital disconnection: An investigation of the effect of internet addiction on couple burnout in Iran. Technology in Society, 72, 102163. doi:doi.org/10.1016/j.techsoc.2022.102163
Brito, A., Lima, C., Brito, K., Freire, R., Messias, R., Rezende, L., . . . Silveira, M. (2023). Prevalence of internet addiction and associated factors in students. Estudos de Psicologia (Campinas), 40. doi:10.1590/1982-0275202340e200242
Byrne, B. M. (2016). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (3rd ed.). New York: Routledge.
Carroll, J. S., Nelson, D. A., Yorgason, J. B., Harper, J. M., Ashton, R. H., & Jensen, A. C. (2010). Relational aggression in marriage. Aggressive Behavior, 36(5), 315-329. doi:doi.org/10.1002/ab.20349
Chonody, J. M., Gabb, J., Killian, M., & Dunk-West, P. (2018). Measuring Relationship Quality in an International Study: Exploratory and Confirmatory Factor Validity. Res Soc Work Pract, 28(8), 920-930. doi:10.1177/1049731516631120
Colton, K. C., Godleski, S. A., & Crane, C. A. (2023). Applying a bifactor model to the functions of relational aggression: Associations with hostile attribution biases and difficulties with emotion regulation. Aggressive Behavior, 49(1), 58-67. doi: 10.1002/ab.22053
Coolidge, F. L. (2006). Statistics: A gentle introduction (2nd ed.). . Thousand Oaks, CA: Sage.
Cuzzocrea, F., Gugliandolo, M. C., Costa, S., Kuss, D. J., & Liga, F. ((2022)). Couples' Relationship Satisfaction and Problematic Internet Use-A Dyadic Response Surface Analysis. Qwerty-Open and Interdisciplinary. Journal of Technology, Culture and Education.
Damari, B., Masoudi Farid, H., Hajebi, A., Derakhshannia, F., & Ehsani-Chimeh, E. (2022). Divorce Indices, Causes, and Implemented Interventions in Iran. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 28(1), 76-89. doi:10.32598/ijpcp.28.1.3455.1
Fatehi, N., Kachooei, M., & Gholami-Hosnaroudi, M. (2021). The Causal Model of Couple Burnout Based on Irrational Relationship Beliefs, Non-adaptive Strategies of Cognitive Emotion Regulation, and Psychological Capital. International Journal of Behavioral Sciences, 15(2), 120-126. doi:10.30491/ijbs.2021.263310.1448
Gewirtz-Meydan, A., & Finzi-Dottan, R. (2018). Narcissism and Relationship Satisfaction from a Dyadic Perspective: The Mediating Role of Psychological Aggression. Marriage & Family Review, 54(3), 296-312. doi:10.1080/01494929.2017.1359814
Herzberg, P. Y., Wildfang, S., & Quittschalle, J. (2022). The Association Between Relationship Orientation, Relationship Quality and Sexual Satisfaction. International Journal of Applied Positive Psychology, 7(3), 439-459. doi:10.1007/s41042-022-00076-0
Jamshidian Naeini, Y., Rezaei Sharif, A., & Sadri Damirchi, E. (2021). Validation and Standardization of Relationship Quality (RQ) Questionnaire. Preventive Counseling, 2(3), 51-58.
Joki Perdani, S., Rezki Perdani, S., Mahirah, M., & Abdul Rashid Abdul, A. (2023). Sustaining long-distance relationship through love, trust, and dedication among married couples. MANU Jurnal Pusat Penataran Ilmu dan Bahasa, 34(1), 63 - 80. doi:10.51200/manu.v34i1.4475
Khazaei, S., Navabinejad, S., Farzad, V., & Zahrakar, K. (2016). The Investigating of Psychometric properties of Covert Relational Aggression Scale. Journal title, 10(2), 75-88. doi:10.18869/acadpub.rph.10.2.75
Kline, R., & St, C. (2022). Principles and Practice of Structural Equation Modeling: Guilford publications.
Kruglanski, A. W., Ellenberg, M., Szumowska, E., Molinario, E., Speckhard, A., Leander, N. P., . . . Bushman, B. J. (2023). Frustration-aggression hypothesis reconsidered: The role of significance quest. Aggress Behav, 49(5), 445-468. doi:10.1002/ab.22092
Maghsoodi, S., & Vafadoost, Z. (2023). The study of the relationship between addiction to social networks and marital satisfaction: A cross-sectional study in Kerman, Iran. Social Determinants of Health, 9(1), 1-10. doi:10.22037/sdh.v9i1.38645
Mikaeili, N., Salvat, H., & Ebadi, M. (2022). Fitting the Causal Model of Marital Relationship Distress Based on the Stigma of Infertility: The Mediating Role of Relational Aggression in Infertile Women.
Mohammadi, Mohammad, Ejei, Javad & Gholamali Lavasani Massoud.(1397).The Effectiveness of Training of Emotionally-Focused Approach on Couple Burnout and Couples Tendency for Divorce. Journal of Psychology, 4(22), 362-378
Nejatian, M., Alami, A., Momeniyan, V., Delshad Noghabi, A., & Jafari, A. (2021). Investigating the status of marital burnout and related factors in married women referred to health centers. BMC Women's Health, 21(1), 25. doi:10.1186/s12905-021-01172-0
Nitzl, C., Roldan, J. L., & Cepeda, G. (2016). Mediation analysis in partial least squares path modeling. Industrial Management & Data Systems, 116(9), 1849-1864. doi:10.1108/IMDS-07-2015-0302 Pines, A. (1996). Couple Burnout: Causes and Cures. Taylor & Francis: Routledge, 1-286.
Ross, J. M., Nguyen, T. P., Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2022). Three tests of the Vulnerability-Stress-Adaptation Model: Independent prediction, mediation, and generalizability. Front Psychol, 13, 921485. doi:10.3389/fpsyg.2022.921485
Sabbagh, Z., Salehzadeh, M., & Zareei, H. (2020). Marital burnout and dependence on virtual social networks: Difference between women and men. Journal of Fundamentals of Mental Health, 22(5), 293-300. doi:10.22038/jfmh.2020.17342
Siadat, F., Koraei, A., Shahbazi, M., & Dasht Bozorgi, Z. (2023). Relationship Between Attachment Behaviors and Marital Trust Among Nurses With the Mediating Role of Covert Aggression. Journal of Client-centered Nursing Care, 9, 79-88. doi:10.32598/JCCNC.9.1.485.1
Sun, X., Li, B. J., Zhang, H., & Zhang, G. (2023). Social media use for coping with stress and psychological adjustment: A transactional model of stress and coping perspective. Frontiers in Psychology, 14. doi:10.3389/fpsyg.2023.1140312
Sun, Y., & Zhang, Y. (2021). A review of theories and models applied in studies of social media addiction and implications for future research. Addict Behav, 114, 106699. doi:10.1016/j.addbeh.2020.106699
Tabarzan, S., Hooman, F., & Bakhtiarpour, S. (2022). Investigating the Relationship among the Quality of Married Life, Internet Addiction, and Mindfulness in Women with Breast Cancer: The Mediating Role of Sexual Satisfaction. Women’s Health Bulletin, 9(4), 251-258. doi:10.30476/whb.2022.96842.1195
Taqizadeh Firouzjaei, I., Zohreh, S., Taghadosi, M., & Habibabadi, B. (2018). Psychometric Properties of the Relationship Quality Scale (RQ). Payesh (Health Monitor) Journal, 17(1), 85-94. Retrieved from http://payeshjournal.ir/article-1-67-en.html
White, G., & Leontyeva, A.,. (2023). Tweet Your Heart Out: The Personality Correlates and Affective Consequences of Social Media Use on Close Relationships and Psychological Health. J Ment Health Soc Behav, 5((1)), 177.
Xu, M., Johnson, L. N., & Coyne, S. M. (2023). The Influence of Relational Aggression and Attachment Insecurity on Sexual Dissatisfaction: Using the Actor-Partner Interdependence Mediation Model. Contemporary Family Therapy. doi:10.1007/s10591-023-09662-z
Yam, F. C. (2023). The Relationship Between Partner Phubbing and Life Satisfaction: The Mediating Role of Relationship Satisfaction and Perceived Romantic Relationship Quality. Psychol Rep, 126(1), 303-331. doi:10.1177/00332941221144611
Young, K. S., & (2009). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237-244. doi:10.1089/cpb.1998.1.237
