مدل ارزیابی سلامت محیط بر مبنای امیکس‌های پزشکی فرادقیق
الموضوعات : The place of Islamic scientific wisdom in creating urban planning and architecture works
1 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
کیفیت زندگی با جنبه‌های سلامت «انسان» و «محیط» عجین شده‌است؛ اما مطالعات در دو حوزه علوم پزشکی و علوم محیطی نشان می‌دهد که هر یک از این دو حوزه، به جنبه‌ای از سلامت اشاره می‌کند و کمتر نگاه بین‌رشته‌ای شکل گرفته‌است. گرچه در دهه‌های گذشته نظریه‌پردازان معمار و شهرساز سعی کرده‌اند ویژگی‌هایی برای سلامت محیط بر شمارند؛ اما تاکنون چهارچوبی جامع که بتواند مدلی جهت ارزیابی سلامت محیط پیشنهاد دهد، ارائه نشده‌است. متعاقب یک چهارچوب ارزیابی یکپارچه، پژوهش فعلی با استفاده از روش تحقیق ترکیبی و با هدف ادغام و هماهنگ‌سازی مدل‌های ارزیابی موجود در زمینه‌های پزشکی و محیطی انجام می‌شود. این تلاش به‌دنبال توسعه یک چهارچوب بین‌رشته‌ای نوآورانه برای ارزیابی موثر سلامت کاربر در محیط است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، این مطالعه به بررسی کامل ابعاد و مؤلفه‌های سلامت در علوم محیطی و پزشکی می‌‌پردازد. این مطالعه با ادغام نظریه‌های محیطی مرتبط و مدل ارزیابی کیفیت فضایی، در کنار نظریه‌ها و مدل‌های اخیر علوم پزشکی، یک «مدل ارزیابی سلامت محیط» مبتنی بر چهار ماتریس را پیشنهاد می‌کند. این مدل بین‌رشته‌ای ابعاد جدیدی از سلامت محیط را در‌بر‌می‌گیرد و به طراحان و کاربران محیط‌زیست در ارزیابی جنبه‌های سلامت محیط اطراف خود کمک می‌کند، بنابراین ایجاد، بهبود و پیشرفت محیط‌های سالم برای غنی‌سازی کیفیت زندگی را تقویت می‌کند. علاوه بر این، ترکیب شاخص‌های کمی سلامت ضروری مانند مقادیر عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی، فرصت‌هایی را برای تحقیقات آینده برای توسعه یک «ابزار جامع اندازه‌گیری سلامت محیط» باز می‌کند که معیارهای ارزیابی حیاتی را برای تجزیه و تحلیل ویژگی‌های سلامت محیط‌های اطراف ارائه می‌کند.
