ارزیابی وضعیت شهروندان هوشمند در شهرهای ایران (نمونه موردی: شهر تهران)
الموضوعات :الهام ضابطیان طرقی 1 , مسعود دادگر 2
1 - پژوهشگر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، وزارت راه و شهرسازی
2 - عضو هیئت علمی گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ
الکلمات المفتاحية: شهر هوشمند, شهروند هوشمند, تربیت شهروندان هوشمند, ارزیابی.,
ملخص المقالة :
براساس مبانی نظری شهر هوشمند، نسل سوم شهرهای هوشمند در جهان بر «شهروندان هوشمند» تأکید دارند تا زیرساخت¬های پشتیبان؛ در واقع هوشمند شدن شهرها بیشتر از آنکه منوط به توسعه فناوری¬های نوین و زیرساخت¬ها باشد به هوشمند شدن شهروندان بستگی دارد. همچنین شاخص¬های مصوب بین¬المللی سنجش و ارزیابی وضعیت هوشمندی شهروندان وجود دارند که البته بر اساس شرایط فرهنگی و زمینه¬ای هر منطقه نیز قابل تدقیق هستند. لذا باتوجه به اهمیت موضوع و با هدف استخراج و آسیب¬شناسی شاخص¬های هوشمندی شهروندان در ایران، در این پژوهش پس از مطالعات اسنادی و با ابزار کتابخانه¬ای، با روش مفهوم¬سازی، ابتدا شاخص¬ها و زیرشاخص¬های ارزیابی شهروندان هوشمند استخراج شدهاند و سپس در مرحله مطالعات پیمایشی، پرسشنامه¬های الکترونیک برای سنجش شاخص¬های مذکور طراحی شده و در بین حدود 270 نفر از شهروندان شهر تهران(به عنوان پایتخت و پیشرو در زمینه هوشمندسازی در کشور) توزیع شده است. در مرحله بعد تحلیلهای کمی و کیفی صورت گرفته اند. با استفاده از رگرسیون چند متغیره و آزمون بتا شاخص¬های مرتبط رتبه¬بندی و تفسیر شده¬اند. در نهایت نتایج نشان می¬دهد شاخص مشارکت، مهمترین رکن را در حیطه شهروند هوشمند دارد و این امر حاکی است که لزوماً ارتقاء نقش شهروندان منوط به تأمین زیرساخت¬ها و ورود فناوری¬های نوین در شهرها نیست. همچنین پیشنهادهایی در جهت تربیت شهروندان هوشمند از سطح پیش دبستان تا دانشگاه نیز ارائه شده است.
روحانی، پريسا و ديگران (1388) رابطه متقابل شهر الكترونيك و شهرداري الكترونيك، دومين كنفرانس بين¬المللی شهرداري الكترونيكی، وزارت كشور، تهران.
فلاح، مسعود، صارمی، حمیدرضا (1393) بررسی شاخص¬ها و معیارهای شهر هوشمند در توسعه شهری پایدار، کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار.
مدیریت آمار، فناوری و تحلیل اطلاعات (1393) سی و ششمین نشست هم¬اندیشی شهر هوشمند، شهرداری مشهد، معاونت برنامه¬ریزی و توسعه، شهریورماه.
Albino, V. Beradi, U. Dangelico, R.M. (2015) Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives. Journal of Urban Technology. 22(1): 3-21.
Anastasia, S., (2012) The concept of smart cities: Towards community development? Networks and Communication Studies, NETCOM, vol 26: 375- 388 .
Backhouse, J. (2020, September) Selecting indicators for the Smart City Pilot in Knowledge Oasis Muscat (KOM), Sultanate of Oman. In Proceedings of the 13th International Conference on Theory and Practice of Electronic Governance (pp. 791-794).
Bosch, Peter, Jongeneel, Sophie, Rovers, Vera, Neumann, Airaksinen, Miimu, Huovila, Aapo (2017) CITYkeys indicators for smart city projects and smart cities, Co-funded by the European Commission within the H2020 Programme, Grant Agreement no: 646440.
Caragliu, A. (2002) Smart Cities in Europe. 3rd Central European Conference in Regional Science _ CERS. A13, L25, O10, R12.
Cohen B. (2012) THE SMART CITY WHEEL. 2012.5.14 https://www.smart-circle.org /smartcity/blog/boyd-cohen-the-smart-city-wheel/.
Cohen B. The 3 generations of smart citiesInside the development of the technology driven city. Fst Co Jo. 2015.
Giffinger, R, Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Pichler-Milanovic, N., Meijers, E. (2007) Smart cities – Ranking of European medium-sized cities. Smart Cities, Vienna, Centre of Regional Science, pp. 5-21.
Huovila, A., Bosch, P., Airaksinen, M. (2019) Comparative analysis of standardized indicators for Smart sustainable cities: What indicators and standards to use and when? Cities, 89(January), 141–153. https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.01.029.
International Standards Organization (ISO), “ISO 37120:2014 - Sustainable development of communities -Indicators for city services and quality of life, ” 2014.#3 ISO/CD 37122 Sustainable Development in Communities-Indicators for Smart Cities.
Mosannenzadeh, F. Vettoratob. D. (2014) Defining smart city: Aconcepttual frame work based on key word analaysis. Journal of Land Use, Mobility and Environment. ISSN 1970-9889, e- ISSN 1970-9870.
N S N Wahab, T W Seow, I S M Radzuan and S Mohamed (2020) A Systematic Literature Review on The Dimensions of Smart Cities, Conference Series: Earth and Environmental Science, Volume 498, The 5th International Conference on Civil and Environmental Engineering for Sustainability 19-20 December 2019, Johor, Malaysia.
Zhang, Y., Liu, F., Gu, Z., Chen, Z., Shi, Y., & Li, A. (2019) Research on smart city evaluation based on hierarchy of needs. Procedia Computer Science, 162, 467-474.
ITU-T Technology Watch Report (2013) Smart Cities. Retrieved from www. Smart Cit.