جایگاه هنر مقدس در تربیت عصر نوین
الموضوعات :
حمید آرمانی
1
(بوعلی سینا همدان)
الکلمات المفتاحية: سنت‌گرایی, حکمت جاویدان, هنر مقدس, تربیت قدسی, معرفت و معنویت.,
ملخص المقالة :
در دورانی که چهره عالم تک‌بعدی تصویر شده، نگرش‌های مادی‌گرایانه پرورش یافته و موجب تقدس‌زدایی از عالم گشته است، همچنین دینی که طریق صحیح زیستن را می‌آموزد، اکنون در شرایط مدرنیته جلوه‌ای غیرجذاب به خود گرفته است، سنت‌گرایی درصدد است چهره حقیقی از عالم را به‌واسطه هنر بنمایاند و حقایق دین را که به تاریکی گراییده‌اند احیا کند. پژوهش حاضر این پرسش¬ها را بررسی می¬کند: در حالی‌که در شرایط جامعه مدرن که بیشتر شئون آن، از جمله تعلیم‌وتربیت و هنر، برآمده و متأثر از ارزش‌های مدرن است، اندیشه و عمل سنت‌گرایی به چه دلائلی باید احیا شود؟ سنت‌گرایی چه اهداف و روش¬های تربیتی را پیش روی ما می¬نهد؟ روش پژوهش، استنتاج و استنباط از محتوای آثار سنت‌گرایی است. هدف‌های تربیتی برگرفته از سنت‌گرایی به شرح زیر قابل بیان هستند: رفع شکاف‌های درونی، هماهنگی و تعادل جهان بیرون و درون، بازیابی کارکرد صحیح ابعاد وجودی، پرورش اخلاق مابعدالطبیعی، بازگرداندن حس تقدس به اشیاء، تعالی از درون، و صلح با خویشتن. در خصوص روش¬های تربیتی این موارد قابل ذکرند: آموزش چگونگی تفکر و در نتیجه تغییر در پندار، گفتار و رفتار؛ تعلیم حکمت؛ باطنی‌گری، نیایش و استفاده از ابزار هنری. از نتایج پژوهش می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: رهایی از تزاحم آراء و آمال و تفرقه افکار و در نتیجه رهایی از بی‌هویتی؛ جلب و جذب نظر انسان به مراتب و لایه‌های زیبایی‌های عالم؛ ارائه تفسیری زیباتر از دین؛ بیان و انتقال حقیقت یا انعکاس قدسی؛ فراخوان به وحدت؛ شکل‌گیری شاکله قدسی.
الدمدو، كنت، (1389). سنت‌گرایی دين در پرتو فلسفه جاويدان (ترجمۀ رضا كورنگ بهشتی). تهران: نشرحكمت.
باقری‌نیا، حسن (1394). تبیین تطبیقی مبانی فلسفی رویکرد سنت‌گرایانه حسین نصر و رویکرد نوگرایانه حامد ابوزید در آسیب‌شناسی تربیت‌دینی، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم‌وتربیت، سال 5، شماره 1، صص 122-104.
باقری، خسرو (1380). چیستی تربیت‌دینی، تهران: نشر تربیت‌اسلامی.
باقری، خسرو (1397). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (جلد اول). تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان.
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1394). رویکردها و روش¬های پژوهش در فلسفه تعلیم‌وتربیت، تهران: مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بورکهارت، تیتوس (1355). «نظری به اصول و فلسفه هنر اسلامی» (ترجمه اعوانی). جاویدان خرد، شماره 2، صص 18 - 30.
بورکهارت، تیتوس (1365). هنــر اســلامی زبــان و بیــان (ترجمه مسعود رجب‌نیا). تهران: انتشارات سروش.
بورکهارت، تیتوس (1389). جهان¬شناسی سنتی و علم جدید (ترجمۀ حسن آذرکار). تهران: نشر حکمت.
بورکهارت، تیتوس (1394). کیمیا: علم جهان، علم جان (ترجمۀ گلناز رعدی آذرخشی و پروین فرامرزی). تهران: نشر کیمیای حضور.
پیتر، سینگر (1387). هگل (ترجمۀ عزت¬الله فولادوند). تهران: انتشارات طرح نو.
جهانبگلو، رامین (1395). در جست‌وجوی امر قدسی (ترجمۀ مصطفی شهر آیینی). تهران: نشر نی.
رضوی، مسعود (1391). در مسیر سنت¬گرایی؛ سیدحسین نصر و مسائل معاصر، تهران: نشر علم.
شوان، فریتیوف (1372). مقالۀ اصول و معيارهاى هنر جهانى از كتاب مبانى هنر معنوى (ترجمه سيدحسين نصر). تهران: نشر حوزه هنرى.
شوان، فریتیوف (1381). گوهر و صدف عرفان اسلامی (ترجمۀ مينو حجت). تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
شوان، فریتیوف (1388). انسان‌شناسی معنوی (ترجمۀ عليرضا رضايت). اطلاعات حكمت و معرفت، شمارۀ 38، صص 61-59.
عباسی، ولی (1396). معنویت و هنر از دیدگاه سنت‌گرایان، اخلاق، شماره 20، صص 42-6.
کوماراسوامی، آندانا (1390). مبانی سنتی هنر و زندگی: تأملی در کتاب رقص شیوای آندانا کوماراسوامی (تحقیق، ترجمۀ و شرح: امیرحسن ذکرگو). تهران؛ مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
کوماراسوامی، آندانا (1390). مبانی سنتی هنر و زندگی: تأملی در کتاب رقص شیوای آندانا کوماراسوامی (ترجمۀ و شرح، امیرحسن ذکرگو). تهران: مؤسسه تألیف.
کوئین، ویلیام (1395). یگانه سنت (ترجمه رحیم قاسمیان). تهران: نشر کیمیای حضور.
گنون، رنه (1384). سیطره کمیت و علائم آخرالزمان (ترجمۀ علی¬محمد کاردان). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
گنون، رنه (1393). بحران دنیای متجدد (ترجمۀ حسن عزیزی). تهران: نشر کیمیای حضور.
لینتن، نوربرت (۱۳۸۳). هنر مدرن (ترجمۀ علی رامین). تهران: نی.
لینگز، مارتین (1396). باورهای کهن و خرافه¬های مدرن (ترجمۀ سعید تهرانی‌نسب). تهران: نشر حکمت.
مازیار، امیر (1391). نسبت هنراسلامی و اندیشه‌اسلامی از منظر سنت‌گرایان، کیمیای هنر، سال 1، شماره 3، صص 12-7.
نصر، سيدحسين (1386). دین و نظم طبیعت (ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر نی.
نصر، سيدحسين (1388). معرفت و معنویت (¬¬¬¬ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر سهروردی.
نصر، سيدحسين (1392). انسان سنتی و مدرن در اندیشه سیدحسین نصر (ترجمۀ مهدی نجفی‌افرا). تهران: نشر جامی.
نصر، سيدحسين (1394). گلشن حقیقت (ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر سوفیا.
نصر، سيدحسين (1396). معرفت و امر قدسی (ترجمۀ فرزاد حاجی‌میرزایی). تهران: نشر فروزان روز.
هرینگتون، آستین (1392). نظریه‌های فلسفی و جامعه‌شناختی در هنر (ترجمه و تألیف علی رامین). تهران: نی.
Ortega y Gasset, J. (1976). En Torno a Galileo (Esquema de las Crisis). Madrid: Revista de Occi, dente.
Schuon, Frithjof (1981). Esoterism as Principle and as Way (Trans: William Stoddart). London: Perennial Books.
Schuon, Frithjof (1976). Islam and The Perennial Philosophy, UK: Al Tajir Trust.
Schuon (1987). Spiritual Perspectives and Human Facts (Trans: P. N.Townsend). London: Perennial.
Schuon .(1984). Transcendent unity of Religion, wheaton: Theosophical publishing House.
Williams, R. (1981). Culture, London and Glasgow: Fontana.
