تحلیل نقش تجربۀ زیبایی‌شناختی در تربیت کودکان
الموضوعات :
فاطمه بنویدی
1
(فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران )
الکلمات المفتاحية: تربيت زيبايی‌شناختی, آموزش هنر, تجربۀ زيبايی‌شناختی, زندگیِ شکوفا, کودکان,
ملخص المقالة :
براساس دیدگاه‌های صاحب‌نظران تعلیم‌وتربیت تجربۀ زيبايی‌شناختی و درک هنر جزء حياتی يک زندگیِ شکوفاست. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش تجربۀ زیبایی‌شناختی در تربیت کودکان است. برای رسیدن به این هدف اولین گام دفاع از ضرورت تربیت زیبایی‌شناختی برای کودکان براساس تحلیل توجیهات فلسفی موجود است که برای این منظور از روش پژوهش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. توجیهات فلسفی متعددی در ضرورت تربیت زیبایی‌شناختی طرح شده که ارزیابی انتقادی آن‌ها نشان می‌دهد تنها پاسخ مبتنی بر تجربۀ زيبايی‌شناختی است که اين امکان را فراهم می‌کند که دفاع از هنر براساس ارزش متمايزش انجام شود؛ بنابراين تربيت زيبايی‌شناختی برای کودکان می‌تواند مستقل از کمک هنر به بيان‌گری و نقشش در ارتقای اخلاقی، قابل توجيه و ضروری باشد؛ چراکه تجربۀ زيبايی‌شناختی و درک هنر مؤلفۀ حياتی در زندگیِ شکوفاست و قرار گرفتن در معرض تجربۀ زيبايی‌شناختی راه‌هايی را برای رشد انسان باز می‌کند که هيچ تجربۀ ديگری چنين قابليتی را ندارد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که حتی اگر آموزش هنر به نوآوری و مهارت‌های بهبوديافتۀ قابل اندازه‌گیری با روش‌های کمّی نينجامد، می‌بايست جايگاه مهمی در مدارس و برنامه‌های‌درسی داشته باشد. برنامه‌درسی بدون تربيت زيبايی‌شناختی و ارزش‌گذاری مناسب برای هنرها از هدف ما برای پرورش انسان‌های شکوفا و شايستۀ تجارب زيبايی‌شناختی معنادار غافل است. همچنین تربیت زیبایی‌شناختی نباید به افراد و موضوعات محدود شود بلکه باید کل برنامه‌درسی را پوشش دهد؛ زیرا تجربۀ یادگیری اگر به تجربۀ زیبایی‌شناختی تبدیل شود خوشایند است.
برودی، هری اِس (1389). جستاری در تربیت زیبایی‌شناسی؛ (مترجم: منیره رضایی)، تهران: انتشارات پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش.
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفۀ تعلیم‌وتربیت، تهران: نشر پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رضایی، منیره (1389). تربیت زیبایی‌شناسی و هنری (با تأکید بر آراء برودی)، تهران: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
شلی، جیمز (1395). مفهوم امر زیباشناختی (مترجم: محمدرضا ابوالقاسمی). تهران: نشر ققنوس.
طهماسب زاده شیخلار، داود و جمیله علم‌الهدی (1394). «تربیت زیبایی‌شناختی: رهیافتی جامع برای چالش‌های برنامه درسی» ارائه‌شده در کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و روان‌شناسی اجتماعی، تهران.
عبدلی، افسانه و طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی (1396). «زیبایی‌شناسی و هنر از دیدگاه ماکسین گرین و اشارات تربیتی آن»، فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، سال 12، شماره 2، ص 21-45.
فاضلی، نعمت‌الله (1401). مسئله مدرسه، تهران: انتشارات هوش ناب.
کالینسن، دایانه (1385). تجربۀ زیباشناختی؛ (مترجم: فریده فرنودفر)، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن (فرهنگستان هنر).
مهرمحمدی، محمود (1398). آموزش عمومی هنر، چیستی، چرایی، چگونگی، تهران: انتشارات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش.
Brighouse, H. Ladd, H. F. Loeb, S. and Swift, A. (2018). Educational Goods: Values, Evidence, and Decision-making, Chicago: University of Chicago Press.
Beardsley, M. (1982). The Aesthetic Point of View: Selected Essays (M. Wreen and D. Callen Eds). Ithaca: Cornell University Press.
Broudy, H. S. (1987). The role of imagery in learning, Los Angeles: Getty Center for Education in the Arts.
Carr, D. (2005). “On the contribution of literature and the arts to the educational cultivation of moral virtue, feeling and emotion”, Journal of Moral Education, 34, 2, pp.137–151.
Dissanayake, E. (2009). “The artification hypothesis and its relevance to cognitive science: Evolutionary aesthetics and neuroaesthetics”, Cognitive Semiotics 5, pp. 148-173.
Eisner, E. (2002). ”From episteme to phronesis to artistry in the study and
improvement of teaching”, Teach. Teach. Educ. 18, 375–385.
Gardner, H. (2003). Multiple intelligences after twenty years, Paper presented at the American Educational Research Association, April 21, 2003, Chicago: Illinois.
Greene, M. (1986). "The spaces of aesthetic education", Journal of Aesthetic Education, 20(4), 56-62.
Greene, M. (2001). Variations on a Blue Guitar: The Lincoln Center Institute Lectures on Aesthetic Education, New York: Teachers College Press, Columbia University.
Kristjánsson, K. (2016). “Recent work on flourishing as the aim of education: a critical review”, British Journal of Educational Studies, pp. 1-21.
Lilly. K. V. and Dr. Sudhakar Venukapalli (2021). “Art and Aesthetic Appreciation in Children”. International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 11, Issue 1, January 2021 112 ISSN 2250-3153. DOI: 10.29322/IJSRP.11.01.2021.p10911. http://dx.doi.org/10.29322/IJSRP.11.01.2021.p10911.
Nussbaum, M. (2010). Not for profit: why democracy needs the humanities, Princeton, N. J: Princeton University Press.
Nussbaum, M. (2011). Creating capabilities: the human development approach, Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press.
Nussbaum, M. C. (2009). “Education for profit, education for freedom”, Liberal Education, 6–13.
Nussbaum, M. C. (1990). Love's knowledge: Essays on philosophy and literature, Oxford University Press.
Reiss, M. J. and White, J (2013). An Aims-based Curriculum: The Significance of Human Flourishing for Schools, London: IOE Press.
Ralph A. Smith (2004). Aesthetic Education: Questions and Issues. Handbook of Research and Policy in Art Education (Edited by Elliot W. Eisner ,Michael D. Day). Awrence Wrence Erlbaum Associates, Publishers Mahwah, New Jersey: London.
Smith, R. A. (1986/1987). Excellence in art education: Ideas and initiatives. In Efland, A.D. (2004). The entwined nature of the aesthetic: A discourse on visual culture. Studies in Art Education, 45(3); 234-251. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/1320971.
UNESCO (2006). Road Map for Arts Education: The World Conference on Arts Education- Building Creative Capacities for the 21st Century.
Weitz, Morris (1972). “What Is Aesthetic Education? Educational Theatre Journal, Vol. 24, No. 1 (Mar. 1972), pp. 1-4 Published by: The Johns Hopkins University Press.
Wojnar, I. (1978). “Aesthetic Education: A Polish Perspective”, Journal of Aesthetic Education, 4, 41-54.
White, J. (2011). Exploring Well-Being in Schools: A guide to making children’s lives more fulfilling. London: Routledge.
