نقد و بررسی مبانی نظری و پیش فرضهای «مونتگمری وات» پیرامون قرآن، وحی و پیامبر(ص)
الموضوعات :فاطمه جوادیان اصل 1 , عبدالرضا فرهادیان 2 , فاطمه خلیلی 3
1 - دانشگاه آزاد ، الهیات ، دانشگاه یادگار امام شهرری ، تهران ، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان
3 - استادیار گروه الهیات گرایش زبان و ادبیات عربی، واحد یادگار امام امام خمینی(ره)، واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مبانی نظری, مونتگمری وات, وحی, پیامبر(ص).,
ملخص المقالة :
هر علمی دارای اصول و مبانی می باشد . محققان قرآنی به این واقعیت توجه دارند که فهم قرآن به مبانی مشخص نیاز دارد و بی توجهی به آنها موجب برداشتهای نادرست خواهد شد. با مقایسه و نقد و بررسی نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد و گسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظمت وحی دست یافت. براساس مبانی نظری مسلمانان وحی کلام الهی می باشد. وحی منشا الهی داشته و از اختلاف ، تناقض و تحریف به دور است وحی توسط پیامبر امی که دارای مقام عصمت در دریافت ، حفظ و ابلاغ آن بوده به مردم رسانده شده است. بر اساس مبانی نظری مستشرقان از جمله «مونتگمری وات» وحی منشا الهی نداشته و ساخته پیامبر بوده که از کتب مقدس عهدین اخذ نموده و یک شخصیت نابغه بوده که با توجه به شرایط محیطی و زمانه خود قرآن را تالیف و دیگران را تحت تاثیر قرار داده است. در بررسی این دیدگاه باید گفت دلایل و شواهد تاریخی و معتبر بر این ادعاها وجود ندارد. بکارگیری مبانی نظری و پیش فرضهای شخصی محقق در حوزه های که تسلط علمی و کافی در آنها ندارد مسیر تحقیق را به اشتباه می کشاند. در این پژوهش با طرح دیدگاههای «وات» پیرامون قرآن، وحی و نبوت به نقد و بررسی آن پرداخته و با استناد به منابع معتبر به شبهات وارده به درستی پاسخ و قرآن را از این انحرافات منزه نمود.
قرآن کریم
امینی، ابراهیم، وحی در ادیان آسمانی، چاپ اول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، (۱۳۷۷)
ابن ابی الاصبع، بدیع القرآن، آستان قدس رضوی، مشهد
اسکندرلو، محمدجواد، اعجاز قرآن و مصونیت از تحریف، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص) (۱۳۹۰ش)،
اصفهانی، راغب، مفردات الفاظ القران الکریم،ترجمه حسین خداپرست، قم، دفتر نشر نوید اسلام، (۱۳۸۷)
امینی گلستانی، محمد، اسلام فراتر از زمان، قم، سپهر آذین، بازار قائمیه اصفهان، (۱۳۸۸)
ایازی، محمد علی، فقه پژوهی در قرآن، قم، بوستان کتاب، (۱۳۹۲)
جعفریان، رسول، افسانه تحریف قرآن،، ترجمه محمود شریفی، ناشر شرکت چاپ و نشر بین الملل،تهران بازار قائمیه اصفهان.( ۱۳۸۲)
جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات قرآن و حدیث و قرآن و مستشرقان، زیر نظر محمدعلی رضایی اصفهانی با همکاری محمد جواد اسکندرلو، سید حیدر طباطبایی، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص) (۱۳۹،)
جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن، قم، انتشارات اسرا، (۱۳۹۰)
خویی، سید ابوالقاسم، مرز های اعجاز، ترجمه جعفر سبحانی، موسسه امام صادق (ص)، تهران،(۱۳۸۵)
حسینی طباطبایی، مصطفی، نقد آثار خاورشناسان، تهران، چاپخش، (۱۳۷۵)
حیدری، علی رضا، مستشرقان و قرآن، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، (۱۳۹۶ش)
دروزه، محمد عزت، القرآن و المبشرون، الکتب الاسلامی بیروت، (۱۹۷۲ م)
رضایی اصفهانی، محمد علی، درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، ناشر دیجیتال مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان، بی جا.
رئیس، اعظم شاهد، اعجاز از دیدگاه مستشرقان، مرکز جهانی علوم اسلامی، قم، رساله ارشد، (۱۳۸۶)
رزاقی موسوی، سید قاسم، باز خوانی دیدگاه وات در مورد نبوت پیامبر اعظم (ص)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره ۱۱، (۱۳۸۵)
زمانی، محمد حسن، قرآن و مستشرقان، بوستان کتاب قم، ((۱۳۸۵ش)
شاکر، محمد کاظم، موسوی مقدم، سید محمد، نقد تحلیل پدیدار شناسانه وات از قرآن و نبوت پیامبر (ص)، قرآن پژوهی خاورشناسان، شماره ۱۶، (۱۳۹۳)
طباطبایی،سید محمد حسين، الميزان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلامی، قم، (۱۳۷۸)
طباطبایی، محمد حسین، اعجاز قرآن، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، بی جا.
طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام، مصحح رضا ستوده، دارالکتب الاسلامیه، (۱۳۵۳)
طباطبایی، محمد حسین، مجموعه رسائل، جلد اول، به کوشش سید هادی خسرو شاهی، بوستان کتاب، قم، ( ۱۳۸۷)
عبدالمحمدی، حسین، مستشرقان و پیامبر اعظم (ص)، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی، بازار قائمیه اصفهان، (۱۳۹۲)
عرفان، حسن، اعجاز در قرآن کریم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، بی جا، (۱۳۷۹)
علی قلی، محمد مهدی، قرآن از دیدگاه ۱۱۴ دانشمند جهان، انتشارات سینا، قم، (۱۳۷۵)
عنایت، غازی، شبهات حول القرآن و تفنیدها، دار و مکتبه الهلال،کتابخانه دیجیتالی نور، بیروت
کاوند بروجردی، علی رضا، امی بودن پیامبر اکرم (ص) در منابع تفسیری و حدیثی و نقد دیدگاه خاور شناسان، نشر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی، تهران، (
مردانی، خیرالله، اعترافات دانشمندان بزرگ جهان، انتشارات آئین جعفری
مطهری، مرتضی، پیامبر امی، صدرا، قم، چاپ پنجم، (۱۳۶۹)
مظفری، سمیه سادات، اهداف مستشرقان در مواجه با قرآن،کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن تهران.، (۱۳۸۸)
معرفت، محمد هادی، شبهات و رودود حول القرآن، موسسه التمهید، قم، (۱۴۲۳ ق)
معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، (۱۳۸۸)
معارف، مجید، بزرگترین نشانه، ناشر موسسه نبا تهران، ناشر دیجیتالی قائمیه اصفهان، (۱۳۷۶)
مکارم شیرازی، ناصر، قرآن و آخرین پیامبر، ناشر تهران دارالکتب الاسلامیه، ( ۱۳۷۵)
مودب، سيد رضا، اعجاز قرآن، قم، مركز بين المللي ترجمه و نشر المصطفي(ص)، چاپ دوم، بی‌جا.
مودب، سید رضا، قرآن از نگاه دانشمندان غربی، فصل نامه تخصصی قرآن پژوهی خاورشناسان، شماره ۶،(۱۳۸۸)
موسوی مقدم، سید محمد، جریان شناسی سیره پژوهی در غرب با تاکید بر دیدگاههای ویلیام مونتگمری وات، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران، قم، (۱۳۹۲ش)
موسوی مقدم، محمد، حاجوی، علی، بررسی دیدگاه وات پیرامون افسانه غرانبق، قرآن پژوهی خاور شناسان، شماره ۱۲، (۱۳۹۱)
مونتگمری وات، ویلیام، محمد پیامبر و سیاستمدار، ترجمه اسماعیل والی زاده، کتابفروشی اسلامیه،تهران.، (۱۳۴۴)
مونتگمری وات، ویلیام، در آمدی بر تاریخ قرآن، ترجمه بها الدین خرم شاهی، قم، مرکز ترجمه قرآن، (۱۳۸۲)
مونتگمری وات، ویلیام، محمد فی مدینه، تعریب شعبان برکات، بیروت، المکتبه العصریه، (۱۹۵۶ م)
موسوی، سیدمحمد، نقد دیدگاه مونتگمری وات پیرامون وحی، قرآن پژوهی خاور شناسان، شماره ۱۳، (۱۳۹۱)
71 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 88 – 71
نقد و بررسی مبانی نظری و پیش فرضهای
«مونتگمری وات» پیرامون قرآن، وحی و پیامبر(ص)
فاطمه جوادیان اصل 1
عبدالرضا فرهادیان 2
فاطمه خلیلی 3
چکیده
هر علمی دارای اصول و مبانی می باشد . محققان قرآنی به این واقعیت توجه دارند که فهم قرآن به مبانی مشخص نیاز دارد و بی توجهی به آنها موجب برداشتهای نادرست خواهد شد. با مقایسه و نقد و بررسی نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد و گسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظمت وحی دست یافت. براساس مبانی نظری مسلمانان وحی کلام الهی می باشد. وحی منشا الهی داشته و از اختلاف ، تناقض و تحریف به دور است وحی توسط پیامبر امی که دارای مقام عصمت در دریافت ، حفظ و ابلاغ آن بوده به مردم رسانده شده است.
بر اساس مبانی نظری مستشرقان از جمله «مونتگمری وات» وحی منشا الهی نداشته و ساخته پیامبر بوده که از کتب مقدس عهدین اخذ نموده و یک شخصیت نابغه بوده که با توجه به شرایط محیطی و زمانه خود قرآن را تالیف و دیگران را تحت تاثیر قرار داده است. در بررسی این دیدگاه باید گفت دلایل و شواهد تاریخی و معتبر بر این ادعاها وجود ندارد. بکارگیری مبانی نظری و پیش فرضهای شخصی محقق در حوزه های که تسلط علمی و کافی در آنها ندارد مسیر تحقیق را به اشتباه می کشاند. در این پژوهش با طرح دیدگاههای «وات» پیرامون قرآن، وحی و نبوت به نقد و بررسی آن پرداخته و با استناد به منابع معتبر به شبهات وارده به درستی پاسخ و قرآن را از این انحرافات منزه نمود.
واژگان کلیدی
مبانی نظری، مونتگمری وات، وحی، پیامبر(ص).
[1] . دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث ، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.
Email: Fatemeh1201@yahoo.com
[2] . استادیار، گروه حقوق، واحدکاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران. (نویسنده مسئول)
[3] . استادیار گروه زبان عربی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: fkhlili57@yahoo.com
تاریخ دریافت: 8/7/1401 پذیرش نهایی: 12/10/1401
