اثربخشی قصه‌گویی فعال بر صداقت و در دانشآموزان دختر دبستانی شهر کازرون
الموضوعات :
سید حمید حسینی
1
,
سهیلا شهیدی
2
,
فاطمه عبدالهی
3
1 - دکتری روان¬شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان¬شناسی عمومی، موسسه آموزش عالی فاطمیه(س) شیراز، ایران.
3 - کارشناسی ارشد روان¬شناسی عمومی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه (س) شیراز، شیراز، ایران.
الکلمات المفتاحية: روش قصه‌گویی فعال, صداقت و راست‌گویی, دانش آموزان دختر دبستانی.,
ملخص المقالة :
هدف تحقیق حاضر بررسی اثربخشی روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بود. روش پژوهش حاضر روش تحقیق نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بودند که تعداد 30 نفر به‌عنوان نمونه به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه گواه و آزمایش قرار گرفتند؛ که گروه آزمایش شامل 15 نفر و گروه گواه هم شامل 15 نفر بودند. ابزار تحقیق حاضر شامل پرسشنامه 16 سؤالی صداقت و راست‌گویی زارع و همکاران (1390) و مطالعه مقدماتی و منابع کتابخانه‌ای بودند. نتایج نشان داد که بین میانگین تفاضل نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه گواه و گروه آزمایش تفاوت معنی‌داری وجود دارد. هم‌چنین سطح معنی‌داری تی مستقل برابر با 001/0 به دست آمده و کمتر از مقدار مفروض 5 % است (0.001 > P). صداقت و راست‌گویی از ویژگی عالی اخلاقی انسانی است و اثربخشی قصه‌گویی بر زندگی و آینده و راست‌گویی کودکان یک امر ثابت شده است. هم‌چنین از فناوری‌های بهروز هم می‌توان در قصه‌گویی فعال استفاده کرد. انتخاب برنامه‌ها و کتاب داستان‌های مناسب بسیار مفید است.
1- امامی، ش.، نوری، ا.، ملک پور، م.، و عابدی، ا. (1390). رابطه بین دل‌بستگی کودک و عوامل رفتار مادرانه. تحقیقات خانواده، 7(3)، 293-310.
2- تاتاری، م.، عایش، ز.، مولایی، ح.، و دوستانی بردی، م. (۱۳۹۵). ارزیابی و تحلیل جایگاه قصه و قصه‌گویی در ادبیات کودکان و نقش آن در فرایند یاددهی- یادگیری دانش آموزان دوره‌ی ابتدایی. کنگره بین‌المللی زبان و ادبیات، مشهد.
3- تاج‌آبادی، ر.، موحدیان، س.، و شعبانی، س. (۱۳۹۶). نقش کاربردی قصه‌های قرآنی در رفتار و اخلاق دینی دانش آموزان (با تأکید بر قصه‌گویی به شیوه قران کریم). همایش کشوری.
4- چلبی، م. (۱۳۸۵). تحلیل اجتماعی در فضای کنش. نشر نی، تهران.
5- حجازی، ب. (1390). ادبیات کودکان و نوجوانان. انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. تهران.
6- خادمی، م.، و مهرولی، ف. (۱۳۹۴). بررسی قصه‌گویی قرآن به‌عنوان روشی فعال در آموزش اخلاق. فصلنامه علمی تربیت اسلامی، ۱۰(۲۰)، ۵۱-۷۹.
7- داداش زاده، س.، و پیرخائفي، ع. (۱۳۹۴). بررسی اثر بخشی استفاده از روش های قصه گویی بر افزایش هوش اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع جهارم و پنجم ابتدایی در سال ۹۱-۹۰. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)، 8(29)، 21-29.
8- رالز، ج. (1380). عدالت به‌مثابه انصاف یک بازگویی. ترجمه ثابتی، ع. انتشارات ققنوس، تهران.
9- روشن چلسی، ر. (1392). تأثیر قصه‌گویی مبتنی بر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش آموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای و بی‌اعتنائی. فصلنامه روانشناسی بالینی، 10(3)، 74-94.
10- شجاعی، س.، بهرامی، ه.، و شجاعی، ح. (۱۳۹۲). تأثیر قصه‌گویی به روش‌شناختی رفتاری بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی شهر ایلام. کنگره سراسری روانشناسی کودک و نوجوان.
11- غلامی زارع زاده، ف. (۱۳۹۵). تأثیر قصه‌های قرآن کریم بر تربیت و رشد کودکان. همایش سراسری علمی- پژوهشی سبک زندگی، تایباد.
12- فرهادی راد، ح.، هاشمی، س. ج.، و رحمتی، ف. (1397). الگوی مشترک «بهترین تجارب تدریس»: علّت‌ها، زمینه‌سازها و راهبردها. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)، 11(42)،91-115.
13- مطهری، م. (۱۳۹۷). تعلیم و تربیت در اسلام. انتشارات صدرا، تهران.
14- نقدي، و.، و تولايي، ن. (1392). مطالعه جامعه شناختي رعايت هنجار اخلاقي صداقت در جوانان با تاکيد بر روش¬هاي تربيتي خانواده و مدرسه. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 4(2)، 155-172.
15- ولی¬پور، ج.، و گرجی پشتی، م. (1395). فرا تحليل قصه گويي برميزان يادگيري دانش آموزان مقطع ابتدايي. فصلنامه پژوهش‌های برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، 6(1)، 15-26.
16- Gasparini, S. (2021). Collaborative storytelling in distance education: a preliminary research with pre-school children. Form@ re-Open Journal per la formazione in rete, 21(1), 219-234.
17- Glassner, A. (1999). Active Storytelling. The Eurographics Association and Blackwell Publishers.
18- Heffner, M. (2003). Experimental support for the use of story telling to guide behavior: the effects of story telling on multiple and mixed fixed ratio (FR)/differential reinforcement of low rate (DRL) schedule responding. West Virginia University.
19- Kumari, A., & Yadav, R. (2017). Developing relationship skills among students: Role of story telling. Educational Quest-An International Journal of Education and Applied Social Sciences, 8(3), 447-451.
20- Mendoza, K., & Bradley, L. (2021). Using Storytelling for Counseling With Children Who Have Experienced Trauma. Journal of Mental Health Counseling, 43(1), 1-18.
21- Miller, T. W., Nigg, J. T., & Miller, R. L. (2009). Attention deficit hyperactivity disorder in African American children: what can be concluded from the past ten years?. Clinical psychology review, 29(1), 77-86.
22- Suggate, S. P., Lenhart, J., Vaahtoranta, E., & Lenhard, W. (2021). Interactive elaborative storytelling fosters vocabulary in pre-schoolers compared to repeated-reading and phonemic awareness interventions. Cognitive Development, 57, 100996.
اثربخشی قصه‌گویی فعال بر صداقت و در دانشآموزان دختر دبستانی شهر کازرون
سید حمید حسینی1*، سهیلا شهیدی2، فاطمه عبدالهی3
1. دکتری روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران. (نویسنده مسئول)
hosseini5824@gmail.com
2. دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، موسسه آموزش عالی فاطمیهB شیراز، ایران.
soheila1400shahidi@gmail.com
3. کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیهB شیراز، شیراز، ایران.
fatemehabdolahi231372@gmail.com
تاریخ دریافت: [3/8/1401] تاریخ پذیرش: [12/10/1401]
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی اثربخشی روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بود. روش پژوهش حاضر روش تحقیق نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بودند که تعداد 30 نفر به‌عنوان نمونه به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه گواه و آزمایش قرار گرفتند؛ که گروه آزمایش شامل 15 نفر و گروه گواه هم شامل 15 نفر بودند. ابزار تحقیق حاضر شامل پرسشنامه 16 سؤالی صداقت و راست‌گویی زارع و همکاران (1390) و مطالعه مقدماتی و منابع کتابخانه‌ای بودند. نتایج نشان داد که بین میانگین تفاضل نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه گواه و گروه آزمایش تفاوت معنی‌داری وجود دارد. هم‌چنین سطح معنی‌داری تی مستقل برابر با 001/0 به دست آمده و کمتر از مقدار مفروض 5 % است (0.001 > P). صداقت و راست‌گویی از ویژگی عالی اخلاقی انسانی است و اثربخشی قصه‌گویی بر زندگی و آینده و راست‌گویی کودکان یک امر ثابت شده است. هم‌چنین از فناوری‌های بهروز هم می‌توان در قصه‌گویی فعال استفاده کرد. انتخاب برنامه‌ها و کتاب داستان‌های مناسب بسیار مفید است.
واژگان کلیدی: روش قصه‌گویی فعال، صداقت و راست‌گویی، دانش آموزان دختر دبستانی.
1- مقدمه
والدین اولین کسانی هستند که وظیفه آموزش صداقت به کودکان را دارند. در گام بعدی، شخصیت کودکان از دیگر اطرافیان و اولیای مدرسه تأثیر می‌پذیرد. دروغ‌گویی، یکی از ویژگی‌هایی است که بسیاری از کودکان در سنین پایین انجام می‌دهند، این رفتار تا حدودی در برخی مراحل رشدی کودک طبیعی است. آثار و عواقب دروغ گفتن به کودکان، اهمیت صادق بودن با کودکان را بیشتر می‌کند؛ بنابراین، لازم است در مرحله اول صداقت و مفهوم آن را به کودک آموزش داده و خود والد نیز در عمل باید به حرف‌هایش پایبند باشد. گاه والدین ناخواسته دروغ‌گویی را به کودکشان یاد می‌دهند. ارتباط با یک مشاور می‌تواند کمک‌کننده باشد تا نوع ارتباط و سبک فرزندپروری مناسب‌تری اتخاذ شود (شجاعی، بهرامی و شجاعی، 1392). هم‌چنین مندوزا و بردلی1 (2021) در پژوهشی بیان داشتند: استفاده از قصه‌گویی برای مشاوره با کودکانی که ضربه روحی را تجربه کرده‌اند مؤثر است. آموزش صداقت به کودکان مستلزم صرف وقت و شکیبائی است. فراگیری هر مهارتی اگر از سال‌های دوران خردسالی و کودکی آغاز شود تأثیری دوچندان بر زندگی او خواهد گذاشت (شجاعی و همکاران، 1392).
حتی کودکانی که دلبسته‌ترین روابط را با پدر و مادرشان دارند هم در سن چهار سالگی، از خود افسانه می‌بافند، در هفت‌سالگی، استعداد خود را در دروغ‌گویی امتحان می‌کنند و در ده سالگی، گاهی دروغ‌های خلاقانه‌ای می‌گویند. اگر والدین اتصال و ارتباط صمیمانه‌ای با فرزند خود برقرار کنند، وقتی مچ او را هنگام گفتن یک دروغ می‌گیرند، به‌صورت خودکار فرض را بر این نمی‌گذارند که او، دوباره و در موقعیت‌های مشابه، دروغ بگوید (چلبی، 1385). در چنین مواقعی، می‌بایست این فرصت را در اختیار کودک قرار داد که آنچه واقعاً اتفاق افتاده است دوباره مرور کند یا به او بفهمانند، در غیر این صورت، والدین را به خودش بی‌اعتماد خواهد کرد. درک اینکه چرا کودکان گاهی به دروغ‌گویی متوسل می‌شوند، کمک می‌کند برای مبارزه با این رفتار، راه‌حل‌های مؤثری پیدا شود. اگر به کلمات (یا اعمال) فریب‌کارانه فرزند و ذهن او نگاهی دقیق‌تر انداخته شود، والدین می‌توانند مقررات پیشگیرانه خود را برای جلوگیری از دروغ‌گویی کودک، برقرار کنند (غلامی زارع زاده، 1395).
قصه‌گویی2 فعالیتی است که از انسان‌ها، انسان می‌سازد. افراد به‌وسیله‌ی داستان‌هایی3 که می‌شنوند، شکل داده می‌شوند (داداش زاده و پیرخائفی، 1394). داستان‌گویی شیوه‌ی شگفت‌انگیزی برای بالا بردن درک رفتارهای شفاهی و عملی و در بر گیرنده‌ی بازنمایی‌هایی از خود، جهان و شخصیت‌های مختلفی است که افراد با آن‌ها تعامل برقرار می‌کند و بدین ترتیب روابط آن‌ها را با دیگران از پیش شکل می‌دهند. درواقع قصه‌ها چارچوبی برای خود پدید آیی و نیز آموزش و بالا بردن خود فهمی و کارآیی روابط بین فردی را فراهم می‌آورند. داستان به‌ویژه قصه‌ی خود و زندگی‌نامه‌ی خود نوشت، فرد را یاری می‌دهد که تخیلات، رویدادها و تصوراتش را در یک کلیت یکپارچه منسجم کند که به‌گونه‌ای به ارتقاء خودآگاهی فرد می‌انجامد (داداش زاده و پیرخائفی، 1394). مطالعات گاسپارینی4 (2021) نشان می‌دهد كه از رويكردهاي قصه می‌توان به كودكان و نوجوانان كمك كرد تا قصه‌های زندگي مثبتي براي خودشان بسازند؛ قصه‌هایی كه بر شکل‌گیری هويت آن‌ها تأثير مثبت دارد.
یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش صداقت و راست‌گویی به کودک ساختن جوی کاملاً صادقانه در خانه است. درست به همان شکل که والدین حس می‌کنند کودک چه زمانی دروغ می‌گوید، فرزندان نیز می‌توانند متوجه راست یا دروغ بودن صحبت‌های والدین شوند؛ بنابراین، اگر کودک ببیند زندگی والدین سرشار از دروغ‌های مصلحتی است، یاد می‌گیرد دروغ گفتن راهی قابل‌قبول برای پرهیز از عواقب کارهاست. در کتاب‌های آسماني با شیوه‌ای خاص، داستان‌هایی براي عبرت، تذكر، هدايت و انذار مطرح شده است؛ تورات، انجيل و قرآن سرشار از داستان‌هایی هستند از انبيا، اقوام و تمدن‌هایی كه آمده‌اند و رفته‌اند و زندگي آن‌ها چراغ راه ديگر انسان‌ها شده است (رالز، 1380).
همه افراد در کودکی5 علاقه‌مند به شنیدن داستان‌های مختلف قبل از خواب هستند. قصه‌گویی والدین برای کودکان نه‌تنها سرگرم‌کننده است، بلکه دارای مزایای بی‌شماری در رفتار و آینده کودک نیز می‌باشد. تأثیر قصه‌گویی بر زندگی و آینده‌ی کودک یک امر ثابت شده است به‌طوری‌که امروزه کارشناسان برای برخورد با کودک پرخاشگر و لجباز روش قصه درمانی را پیشنهاد می‌کنند (خادمی و مهرولی، 1394). داستان‌گویی علاوه بر سرگرم کردن کودک، فواید بی‌شماری در رفتار و آینده او خواهد داشت، اینکه والدین برای فرزند خود کتاب داستان می‌خوانند یا یک تجربه شخصی را بازآفرینی می‌کنند، تأثیر ماندگاری در رشد شخصیت6 او خواهد داشت. قصه‌ها می‌توانند ازلحاظ تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نیز تأثیرگذار باشند و بسیاری از مقررات، هنجارهای اجتماعی و دستورالعمل‌های زندگی را منتقل کنند. بخش مهم دیگری از فواید قصه‌گویی، آموزش چگونگی روبه‌رو شدن با مشکلات، حل آن‌ها و بسیاری از الگوهای رفتاری برای کودک است (تاج‌آبادی، موحدیان و شعبانی، 1396).
انسان موجودی است که با توجه به نیاز روحی که دارد قصه بهترین وسیله برای یادگیری او می‌باشد. زبان قصه زبانی است بر گرفته از فطرت انسان‌ها و دوست داشتن قصه‌ها و شنیدن آن‌ها از طبیعت انسان برخاسته است؛ ازآنجاکه کودکان به فطرت نزدیک‌ترند، قصه و قصه‌گویی را دوست دارند و از آن تأثیر می‌پذیرند و می‌توان از آن به‌عنوان یک فن آموزشی و درمانی استفاده کرد و از آن طریق صداقت و راست‌گویی کودکان را افزایش داد. صداقت و راست‌گویی یک جنبه مهم در کارکرد یا کشش کلی فرد و یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های سلامت روانی انسان می‌باشد که بر سایر متغیرهای شخصیتی و فعالیت‌های فرد تأثیر گذاشته و با زمینه‌های دیگری چون سلامت روانی- اجتماعی، عملکرد شغلی و تحصیلی در ارتباط است (مطهری، 1397).
در قصه‌گویی فعال، ما به دنبال ایجاد جذابیت‌های صوتی و تصویری هستیم، چراکه برقراری نوعی ارتباط است؛ اما در قالب کلمات (Glassner, 1999). در کنار صداسازی و دیگر تکنیک‌های اولیه این بار می‌بایست با استفاده از ابزار چه ساده و چه پیچیده قصه‌گویی را تجربه نمود که دارای فراز و نشیب‌های خاص خود است. کودکان در سراسر جهان علاقه زیادی به شنیدن قصه‌ها دارند. آن‌ها دوست دارند در مورد شخصیت‌های موردعلاقه‌شان بیشتر بدانند و در اغلب موارد از آن‌ها تقلید می‌کنند. با انتخاب داستان‌هایی که پیامی معنادار را به کودک منتقل می‌کنند، می‌توان بعضی ویژگی‌ها مانند شهامت، صداقت، زیرکی و غیره را در کودک پرورش داد (فرهادی، هاشمی و رحمتی، 1397).
با توجه به آنچه ذکر شد و نیز اهمیت موضوع قصه‌گویی فعال و اهمیت صداقت و راست‌گویی در دانش آموزان دبستانی، لذا محقق بر آن است تا به پرسش این سؤال پژوهش موضوع را ارزیابی نماید که: قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دختر دبستانی شهر کازرون تا چه میزان اثربخشی دارد؟
2- مرور مبانی نظری و پیشینه
پژوهش‌های گوناگونی به بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش پرداخته‌اند. خادمی و مهرولی (1394) در پژوهشی با هدف شناخت و تبیین ویژگی‌های قصه‌پردازی قرآن به‌عنوان یک روش آموزشی فعال، بیان داشتند که شیوه قصه‌پردازی قرآن با بهره‌گیری از ویژگی‌هایی چون تنوع در آغاز قصه‌ها، شیوه‌های متنوع گفت‌وگو، ایجاز، پرسش و پاسخ، تأکید بر شیوه روایت غیرخطی، سفید خوانی و حذف برخی پرده‌های قصه برای مخاطب و درنهایت تشویق به تفکر و استدلال، یک شیوه‌ی آموزشی فعال با محوریت تربیت درونی، تعامل دوسویه، یادگیری بر پایه فعالیت مخاطب و نقش تسهیل‌کننده مربی است. هم‌چنین تاتاری، عایش، مولایی و دوستانی بردی (1395) در پژوهشی خود بیان داشتند که شناخت معنا و مفهوم قصه و قصه‌گویی و ارزیابی جایگاه آن در فعالیت‌های آموزش‌وپرورش می‌تواند بسیار مفید واقع شود و قصه‌گویی فرآیندی فانتزی نیست که برای پرداختن به آن به شکلی موسمی به جشنواره‌ها بسنده شود؛ بلکه قصه‌گویی یک نیاز مسلم است که می‌تواند پیوند افراد را با جهان گذشته، ولی موجود در حافظه شخصی و ملی به شکلی زنده و سازنده برقرار سازد. در نظام تعلیم و تربیت می‌بایست در مواجهه با دانشآموزان جایگاه قصه و قصه‌گویی را در ادبیات کودک و نوجوان شناخت و ضمن مشخص ساختن معنا و مفهوم آن، فرآیند قصه‌گویی را در مدارس و خانواده‌ها، به برنامه‌ای عملی تبدیل نمود و از ویترین جشنواره‌ها خارج شده و بار دیگر به میان مردم آمده و جای خود را در برنامه روزانه خانواده‌ها، مدارس و مؤسساتی که به نوعی با تربیت کودکان و نوجوانان سروکار دارند، باز کند. به‌علاوه پژوهش ميلر، ويگ و میلر7 (2009) نيز مؤید استفاده از داستان براي انتقال ارزش‌های اجتماعي و اخلاقي است و درباره تأثير قصه‌گویی بر رفتار سازگارانه تفاوت معنی‌داری را بين شش حيطه رفتار سازگارانه كودكان نشان داده است. هم‌چنین سوگیت، لنهارت، واهتورانتا و لنهارت8 (2021) در پژوهش خود نشان دادند که داستان‌سرایی تعاملی، پرورش‌دهنده واژگان در دانش آموزان پیش‌دبستانی است. هم‌چنین تاج‌آبادی و همکاران (1396) در پژوهش خود به نقش کاربردی قصه‌های قرآنی در رفتار و اخلاق دینی دانش آموزان (با تأکید بر قصه‌گویی به شیوه قرآن کریم) اشاره نمودند و بیان داشتند که قصه‌های قرآن مفاهیم ارزشمندی را در بر دارند که بر جوانب مختلف رشد کودکان و نوجوانان تأثیر دارد و چنانچه انتخاب قصه و به چالش کشیدن مفاهیم بر گرفته از آن، مطابق با ظرفیت‌های آنان باشد، موجب می‌شود تا کودکان و نوجوانان بیشتر بتوانند با ظرفیت‌های اخلاقی ارتباط برقرار کنند و آموزه‌های دینی را بهتر درک کنند. زبان قرآن، زبان ایمان و هدایت معنوی است و قصد قصه‌گویی ندارد؛ اما به دلیل کارآمد و مؤثر بودن قصه در روح و جان مخاطب، قرآن نیز در کامل‌ترین وجه خود از شیوه داستان‌سرایی برای ابلاغ پیام خویش بهره برده است.
با توجه به مطالبی که گفته شد، در پژوهش حاضر، محقق به دنبال بررسی اهمیت موضوع قصه‌گویی فعال و اهمیت صداقت و راست‌گویی در دانش آموزان دختر دبستانی شهر کازرون می‌باشد.
3- روش‌شناسی
روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان کازرون است. در این پژوهش حجم نمونه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از بین افرادی که نمره صداقت و راست‌گویی آنان پایین بوده است به‌صورت تصادفی 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند که گروه آزمایش شامل 15 نفر و گروه کنترل هم 15 نفر بود. در این پژوهش محقق هم از روش کتابخانه‌ای و هم‌میدانی استفاده کرد است یعنی روش پژوهش در انجام این بررسی هم‌میدانی است که با استفاده از ابزار پرسشنامه و مشاهده و تحلیل یافته‌ها با آزمون آماری SPSS است تا با به دست آوردن و آنالیز گویهها و سؤالات پرسشنامه بتوان به نتایج مفید و درک دقیقی از تأثیر دو مؤلفه بر هم پی برد و هم‌چنین با استفاده از روش کتابخانه‌ای با بررسی کتب مقالات و رسالات مرتبط و نیز مراجعه به منابع اطلاعاتی به مفاهیم و مبانی متغیرها دست یافت.
پژوهش حاضر این فرض را که قصه‌گویی در جلسات گروهی به کودکان موجب صداقت و راست‌گویی آن‌ها می‌شود را مورد آزمایش قرار داد و برای اجرای پژوهش بعد از مطالعه مقدماتی و بررسی ابزار پژوهش یعنی پرسشنامه استفاده‌شده، گروه آزمایش به مدت 14 جلسه 45 دقیقه‌ای در جلسات قصه‌گویی به‌صورت گروهی شرکت کردند.
در این پژوهش در راستای روش کتابخانه‌ای از ابزاری چون کتابخانه و کتب علمی منابع مطالعاتی و مقالات استفاده شد؛ اما در بحث پژوهش میدانی از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. در این راستا از پرسشنامه 16 سؤالی صداقت و راست‌گویی زارع و همکاران (1390) استفاده شده است که هدف آن بررسی صداقت و راست‌گویی، جبران کمبودها، صداقت و راست‌گویی، گفتن مطالب غیرواقعی، ترس و اضطراب و جلب‌توجه می‌باشد. این پرسشنامه از طیف لیکرت به شکل 4 گزینه‌ای اغلب، گاهی، بعضی مواقع، به‌ندرت و هرگز استفاده شده است.
حد پایین نمره | حد متوسط نمره | حد بالای نمره |
16 | 48 | 80 |
روایی محتوایی پرسشنامه مورداستفاده توسط جمعی از متخصصین و اساتید حاذق و مسلط به این متغیر تأیید شده است. هم‌چنین در پژوهش نقدی و تولایی (1392) این پرسشنامه به‌عنوان پرسشنامه دارای روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفته است. پایایی در اين پژوهش با روش آلفاي کرونباخ توسط نرم‌افزار SPSS-23 محاسبه گرديده است؛ که در اين پژوهش ضريب آلفاي کرونباخ براي ابعاد پرسشنامه دارای ضریب 70/0 مي‌باشد که قابل‌قبول مي‌باشد.
3-1- روش قصه‌گویی فعال
نخستین تعریف مکتوب از کاری که به شکل مبهم شبیه قصه‌گویی است، در پاپیروس مصری معروف به پاپیروس وستکار است که در فاصله میان سلسله دوازدهم تا هجدهم ثبت شده است (ولیپور و گرجی پشتی، 1395). قصه‌گویی عبارت است از هنر یا حرفه نقل داستان به‌صورت شعر یا نثر که شخص قصه‌گو آن را به‌صورت زنده اجرا می‌کند (حجازی، 1384). در این پژوهش داستان‌ها با توجه به محتوای هر جلسه و داستان‌های رایج در ادبیات کودکان انتخاب شد. در صورت نبود داستانی رایج در زمینه مورد نظر، محقق داستان‌ها را طرح می‌کرده که پس از بررسی (توسط دو دکتر روانشناسی و یک کارشناس ادبیات) در جلسات مورد استفاده قرار گرفته شده است. این آموزش طی 14 جلسه، 60 دقیقه‌ای به‌صورت دو بار در هفته پشت سر گذاشته شد. از موارد مطرح‌شده در جلسه اول آشنایی و بیان اهداف با چگونگی برگزاری قصه‌گویی بود و در جلسات بعدی، مطرح کردن قصه‌ها و ارائه تکلیف به کودکان، به‌طوری‌که در جلسات بعد مجدد داستان‌ها توسط دانش آموزان مطرح می‌شد و در آخر جلسات نتایج اخلاقی داستان‌ها توسط پژوهشگر و دانش آموزان بررسی می‌شد.
3-2- روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات
برای انجام تحلیل‌های آماری پژوهش حاضر از آزمون تی تست استفاده شده است. گروه آزمایش به مدت 14 جلسه 45 دقیقه‌ای در جلسات قصه‌گویی به‌صورت گروهی شرکت کردند (برنامه روایی محتوایی پروتکل جلسات، قصه‌گویی مورد تأیید متخصصین این حوزه شامل یک کارشناس ادبیات و دو دکتر روانشناس صورت گرفت). پس از نتایج به‌دست‌آمده بین میانگین تفاضل نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه آزمایش گروه گواه باید دید که تفاوت معنادار وجود دارد یا خیر؟
جدول 2. پروتکل اجرایی جلسات قصه‌گویی فعال
شماره جلسه تاریخ جلسه نام قصه‌هایی که در آن خوانده شد | اهداف جلسات | مشخصات قصه‌ای که در جلسات خوانده شده است (نویسنده و مترجم) | نام قصه‌ای که به‌عنوان تکلیف تعیین شده | اهداف تکالیف | مشخصات قصه‌ای که به‌عنوان تکلیف تعیین شده (نویسنده) |
جلسه اول 11/11/1399 آشنایی و بیان اهداف با چگونگی برگزاری قصه‌گویی | تشریح علت دعوت و چگونگی انجام کار و اجرای تکالیف و حضور فعال و بیان آن در جلسات |
|
|
|
|
جلسه دوم 14/12/1399 قصه نیکتا و پارمیدا | داستان کوتاه درباره صداقت و راست‌گویی در کودکان و نوجوانان | سایت کودک و نوجوان | از نیکتا و پارمیدا | دروغ‌گویی کاری پردردسر است و دروغ‌گو را به دردسرهای بزرگ می‌رساند | کاری از مجله آرگان |
جلسه سوم 18/12/1399 دخترک راست‌گو | مفهوم صداقت و راست‌گویی برای بچه‌ها و عاقبت راست‌گویی | سهیلا شهیدی | نیکتا و پارمیدا | آموزش راست‌گویی در قالب قصه و نتیجه قشنگ آن | سهیلا شهیدی |
جلسه چهارم 21/12/1399 زرافه خجالتی | آموزش اعتمادبه‌نفس را در کودکان ایجاد کردن و از داشته‌های خود راضی بودن | سهیلا شهیدی | دخترک راست‌گو از بچه‌ها پرسیده شد | آموزش راست‌گویی در قالب قصه و نتیجه قشنگ آن | سهیلا شهیدی |
جلسه پنجم 25/12/1399 گوزن راست‌گو | تقویت صداقت و راست‌گویی در بچه‌ها و تفهیم صداقت | فاطمه محمدی پور | زرافه خجالتی از بچه‌ها پرسیده شد | اعتمادبه‌نفس داشتن همیشه باعث قدرت انسان می‌شود | فاطمه محمدی پور |
جلسه ششم 28/12/1399 میمون دروغ‌گو | نشان دادن دردسرهای دروغ‌گویی و نتایج خیلی بد آن | به نقل از مجله آرگان کودک و نوجوان | گوزن راست‌گو از بچه‌ها پرسیده شده و نظراتی مطرح کردند که خیلی جالب بود | همیشه راست‌گویی در زندگی نقشی سازنده دارد | کودک و نوجوان مجله آرگان |
جلسه هفتم 2/1/1400 وقتی راستش را نمی‌گویم چه طوفانی به پا می‌شود | پرورش راست‌گویی و صداقت در کودکان و نوجوانان و کاربرد آن در زندگی روزمره مدرسه دوستان معلم والدین | جولیا کوک مترجم لیلا کاشانی | میمون دروغ‌گو از بچه‌ها پرسیده شد | دروغ‌گویی باعث دردسرهایی در زندگی می‌شود | جولیا کوک مترجم لیلا کاشانی وحید |
جلسه هشتم 5/1/1400 دودوی دروغ‌گو | نقش دروغ‌گویی به اثرات آن بر زندگی روزمره ما | از رادیو قصه صدای ایران | وقتی‌که راستش را نمی‌گویم قسمت اول از بچه‌ها سؤال شد | اثرات مخرب دروغ‌گویی بر روان ما عادت کردن ما به آن | صدای ایران رادیو قصه |
جلسه نهم 9/1/1400 وقتی راستش را نمی‌گویم چه طوفانی به پا می‌شود قسمت دوم | نقش دروغ‌گویی و تأثیرات آن بر اخلاق و رفتار ما | جولیا کوک مترجم لیلا کاشانی | دودوی دروغ‌گو از بچه‌ها تعیین تکلیف شد | اثرات دروغ‌گویی بر رفتار کودکان و نوجوانان | جولیا کوک مترجم لیلا کاشانی وحید |
جلسه دهم 12/1/1400 چوپان دروغ‌گو | دروغ گفتن در تمام فرهنگ‌ها باعث ضرر کردن انسان می‌شود. | به نقل از مجله آرگان کودک و نوجوان | وقتی که راستش را نمی‌گویم چه طوفانی به پا می‌شود قسمت دوم | اثرات دروغ و رفتار کودک و نوجوان | مجله کودک و نوجوان آرگان |
جلسه یازدهم 16/1/1400 قصه پاداش صداقت | صداقت و درستکاری همیشه باعث پیشرفت انسان در زندگی می‌شود.
| به نقل از سایت آپارات قصه‌گویی کودکان و نوجوانان | چوپان دروغ‌گو | راست‌گویی همیشه بهترین‌ها را در پی دارد سایت کودک و نوجوان | سایت کودک و نوجوان قصه‌گویی آپارات |
جلسه دوازدهم 19/1/1400 سوفی راست‌گو (قسمت اول) | راست‌گویی باید به معنای درست تبیین بشود اگر درست تبیین نشود باعث گرفتاری‌های زیادی می‌شود. | لارا برگن مترجم: مژگان کلهر | پاداش راست‌گویی و صداقت از بچه‌ها سؤال شد | راست‌گویی همیشه پاداشی در پی دارد که یا مادی هست و یا معنوی | لارا برگن مترجم: مژگان کلهر |
جلسه سیزدهم 23/1/1400 بچه خوب راست‌گوست | دروغ گفتن خیلی دردسرساز هست و گفتن یک دروغ کوچک دروغ‌های بزرگ‌تری را در پی دارد | قصه از گروه هفت‌خان در سایت آپارات | سوفی راست‌گو انتخاب درست برای معنی راست‌گویی خیلی مهم است. | راست‌گویی همیشه باعث درستکاری می‌شود | قصه از گروه هفت‌خان در سایت آپارات |
جلسه چهاردهم 26/1/1400 سوفی راست‌گو (قسمت دوم) | باید معنای درست داشته باشد وگرنه دردسرهای زیادی در پی خواهد داشت | لارا برگن مترجم مژگان کلهر | بچه خوب راست‌گوست از بچه‌ها سؤال پرسیده شد. | راست‌گویی بهترین کار دنیاست و باعث سعادت انسان می‌شود. | لارا برگن مترجم مژگان کلهر |
4- یافته‌ها
پس از تکمیل و دسته‌بندی اطلاعات به‌دست‌آمده و پروتکل اجرایی جلسات، اطلاعات به‌دست‌آمده به‌وسیله نرم‌افزار SPSS-23 مورداستفاده قرار گرفت، از کلیه متغیرهای واردشده آمار توصیفی و آمار استنباطی گرفته شده است. آمار توصیفی شامل، محاسبه فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و از آمار استنباطی جهت بررسی فرضیه‌های پژوهش از روش تحلیل کوواریانس تک متغیری (آنکوا) استفاده شد.
جدول 3. میانگین، انحراف معیار نمره‌های شرکت‌کنندگان در متغیرهای پژوهش در پیش‌آزمون و پس‌آزمون
|
| پیش‌آزمون | پس‌آزمون | ||
متغیر | گروه | میانگین | انحراف معیار | میانگین | انحراف معیار |
روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی | گواه | 40/51 | 46/10 | 40/46 | 07/12 |
آزمایش | 73/47 | 36/16 | 18/58 | 20/13 | |
همان‌طور که در جدول مشاهده می‌شود، میانگین و انحراف معیار در مرحله‌ی پیش‌آزمون و پس‌آزمون، نمره‌ی کل روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی در گروه آزمایش به ترتیب 73/47 (36/16)، 18/58
(20/13) و در گروه گواه به ترتیب 40/51 (46/10)، 40/46 (07/12) هست.
4-1- تحلیل مفروضات آزمون کوواریانس
یکی از مفروضه‌های مهم تحلیل‌های چند متغیری، بهنجار بودن توزیع متغیرها است. در پژوهش حاضر، جهت بررسی بهنجار بودن از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف استفاده گردید. جدول 4 نشان‌دهنده عدم معناداری است که حاکی از نرمال بودن داده‌ها می‌باشد.
جدول 4. جدول مربوط به آزمون کولموگروف-اسمیرنوف یک نمونه‌ای
روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی | آماره‌ها |
12/0 | مقدار آزمون کولموگروف-اسمیرنوف |
20/0 | سطح معناداری تقریبی (دو مقداری) |
در این پژوهش، قبل از تحلیل داده‌ها، برای بررسی همگنی واریانس متغیرها، از آزمون لوین استفاده شد.
جدول5. آزمون لوین9 مربوط به همگی واریانس‌ها
متغیر | F | Df1 | Df2 | Sig |
روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی | 72/3 | 1 | 28 | 06/0 |
نتایج مندرج در جدول فوق نشان می‌دهد که یافته‌های مربوط به آزمون لوین بر روی متغیرهای وابسته پژوهش، معنی‌دار نمی‌باشد، لذا واریانس گروه‌های آزمایش و کنترل در متغیرهای پژوهش متفاوت نیستند و فرض همگنی واریانس‌ها تأیید می‌گردد.
همگونی شیب رگرسیون یکی از مفروضه‌های مهم تحلیل کوواریانس می‌باشد، برای این منظور آزمون بررسی شیب همگنی رگرسیون میان کووریت‌ها (پیش‌آزمون) و متغیرهای وابسته (پس‌آزمون‌ها) در سطوح گروه‌های آزمایش و کنترل پژوهش حاضر اجرا گردید.
شاخص منبع تغییرات | مجموع | درجه آزادی | میانگین مجذورات | F | سطح معناداری |
تعامل گروه و پیش‌آزمون | 72/259 | 1 | 72/259 | 32/1 | 26/0 |
مطابق با جدول فوق با توجه به عدم معناداری (sig=0/26) و f که معادل 32/1 می‌باشد. همگونی شیب رگرسیون رعایت شده است. درمجموع، از نتایج مربوط به بررسی فرض‌های اساسی تحلیل کوواریانس چند متغیری چنین برمی‌آید که اجرای این تحلیل در پژوهش حاضر بلامانع است.
فرضیه این پژوهش این بود که قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دبستانی دختر شهر کازرون اثربخشی دارد.
جدول 7. جدول تحلیل کوواریانس تک متغیری روی میانگین‌های پیش‌آزمون و پس‌آزمون
شاخص منبع تغییرات | مجموع | درجه آزادی | میانگین مجذورات | F | سطح معناداری | اندازه اثر |
صداقت و راست‌گویی | 55/1582 | 1 | 55/1582 | 97/7 | 00/0 | 23/0 |
جدول 8. میانگین و انحراف معیار پس‌آزمون گروه آزمایش و گواه
گروه | میانگین | انحراف معیار |
آزمایش | 73/47 | 36/16 |
گواه | 40/46 | 07/12 |
نتایج جدول فوق نشان می‌دهد با توجه به سطح معناداری (p
و F=7/97 تفاوت در دو گروه آزمایش و گواه معنادار است، به این منظور که دو گروه ازلحاظ تأثیر صداقت و راست‌گویی تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. با توجه به میانگین پس‌آزمون گروه آزمایش 73/47 و میانگین پس‌آزمون گروه گواه 40/46 می‌توان پی برد که گروه آزمایش تفاوت بیشتری دارد. به‌علاوه بر اساس جداول مشاهده می‌شود که پروتکل اجراشده در این تحقیق دارای اندازه اثر 23/0 می‌باشد، به عبارتی روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی به‌اندازه 23/0 تأثیر گذاشته است.
همان‌طور که مشاهده می‌شود، نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از آن است که پس از ارائه درمان، صداقت و راست‌گویی دانشآموزان افزایش یافته که نشان‌دهنده تأیید فرضیۀ پژوهش مبنی بر تأثیر استفاده از روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی می‌باشد. به عبارتی، می‌توان گفت که پس از روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی میانگینِ نمرات پس‌آزمون دانشآموزان گروه آزمایش از میانگینِ نمرات پس‌آزمون دانشآموزان گروه گواه بیشتر است.
5- بحث و نتیجه‌گیری
همان‌گونه که بیان شد هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دختر دبستانی شهر کازرون بود. یافته‌های این پژوهش با یافته‌های پژوهش‌های فرهادیراد و همکاران (1397)، خادمی و مهرولی (1394) و هم‌چنین با پژوهش‌های گاسپارینی (2021) و سوگیت و همکاران (2021) همسو است.
والدین حامی به دنبال تعاملات مثبت با کودکان خود بوده و به علایق و نیازهای آن‌ها حساس هستند، ازاین‌رو در تلاش هستند با روش‌هایی چون قصه و داستان این نیازها را برطرف کنند. در راستای برطرف کردن این نیازها علاوه بر ایجاد رابطه ایمنی میان کودک و والد، باعث می‌شود کودک داستان‌های والد را پذیرفتنی‌تر و قابل‌قبول برداشت کند و امکان همانندسازی با داستان بیشتر می‌شود، چراکه شخصی داستان را نقل می‌کند که مورد اعتماد کودک است، پس می‌توان با انتخاب داستان‌هایی، فضیلت‌های اخلاقی چون صداقت، راست‌گویی و مهربانی را آموزش داد (امامی، نوری، ملک پور و عابدی، 1390). هم‌چنین به نقل از روشن چلسی (1392) در شیوه قصه‌گویی فعال مهارت‌هایی که کودک برای برخورد مناسب در موقعیت‌های گوناگون اجتماعی لازم دارد، در محتوا و فرآیند مجموعه‌ای از قصه‌ها گنجانده و به کودک ارائه می‌شود. فرض بر این است که قهرمان داستان به‌عنوان الگو عمل کرده و کودک در جریان یادگیری مشاهده‌ای و شرطی‌سازی جانشینی رفتار جدیدی را از او بیاموزد (Heffner, 2003) یا به زبان روان‌تحلیل‌گری کودک با قهرمان داستان همانندسازی کرده و قالب رفتاری او را برای خود برگزیند، چراکه سبب می‌شود کودک خود را در متن داستان تصور کند و پیامدهای هرکدام از رفتارها و واکنش‌های شخصیت داستان را درک کند، اگر شخصیت‌های داستان پرخاشگری می‌کنند، کودکان پیامد پرخاشگری را متوجه می‌شود و اگر شخصیت‌ها صداقت و راست‌گویی را پیشه می‌کنند، نتایج و عواقب این رفتار را می‌بینند و درک می‌کنند که چگونه موردتوجه دیگران قرار می‌گیرند. ازاین‌رو کودک قواعد خودساخته‌ای را بر اساس پیام استعاره‌ای قصه شکل می‌دهد که به جریان واقعی زندگی او تعمیم می‌یابند و رفتار کودک را هدایت خواهند کرد و این امر می‌تواند بر صداقت و راست‌گویی و حتی خودکنترلی و خودتنظیمی کودک اثر بگذارد. هم‌چنین کاماری و یاداو10 (2017) در پژوهش خود اذعان داشتند که قصه‌گویی راهی برای افزایش مهارت‌های اجتماعی و روابط بین فردی می‌باشد، چراکه با ارتقا ویژگی صداقت و راست‌گویی و کاهش دروغ‌گویی کودکان می‌آموزند چگونه با صداقت به ایجاد اعتماد و درنهایت بهبود روابط و توسعه روابط بین فردی کمک کند.
با توجه به آنچه ذکر شد می‌توان چنین استنباط کرد که روش قصه‌گویی فعال بر صداقت و راست‌گویی دانش آموزان دختر دبستانی شهر کازرون اثربخشی دارد.
با توجه به ادبیات تحقیق، روش تحقیق، آزمون‌های صورت گرفته و نتایج به دست آمد پیشنهادهای مبتنی بر نتایج تحقیق به شرح زیر می‌باشند:
- انتخاب برنامه‌ها و کتاب‌های داستان مفید، بسیار مهم است و خانواده‌ها باید به این مقوله توجه كنند.
-از فناوری‌های بهروز در قصه‌گویی فعال استفاده شود.
- ازآنجاکه ﻣﺪلﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ از قصه‌گویی اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺧﻮد از ﻣﺪلﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ.
- ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، دانش آموزان دختر دبستان شهر کازرون ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ. ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎد می‌شود، پژوهش‌هایی در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ در شهرها و اﺳﺘﺎنﻫﺎي دﯾﮕﺮ و در پسران اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﻧﺘﺎﯾﺞ آنﻫﺎ ﺑـﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﻮد.
- در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ تفاوت‌های ﻓﺮدي دانش آموزان موردتوجه ﻗـﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ. تفاوت‌های ﻓـﺮدي به‌ویژه ویژگی‌های ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و ﻋﻼﻗﻪ شخصی کودکان مؤثر اﺳﺖ.
- ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد می‌شود، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎﯾﯽ دیگر مؤثر ﺑﺮ قصه‌گویی فعال بر کودکان مثل خلاقیت، نوآوری، صبر و بردباری و ...، ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. همواره پژوهشگران در تحقیقات خود با محدودیت‌هایی مواجه هستند که بخشی از آن‌ها حتی در ابتدای کار نیز خود را نشان می‌دهند. محدودیت‌های پژوهش شامل موارد زیر بود:
- با توجه به محدود بودن نمونه به دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر کازرون، در تعمیم نتایج به سایر مدارس در شهرهای دیگر بایستی بااحتیاط عمل شود.
- کم بودن حجم نمونه که بیانگر احتیاط در تعمیم نتایج این پژوهش است.
- شیوع و گسترش بیماری کرونا و مشکلات مدارس در جمع‌آوری اطلاعات.
6- تقدیر و تشکر
از تمامی افرادی که در سرانجام رساندن این پژوهش مار را یاری نمودند، تقدیر و تشکر می‌نماییم.
7- منابع
1- امامی، ش.، نوری، ا.، ملک پور، م.، و عابدی، ا. (1390). رابطه بین دل‌بستگی کودک و عوامل رفتار مادرانه. تحقیقات خانواده، 7(3)، 293-310.
2- تاتاری، م.، عایش، ز.، مولایی، ح.، و دوستانی بردی، م. (۱۳۹۵). ارزیابی و تحلیل جایگاه قصه و قصه‌گویی در ادبیات کودکان و نقش آن در فرایند یاددهی- یادگیری دانش آموزان دوره‌ی ابتدایی. کنگره بین‌المللی زبان و ادبیات، مشهد.
3- تاج‌آبادی، ر.، موحدیان، س.، و شعبانی، س. (۱۳۹۶). نقش کاربردی قصه‌های قرآنی در رفتار و اخلاق دینی دانش آموزان (با تأکید بر قصه‌گویی به شیوه قران کریم). همایش کشوری.
4- چلبی، م. (۱۳۸۵). تحلیل اجتماعی در فضای کنش. نشر نی، تهران.
5- حجازی، ب. (1390). ادبیات کودکان و نوجوانان. انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. تهران.
6- خادمی، م.، و مهرولی، ف. (۱۳۹۴). بررسی قصه‌گویی قرآن به‌عنوان روشی فعال در آموزش اخلاق. فصلنامه علمی تربیت اسلامی، ۱۰(۲۰)، ۵۱-۷۹.
7- داداش زاده، س.، و پیرخائفي، ع. (۱۳۹۴). بررسی اثر بخشی استفاده از روش های قصه گویی بر افزایش هوش اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع جهارم و پنجم ابتدایی در سال ۹۱-۹۰. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)، 8(29)، 21-29.
8- رالز، ج. (1380). عدالت به‌مثابه انصاف یک بازگویی. ترجمه ثابتی، ع. انتشارات ققنوس، تهران.
9- روشن چلسی، ر. (1392). تأثیر قصه‌گویی مبتنی بر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش آموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای و بی‌اعتنائی. فصلنامه روانشناسی بالینی، 10(3)، 74-94.
10- شجاعی، س.، بهرامی، ه.، و شجاعی، ح. (۱۳۹۲). تأثیر قصه‌گویی به روش‌شناختی رفتاری بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی شهر ایلام. کنگره سراسری روانشناسی کودک و نوجوان.
11- غلامی زارع زاده، ف. (۱۳۹۵). تأثیر قصه‌های قرآن کریم بر تربیت و رشد کودکان. همایش سراسری علمی- پژوهشی سبک زندگی، تایباد.
12- فرهادی راد، ح.، هاشمی، س. ج.، و رحمتی، ف. (1397). الگوی مشترک «بهترین تجارب تدریس»: علّت‌ها، زمینه‌سازها و راهبردها. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)، 11(42)،91-115.
13- مطهری، م. (۱۳۹۷). تعلیم و تربیت در اسلام. انتشارات صدرا، تهران.
14- نقدي، و.، و تولايي، ن. (1392). مطالعه جامعه شناختي رعايت هنجار اخلاقي صداقت در جوانان با تاکيد بر روشهاي تربيتي خانواده و مدرسه. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 4(2)، 155-172.
15- ولیپور، ج.، و گرجی پشتی، م. (1395). فرا تحليل قصه گويي برميزان يادگيري دانش آموزان مقطع ابتدايي. فصلنامه پژوهش‌های برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، 6(1)، 15-26.
16- Gasparini, S. (2021). Collaborative storytelling in distance education: a preliminary research with pre-school children. Form@ re-Open Journal per la formazione in rete, 21(1), 219-234.
17- Glassner, A. (1999). Active Storytelling. The Eurographics Association and Blackwell Publishers.
18- Heffner, M. (2003). Experimental support for the use of story telling to guide behavior: the effects of story telling on multiple and mixed fixed ratio (FR)/differential reinforcement of low rate (DRL) schedule responding. West Virginia University.
19- Kumari, A., & Yadav, R. (2017). Developing relationship skills among students: Role of story telling. Educational Quest-An International Journal of Education and Applied Social Sciences, 8(3), 447-451.
20- Mendoza, K., & Bradley, L. (2021). Using Storytelling for Counseling With Children Who Have Experienced Trauma. Journal of Mental Health Counseling, 43(1), 1-18.
21- Miller, T. W., Nigg, J. T., & Miller, R. L. (2009). Attention deficit hyperactivity disorder in African American children: what can be concluded from the past ten years?. Clinical psychology review, 29(1), 77-86.
22- Suggate, S. P., Lenhart, J., Vaahtoranta, E., & Lenhard, W. (2021). Interactive elaborative storytelling fosters vocabulary in pre-schoolers compared to repeated-reading and phonemic awareness interventions. Cognitive Development, 57, 100996.
The Effectiveness of Active Storytelling on the Honesty and Truthfulness of Female Primary School Students in Kazerun
Seyed Hamid Hosseini1*, Soheila Shahidi2, Fatemeh Abdolahi3
1. Ph.D in general psychology, Islamic Azad University, Maroodasht branch, Marvdasht, Iran. (Corresponding Author)
hosseini5824@gmail.com
2. M.A student in General Psychology, Fatemiyeh Shiraz Institute of Higher Education, Shiraz, Iran.
soheila1400shahidi@gmail.com
3. M. A in General Psychology, Fatemiyeh Shiraz Institute of Higher Education, Shiraz, Iran.
fatemehabdolahi231372@gmail.com
Abstract
The aim of this study was to investigate the effectiveness of active storytelling method on honesty and truthfulness of female primary school students in Kazerun. The present research method was a quasi-experimental research method. The statistical population of the present study included primary school students in Kazerun that 30 people were randomly selected as a sample and were divided into two groups of control and experimental. The experimental group consisted of 15 people and the control group consisted of 15 people. The instruments of the present study included a questionnaire of 16 questions of honesty and truthfulness of Zare et al. (2011) and a preliminary study and library resources. The results showed that there was a significant difference between the mean difference of pre-test and post-test scores in the control group and the experimental group. Also, according to the significant level of independent sig t, which is equal to 0.001 and is less than the assumed value of 5%. (0.001> P). Honesty and truthfulness are excellent moral qualities of human beings and the effectiveness of storytelling on life and future and honesty of children has been proven. Also, up-to-date technology and technologies can be used in active storytelling. Choosing useful apps and storybooks is very helpful. And families need to pay attention to this.
Keywords: Active storytelling method, Honesty and truthfulness, Female primary school students.
[1] . Mendoza & Bradley
[2] . Storytelling
[3] . Story
[4] . Gasparini
[5] . Childhood
[6] . Personality
[7] . Miller, Nigg & Miller
[8] . Suggate, Lenhart, Vaahtoranta & Lenhard
[9] . levine
[10] . Kumari & Yadav
