ارزیابی و اولویتبندی نقش زیرساختها در توسعه محورهای (کریدورهای) گردشگری مورد نمونه: محور خرم آباد به اصفهان در محدوده استان لرستان
الموضوعات :امیر حسینیان راد 1 , حکمت امیری 2 , مریم بیرانوندزاده 3 , سمیه تیموری 4
1 - دانشگاه لرستان
2 - گروه شهرسازی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
3 - دانشگاه شهید بهشتی
4 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی
الکلمات المفتاحية: قابلیتهای گردشگری, زیرساختها, توسعه, محور خرم آباد- اصفهان,
ملخص المقالة :
توسعه گردشگری یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهاست. محور شهرهای خرم آباد- اصفهان به عنوان یکی از محور های گردشگری مهم در ایران، با دارا بودن پتانسیلهای قابل توجه از جمله آبشارها، سد، جاذبههای مذهبی و تاریخی نیازمند تجهیز زیرساخت های گردشگری است، به گونهای که با تجهیز این زیرساختها، بهره بهینه از این قابلیتها برده شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش زیرساخت های گردشگری در توسعه محورگردشگری خرم آباد به اصفها تدوین شده است. مطالعه حاضر از نظر ماهیت تحلیلی مبتنی بر روش پیمایشی است ؛ گردآوری داده ها از نوع ترکیبی است. اطلاعات نظری موردنیاز از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای به دست آمده است. در روش میدانی بنا به ماهیت موضوع از بازدید میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل 33 نفر از کارشناسان متخصص و خبره مرتبط با موضوع پژوهش در شهرستانهای الیگودرز، ازنا و دورود بود که بر اساس نمونه برداری هدفمند تدریجی انتخاب شده اند. برای تحلیل بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که از بین زیرساختهای AHP دادهها از ابزار اثرگذار بر محور گردشگری خرم آباد- اصفهان، مؤلفه دسترسی فیزیکی به جاذبه های توریستی، وجود پارکینگهای کنار جادهای، امکانات اقامتی (هتل ، مهمانپذیر)، خدمات پذیرایی (رستوران، چایخانه و...) و وجود زیرساختهای اطلاع رسانی به ترتیب اهمیت از اثرگذاری بیشتری نسبت به سایر مؤلفه ها (وجود زیرساختهای ورزشی، دسترسی به شبکه اینترنت، تبلیغات و جذب سرمایه گذار دولتی و خصوصی) بر توسعه گردشگری این محور برخوردارند.
احمدی، محمدرضا (1399). نقش مسیرهای گردشگری شبانه در اقتصاد شهری (نمونه موردی: بافت تاریخی شیراز). پژوهشهای گردشگری و توسعه پایدار، 9(3)، 41-52.
تقوایی، مسعود؛ رنجبردستنایی، محمود (1389). تحلیلی بر پراکنش امکانات و خدمات مسیر گردشگری شمال شرق استان چهارمحال و بختیاری. پژوهش و برنامه ریزی شهری، 1(1)، 21-48.
دبیرخانه شورای عالی آمایش سرزمین (1399) سند آمایش استان لرستان. تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور.
سعیده زرآبادی، زهرا سادات؛ مسعودیان، مستوره سادات (1401). ارزیابی مؤلفههای مؤثر در طراحی مسیرهای گردشگری میراثی (موردپژوهی: محور تاریخی، فرهنگی و گردشگری جلفا). گردشگری و توسعه, 11(4), 33-49.
طالبی، خاطره؛ سرتیپی پور، محسن؛ آزاد، میترا (1401). تعیین مسیرهای گردشگری با روش کمترین فاصله از بهترین تصمیم نمونۀ موردی: شهرستان تاریخی دامغان. گردشگری و توسعه, 11(3), 207-224. doi
عالی، نگین؛ صادقی، لقمان (1400). ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم در نواحی روستایی (مطالعه موردی: مسیر گردشگری اورامانات). فصلنامه مسکن و محیط روستا, 40(174), 15-28.
علیزاده، رضا؛ ایزدی، حسن؛ آراسته، مجتبی (1399). رتبهبندی ظرفیت گردشگری ورزشی طبیعتمحور در مسیرهای گردشگری استان لرستان. گردشگری و توسعه, 9(4), 249-268.
فاضلی، احسان؛ کردشاکری، پرنیان؛ بزرگزادهیزدی، نگار (1394). ارائه مسیرهای بهینه گردشگری شهر مشهد از طریق شناسایی و سنجش عناصر دارای پتانسیل گردشگری. فضای گردشگری, 14(4), 13-37.
محمدی، محمود؛ چنگلوایی، یونس (1392). ارزیابی مولفه¬های کیفیت فضای شهری بر میزان مطلوبیت مسیرهای پیاده گردشگری (مورد پژوهی اولویت¬بندی مسیرهای گردشگری پیاده در شهر اصفهان). معماری و شهرسازی ایران، (5)، 15-32.
Abbas, J., Mubeen, R., Iorember, P. T., Raza, S., & Mamirkulova, G. (2021). Exploring the impact of COVID-19 on tourism: transformational potential and implications for a sustainable recovery of the travel and leisure industry. Current Research in Behavioral Sciences, 2, 100033. https://doi.org/10.1016/j.crbeha.2021.100033
Addoun, M., Chachour, M., & Zerouala, M. S. (2023). A strategy for the design of a cultural tourist route. Case study of the city of Tlemcen in Algeria. PASOS Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 21(4), 743-765. http://dx.doi.org/10.25145/j.pasos.2023.21.051
Barvinok, N. (2023). Assessmnet of Tourist and recreational Pptential And Tourist Infrastructure nN Individual United Territorial Communites of Kirovograd Region. Economies’ Horizons, (2(24), 4–20. https://doi.org/10.31499/2616-5236.2(24).2023.281149
Briedenhann, J., & Wickens, E. (2004). Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas—vibrant hope or impossible dream? Tourism management, 25(1), 71-79. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(03)00063-3
Britton, S. (1982). The Political Economy of Tourism in the Third World. Annals of Tourism Research 9 (3): 331–358. doi:10.1016/0160-7383(82)90018-4
Chan, R. C., & Bhatta, K. D. (2021). Trans-Himalayan connectivity and sustainable tourism development in Nepal: a study of community perceptions of tourism impacts along the Nepal–China Friendship Highway. Asian Geographer, 1-22. https://doi.org/10.1080/10225706.2021.1943470
Chan, R., and K. D. Bhatta. (2013). Ecotourism Planning and Sustainable Community Development: Theoretical Perspective for Nepal. South Asian Journal of Tourism and Heritage 6 (1): 69–96.
Chang, D. Y. (1992). Extent Analysis and Synthetic Decision, Optimization Techniques and Applications. Vol. 1, World Scientific, Singapore, 352.
Duarte-Duarte, J. B., Talero-Sarmiento, L. H., & Rodríguez-Padilla, D. C. (2021). Methodological proposal for the identification of tourist routes in a particular region through clustering techniques. Heliyon, 7(4). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e06655
Dunets, A. N., Vakhrushev, I. B., Sukhova, M. G., Sokolov, M. S., Utkina, K. M., & Shichiyakh, R. A. (2019). Selection of strategic priorities for sustainable development of tourism in a mountain region: concentration of tourist infrastructure or nature-oriented tourism. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 7(2), 1217. DOI: 10.9770/jesi.2019.7.2(29)
ECI Africa (2006). Community-based tourism. Unpublished draft report for FRIDGE, Johannesburg. Gibson, L., Lynch, P. A., & Morrison, A. (2005). The local destination tourism network: Development issues. Tourism and Hospitality Planning & Development, 2(2), 87–99.
Fafurida, F., Ineke, P., & Winda, F. N. (2018). Analysis of Availability of Tourism Infrastructure: Comparative Study in Joglosemar Area. KnE Social Sciences, 3 (10), 91–101. http://dx.doi.org/10.18502/kss.v3i10.3121
Fagence, M. (1991). Rural Tourism and the Small Country Town. Tourism Recreation research 16 (1). 34-43 https://doi.org/10.1080/02508281.1991.11014600
Getz, D. and Page, S. J. (1997). The Business of Rural Tourism. In: Page and Getz. New York: International Thomson Business Press, pp.191-205
Gilbert, D. (1989). Rural Tourism and Marketing: Synthesis and New Ways of Working. Tourism Management, 10(1), 39-50 https://doi.org/10.1016/0261-5177(89)90033-2
Ginting, N., & Sasmita, A. (2018). Developing tourism facilities based on geotourism in Silalahi Village, Geopark Toba Caldera. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 126, No. 1, p. 012163). IOP Publishing. DOI 10.1088/1755-1315/126/1/012163
Greffe, X. (1994). Is Rural Tourism a Lever for Economic and Social Development? Journal of Sustainable Tourism, 2, 23-40 https://doi.org/10.1080/09669589409510681
Gunn C. A. (1979). Tourism Planning. New York: Crane Russak & Co.
Hall, C. M., Mitchell, R., & Sharples, L. (2003). Consuming places: The role of food, wine and tourism in regional development. In C. M. Hall, L. Sharples, R. Mitchell, N. Macionis, & B. Camborne (Eds.), Food tourism around the world: Development, management, and markets (pp. 25–59). London: Butterworth-Heinemann
Hardy, A. (2003). An investigation into the key factors necessary for the development of iconic touring routes. Journal of Vacation Marketing, 9, 314–330. https://doi.org/10.1177/135676670300900402
Hill, B.J. and Gibbons, D. (1994). Sustainable Tourism Heritage Trails in Nebraska. Building a sustainable World through Tourism. Montreal: Second Global Conference
Hummelbrunner, R. and Miglbauer, E. (1994). Tourism Promotion and Potential in Peripheral Areas: The Austrian case. Journal of Sustainable Tourism, 2, 41-50
Khadaroo, J., & Seetanah, B. (2007). Transport infrastructure and tourism development. Annals of tourism research, 34(4), 1021-1032. https://doi.org/10.1016/j.annals.2007.05.010
Khairi, M., & Darmawan, D. (2021). The Relationship Between Destination Attractiveness, Location, Tourism Facilities, And Revisit Intentions. Journal of Marketing and Business Research (MARK), 1(1), 39-50. https://doi.org/10.3390/su13115780
Kinash, I. P., Arkhypova, L. M., Polyanska, A. S., Dzoba, O. G., Andrusiv, U. Y., & Iuras, I. I. (2019, February). Economic evaluation of tourism infrastructure development in Ukraine. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 477, No. 1, p. 012020). IOP Publishing. DOI 10.1088/1757-899X/477/1/012020
Lew, A. (1991). Scenic Routes and rural development in the US. Tourism recreation research, 16(2) 23-30 https://doi.org/10.1080/02508281.1991.11014623
Liu, S., & Gao, B. (2022). Econometric Analysis of Leisure Agriculture and Rural Tourism Scenery Based on Spatial Data Analysis. Computational intelligence and neuroscience, 2022, 2286803. https://doi.org/10.1155/2022/2286803
Long, P.T., Perdue, R.R., and Allen, L. (1990) Rural Resident Perceptions and Attitudes by Community Level of Tourism. Journal of Travel Research, 1990, 3-9 https://doi.org/10.1177/004728759002800301
Lourens, M. (2007). Route tourism: a roadmap for successful destinations and local economic development. Development Southern Africa, 24(3), 475-490. https://doi.org/10.1080/03768350701445574
Mačerinskienė, A. (2008). Infrastructure development on the water tourism routes. The 7th International Conference Faculty of Environmental Engineering Vilnius Gediminas Technical University.
Mandić, A., Mrnjavac, Ž., & Kordić, L. (2018). Tourism infrastructure, recreational facilities and tourism development. Tourism and hospitality management, 24(1), 41-62. DOI: 10.20867/thm.24.1.12
Meyer, D. (2004). Tourism routes and gateways: Key issues for the development of tourism routes and gateways and their potential for pro-poor tourism. Overseas Development Institute, London.
Meyer-Cech, K. (2003). Food trails in Austria. In C. M. Hall, L. Sharples, R. Mitchell, N. Macionis, & B. Camborne (Eds.), Food tourism around the world: Development, management, and markets (pp. 149– 157). London: Butterworth-Heinemann
Miossec, J. M. (1977). Un model de l’espace touristique. Espace géographique, 6, 41-48. http://dx.doi.org/10.3406/spgeo.1977.1690
Murray, M., & Graham, B. (1997). Exploring the dialectics of route-based tourism: The Camino de Santiago. Tourism Management, 18, 513–524. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(97)00075-7
Nagy, K. (2012). Heritage Tourism, Thematic Routes and Possibilities for Innovation (February 1, 2012). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3639435 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3639435
Novikov, S., & Osina, V. (2021). Classification of objects of tourism infrastructure in rural areas based on the use of historical, architectural and natural landscape potential on the example of Novosheshminsky region of the Republic of Tatarstan. In E3S Web of Conferences (Vol. 274, p. 01030). EDP Sciences. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202127401030
Olsen, M. (2003). Tourism themed routes: A Queensland perspective. Journal of Vacation Marketing, 9, 331–341. https://doi.org/10.1177/135676670300900403
Poon, A. (1993). Tourism, technology and competitive strategies, Wallingford. CAB International
Reed, M. G. (1999). Collaborative tourism planning as adaptive experiments in emergent tourism settings. Tourism Recreation Research 48:3, pages 352-367. https://doi.org/10.1080/09669589908667343
Rogerson, C. M. (2007 Tourism Routes as Vehicles for Local Economic Development in South Africa: The Example of the Magaliesberg Meander. Urban Forum 18, 49–68. https://doi.org/10.1007/s12132-007-9006-5
Ross, D., Saxena, G., Correia, F., & Deutz, P. (2017). Archaeological tourism: A creative approach. Annals of Tourism Research, 67, 37-47. https://doi.org/10.1016/j.annals.2017.08.001
Rowen, I. (2016). The geopolitics of tourism: Mobilities, territory, and protest in China, Taiwan, and Hong Kong. Annals of the American Association of Geographers, 106(2), 385-393.
Shen, P., Yin, P., & Niu, B. (2023). Assessing the Combined Effects of Transportation Infrastructure on Regional Tourism Development in China Using a Spatial Econometric Model (GWPR). Land, 12(1), 216.
Telfer, D. J., and R. Sharpley. (2008). Tourism and Development in the Developing World. Oxon, UK: Routledge.
Timothy, D. (1998). Cooperative tourism planning in a developing destination. Journal of Sustainable Tourism, 6(1), 52–68. https://doi.org/10.1080/09669589808667301
Vana, M. V., & Malaescu, S. (2016). Cultural thematic tourism itineraries: Mediators of success. Procedia Economics and Finance, 39, 642-652. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30311-2
Zheng, W., & Liao, Z. (2019). Using a heuristic approach to design personalized tour routes for heterogeneous tourist groups. Tourism Management, 72, 313-325. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.12.013