ارائه روشی برای مدل سازی معماری سازمانی چابک
علی راضی
1
(
دانشجوی رشته مدیریت فناوری اطلاعات، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
رضا رضایی
2
(
گروه کامپیوتر، دانشکده فنی و مهندسی، واحد ساوه
)
احمدعلی یزدان پناه
3
(
استادیار موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: مدل تصمیم گیری و علامت گذاری, استانداردهای مدل سازی, مدل سازی معماری کسب و کار, مدل سازی معماری سازمانی چابک, ارزیابی کاربردپذیری و سادگی ,
ملخص المقالة :
یکی از مسائل و دغدغههای مهم در معماری سازمانی چابک، مستند سازی و مدلسازی نیازمندیها و فرآوردهها است. مدلها و مستندات معماری باید به اندازه و در حد ضرورت تولید و بروز رسانی شوند و ضمن رفع نیازمندیها و دغدغههای ذینفعان، در کمترین زمان و با کمترین هزینه ارائه گردند. از طرف دیگر باید از روشها و ابزارهایی استفاده نمود که کاربردپذیر و ساده بوده و ضمن بکارگیری روشهای عملی چابک و استانداردهای مدلسازی جامعیت لازم را داشته باشند. تحقیقاتی در خصوص مدلسازی و مستندسازی معماری سازمانی چابک انجام شده است. از آنجاییکه در تحقیقات مرتبط روشی جامع، استاندارد و کمینه برای مدلسازی و مستند معماری سازمانی چابک ارائه نشده، لذا در این مقاله روشی برای مدلسازی معماری سازمانی چابک ارائه گردیده و با روش ترکیبی(کیفی + کمی) ارزیابی میگردد. ارزیابی کیفی از طریق مطالعه موردی انجام میپذیرد. برای ارزیابی کمی از روش AHP برای وزن دهی و رتبهبندی معیارها استفاده میشود. معیارهای ارزیابی بر اساس مطالعات کتابخانهای و نظرات خبرگان استخراج میگردند. برای ارزیابی کمی روش پیشنهادی در این مقاله شش معیار مطرح شده اند که عبارتند از: تولید فرآوردههای مورد نیاز و ضروری، کاهش زمان مدلسازی، کاهش هزینه، بهبود رضایت ذینفعان، بهبود کاربردپذیری و افزایش سادگی که معیار تولید فرآوردههای مورد نیاز و ضروری رتبه اول را کسب کرده است.
[1]. A. Rüping, Agile Documentation: A Pattern Guide to Producing Lightweight Documents for Software Projects. Wiley; 1st edition, 2003.
[2]. J. M.Bass, “Artefacts and agile method tailoring in large-scale offshore software development programmes,” Information and Software Technology., vol. 75, pp. 1-16, July 2016.
[3]. A. Sadovykh, P. Desfray, B. Elvesæter, A. Berre, E. Landre, “Enterprise architecture modeling with SoaML using BMM and BPMN - MDA approach in practice,” Computer Science, 6th Central and Eastern European Software Engineering Conference, Oct 13-15, 2010, Moscow, Russia.
[4]. A. Zrnec, M. Bajec, M. Krisper, "Enterprise modelling with UML," Elektrotehni ski vestnik University of Ljubljana., vol. 68, pp. 109–114, 2001.
[5]. F. Armour, S. H. Kaisler, J. Getter, D. Pippin, “A UML-driven Enterprise Architecture Case Study,” Proceedings of the 36th Annual Hawaii International Conference, February, 2003.
[6]. A.Q. Gill, "agile enterprise architecture modelling: Evaluating the applicability and integration of six modelling standards," Information and Software Technology, vol. 67, pp. 196-206, November 2015.
]7[. راضی، علی، رضایی، رضا، یزدان پناه، احمد علی، "مدل سازی معماری سازمانی چابک: ارزیابی کاربردپذیری شش استاندارد مدل سازی بر مبنای چارچوب ملی معماری سازمانی ایران"، دو فصلنامه علمی فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، شماره های 47 و 48، 105_ 135، تهران، بهار و تابستان 1400.
[8]. Scott W. Ambler. Agile Modeling: Effective Practices for extreme Programming and the Unified Process , Published by John Wiley & Sons, Inc., New York, 2002,
[10]. S. Yamamoto, Q. Zhia, Z. Zhoua, “Aspect Analysis towards ArchiMate Diagrams,” Procedia Computer Science., vol. 159, pp. 973-980, 2019.
[11]. F. Hasić, J. Vanthienen, “Complexity metrics for DMN decision models,” Computer Standards & Interfaces., vol. 65, pp. 15-37, July, 2019.
[12]. Scott W. Ambler. Agile Enterprise Architecture, 2021,
[13]. R. Pichler, Agile Product Management with Scrum: Creating Products that Customers Love. New York: Addison-Wesley Professional; 1st edition, 2010.
[14]. F. Gampfer, “Managing Enterprise Architecture in Agile Environments,” Lecture Notes in Informatics (LNI), Gesellschaft für Informatik, 2018, Bonn.
[15]. C. Finkelstein, Enterprise Architecture for Integration: Rapid Delivery Methods and Technologies (Artech House Mobile Communications Library). Artech House Print on Demand; 1st edition, 2006.
[16]. P. Clements et al, 2th Ed., Documenting Software Architectures Views and Beyond. United States of America: Pearson, 2011.
[17]. J. Patton, P. Economy, User Story Mapping: Discover the Whole Story, Build the Right Product. O'Reilly Media; 1st edition, 2014.
[18] M.Z., Muehlen, M. Indulska, G. Kamp, "Business Process and Business Rule Modeling Languages for Compliance Management: A Representational Analysis," in Research and Practice in Information Technology: The Twenty-Sixth International Conference on Conceptual Modeling, ER 2007, Auckland, New Zealand, November 5-9, 2007.
[19]. W., Wei, M., Indulska, S., Sadiq, “Guidelines for Business Rule Modeling Decisions,” Journal of Computer Information Systems., vol. 58, Issue 4, pp. 363-373, 2018.
[20]. M.z, Muehlen, M., Indulska, “Modeling languages for business processes and business rules: A representational analysis,” Information Systems., vol. 35, Issue 4, pp. 379–390, June, 2010.
[21]. H. Herbst, G. Knolmayer, T. Myrach, M. Schlesinger, “THE SPECIFICATION OF BUSINESS RULES: A COMPARISON OF SELECTED METHODOLOGIES,” Methods and Associated Tools for the Information Systems Life Cycle., pp. 29-46, September, 1994.
[22]. OMG, Decision Model and Notation 1.4 (DMN), 2022,
[23]. E. Bazhenova, F. Zerbato, B. Oliboni, M. Weske, “From BPMN process models to DMN decision models,” Information Systems., vol. 83, pp. 69-88, July, 2019.
[24]. M. Häußler, S. Esser, A. Borrmann, “Code compliance checking of railway designs by integrating BIM, BPMN and DMN,” Automation in Construction., vol. 121, January, 2021, 103427.
[25]. I. Essefi, H. Rahmouni, M. Ladeb, “Integrated privacy decision in BPMN clinical care pathways models using DMN,” Procedia Computer Science., vol. 196, pp. 509-516, 2022.
[26]. M.D. Leoni, P. Felli, M. Montali, “Integrating BPMN and DMN: Modeling and Analysis,” Journal on Data Semantics., vol. 10, pp. 165-188, June, 2021.
[27]. OMG, ArchiMate 3.2, 2022,
[28]. OMG, Unified Modeling Language 2.5 (UML), 2015,
[29]. OMG, Business Process Model and Notation 2.0.2 (BPMN), 2013,
[30]. G. Beydoun, G. Low, B. Henderson-Sellers, H. Mouratids, J.J. Gomez-Snaz, J. Pavon, C. Gonzalez-Perez, “FAML: a generic metamodel for MAS development,” IEEE Trans. Softw. Eng., vol. 35, Issue 6, pp. 841–863, Nov-Dec 2009.
[31]. OMG, Service Oriented Architecture Modeling Language 1.0.1 (SoaML), 2012,
[32]. OMG, Business Motivation Model 1.3(BMM), 2015,
]33[. صمدی اوانسر، عسگر، مقدمه ای بر معماری سازمانی (ویژه مدیران)، دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، تهران، ایران، 1384.
[34]. I. Band, H. Jonkers, E. Proper, D. Quartel, M. Lankhorst and M. Turner, "Using the TOGAF® 9.1 Framework with the ArchiMate® 3.0 Modeling Language," The Open Group, AUGUST 25, 2017.
[35]. M. Pankowska, “Business Models in CMMN, DMN and ArchiMate language,” Procedia Computer Science., vol. 164, pp. 11-18, 2019.
[36]. IBM Rational Unified Process (RUP), Business Modeling Discipline: Artifact Overview: Business Rules, 2001,
[37]. P. Desfray, G. Raymond, Modeling Enterprise Architecture with TOGAF® A Practical Guide Using UML and BPMN. Morgan Kaufmann; 1st edition, 2014.
[38]. K. Figl, J. Mendling, G. Tokdemir, J. Vanthienend, “What we know and what we do not know about DMN,” Enterprise Modelling and Information Systems Architectures., vol. 13, No. 2, 2018.
[39]. A. Valencia-Parra, L. Parody, A.J. Varela-Vaca, I. Caballero, M.T. G´omez-L´opez, “DMN4DQ: When data quality meets DMN,” Decision Support Systems., vol. 141, February, 2021, 113450.
]40[. شمس علیئی، فریدون. مهجوریان، امیر و همکاران. چارچوب و روش شناسی معماری سازمانی ایران، نسخه 1، شورای اجرایی)عالی(فناوری اطلاعات کشور، کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی، تهران، 1395، https://www.ieaf.ir/.
]41[. محمدی لرد، عبدالمحمود، فرآیندهای تحلیل شبکهای (ANP) و سلسله مراتبی (AHP)به همراه معرفی نرمافزار Super Decision، تهران، انتشارات البرز فر دانش، 1388.
]42[. سرافرازی، اعظم، ایزدیار، صدیقه، حبیبی، آرش، تصمیمگیری چند معیاره فازی، تهران، انتشارات کتیبه گیل، 1393.
]43[. عطائی، محمد، تصمیمگیری چند معیاره، شاهرود، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، چاپ اول، 1389.
[44]. R., Attri, N., Dev, V., Sharma, “Interpretive Structural Modelling (ISM) approach: An Overview,” Research Journal of Management Sciences., vol. 2, Issue 2, pp. 3-8, February 2013.