بررسی کارزارهای توییتری خشونت علیه زنان
الموضوعات :شیما ناصرترک 1 , علی دلاور 2 , افسانه مظفری 3 , طهمورث شیری 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2 - استاد گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشیار گروه ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
4 - دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
الکلمات المفتاحية: خشونت, حقوق زنان, کارزار, توئیتر و شبکه‌های اجتماعی. ,
ملخص المقالة :
از مهم¬ترین مطالبی که شبکه‌های اجتماعی -توئیتر- به آن توجه داشته‌اند، خشونت علیه زنان در ایران بوده است. مهم¬ترین پشتوانه‌های نظری در پدید آمدن این کارزارها، انعکاس مطالب درباره خشونت علیه زنان است. از مهم¬ترین عامل‌ها در پدید آمدن این موج‌ها، فعالان مهم در عرصه این شبکه‌های اجتماعی هستند که با استفاده از دنبال¬کنندگان خود این مطالب را انعکاس می‌دهند. مهم¬ترین آنها از نظر تعداد، توئیت و ریتوئیت، کمپین «دختران انقلاب» بوده است. هدف تحقیق، تحلیل چگونگی عملکرد توییتر در انعکاس مطالب خشونت علیه زنان در ایران بر اساس مهم¬ترین کارزارهای به وجود آمده طی دهه اخیر است. این موضوع بر اساس مبانی نظری درباره انواع خشونت و جنبش‌های شبکه‌ای¬شده تحلیل شد. روش تحقیق، تحلیل مضمون توئیت‌ها و هشتگ‌های مرتبط با کمپین‌ها از سال 1396 تا 1400 است. نتایج تحقیق نشان داد که مهم¬ترین مضامین درباره خشونت اجتماعی و سیاسی علیه زنان است. در این رابطه برخی از کمپین‌ها و هشتگ‌ها، سبب بروز ناامنی‌ها در اجتماع و تأثیر عینی در جامعه بوده‌اند که مهم¬ترین آنها از نظر تعداد توئیت و ریتوئیت کمپین دختران خیابان انقلاب بود. بنا به اهمیت امنیتی و تأثیر فضای مجازی نظیر توئیتر، تحلیل مضامین توئیت‌ها نشان از خلأ اخبار، پست¬ها و توئیت‌های افراد مرتبط با کمپین‌ها و هشتگ‌ها بود.
آقابیگولی، عباس و کامران آقاخانی (1386) «بررسی پدیده همسرآزاري در شهر تهران در سال 1379»، مجموعه مقالات آسیب‌هاي اجتماعی ایران، انجمن جامعه¬شناسی ایران، تهران، آگه.
اعزازي، شهلا (1383) «ساختار جامعه و خشونت علیه زنان»، نشریه تخصصی رفاه اجتماعی، شماره 14، صص 59-96.
ابوت، پاملا و کلر والاس (1380) جامعه¬شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نشرنی.
رحیمی، پریا (1397) مطالعه الگوهاي فعالیت‌هاي سایبري اکتیویست‌هاي حوزة زنان و نسبت آن با اکتیویسم در فضاي واقعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما عبدالله بیچرانلو، رشته ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
رهبری، مهدی (1393) جنبش‌های اجتماعی: کلاسیک، مدرن، پست مدرن، تهران، کویر.
سازمان جهانی بهداشت (1380) خشونت علیه زنان، ترجمۀ شهرام رفیعی¬فر و سعید پارسی¬نیا، تهران، تندیس.
صفایی¬نژاد، قاسم (1395) «جریان¬سازی در فضای مجازی؛ با تأکید بر رسانه‌های اجتماعی»، ماهنامه مدیریت رسانه، شماره 26، صص 15-34.
علاسوند، فریبا (1392) زن در اسلام، ج 2، تهران، مرکز هاجر.
فرنچ، مارلین (1373) روان¬شناختی خشونت در خانواده؛ زنان کتک¬خورده، ترجمه مهدي قرچه¬داغی، تهران، علمی.
فیوضات، ابراهیم و رضا تسلیمی تهرانی و علی دادگر (1388) گاندی عدم خشونت و جنبش‌های اجتماعی، مجله جامعه شناسی ایران، سال دهم شماره 3 (پیاپی 27، پاییز 1388)، صص 141-160.
کاستلز، مانوئل (1393) قدرت ارتباطات، ترجمه حسین بصیریان جهرمی، تهران، علمی و فرهنگی.
کوهن، جین ال (1386) فهم و مطالعه جنبش‌های اجتماعی جدید/جین کوهن.
.
.
[و دیگران]، مترجم علی حاجلی، تهران، جامعه و فرهنگ.
گشنیزجانی، گلنار (1395) تیپولوژی بدن رسانه‌ای و تحلیل کردارهای بدنی کاربران شبکه اجتماعی اینستاگرام، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته ارتباطات، استاد راهنما اعظم راودراد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
گیدنز، آنتونی (1374) جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران، نشرنی.
معتمدي مهر، مهدي (1380) حمایت از زنان در برابر خشونت سیاسی جنایی انگلستان، تهران، برگ زیتون.
هالدر، دباراتی و کی جیشانکار (1393) جرائم رایانه‌ای و بزه¬دیدگی زنان (قانون¬ها، حق‌ها و مقررات¬ها) ترجمة مهرداد رایجیان اصلی و حسین محمد کوره¬پز، تهران، مجد.
همتی، رضا (1383) «عوامل مؤثر بر خشونت مردان علیه زنان»، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، شماره 12، صص 336-381.
Gheytanchi, Elham, David M. Faris and Babak Rahimi (2015) ‘Gender Roles in the Social Media World of Iranian Women’. In: David M. Faris and Babak Rahimi (eds) Social Media in Iran: Politics and Society After 2009. New York: SUNY Press, pp. 41–56.
Karimi, S. (2014) Iranian Women’s Identity and Cyberspace: Case study of Stealthy Freedom, journal of social science studies, 2(1) 221-233.
Press, S. (2011) Theories of social movements. Sociology Reference Guide. Pasadena, California• Hackensack, New Jersey: Salem Press, 5(2), 3-20.
Sovacool, B. K. (2022) Beyond science and policy: typologizing and harnessing social movements for transformational social change. Energy Research & Social Science, 94, 102857.
Yar, M. (2005) The novelty of ‘cyber crime’: An assessment in light of routine activity theory. European Journal of Criminology, 2(4), pp. 407-427. Retrieved from: DOI: 10.1177/147737080556056.
