سنت مسیحیت و زرتشت باتاکید بر اشتراک و افتراق و توصیف رویدادهای آخرالزمانی
الموضوعات :
فاطمه نامدار
1
(گروه ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران)
عبدالحسین طریقی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، تهران)
بخشعلی قنبری
3
(گروه ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: مسیحیت, زرتشت, تطبیق, رویدادهای آخرالزمانی. ,
ملخص المقالة :
جاماسپ نامه رساله ای است که در زمره ی آثاری است که نویسندۀ آن ناشناس است. بخش قابل توجه و پایانی این رساله مربوط به رستاخیز و نجات بخشان زرتشتی است و نویسنده در این بخش پیشامدهایی را که هنگام ظهور هوشیدر، هوشیدر ماه و سوشیانت در ایرانشهر رخ می دهد را از زبان جاماسپ نقل می کند. دو باب واپسین کتاب، شباهت زیادی به زند و هومن یسن دارد. در واقع کهن ترین گرایش های معناشناسانه در ادبیات زرتشتی، با اسطورۀ گشتاسپ و جاماسپ همسویی دارد. بخش پایانی جاماسپ نامه دربارۀ تاریخ اندیشه های مکاشفه ای و شکوفایی آن ها در نخستین سده های اسلامی است. این بخش آشفتگی ها و انقلاباتی را که در رستاخیز و پایان زمان انسان ها را گرفتار خواهد نمود، برمی شمارد. اما در مسیح و انجیل چهارم یا انجیل یوحنا که نگاشته های فردی به نام پولس قدیس از دیدگاه دیگری سخن می گویند اعتقاد بر آن است که عیسی (علیه السلام) موجود آسمانی است، او بر زمین فرود آمده و کسی است که می تواند «جلال پدر قبل از خلقت جهان را داشته باشد و در کتاب تورات و عقاید دین یهودیت، همچنین دیدگاه نخستین مسیحیان، عیسی (علیه السلام) مقام پیامبری دارد، او معصوم است و به عنوان منجی قوم یهود مطرح است.
اشه، رهام (1383): هرمزد با هرویسپ آگاهی، تهران، نشر اساطیر.
آذر گشسب، اردشیر(1372): مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان، تهران، انتشارات فروهر.
آموزگار، ژاله، (1384): تاریخ اساطیری ایران، تهران، انتشارات سمت.
بویس، مری (1375): تاریخ کیش زرتشت (ج:1و2و3) ، ترجمه همایون صنعتی¬زاده، تهران، نشر توس.
بهار، محمدتقی، (1347): ترجمۀ چندمتن پهلوی، به کوشش محمدگلبن، تهران، نشر سپهر.
پژدو، زرتشت بهرام، (1338): زراتشت¬نامه (از نسخۀ روزنبرگ)، به تصحیح محمددبیر سیاقی، تهران، انتشارات طهوری.
جوویور، مری، (1381)، درآمدی بر مسیحیت، ترجمه حسین قنبری، قم، انتشارات ادیان.
چوکسی، جمشید گرشاسب، (1382): ستیز و سازش، ترجمۀ نادر میرسعیدی، تهران، انتشارات ققنوس.
دادگی، فرنبغ، (1385): بندهش، ترجمۀ مهرداد بهار، تهران، انتشارات توس.
دریایی، تورج، (1381)، سقوط ساسانیان، ترجمۀ منصوری اتحادیه و فرحناز حسینک لو، تهران، نشر تاریخ ایران.
راشد محصل، محمدتقی (1369): نجات بخشی در ادیان، تهران، موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
زادسپرم، (1366): گزیده¬های زادسپرم، ترجمه محمدتقی راشد محصل، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شاکد، شائول، (1381) الف. «گرایش¬های رازورانه در کیش زردشتی». ترجمه مرتضی ثاقب¬فر. از ایران
کارپنتز، همفری، عیسی، (1374)، ترجمه حسن کامشاد، خرمشهر، طرح نو.
کیوپیت، دان،(1378). دریای ایمان، ترجمه حسن کامشاد، تهران، طرح نو.
کیوپیت، دان،(1378). دریای ایمان، ترجمه حسن کامشاد، تهران، طرح نو.
لین، تونی، (1380)، تاریخ تفکر مسیحی، مترجم روبرت آسریان، تهران، نشر فروزان.
مرتن، هنری. (1383). نک. به کتاب مقدس (بخش عهد جدید).
میشل، توماس، (1377)، کلام مسیحی، مترجم حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات ادیان ومذاهب.
مینوی، مجتبی، (1354): نامۀ تنسر، تهران، انتشارات خوارزمی.
ناردو، دان، (1386) امپراطوری ایران، ترجمه مرتضی ثاقب فر، نشر آوانامه ققنوس، تهران
ویلسون، برایان، (1381)، دین مسیح، ترجمه حسن افشاری.
هدایت، صادق، (1356): زند و هورمن یسن، تهران، انتشارات جاویدان.
هوردرن، ویلیام، (1386) راهنمای الهیات پروتستان، نشر علمی و فرهنگی، تهران.
هیک، جان، (1386)، اسطوره تجسد خدا، ترجمه عبدالرحیم سلیمانی اردستانی و محمدحسن مظفری، قم، مرکز مطالعات و احقیقات ادیان.
هینلز، جان، (1382): شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، نشر چشمه.
Draper,J.A.(2006). "The Fathers: The Didache" The Expositolic Times 177-81
.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 246 ـ 217
سنت مسیحیت و زرتشت باتاکید بر اشتراک و افتراق
و توصیف رویدادهای آخرالزمانی
فاطمه نامدار 1
عبدالحسین طریقی 2
بخشعلی قنبری 3
چکيده
جاماسپنامه رسالهای است که در زمرهی آثاری است که نویسندۀ آن ناشناس است. بخش قابل توجه و پایانی این رساله مربوط به رستاخیز و نجاتبخشان زرتشتی است و نویسنده در این بخش پیشامدهایی را که هنگام ظهور هوشیدر، هوشیدر ماه و سوشیانت در ایرانشهر رخ میدهد را از زبان جاماسپ نقل میکند. دو باب واپسین کتاب، شباهت زیادی به زند و هومن یسن دارد. در واقع کهنترین گرایشهای معناشناسانه در ادبیات زرتشتی، با اسطورۀ گشتاسپ و جاماسپ همسویی دارد. بخش پایانی جاماسپنامه دربارۀ تاریخ اندیشههای مکاشفهای و شکوفایی آنها در نخستین سدههای اسلامی است. این بخش آشفتگیها و انقلاباتی را که در رستاخیز و پایان زمان انسانها را گرفتار خواهد نمود، برمیشمارد. اما در مسیح و انجیل چهارم یا انجیل یوحنا که نگاشتههای فردی به نام پولس قدیس از دیدگاه دیگری سخن میگویند اعتقاد بر آن است که عیسی (علیه السلام) موجود آسمانی است، او بر زمین فرود آمده و کسی است که میتواند «جلال پدر قبل از خلقت جهان را داشته باشد و در کتاب تورات و عقاید دین یهودیت، همچنین دیدگاه نخستین مسیحیان، عیسی (علیه السلام) مقام پیامبری دارد، او معصوم است و به عنوان منجی قوم یهود مطرح است.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دوره دکتری رشته ادیان وعرفان اسلامی، گروه ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران. Email: Fatemeh.namdar27@yahoo.com
[2] . هیئت علمی رشته ادیان وعرفان، گروه ادیان وعرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) Email: tarighi@yahoo.com
[3] . هیئت علمی رشته ادیان وعرفان، گروه ادیان وعرفان، واحد تهران‌مرکزی، دانشگاه‌آزاد اسلامی،تهران،ایران.
Email: Bak.Qanbary@iauctb.ac.ir
تاریخ دریافت: 2/4/1401 پذیرش نهایی: 28/6/1401
