تاریخ‌باوری جديد: گونه‌ای از تحلیل گفتمان انتقادی در ادبیات و تاريخ؟
الموضوعات :
جلال فرزانه دهکردی
1
(دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات انگلیسی، مربي آموزشي دانشگاه امام صادق(ع))
الکلمات المفتاحية: تاریخ باوری جدید, تحلیل گفتمان انتقادی, بافت, متن, اپیستمه,
ملخص المقالة :
تحلیل گفتمان انتقادی یک روش پژوهش میان‌رشته‌ای در زبانشناسی است. در این روش پژوهش، زبان کُنشی اجتماعی در نظر گرفته می‌شود که در ارتباط مستقیم با ایدئولوژی و قدرت حاکم در سطح تاریخ و جامعه قرار دارد. در این شیوه ارتباط میان متون، اعم از گفتاری و شنیداری، با گفتمان‌های سیاسی-اجتماعی بررسی می‌گردد. از سوی دیگر، تاریخ‌باوری جدید رویکردی میان‌رشته‌ای در نقد ادبی است که متون یک عصر را در ارتباط با بافت سیاسی-اجتماعی آنها واکاوی می‌کند و تأثیرپذیری آنها از قدرت را بررسی می‌نماید. در نتیجه، از طریق کاربست این رهیافت گفتمان‌های اجتماعی نهفته در پس متون واکاوی می‌شوند. از همین روی، در هر دو این رویکردها، متون به عنوان واسطه‌هایی برای فهم گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی به کار بسته می‌شوند. در واقع، هر دو این رویکردهای پژوهشی از دو جنبه‌ی روش‌شناسی و شناخت‌شناسی دارای شباهت‌هایی هستند. با این حال، کاربران این دو شیوه پژوهشیِ میان‌رشته‌ای به پیوند موجود در روش و نظریه توجهی ننموده‌اند.این در حالی است که مطالعه میزان و ماهیت این همپوشانی، در بهتر به کاربستن هر دو این رویکردها کمک شایانی می‌کند. به همین دلیل، پژوهشکر این مقاله با مطالعه روش‌شناسی و شناخت‌شناسی هر دو این رویکردها میزان همپوشانی آنها را مطالعه می‌کند. بدیهی است که پس از طرح این مسئله و پاسخ به آن، پژوهشگرانی که هر دو این رویکردها را به کار می بندند با شناخت عمیق‌تری این دو رویکرد را در متون گوناگون به کار خواهند بست و کاربران هرکدام از این دو روش نیز شناخت گسترده‌تری نسبت به روش دیگر پیدا می‌کنند.
آقاگل‌زاده، فردوس (1385) تحلیل گفتمان انتقادی: تکوین تحلیل گفتمان در زبانشناسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
استنفورد، مایکل (1387) استنفورد، مايکل. درآمدي بر فلسفه¬ي تاريخ، ترجمه¬ي احمد گل¬محمدي، تهران: نشر نی.
سلدن، رامان و پيتر ويدوسون (1377) . راهنمايِ نظريه يِ نقد ادبي معاصر، تهران.
ضيمران، محمد. ميشل فوکو: دانش و قدرت، تهران: هرمس، چاپِ چهارم، 1387.
Ankersmit, F. R. (1995) “Historicism: An Attempt at Synthesis” History and Theory, Vol. 34, No. 3 (Oct., 1995), pp. 143-161.
Barker, Chris; Dariusz Galasiński (2001) Cultural Studies and Discourse Analysis: A Dialogue on Language and Identity, London: Sage.
Barker, Chris. (2000) Cultural Studies: Theory and Practice. London and Thousand Oaks: Sage.
Bloor, Meriel; Thomas Bloor (2007) The Practice of Critical Discourse Analysis: An Introduction, London: Hodder Arnold.
Brannigan, John (2001) “History, Power and Politics in the Literary Artifact: New Historicism", Introducing Literary Theories: a Guide and Glossary, Edinburgh: Edinburgh University Press.
--- (1998) New historicism and cultural materialism. New York: Macmillan
Chouliaraki, L. & N. Fairclough. (1999) Discourse in Late Modernity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Deiser, Frederick (1998), Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.5, London and New York: Routledge.
Fairclough, Norman (2010), Critical Discourse Analysis, London: Longman.
…………………… (1989). Language and Power. London: Longman.
Foucault, Michel (2002) The Archeology of Knowledge, Routledge: London.
Gee, James Paul (2011). An Introduction to Discourse Analysis, New York: Routledge.
Greenblatt, Stephen (1995). “Culture.” Critical Terms for Literary Studies. Eds. F Lenttricchia and Th McLaughin, Chicago: University of Chicago Press, 1995. pp. 225-32.
Hodge, R. and Kress, G. (1988) Social Semiotics. Cambridge: Polity Press.
Hoover, Dwight W. (May, 1992) “The New Historicism” in The History Teacher, Vol. 25, No. 3, pp. 355-366.
Hyland, K. (2004), "Graduates' Gratitude: the Generic Structure of Dissertation Acknowledgments", English for Specific Purposes, 23, 303-24.
Kelly, Joseph and Timothy Kelly, (Spring 1992) “Social History Update: Searching the Dark Alley: New Historicism and Social History” in Journal of Social History, Vol. 25, No. 3 (Spring, 1992), pp. 677-694.
Kincheloe, J. and McLaren, P. (1994) "Rethinking Critical Theory and Qualitative Research", in N. Denzin and Y. Lincoln (eds), Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks, CA: Sage.
Locke, Terry (2004) Critical Discourse Analysis, London: Continiuum.
McHoul A. and W. Grace. (1993) A Foucault Premier: Discourse, Power and the Subject. London: UCL Press.
Menz, F. (1989) “Manipulation Strategies in Newspapers: A Program for Critical Linguistics”, R. Wodak (ed.), Language, Power and Ideology. Amsterdam: John Benjamins. pp. 227-249.
Paltridge, Brian (2006) Discourse Analysis, London: Continiuum.
Pieters, Jürgen (February 2000) New Historicism: Postmodern Historiography between Narrativism and Heterology, History and Theory, Vol. 39, No. 1 (Feb., 2000), pp. 21-38.
Prendergast, Christopher (1999) “Circulating Representations: New Historicism and the Poetics of Culture” in SubStance, Vol. 28, No. 1, Issue 88: Special Issue: Literary History (1999), pp. 90-104.
Thornhill, Christopher (1998) “Historicism”. Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.5, London and New York: Routledge.
Veenstra, Jan R. (Oct., 1995) “The New Historicism of Stephen Greenblatt: On Poetics of Culture and the Interpretation of Shakespeare” in History and Theory, Vol. 34, No. 3 (Oct., 1995), pp. 174-198.
Wodak, Ruth (et al) (1999). The Discursive Construction of National Identity, Edinburgh.
