نقش اخلاق درتعیین دارایی و حقوق مالی زوجین پس از طلاق در حقوق ایران و فرانسه
الموضوعات :ابوالحسن پهلوانی 1 , صالح یمرلی 2 , علی اکبر اسمعیلی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان
2 - دانشگاه گنبدکاووس ، گنبدکاووس
3 - استادیار حقوق ، گروه حقوق، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
الکلمات المفتاحية: اخلاق, حقوق, خانواده, حقوق مالی, تنصیف دارایی, مهریه, نفقه,
ملخص المقالة :
امروزه قلمرو امور مالی زوجین را می توان در ابعاد مختلف فقهی و اخلاقی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. از آنجا که اخلاق و حقوق دو موضوع مدخل در قانونگذاری های هر کشوری می باشند، می توان عنوان نمود که این دو حوزه، منشأ مهم سیاست تقنینی هر کشور در قانونگذاری است. از این رو حقوق مالی و دارایی زوجین در راستای اخلاق شکل گرفته است. حقوق مالی زوجین در ابعاد گسترده ی خود، در بر گیرنده ی حقوقی چون مهریه، تنصیف دارایی، نفقه، اجرت المثل و... است هر یک از مصداق ها در قوانینی همچون قانون مدنی و قانون حمایت خانواده با وضع مقرره ای خاص، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حقوق فرانسه نیز این نوع حقوق در ذیل مقررات و رویه ی قضایی مورد بررسی قرار گرفته است. در حقوق ایران، مطابق ماده 1102 قانون مدنی ودر حقوق فرانسه ، حقوقی همچون مطالبه نفقه در شرایط مختلف از سوی زوجه قابل مطالبه است و این موضوع در مواد 212، 270 و 301 قانون مدنی فرانسه مورد اشاره قرار گرفته است .بنابراین هدف از نگارش مقاله حاضر،نقش اخلاق درتعیین حقوق مالی و دارایی زوجین پس از طلاق در حقوق ایرن و فرانسه است که با توجه به روش کتابخانه ای به بررسی موضوع پرداخته شده است و در نتیجه می توان عنوان نمود که حقوق مالی و دارایی زوجین در برخی مصادیق در حقوق ایران و فرانسه مورد توجه بوده و اخلاق را به عنوان مبنای سیاست تقنینی این دعاوی در رویه قضایی مورد توجه قرار داده اند.
امامي، سيد حسن، 1366، حقوق مدني(خانواده)، تهران، انتشارات اسلاميه، ج5.
امامی، سید حسن، 1383، حقوق مدنی، انتشارات اسلامیه، ج3.
امیر محمدی، محمد رضا،1388، حقوق مدنی(نظام مالی خانواده)، تهران، میزان.
تريز، عبدالرشيد، 1385، طلاق از ديدگاه اسلام، تهران، نشر احسان.
جعفري لنگرودي، محمد جعفر، 1386، الفارق، تهران، گنج دانش، ج3.
جلالي، سيد مهدي، 1388، اختيار زوجه در طلاق در حقوق ايران با مطالعه‌ي تطبيقي، تهران، خرسندي.
سعدون، نای بن، 1379، حقوق زن از آغاز تا امروز، مترجم گیتی خورسند، تهران، کویر.
شهیدی، مهدی، 1390، ارث، تهران، مجد.
صفايي، سيد حسين؛ امامي، اسدالله، 1384، حقوق خانواده، تهران، دانشگاه تهران، ج1.
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله، 1388، مختصر حقوق خانواده، تهران، میزان.
کاتوزيان، ناصر، 1371، حقوق مدني خانواده، تهران، انتشار، ج1.
کاتوزیان، ناصر، 1392، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان.
کاتوزیان، ناصر، 1357، حقوق خانواده، تهران، دانشگاه تهران.
لطفی، اسداالله، 1393، حقوق خانواده، تهران، خرسندی.
لطفي، اسداالله، 1387، مباحث حقوقي شرح لمعه، تهران، مجد.
محقّق داماد، سيد مصطفي، 1376، حقوق خانواده، تهران، انتشارات علوم اسلامي.
احمدی، قاسم؛ احمدی، سلمان، 1394، بررسی تطبیقی طلاق در ایران و فرانسه، کنفرانس ملی چارسوی علوم انسانی.
جعفری، سوده؛ قیصریان، فرزاد، 1396، شرط تنصیف دارایی های زوج، راهکاری جهت حفظ حقوق مالی زنان، تهران، پژوهشنامه زنان، س8، ش2.
حیدری، حسن، حاجتی، منیژه؛ ابراهیمی نسب، یوسف، 1390، نفقه ی زن در حقوق ایران، فرانسه و سوئد، نشریه علمی زن و فرهنگ، س2، ش7.
دیانی، عبد الرسول، 1384، شرط تنصیف دارایی در عقد نکاح در صورت انحلال آن، تهران، مجله دادرسی، ش 53.
زحمتکش، منوچهر؛ موسوی، سید صادق، 1399، بررسی تطبیقی طبقات ارث در فقه شیعه، اهل سنت و حقوق فرانسه با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی، تهران، پژوهشنامه متین، س22، ش86.
سادات اسدی، لیلا، 1390، بررسی تطبیقی معاضدت های مالی حین طلاق و پس از آن، ندای صادق،س16، ش54.
سادات موسوی، مریم، 1396، نحله و اجرت المثل از منظر فقه و حقوق ایران، چهارمین کنفرانس جهانی و اولین کنفرانس ملی پژوهش های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی.
عابدی، محمد، صفوي شاملو، حسین، 1393، تحلیلی فقهی و حقوقی اوصاف و وضعیت شرط تنصیف اموال زوج، تهران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی ،ش10.
وردی زاده، حمیدالله؛ قریشی، سید مهدی؛ قریشی، سید مهدی، 1396، ارث زوجه در فقه امامیه وحقوق ایران، دومین همایش بین المللی و چهارمین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی.
ابن قدامه، عبدالرحمن، بی تا، الشرح الکبیر، بیروت، دارالکتب العربیه، ج9.
مامقانی، عبدالله، 1404ه.ق، مناهج المتقين، قم، مؤسسه آل البیت(ع).
محقق قمی، میرزا ابوالقاسم 1371ه.ق، جامع الشتاب، تهران، کیهان.
نجفی، محمد حسن، بی تا، جواهرالکلام، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، ج ۳۱.
Cf.Code civil (de francais) Art. 745-767 (DALLOZ, 110 e eedition, 2002.
Georges, Hubrecht & Georges, Vermell, 1987, Droit civil, Sirey 14e edition.
Malaurie, Philippe, Aynès, Laurent (1989). Cours de droits civile: La famille, 2em éd, Editions Cujas.
Mazeaud, Henri, Mazeaud, Léon, Mazeaud, Jean, Chabas, François (1998). Obligations: Théorie générale, Montchrestien, Paris.
29 |
صفحات 48 – 29
نقش اخلاق درتعیین دارایی و حقوق مالی زوجین
پس از طلاق در حقوق ایران و فرانسه
ابوالحسن پهلوانی 1
صالح یمرلی 2
علی اکبر اسمعیلی 3
چکیده
امروزه قلمرو امور مالی زوجین را می توان در ابعاد مختلف فقهی و اخلاقی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. از آنجا که اخلاق و حقوق دو موضوع مدخل در قانونگذاری های هر کشوری می باشند، می توان عنوان نمود که این دو حوزه، منشأ مهم سیاست تقنینی هر کشور در قانونگذاری است. از این رو حقوق مالی و دارایی زوجین در راستای اخلاق شکل گرفته است. حقوق مالی زوجین در ابعاد گسترده ی خود، در بر گیرنده ی حقوقی چون مهریه، تنصیف دارایی، نفقه، اجرت المثل و... است هر یک از مصداق ها در قوانینی همچون قانون مدنی و قانون حمایت خانواده با وضع مقرره ای خاص، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حقوق فرانسه نیز این نوع حقوق در ذیل مقررات و رویه ی قضایی مورد بررسی قرار گرفته است. در حقوق ایران، مطابق ماده 1102 قانون مدنی ودر حقوق فرانسه ، حقوقی همچون مطالبه نفقه در شرایط مختلف از سوی زوجه قابل مطالبه است و این موضوع در مواد 212، 270 و 301 قانون مدنی فرانسه مورد اشاره قرار گرفته است .بنابراین هدف از نگارش مقاله حاضر،نقش اخلاق درتعیین حقوق مالی و دارایی زوجین پس از طلاق در حقوق ایرن و فرانسه است که با توجه به روش کتابخانه ای به بررسی موضوع پرداخته شده است و در نتیجه می توان عنوان نمود که حقوق مالی و دارایی زوجین در برخی مصادیق در حقوق ایران و فرانسه مورد توجه بوده و اخلاق را به عنوان مبنای سیاست تقنینی این دعاوی در رویه قضایی مورد توجه قرار داده اند.
واژگان کلیدی
اخلاق، حقوق، خانواده، حقوق مالی، تنصیف دارایی، مهریه، نفقه.
[1] . دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
[2] . استادیار گروه الهیات، دانشگاه گنبدکاووس ، گنبدکاووس، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: salehyamrali@gmail.com
[3] . استادیار حقوق ، گروه حقوق، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
Email: a.esmaeile@yahoo.com
تاریخ دریافت: 12/8/1400 پذیرش نهایی: 6/11/1400
