بررسی ساختار بازار و تعیین قدرت رقابتی بین استان‌های تولیدکننده چغندرقند کشور
الموضوعات :مجتبی داورپناه 1 , حمید محمدی 2 , سامان ضیایی 3 , مجید شهریاری 4
1 - دانشگاه زابل
2 - دانشگاه زابل
3 - زابل
4 - دانشگاه زابل
الکلمات المفتاحية: واژه¬های کلیدی: ساختار بازار, شاخص بالاسا, شاخص کای‌دو, چغندرقند, ایران,
ملخص المقالة :
مزیت نسبی یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است. اصولاً حمایت از محصولات داخلی در راستای توان‌بخشی تولیدکنندگان داخلی، برای حضور و رقابت در عرصه بین‌المللی یکی از وظایف مهم دولت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار بازار و قدرت رقابتی بین استان‌های تولیدکننده چغندرقند در کشور بر اساس شاخص‌های نسبت تمرکز، هرفیندال- هیرشمن، مزیت نسبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکارشده متقارن و شاخص کای‌دو و ضریب نوسان آن‌ها طی دوره ی زمانی 98-1378 صورت گرفته است. نتایج نشان داد طی یک دوره‌ی 20 ساله، ساختار بازار تولید چغندرقند در کشور انحصار چندجانبه بوده و بر اساس شاخص نسبت تمرکز چهار بنگاهی (CR4) استان‌های آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خوزستان و کرمانشاه بیشترین سهم تولید را در کشور دارا می‌باشند. نتایج حاصل از بررسی میانگین شاخص مزیت نسبی متقارن بوده (RSCA) نشان داد به ترتیب استان‌های آذربایجان غربی (69/0)، خراسان رضوی (49/0) و کرمانشاه (44/0) دارای بالاترین میزان RSCAمی باشد. در بین استان‌های دارای مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، استان آذربایجان غربی دارای بالاترین میانگین (89/5) دارای بالاترین میانگین بود. استان‌های خراسان شمالی (39/0)، خراسان رضوی (40/0)، نیز دارای کمترین میانگین شاخص کای دو (χ2) طی دوره زمانی 1398-1378می‌باشند. لذا حمایت‌های دولتی می بایست به‌صورت هدفمند از محصولات و استان‌هایی باشد که دارای مزیت نسبی بالاتری هستند، این سیاست منجر به آن خواهد شد تا توسعه ی کشت و تولید محصولات در جهت استفاده ی بهیِنه منابع و عوامل تولید به کار گرفته‌شده و بازاری با توان رقابت‌پذیری با بازارهای جهانی شکل گیرد
