نقش واسطه‌ا ی لذت تحصیلی در رابطه میان ارضای نیازها ی روانشناختی و درگیری عاملی دانشجویان
الموضوعات :مهدی صدری 1 , هادی صمدیه 2 , سمانه دیلمی 3
1 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 - گروه روان شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
3 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: لذت تحصیلی, نیازهای روانشناختی, ارتباط با استاد, درگیری عاملی,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطهای لذت تحصیلی در ارتباط میان ارضای نیازهای روانشناختی در ارتباط با اساتید و درگیری عاملی دانشجویان بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف جزء پژوهش های بنیادی و از لحاظ روش از نوع مطالعات توصیفی – همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 1401-1400 بود. از میان افراد جامعه 400 نفر به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به پرسشنامه های هیجان‌های تحصیلی AEQ)، پکران و همکاران، 2005)، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین در روابط BNS-RS)، لاگواردیا و همکاران، 2000) و مقیاس درگیری عاملی (AES، ماملی و پسینی، 2019) پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار AMOS-22 و SPSS-24 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین متغیرهای لذت تحصیلی، ارضای نیازهای روان شناختی و درگیری عاملی روابط مثبت و معناداری وجود دارد (01/0P<). به گونه ای که ارضای نیازهای روان شناختی (خودمختاری و شایستگی) اثری مستقیم و معنادار بر لذت تحصیلی دانشجویان و درگیری عاملی دارند (001/0P<) و لذت تحصیلی نیز اثری مثبت و معنادار بر درگیری عاملی دانشجویان دارد (001/0P<). همچنین ارضای نیازهای روانشناختی (شایستگی) در ارتباط با اساتید از طریق لذت تحصیلی اثری غیر مستقیم و معنادار بر درگیری عاملی دارد (01/0P<). بنابراین مدل از برازش مطلوبی برخوردار است و می-توان نتیجه گرفت لذت تحصیلی در رابطه میان ارضای نیازهای روان شناختی در ارتباط با اساتید و درگیری عاملی دانشجویان نقش واسطه ای دارد.
افروز، حمیدرضا؛ اژه‌‌ای، جواد؛ حجازی، الهه و مقدم‌‌زاده، علی (1398). درگیری تحصیلی در دانش‌‌آموزان دبیرستانی ایرانی: یک مطالعه کیفی، مجله روانشناسی، 23(4)، 90-70. HTTP://WWW.IRANAPSY.IR/FA/ARTICLE/21660
بردبار، مریم؛ و صمدیه، هادی (1399). نقش واسطهای کنجکاوی معرفت‌شناختی در رابطه بین باورهای معرفت‌شناختی و درگیری عاملی دانشجویان، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 12(1)، 102-82. DIO:10.22099/JSLI.2020.5783
برزگربفرویی، کاظم؛ هاشمی، اکرم‌‌السادات و زارعی‌‌محمودآبادی، حسن (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی در یادگیری بر هیجان‌های تحصیلی دانش‌‌آموزان دبیرستانی، مجله روانشناسی مدرسه، 8(1)، 42-26. DIO:10.22098/JSP.2019.794
تنهای رشوانلو، فرهاد؛ سعیدی رضوانی، طلیعه؛ صمدیه، هادی و کارشکی، حسین (1402). ویژگیهای روانسنجی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین در روابط با دوستان در دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،24(2)،110-125.
حسینی ایرج، جلال؛ مهدیان، حسین؛ و جاجرمی، محمود (1399). بررسی رابطه نیازهای بنیادین روانشناختی در روابط با احساس تعلق به مدرسه در دانش‌‌آموزان: نقش واسطهای خودکارامدی اجتماعی، فصلنامه پژوهش در نظام‌‌های آموزشی، 14(50)، 204-191. DOI: 10.22034/JIERA.2020.220872.2214
رمضانی، ملیحه و خامسان، احمد (1396). شاخص‌‌های روانسنجی پرسشنامة درگيری تحصيلی ریو 2013 :با معرفی درگيری عاملی، فصلنامة اندازه‌‌گيری تربيتی، 8(29 ،)204-185. DIO: 10.22054/JEM.2018.22660.1555
شیخ‌‌الاسلامی، راضیه؛ یزدانی، فرزانه و رضوی اضطهباناتی، زینب‌‌السادات (1398). ویژگیهای روانسنجی مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی، مجله روانشناسی، 23(1)، 20-35. HTTP://WWW.IRANAPSY.IR/FA/ARTICLE/21429
صادقی، مسعود و برزگربفرویی، مهدی (1399). نقش واسطهای هیجانات تحصیلی در رابطه‌‌ی نیازهای بنیادی روانشناختی و رضایت تحصیلی دانشجویان، مجله پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 11(2)، 43-32. http://rme.gums.ac.ir/article-1-743-fa.html
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی-الله؛ کاوسیان، جوادو نیکدل، فریبرز (1388). رواسازی پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی پکران، فصلنامه نوآوری‌‌هاة آموزشی، 32(8)، 25-7. http://noavaryedu.oerp.ir/article_78909.html
محمدی، حمیده و فولادچنگ، محبوبه (1398). نقش واسطهای نیازهای اساسی روانشناختی در رابطه بین ارزش‌‌های فرهنگی (فردگرایی- جمعگرایی) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجله روانشناسی، 23(1)، 35-19. http://www.iranapsy.ir/Article/21426
معصومی، فاطمه؛ جدیدی، هوشنگ؛ یاراحمدی، یحیی و اکبری، مریم (1400). تدوین مدل درگیری تحصیلی براساس خود نظم‌‌جویی و هیجان‌های تحصیلی با نقش واسطهای خودناتوان‌‌سازی تحصیلی: اثربخشی برنامه مستخرج از مدل بر فرسودگی تحصیلی، مجله پژوهش‌‌های کاربردی روانشناختی، 12(1)، 387-369. DIO :10.22059/JAPR.2021.278531.643539
میرز، لاورنس؛ گامست، گلن و گارینو، اجی (2006). پژوهش چندمتغیری کاربردی. ترجمه پاشاشرفی، حسن؛ فرزاد، ولی‌‌الله؛ رضاخانی، سیمین؛ حسنآبادی، حمیدرضا؛ ایزانلدو، بلال و حبیبی، مجتبی (1399). انتشارات رشد. https://www.roshdpress.ir/product-890-
نعمت‌‌زاده، آناهیتا؛ باقری، فریبرز و ابوالمعالی، خدیجه (1397). نقش واسطهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه‌‌ی بین رابطه والد- فرزندی و پرخاشگری. مجلة علوم روانشناختی، 17(68)، 62-453. http://psychologicalscience.ir/article-1-181-fa.html
یوسفی، فریده و بردبار، مریم (1395). نقش واسطه ای فرایندهای نظام خود و هیجان‌های تحصیلی در رابطه بین محیط حامی خودپیروی و درگیری تحصیلی، روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 13(49)، 28-13. http://jip.azad.ac.ir/article_526835.html
Allen, J. J., & Anderson, C. A. (2018). Satisfaction and frustration of basic psychological needs in the real world and in video games predict internet gaming disorder scores and well-being. Computers in Human Behavior, 84, 220-229. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.02.034
Balon, S., Lecoq, J. & Rime, B. (2012). Passion and personality: Is passionate behavior a function of personality. Revue Européenne de Psychologie Appliquée, 63(1), 59-65. DOI: 10.1016/j.erap.2012.06.001
Cheon, S. H., & Reeve, J. (2014). A classroom-based intervention to help teachers decrease students’ amotivation. Contemporary Educational Psychology, 3, 24-37. https://isiarticles.com/bundles/Article/pre/pdf/75502.pdf
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). The what and why of goal pursuits: Human needs and the selfdetermination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
Fredericks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H (2017). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational; Research, 74 (1), 59109. https://doi.org/10.3102/00346543074001059
Goetz T, Pekrun R, Hall N. (2006). Academic Emotions from a Socialcognitive Perspective: Antecedents and Domain Specificity of Students. J of Edu Psych, 76: 289-308. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16719965/
Gunuc, S., & Kuzu, A (2015). Confirmation of CampusClass-Technology Model in student engagement: A path analysis. Computers in Human Behavior, 48 (2), 114-125. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.01.041
Henry, K. L., Knight, K., & Thornberry, T. (2012). School disengagement as a predictor of dropout, delinquency, and problem substance use during adolescence and early adulthood. Journal of Youth and Adolescence, 41, 156-166. DOI: 10.1007/s10964-011-9665-3
Hernandez, L., Oubrayrie-Roussel, N., & Prêteur, Y. (2016). Educational goals and motives as possible mediators in the relationship between social support and academic achievement. European Journal of Psychology of Education, 31(2), 193-207. DOI:10.1007/s10212-015-0252-y
Janosz M, Archambault I, Morizot J, Pagani LS. (2008). School Engagement Trajectories and the Their Differential predictive Relations to Dropout. Journal of social Issues. 64(1): 21-40. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2008.00546.x
Kanat-Maymon, Y., Benjamin, M., Stavsky A., Shoshani, A., & Roth G. (2015). The role of basic need fulfillment in academic dishonesty: A self-determinism theory perspective. Contemporary Educational Psychology, 43, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2015.08.002
Kline, R. B. (2011). Convergence of structural equation modeling and multilevel modeling. New York: McGraw Hill. DOI:10.4135/9781446268261.N31
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications. New York: McGraw Hill. https://www.guilford.com/books/Principles-and-Practice-of-Structural-Equation-Modeling/RexKline/9781462523344
LaGuardia, J. G., Ryan, R. M., Couchman, C. E., & Deci, E. L. (2000). Within-person variation in security of attachment, self-determination theory perspective on attachment, need fulfillment, and well-being. Journal of personality and social psychology, 79(3), 367-384. https://doi.org/10.1037/0022-3514.79.3.367
Langdon, J., Sturges, D., & Schlote, R. (2018). Flipping the Classroom, Effects on Course Experience, Academic Motivation, and Performance in an Undergraduate Exercise Science Research Methods Course. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 18(4), 13-27. DOI: https://doi.org/10.14434/josotl.v18i4.22729
Mameli, C., & Passini, S. (2017). Measuring four-dimensional engagement in school: An Italian validation of the Student Engagement Scale and of the Agentic Engagement Scale. TPM—Testing, Psychometrics, Methodology in Applied Psychology, 24, 527-541. doi:10.4473/TPM24.4.4.
Martınez, I. M., Youssef-Morgan, C. M., Chambel, M. J., & Marques-Pinto, A. (2019). Antecedents of academic performance of university students: academic engagement and psychological capital resources. Educational Psychology, 39(8), 1047–1067. https://doi.org/10.1080/01443410.2019.1623382
Osborne, K. J., Willroth, E. C., DeVylder, J. E., Mittal, V. A., & Hilimire, M. R. (2017). Investigating the association between emotion regulation and distress in adults with psychotic-like experiences. Psychiatry Research, 256, 66-70. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.06.011
Pekrun, R., Elliot, A., Maier, M. (2009). Achievement Goals and Achievement Emotions: Testing a Model of Their Joint Relations with Academic Performance. Journal of Educational Psychology, 101, 1, 115-135. DOI: 10.1111/cdev.12704
Pekrun R, Lichtenfeld S, Marsh HW, Murayama K, Goetz T. (2017). Achievement emotions and academic performance: longitudinal models of reciprocal effects. Child Dev. 88(5): 1653–1670. DOI: 10.1111/cdev.12704
Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self- regulated learning in college students. Educational Psychology Review, 16(4), 385-407. http://dx.doi.org/10.1007/s10648-004-0006-x
Skinner, E. A., Pitzer, J., & Brule, H. (2014). The role of emotion in engagement, coping, and the development of motivational resilience. In R. Pekrun, & L. Linnenbrink-Garcia (Eds.), International handbook of emotions in education (pp. 331-347). New York: Routledge. https://www.semanticscholar.org/paper/The-Role-of-Emotion-in-Engagement%2C-Coping%2C-and-the-Skinner-Pitzer/be87430bf138921973a563ab0ce36aca930b18da
Reeve, J., & Shin, S. H. (2019). How teachers can support students’ agentic engagement. Theory Into Practice, 59, 150-161. https://doi.org/10.1080/00405841.2019.1702451
Reeve, J. (2012). A self-determination theory perspective on student engagement. In S.New York: Springer. DOI: 10.1007/978-1-4614-2018-7_7
Ruzek, A. E., Hafen, C. A., Allen, J. P., Gregory A., Mikami, A..Y., & Pianta, R. C. (2016). How teacher emotional support motivates students: The mediating roles of perceived peer relatedness, autonomy support, and competence. Learning and Instruction, 42, 95-103. DOI: 10.1016/j.learninstruc.2016.01.004
Ryan, R. M., & Deci. E. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-166. https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.psych.52.1.141
Ryan, R. M., & Deci. E. (2018). Handbook of self-determination theory Basic Psychological Needs in Motivation, Development, and Wellness. New York: The Guilford Press. https://doi.org/10.1521/978.14625/28806
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self-determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary educational psychology, 61, 101860. https://psycnet.apa.org/record/2020-25644-001
Tian, L., Han, M., & Huebner, E. S. (2014). Preliminary development of the Adolescent Students’ Basic Psychological Needs at School Scale. Journal of Adolescence, 37(3), 257-267. DOI: 10.1016/j.adolescence.2014.01.005
Uzman E. (2014). Basic psychological needs and psychological health in teacher candidates. Procedia - Social and Behavioral Sciences; 116: 362 9 -3635. DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.01.814
