اثربخشی آموزش فلسفه کودک و نوجوان بر هوش موفق، هوش هیجانی و خرد در دانش‌آموزان
الموضوعات :
فاطمه حدادی
1
,
مهدی عرب زاده
2
,
شبنم فیضی
3
1 - دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
2 - دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
3 - دانشکده زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: فلسفه کودک و نوجوان, هوش موفق, هوش هیجانی, خرد,
ملخص المقالة :
هوش یکی از توانایی های مهم در انسانی و در مسیر پیشرفت افراد، نقش به سزایی دارد. هر آنچه بتواند باعث افزایش هوش شود، بر موفقیت افراد تاثیر گذار است. بررسی هوش جوامع و عوامل تاثیرگذار بر آن از اهمیت وافری برخوردار می باشد. هدف از انجام این پژوهش این است آیا آموزش فلسفه کودک و نوجوان می تواند به عنوان یک مداخله موثر در افزایش هوش موفق، هوش هیجانی و خرد دانش آموزان قرار بگیرد. طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش، شامل داﻧﺶ آﻣﻮزان مقطع چهارم ابتدایی دخترانه شهر تهران بود که یک مدرسه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه، 20 دانش آموز دختر با میانگین سنی 10 سال، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. اعضای گروه آزمایش به مدت 7 جلسه تحت آموزش فلسفه کودک و نوجوان قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه هوش موفق گوریگور و استرنبرگ، (2002)؛ پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ (1995)؛ پرسشنامه خرد آردلت (2004)؛ بوده است. یافته های حاصل از پژوهش تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش فلسفه کودک و نوجوان بر هوش موفق و هوش هیجانی موثر بوده است اما آموزش فلسفه کودک و نوجوان بر خرد موثر نبوده و بنابراین آموزش فلسفه کودک و نوجوان می تواند به عنوان یک مداخله موثر در افزایش هوش موفق و هوش هیجانی دانش آموزان مورد استفاده قرار بگیرد.
اسمعیل‌نیا، سعید، صرامی، غلامرضا و بنی جمالی، شکوه السادات. (1398). پیش‌بینی یادگیری زبان انگلیسی در دختران و پسران بر اساس هوش موفق، خرد و موفقیت. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، سال پانزدهم، شماره پنجاه و چهارم، ص 234- 207.
اصل‌مرز، فریبرز. (1398). طراحی و آزمون برنامه آموزش فلسفه برای والدين و اثربخشی آن با برنامه آموزش فلسفه برای كودكان در جهت‌گيری هدفی دانش‌آموزان دختر پایه ششم ابتدايی. مجله علوم روان‌شناختی، دوره هجدهم، شماره 83، ص 2161-2149.
باقری، حدیث، رزم‌جویی، دامون و ساعی، الهام. (1397). رابطه هوش هیجانی و خودکار آمدی مبتنی بر عملکرد شغلی کارکنان. مجله روان‌شناسی 85، سال بیست و دوم، شماره 1.
حاتمی، حمیدرضا، کریمی، یوســف و نوری، زهرا. (1389). بررســی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان (P4C) در افزایش هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسه شهدای آزادی تهران در سال تحصیلی 89-88، ص 23-3.
رضایی، صادق و عبدالرحیمی، محمد. (1401). اثربخشی آموزش فلسفه بر هوش هیجانی نو‌آموزان پسر در مقطع پیش‌دبستانی. مقاله علمی پژوهشی، دوره 13، شماره 1، پیاپی 25.
رضایی، هما. (1392). تدوین و اجرای الگوی نگرش نسبت به مصرف مواد مبتنی بر مولفه‌های هوش هیجانی و فلسفه برای کودکان در نوجوانان دختر دبیرستانی شهر تهران. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی علامه طباطبایی.
رضایی، هما، شفیع آبادی، عبداله، قائدی، یحیی، دلاور، علی و اسمعیلی، معصومه. (1392). بررسی تأثیر فلسفه کودک و نوجوان بر هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر سال 89-88. نشریه روان‌شناسی تربیتی شماره 300.
سپهریان آذر، فیروزه و ستاری، راحله. (1395). بررسی رابطه کانونی ابعاد خرد و سبک‌های هویت اندیشه‌های نوین تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا (س)، دوره 12، شماره 2، ص 114-95.
سجادی‌نژاد، مرضیه السادات، اکبری و چرمینی، صغری. (1401). مقایسه روند تحولی هوش شناختی، هوش هیجانی و هوش معنوی از نوجوانی تا بزرگسالی. مجله روان‌شناسی 101، سال بیست و ششم، شماره 1.
سیف، علی اکبر. (1399). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: انتشارات دوران.
صباحی، شراره، طالع پسند، سیاوش و محمدی فر، محمدعلی. (1395). ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه هوش موفق در آموزشIQ-TSI در معلمان شهر تهران. دوره هفتم، شماره 26، ص 75-55.
عابدی، منیره، نوروزی، رضاعلی، حیدری، محمدحسین و مهرابی، رضاعلی. (1397). ارائه مدل مفهومی ارتباط فلسفه برای کودکان (با تأکید بر بُعد تفکر مراقبتی) و هوش هیجانی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 65، سال هفدهم.
فتحی‌آذر، اسکندر،تقی‌پور، کیومرث و حاج‌آقایی خیابائی، آیسان. (1398). تأثیر برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر خودتنظیمی هیجانی کودکان کار. فصلنامه علمی پژوهشی، سال دهم، شماره دوم، ص 172-153.
قائدی، یحیی. (1395). مبانی نظری فلسفه برای کودکان (مدارس یادگیرنده). تهران: انتشارات مرآت.
گله‌دار کاخکی، زهره. (1395). تأثیر روش اجتماع پژوهشی در برنامه فلسفه برای کودکان بر هوش موفق دانش‌آموزان دختر متوسطه اول. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی فردوسی مشهد.
نگهبان سلامی، محمود، ولی اله، فرزاد و صرامی، غلامرضا. (1393). بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی پرسشنامه هوش موفق. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، شماره 15، سال پنجم، بهار 93، ص 15-1.
نوری، زهرا، کریمی، یوسف و حاتمی، حمیدرضا. (1389). اجرای برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان در افزایش هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسه شهدای آزادی شهر تهران در سال 89- 88. پژوهشگاه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، سال اول، شماره دو، ص 22-3.
یارمحمدی، زهره، عرب زاده، مهدی و چراغی خواه، زهرا.(1397). هوش موفق، خرد و خلاقیت در دانش‌آموزان تیز هوش و عادی. سال هفتم، شماره نهم.
Carr, A. (2004). Positive psychology: The science of happiness and human strengths. 27 Church Road, Hove, East Sussex
Catherine Prentice, Sergio Dominique Lopes & Xuequn Wang (2019): Emotional intelligence or artificial intelligence– an employee perspective, Journal of Hospitality Marketing & Management.
George, J. M. (2000). Emotions and leadership: The role of emotional intelligence. Human Relations, 53(8), 1027–1055. doi:10.1177/0018726700538001
Grigorenko, E.L., Jarvin, L., & Sternberg, R.J. (2002). School-based tests of the triarchic theory of intelligence: Three settings, three samples, three syllabi.Contemporary educational psychology, 27, 167-208.
Igor Grossmann, Anna Dorfman and Harrison Oakes, (2020). Wisdom is a social-ecological rather than person-centric phenomenon, 66–71.
Kunzmann, U., & Glück, J. (2019). Wisdom and emotion. In R. J. Sternberg & J. Glück (Eds.), The Cambridge handbook of wisdom (pp. 575–601).
Poon, J. M. (2004). Career commitment and career success: Moderating role of emotion perception.
Robert J. Sternberg, (2019). Teaching and assessing gifted students in STEM disciplines through the augmented theory of successful intelligence. High Ability Studies, 30:1-2, 103-126.
Schutte, N. S., Malouff, J. M., Bobik, C., Coston, T. D., Greeson, C., Jedlicka, C., & Wendorf, G. (2001). Emotional intelligence and interpersonal relations. The Journal of Social Psychology, 141 (4), 523–536. doi:10.1080/00224540109600569
Zulkifli, H. Hashim, R. (2020). Philosophy for Children (P4C) in Improving Critical Thinking in a Secondary Moral Education Class, International Journal of Learning, Teaching and Educational Research. 19, (2), pp. 29-45.
