ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار در صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی
الموضوعات :
علی عمران روزبان
1
(دانشجوی دکتری کارآفرینی سازمانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران)
علی بدیع‌زاده
2
(استادیار گروه مدیریت صنعتی و کارآفرینی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران)
علی اکبر قهرمانی
3
(استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران)
سید رسول حسینی
4
(دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان،تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: دانشگاه جامع علمی کاربردی, صلاحیت‌های دانشی, صلاحیت‌های کارآفرینانه, صلاحیت‌های مهارتی, صلاحیت‌های نگرشی.,
ملخص المقالة :
کارآفرینی و صلاحیت‌های آن به‌عنوان پادزهر اساسی برای مقابله با مسائل اقتصاد ضعیف و عواقب ناخوشایند آن است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار در صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی بوده که محقق یک پژوهش کاربردی و مقطعی با رویکرد کمی و استراتژی توصيفي-پیمایشی را انتخاب نموده و ادبیات و پیشینه پژوهش را با روش کتابخانه‌ای و داده‌های اولیه را از طریق پرسشنامه محقق ساخته به‌صورت آنلاین جمع‌آوری کرده است. جامعه آماری شامل مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی بوده که حجم نمونه‌ای به تعداد 250 نفر با نرم‌افزار Gpower برآورد و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به‌عنوان واحد تحلیل انتخاب و درنهایت پس از غربالگری 221 نمونه را با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری واریانس محور و نرم‌افزار Smart PLS3.3 تحلیل نموده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، صلاحیت‌های دانشی كاربردي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معناداری ندارد اما صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر مثبت و معناداری دارد. صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معناداری نداشته و صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معناداری نداشته و اثر میانجی ندارد ولی صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر مثبت و معناداری داشته و اثر میانجی جزئی دارد.
پورآتشی، مهتاب و پرهیزکار، مرتضی. (1396). طراحی مدل مفهومی صلاحیت‌های کارآفرینی دانش‌آموختگان دانشگاه کارآفرین. نشریه صنعت و دانشگاه,51(13),26-34.
معیری، مرجان و امیری پور، پروانه . (1401). اولویت بندی صلاحیت‌های حرفه‌ای اساتید ریاضی دانشگاه فرهنگیان از طریق تاپسیس فازی. نشریه صنعت و دانشگاه,34(9),240-280
Adnan, A., Ahmad, A. and Khan, M.N. (2017), “Examining the role of consumer lifestyles on ecological behavior among young Indian consumers”, Young Consumers, Vol. 18 No. 4, pp. 348-377.
Agbejule, A., Fernández, M. & d'Espiney, S. (2004). Approaches to environmental value analysis of products, processes, and services. Management of Environmental Quality: An International Journal, 15(2), 111-130.
Ahmadzadeh, M., Eidi, F. & Kagopour, M. (2017). Studying the effects of environmental commitments on green marketing strategies. Journal of Economic & Management Perspectives, 11(1), 816-823.
Anand, V. P. (2013). Green marketing and its importance for companies. International Journal of Research in Commerce & Management, 4(8), 46–48.
Anand, Vijay; Selvaraj, M (2012), The Impact of service quality on loyalty in Indian banking sector, manag.bus.res, 2(2), pp151-163.
Anavari, M. & Coderoni, S. (2019). Green marketing strategies in the dairy sector: Consumer‐stated preferences for carbon footprint labels. Strategic Change, 28(4), 233-240.
Barney, J.B. (2012), “Purchasing, supply chain management and sustained competitive advantage: the relevance of resource-based theory”, Journal of Supply Chain Management, Vol. 48 No. 2, pp. 3-6.
Chen, H. C. & Yang, C. H. (2019). Applying a multiple criteria decision-making approach to establishing green marketing audit criteria. Journal of Cleaner Production, 210, 256-265.
Chopra, S., & Meindl, P. (2007). Supply chain management. Strategy, planning & operation. Das summa summarum des management, 265-27.
Churchill Jr, GA (1979) A paradigm for developing better measures of marketing constructs. Journal of Marketing Research 16: 64-73
Cronbach LJ, Schönemann P, McKie D. 1960. Alpha coefficients for Stratified-Parallel Tests. Educational and Psychological Measurement. 25: 291-312.
Cronbach, Lee J. (1951). Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika, no: 16, PP. 297-334. 5. Dangelico, R. M. & Vocalelli, D. (2017). “Green Marketing”: an analysis of definitions, strategy steps, and tools through a systematic review of the literature. Journal of Cleaner Production, 165, 1263-1279.
Elkington, J. (2013). Enter the triple bottom line. In the Triple Bottom Line: Does it All Add Up (pp. 1–16).
Eng Ann, G., Zailani, S., Abd Wahid, N., 2006. A study on the impact of en- vironmental management system (EMS) certification towards firms’ perfor- mance in Malaysia. Manage. Environm. Quality 17 (1), 73–93. doi: 10.1108/ 14777830610639459.
Fornell, C., Larcker, D.F., 1981. Structural equation models with unobservable vari- ables and measurement error: algebra and statistics. J. Market. research 18 (3), 382–388. doi: 10.1177/002224378101800313.
Fraj, E., Martínez, E. & Matute, J. (2011). Green marketing strategy and the firm's performance: The moderating role of environmental culture. Journal of Strategic Marketing, 19(4), 339-355.
Gandhi, A.V., Shaikh, A. and Sheorey, P.A. (2017), “Impact of supply chain management practices on firm performance: empirical evidence from a developing country”, International Journal of Retail and Distribution Management, Emerald Group Publishing, Vol. 45 No. 4, pp. 366-384.
Garg, A. (2015). Green marketing for sustainable development: An industry perspective. Sustainable Development, 23, 301-316.
Hair Jr, J.F., Hult, G.T.M., Ringle, C.M., & Sarstedt, M. (2021). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM): Sage publications.
Hair Jr, J.F., Matthews, L.M., Matthews, R.L., Sarstedt, M, 2017. PLS-SEM or CB-SEM: updated guidelines on which method to use. Int. J. Multivariate Data Anal. 1 (2), 107–123.
Hair Jr., J.F., Sarstedt, M., Hopkins, L., G. Kuppelwieser, V., 2014. Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): an emerging tool in business research. Eur. Bus. Rev. 26, 106e121. https://doi.org/10.1108/EBR-10-2013-0128.
Hair, J.F., Ringle, C.M. and Sarstedt, M. (2011), “PLS-SEM: indeed, a silver bullet”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 19 No. 2, pp. 139-152.
Hair, J.F., Sarstedt, M., Hopkins, L. and Kuppelwieser, V.G. (2014a), “Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): an emerging tool in business research”, European Business Review, Vol. 26 No. 2, pp. 106-121.
Hair, J.F.J., Hult, G.T.M., Ringle, C. and Sarstedt, M. (2014b), A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM), Publications, S., Thousand Oaks, CA.
Handfield RB, Nichols EL. ٢٠٠٢. Supply Chain Redesign: Transforming Design Chains into Integrated Value Systems. Financial Times–Prentice-Hall: Upper Saddle River, NJ.
Handfield, R. B. and Nichols, E. L., 1999, “Introduction to Supply Chain Management”, Englewood Cliffs: Prentice Hall, ncseagrant.ncsu.edu.
Hasan, Z. & Ali, N. A. (2015). The impact of green marketing strategy on the firm’s performance in Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 172(27), 463-470.
Haseeb, M., Hussain, H.I., Kot, S., Androniceanu, A., Jermsittiparsert, K., 2019. Role of social and technological challenges in achieving a sustainable competitive advantage and sustainable business performance. Sustainability 11 (14). doi: 10. 3390/su11143811.
Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling (HTMT). J. of the Acad. Mark. Sci. (2015) 43:115–135.
Henseler, J., Ringle, C.M., & Sinkovics, R.R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In R. R. Sinkovics & P. N. Ghauri (Eds.), New Challenges to International Marketing (Vol. 20, pp. 277–319)
Henseler, J., Ringle, C.M., Sarstedt, M., 2014. A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. J. Acad. Market. Sci. 43, 115e135. https://doi.org/10.1007/s11747-014-0403-8.
Henseler, J., Ringle, C.M., Sarstedt, M., 2015. A new criterion for assessing discrim- inant validity in variance-based structural equation modeling. J. Academy Mar- ket. Sci. 43 (1), 115–135. doi: 10.1007/s11747- 014- 0403- 8.
Jairo Raúl Chacón Vargasa, Carlos Eduardo Moreno Mantillab. (2017), “Enablers of sustainable supply chain management and its effect on competitive advantage in the Colombian context”, Resources, Conservation & Recycling 139 (2018) 237–250 Kalafatis, S. P., Pollard, M., East, R., & Tsogas, M. H. (2000), Greenmarketing and Ajzen's theory of planned behaviour: a cross-market examination, Journal of consumer marketing, 16 (5), PP: 441-460.
Keramati, A., Mehrabi, H. and Mojir, N. (2010), “A process-oriented perspective on customer relationship management and organizational performance: an empirical investigation”, Industrial Marketing Management, Vol. 39 No. 7, pp. 1170-1185.
Keyvani, S. M. A. (2011). A comparison of operational marketing and strategic marketing: An organizational perspective. African Journal of Business Management, 5(19), 7767-7769.
Klein, M., 2020. Leadership characteristics in the era of digital transformation. Bus. Manage. Stud. 8 (1), 883–902. doi: 10.15295/bmij. v8i1.1441, doi: http://doi.org/ .
Kline, R.B., 2005. Principles and Practice of Structural Equation Modeling, Methodology in the Social Sciences. The Guilford Press. https://doi.org/10.1038/156278a0.
Kotler PH, Armstrong G.2001.Principles of Marketing.U.S.A.Mac Graw Hill
Kotler PH, Armstrong G.2012.Principles of Marketing.14th Edition.Pearson Education Inc,740
Kotler PH, keller K.2012.Marketing Management.14th Edition.Pearson Education Inc,812 Kottler PH.1997.Marketing Management: Analysis, Planning implementation, and Control.9th Edition. Prentice Hall LAWSHE C. H. 1975. A QUANTITATIVE APPROACH TO CONTENT VALIDITY. JOURNAL PHRSONNHL PSYCHOI.OGY. 28, 563-575 Li, S., Ragu-Nathan, B., Ragu-Nathan, T.S. and Subba Rao, S. (2006), “The impact of supply chain management practices on competitive advantage and organizational performance”, Omega, Vol. 34 No. 2, pp. 107-124.
Lin, Y.H. and Tseng, M.L. (2016), “Assessing the competitive priorities within sustainable supply chain management under uncertainty”, Journal of Cleaner Production, Vol. 112, pp. 2133-2144.
Linton, J. D., Klassen, R., & Jayaraman, V. (2007). Sustainable supply chains: An introduction. Journal of Operations Management 25, 1075-1082
Mahmoud, T. O. (2018). Impact of green marketing mix on purchase intention. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 5(2), 127-135.
Mohammadi Far Yousef; Soleimani Moin. (2021). Designing a multilevel framework for the successful implementation of green marketing in food companies. Scientific Journal of New Marketing Research. 11 (40), 200-179. [In Persian]
Papadopoulos, I., &Karagouni, G. (2010). Green marketing: The case of Greece in certified and sustainably managed timber products. EuroMed Journal of Business, 8,166 – 190.
Rahi, S., 2017. Research design and methods: a systematic review of research paradigms, sampling issues and instruments development. Int. J. Econ. Manage. Sci. 6 (2), 1–5. doi: 10.4172/2162-6359.10 0 0403.
Rakesh R. Menon, V. Ravi. (2021). Analysis of barriers of sustainable supply chain management in electronics industry: An interpretive structural modelling approach. Cleaner and Responsible Consumption 3 (2021) 10002.
Saikat Das and H.M. Kamrul Hassan. (2021). Impact of sustainable supply chain management and customer relationship management on organizational performance. International Journal of Productivity and Performance Management. 1741-0401. DOI 10.1108/IJPPM-08-2020-0441
Sangbor, M. A., Safi, M. R., Azar, A., Rabieh, M. (2022). Identifying and Prioritizing Sustainable Supply Chain Management Enablers in the Petrochemical Industry by Combined Approach of Meta-Synthesis Method and Graph Theory and Matrix Approach (GTMA), Journal of Industrial Management Studies, 20(64), 1-34.
Seuring, S. (2013). A review of modeling approaches for sustainable supply chain management. Decision support systems, 54(4), 1513-1520.
Seuring, S. A. (2008). Assessing the rigor of case study research in supply chain management. Supply Chain Management, 13(2), 128–137.
Seuring, S., & Muller, M. (2008). From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 16, 1699-1710
Tippayawong, K., Tiwaratreewit, T., &Sopadang, A. (2015). Positive influence of green supply chain operations on thai electronic firms’ financial performance. Procedia engineering, 118, 683-690.
Valmohammadi, C. (2017), “Customer relationship management: Innovation and performance”, International Journal of Innovation Science, Vol. 9 No. 4, pp. 374-395, doi: 10.1108/IJIS-02- 2017-0011.
Vijayvargy, L., Thakkar, J. and Agarwal, G. (2017), “Green supply chain management practices and performance”, Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 28 No. 3, pp. 299-323.
Vilkaite-Vaitone, N. & Skackauskiene, I. (2019). Green marketing orientation: Evolution, conceptualization and potential benefits. Open Economics, 2(1), 53-62.
Yang D, Lu Y, Zhu W, Su ch (2015). Going green: How differenta dvertising appeals impact green consumption behavior. Journal of Business Research. School of Management, Jinan University, Guangzhou 510632, China.
Zhang, M., Tse, Y.K., Doherty, B., Li, S. and Akhtar, P. (2018), “Sustainable supply chain management: confirmation of a higher-order model”, Resources, Conservation and Recycling, Vol. 128, pp. 206-221.
Abazari, Z., Shariatmadari, M., Hamidifar, F., & Shoghi, B. (2021). The Presentation of Professional Competencies Appropriate pattern of Faculty Members of Islamic Azad University branches at Tehran City. Educational Development of Judishapur, 12(1), 75-87. (in Persian). https://edj.ajums.ac.ir/article_130285_20d567445c74788bfcf00a5028587a7c.pdf
Abedi, H., Ahmedabadi, A., & Qorone, D. (2016). Identification of educational needs related to the professional growth of teaching faculty members and lecturers of Farhangian University. 1/3. Research in teacher training. http://ensani.ir/file/download/article/1625899950-10413-99-13.pdf
Boysen, G. A. (2021). Research and teaching qualifications for faculty positions in psychology at 4-year colleges and universities. Teaching of Psychology, 48(1), 41-47. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0098628320959977
Darani, A. B., Daraei, M., & Farahbakhs, S. (2021). Analyzing and Validating the Competences of the Teachers Profession
based on the Model. Journal of Contemporary Issues in Business and Government| Vol, 27(3), 2360. (in Persian). https://www.cibgp.com/article_11287_667db633bef1efb92af019e5549aeabf.pdf
Farmahini, FF,. M, M.,& Fazel AA. (2013). Identifying and prioritizing the effective competencies of teachers from the perspective of students using the IHP and TOPSIS methods. 13/11 Research in curriculum planning (knowledge and research in educational sciences - curriculum planning). (in Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=208906
Hoshi al-Sadat Seyed Alireza, Ebrahimi Ayoub, Moulai Hossein (2016). Construction and validation of a questionnaire to evaluate the quality of performance of Farhangian University professors: 360 degree approach. Educational and educational studies. (in Persian). http://ensani.ir/file/download/article/1634649003-10437-1400-76.pdf
Kordanaich, Ahmadpour Dariai, Mahmoud, Karbish. (1386). Designing qualification requirements for applicants to establish and develop entrepreneurship centers and schools in the country. Scientific Journal of Business Strategies, 5(23), 91-108. (in Persian). http://journals.shahed.ac.ir/article_1921.html
Levander, S., Forsberg, E., Lindblad, S., & Bjurhammer, G. J. (2022). Typecasting in the Recruitment of Full Professors. In Peer review in an Era of Evaluation (pp. 327-346). Palgrave Macmillan, Cham. https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/52451/978-3-030-75263-7.pdf?sequence=1#page=337
Loan, N. T. T. (2021). Factors Affecting the Quality of University Lecturers-A Research Conducted Within the Context of Vietnam Society. http://article.herj.net/pdf/10.11648.j.her.20210603.11.pdf
Mehmandoost Zohra, Alavi Seyed Mohammad, Kivan Panah Shiva. (2017) Studying the assessment and evaluation literacy of university teachers of English in Iran. 8/2. Linguistic research in foreign languages (foreign language research). (in Persian). https://journals.ut.ac.ir/article_68982.html
Mirkamali, S. M., Narenji Thani, F., & Asadi, S. (2019). Evaluation of professional competences of elementary teachers. Journal of School Administration, 7(3), 86-69. (in Persian). https://jsa.uok.ac.ir/article_61265_c48616a7ac5c95e5ff4ee0664e8f38ed.pdf
Moradi Al-Kami, Ezzatullah, Emir Goldoost, Asghar, Sattari, Sadruddin. (1400). Presenting a conceptual model of transferring entrepreneurial beliefs to students of work-knowledge conservatories in Gilan province. Karafan Scientific Quarterly. doi: 10.48301/kssa.2021.295447.1627. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_141256.html
Naghi Gholami, Ali, Khatibi, Amin, Heydarinejad, Siddiqa. (1401). Interactive model of human resource development strategies in the Ministry of Sports and Youth. Karafan Scientific Quarterly.. doi: 10.48301/kssa.2022.322946.1929. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_147886.html?lang=fa
Rifai, Zhiyar, Hasni, Rafiq & Mohammadi, Majid. (1400). Teachers' self-efficacy and its relationship with the professional learning community in virtual learning environments: the mediating role of professional development. Karafan Scientific Quarterly, 18(2), 337-357. doi: 10.48301/kssa.2021.130887. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_130887.html
Sakaki, M., Mirzamohammadi, M. H., & Sobhaninejad, M. (2021). Analyzing the Professional Qualifications of Faculty Members in the Field of Evaluating Educational Progress. Journal of Educational Studies, 17, 12-23. https://nama.ajaums.ac.ir/browse.php?a_id=365&sid=1&slc_lang=en
Salehi Imran, Ebrahim & Ainkhah, Farnaz. (1400). Developing the employability of university graduates: international experiences and presenting a model. Karafan Scientific Quarterly. doi: 10.48301/kssa.2021.286093.1529. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_133381.html
Talebi, K., Zare Yekta, M. R. (1389). Investigating the effect of the personality and method of entrepreneurship lecturers on students' motivation in starting a new business. Scientific Research Quarterly Journal of Entrepreneurship Development, 3(1), 115-95. (in Persian). https://jed.ut.ac.ir/article_22831_2280.html?lang=fa
Torres Delgado, G., & Hernández-Gress, N. (2021). Research Professors’ Self-Assessment of Competencies. Future Internet, 13(2), 41. https://www.mdpi.com/1999-5903/13/2/41/pdf?version=1612493690
Winsløw, C., Biehler, R., Jaworski, B., Rønning, F., & Wawro, M. (2021). Education and professional development of University Mathematics Teachers. In Research and Development in University Mathematics Education (pp. 59-79). Routledge. https://ebrary.net/173964/mathematics/education_professional_development_university_mathematics_teachers
ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار در صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی
1) علی عمران روزبان
سمت دانشگاهی: دانشجوی دکتری کارآفرینی سازمانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
شماره همراه: 09123037388
پست الکترونیکی: aroozban43@gmail.com
2) علی بدیع زاده (نویسنده مسئول)
سمت دانشگاهی: استادیار گروه مدیریت صنعتی و کارآفرینی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
شماره همراه: 09123152638
پست الکترونیکی: badizadeh@gmail.com
3) علی‌اکبر قهرمانی
سمت دانشگاهی: استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
شماره همراه: 09121541409
پست الکترونیکی: ghahremani@gmail.com
4) سید رسول حسینی
سمت دانشگاهی: دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
شماره همراه: 09126162205
پست الکترونیکی: Hosseinirasul@cfu.ac.ir
چکیده
کارآفرینی و صلاحیت‌های آن به‌عنوان پادزهر اساسی برای مقابله با مسائل اقتصاد ضعیف و عواقب ناخوشایند آن است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار در صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی بوده که محقق یک پژوهش کاربردی و مقطعی با رویکرد کمی و استراتژی توصيفي-پیمایشی را انتخاب نموده و ادبیات و پیشینه پژوهش را با روش کتابخانه‌ای و داده‌های اولیه را از طریق پرسشنامه محقق ساخته به‌صورت آنلاین جمع‌آوری کرده است. جامعه آماری شامل مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی بوده که حجم نمونه‌ای به تعداد 250 نفر با نرم‌افزار Gpower برآورد و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به‌عنوان واحد تحلیل انتخاب و درنهایت پس از غربالگری 221 نمونه را با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری واریانس محور و نرم‌افزار Smart PLS3.3 تحلیل نموده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، صلاحیت‌های دانشی كاربردي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معناداری ندارد اما صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر مثبت و معناداری دارد. صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معناداری نداشته و صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معناداری نداشته و اثر میانجی ندارد ولی صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر مثبت و معناداری داشته و اثر میانجی جزئی دارد.
واژه‌های کلیدی: دانشگاه جامع علمی کاربردی، صلاحیت‌های دانشی، صلاحیت‌های کارآفرینانه، صلاحیت‌های مهارتی، صلاحیت‌های نگرشی.
Evaluation of the influential components in the entrepreneurial qualifications of lecturers of the University of Applied Sciences
1) Ali Imran Rozban
Academic position: Ph.D. student of organizational entrepreneurship, Faculty of Management and Accounting, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
Mobile number: 09123037388
Email: aroozban43@gmail.com
2) Ali Badiezadeh (Corresponding Author)
Academic Position: Assistant Professor, Department of Industrial Management and Entrepreneurship, Faculty of Management and Accounting, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
Mobile number: 09123152638
Email: badizadeh@gmail.com
3) Ali Akbar Garhremani
Academic Position: Assistant Professor, Department of Industrial Management, Faculty of Management and Accounting, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
Mobile number: 09121541409
Email: ghahremani@gmail.com
4) Seyyed Rasool Hosseini
Academic position: Associate Professor, Department of Educational Management, Farhangian University, Tehran, Iran.
Mobile number: 09126162205
Email: Hosseinirasul@cfu.ac.ir
Abstract
Entrepreneurship and its competencies are the essential antidotes to dealing with a weak economy and its unpleasant consequences. The main purpose of this research is to evaluate the influencing factors in the entrepreneurial qualifications of the Comprehensive University of Applied Sciences lecturers. The researcher chose an applied and cross-sectional research with a quantitative approach and a descriptive-survey strategy, and the literature and background of the research were collected through the library method and the primary data through a questionnaire. The researcher has collected it online. The statistical population included lecturers of the University of Applied Sciences, who estimated a sample size of 250 people using Gpower software and selected 221 samples using a simple random sampling method as the unit of analysis, and finally, after the screening, 221 samples were selected using variance-oriented structural equation modeling method and Smart PLS3 software. 3 has been analyzed. The findings of the research show that practical knowledge qualifications do not have a significant effect on professional skill qualifications, but attitudinal qualifications have a positive and significant effect on professional skill qualifications. Applied knowledge competencies have a positive and significant effect on entrepreneurial competencies. Also, attitudinal qualifications have no significant effect on entrepreneurial qualifications, and professional skill qualifications have a positive and significant effect on entrepreneurial qualifications. On the other hand, applied knowledge qualifications have no significant effect on entrepreneurial qualifications through professional skill qualifications and have no mediating effect, but attitudinal qualifications have a positive and significant effect on entrepreneurial qualifications through professional skill qualifications and have a partial mediating effect.
Keywords: Applied Scientific Comprehensive University, attitudinal qualifications, entrepreneurial qualifications, knowledge qualifications, skill qualifications.
1. مقدمه
کارآفرینی به‌عنوان پادزهر اساسی برای مقابله با مسائلي همچون نرخ بالای بیکاری، اقتصاد ضعیف و عواقب ناخوشایند آن‌که همزیستی اجتماعی و فرهنگی مردم نیز به مخاطره می‌اندازد، معرفي می‌گردد. دانشگاه جامع علمی کاربردی همیشه خود را مقید به بهبود منابع انسانی از طریق افزایش صلاحیت‌های دانش کاربردی (کارآفرینانه) و شایستگی در تدریس به جهت دستیابی به حداکثر توان تدریس کارآفرینانه و عملکرد در راستای اهداف کلان دانشگاه می‌داند. کارآفرینی توسط مکاتب فکری مختلف به‌عنوان یک پارادایم چندوجهی تعریف‌شده است، بنابراین هیچ تعریف منسجم و جامعی برای کارآفرینی در ادبیات وجود ندارد. به گفته ساکاکی و همکاران (2021)، کارآفرینی فرآیندی است که رشد اقتصادی، ایجاد شغل و شکوفایی را از طریق کسب‌وکارهای بادوام پرورش و ارتقا می‌دهد. لیواندر و همکاران (2022) نیز کارآفرینی را به‌عنوان فرآیند مفهوم‌سازی نوآورانه، سازمان‌دهی و مدیریت یک کسب‌وکار پایدار تعریف می‌کنند. اباذری و همکاران (2021) کارآفرینی را به انگیزه ریسک کردن، راه‌اندازی و حفظ یک سرمایه‌گذاری تجاری سودآور و هدفمند مرتبط می‌کنند؛ بنابراین تعاریف فوق‌الذکر حاکی از آن است که یک کارآفرین را می‌توان به‌عنوان فردی که ریسک می‌کند، نوآور است، منابع یک شرکت را سازمان‌دهی و مدیریت می‌کند تا به سود خود نگاه کند. طالبی و زارع یکتا (1389) بر این باور هستند که کارآفرین بودن اثرات اقتصادی قابل‌توجهی نه‌تنها بر تولید ناخالص داخلی یک کشور بلکه بر کاهش فقر و همچنین افزایش درآمد سرانه یک کشور دارد. برای مقابله با بیکاری در میان جوانان تحصیل‌کرده، انتقال دانش کارآفرینی راهکاری جهت راه‌اندازی کسب‌وکار و استقلال مالی و وسیله‌ای برای کمک به اقتصاد از طریق ایجاد شغل برای سایرین ارائه می‌دهد، اما این موضوع بستگی دارد به تبحر اساتید در انتقال دانش کارآفرینانه و همچنین وجود و/یا میزان قصد کارآفرینی که توسط خود دانشجویان تجسم می‌یابد. محققان ازجمله فرمهيني فراهاني و همکاران (1393) و همچنین هوشی سادات و همکاران (1363) نیز بر این عقیده هستند که آموزش کارآفرینانه به فارغ‌التحصیلان این فرصت را می‌دهد که به‌جای جوینده کار، ایجادکننده شغل باشند.
در حقیقت، به نظر می‌رسد که مسیر خوداشتغالی را می‌توان با آموزش کارآفرینی هموار کرد، به شرطی که هر دو ارائه‌کنندگان و دریافت‌کنندگان دانش، شرایط و مؤلفه‌های لازمه را دارا باشند. با درک این موضوع، کردنائیچ (1386) تأکید کردند که آموزش کارآفرینی، آگاهی کارآفرینی را در دانشجویان از طریق فرآیند راه‌اندازی و راه‌اندازی یک کسب‌وکار ارتقا می‌دهد. لوآن (2021) از همین دیدگاه‌ها در مورد آموزش کارآفرینی استفاده کرده و بیان می‌کند که از طریق تمرکز بر ویژگی‌های یک کارآفرین، بررسی رفتارها، نگرش‌ها و القای اعتمادبه‌نفس برای ایجاد یک کسب‌وکار تا نحوه نوشتن طرح کسب‌وکار می‌توان در تکامل این چرخه استفاده کرد. این موضع‌گیری‌ها نشان می‌دهد که در اصل، آموزش کارآفرینی باید بر توسعه یک ذهنیت کارآفرینانه یا برانگیختن قصد کارآفرینی متمرکز شود. لذا بررسی دقیق این موضوع و در خصوص صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان و مؤلفه‌های ضروری در این راستا برای انتخاب کارکنان جدید، برنامه‌ریزی موفق، ارزیابی عملکرد و توسعه‌سازمانی ضرورت داشته و زمینه شکل‌گیری انجام این تحقیق را فراهم نمود. محقق بر اساس فاصله موجود بین وضعیت حال و وضعیت مطلوب که مسئله ذهنی و دغدغه شخصی و شغلی خود و با توجه به اینکه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی به‌عنوان منبع استراتژیک در نظام آموزش مهارتي کشور می‌باشد و اکثر مسئولیت‌های آن مبتنی بر تأمین پایدار آموزش‌های باکیفیت و بازار محور با رویکرد توسعه دانش و مهارت كارآفرينانه پایه‌گذاری شده است، بنابراین این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤال است که صلاحیت‌های دانشی و نگرشی با نقش میانجی صلاحیت‌های مهارتي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی به چه میزان می‌توانند مؤثر باشد؟
در شکل (1) مدل مفهومی پژوهش بر اساس رساله دكتري نويسنده اول پژوهش استخراج‌شده و فرضیه‌های بدین ترتیب طراحی‌شده است که صلاحیت‌های دانشی كاربردي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر دارد. صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر دارد. صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر دارد. صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر دارد. صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر دارد. صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر دارد. صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر دارد.
شکل 1- مدل مفهومی پژوهش
2. مبانی نظری و پیشینه پژوهش
آموزش کارآفرینانه، راه‌اندازی یا توسعه یک کسب‌وکار، تفکر خلاق، نوآوری و حس قوی عزت‌نفس را ارتقا می‌دهد. طبق اطلاعات دیدبان جهانی کارآفرینی، آموزش دانش کارآفرینانه در تلاش است تا فارغ‌التحصیلان را برای کارآفرینی و کمک به توسعه پایدار اقتصاد خود آماده کند. دارانی و همکاران (2021) معتقدند که آموزش کارآفرینانه امکان کسب دانش، مهارت‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای کارآفرینانه را فراهم می‌کند. افرادی که برنامه‌ها و دانش کارآفرینانه دریافت می‌کنند به مهارت‌های خلاقانه و نوآورانه و همچنین توانایی شناسایی فرصت‌ها و عمل بر روی آن فرصت‌ها با ایجاد سرمایه‌گذاری‌های جدید مجهز هستند.
وینسلو و همکاران (2021)، آموزش کارآفرینی مؤثر را به‌عنوان یک مفهوم سه‌بعدی مرتبط با رفتار، طرز فکر و ایجاد موقعیت‌های خاص می‌دانند. جنبه رفتاری شامل توسعه مهارت‌های خاصی است که امکان شناسایی فرصت، تصمیم‌گیری حیاتی و سهولت شبکه‌سازی با ذینفعان را فراهم می‌کند. آموزش کارآفرینی، ازآنجایی‌که به ذهنیت مربوط می‌شود، بر نگرش‌ها، باورها و ارزش‌ها تأثیر می‌گذارد، زیرا این‌ها نقش حیاتی در جرقه زدن و تقویت اهداف کارآفرینی دارند. بعد سوم آموزش کارآفرینی مرتبط با ایجاد موقعیت‌های خاص، تأثیری را که بر توسعه ایده‌های جدید و کسب‌وکارهای جدید دارد، برجسته می‌کند.
مطالعه‌ای نیز که توسط بویسن (2021) در رابطه با درک شایستگی و صلاحیت‌های انسانی انجام شد، عناصر زیر را آشکار کرد. اول، شایستگی فکری: این عنصر به توانایی‌های حرفه‌ای فرد در قالب دانش به‌عنوان انعکاس هوش مربوط می‌شود که در طی یک فرآیند آموزشی ساخته می‌شود. در دیدگاه این محقق مهارت‌هایی که معمولاً بااستعدادها مرتبط است، از طریق آموزش توسعه می‌یابد، درحالی‌که توانایی‌ها (قابلیت‌ها) معمولاً با توانایی فیزیکی مرتبط است و استقامت فرد در طی فرآیند کسب تجربه کاری و درک عمیق شرایط محیط کسب‌وکار به دست می‌آید. دوم، صلاحیت همکاری شبکه: این مؤلفه از یک رابطه همکاری بین اعضای سازمان، شرکا و سایر طرف‌های ذینفع شکل می‌گیرد که تعهد آن‌ها را برای حرکت به جلو با افرادی که چنین شبکه‌هایی دارند، می‌دهد. سوم، اعتبار شایستگی: با توجه به وجود سازمان در یک محیط در حال تغییر، این مؤلفه باید به شیوه‌ای پایدار توسعه یابد و سایر طرف‌های ذینفع که تعهد خود را برای حرکت به جلو با افرادی که چنین شبکه‌هایی دارند، می‌دهند. مؤلفه‌های شایستگی که باید توسط مربیان وجود داشته باشد توسط ساکاکی و همکاران (2021) شامل موارد زیر معرفی شد. اول مؤلفه عملکرد: این مؤلفه متشکل از رفتارهای متعددی است که در فعالیت‌های کاری (فرایند یادگیری) نشان داده می‌شود که عبارت است از مجموعه دانش، مهارت‌ها، فرآیندها و ارزش‌ها برای تصمیم‌گیری در دستیابی به اهداف یادگیری.
دوم، مؤلفه موضوع تدریس: این مؤلفه با اهداف یادگیری علوم ترکیب می‌شود. این مؤلفه شامل حقایق، ایده‌ها، ارزش‌ها، فرآیندها یا مهارت‌هایی است که در آن‌ها مدرس به دنبال کمک به دانش‌آموزان برای کسب شایستگی‌های لازمه است.
سوم، مؤلفه فرآیند تدریس: شامل فرآیند فکری (فرایند یادگیری) است که مؤلفه‌های عنوان‌شده را به‌عنوان مرجعی از تکنیک‌ها برای تولید ایده‌ها، طرح‌ها، استراتژی‌ها، تصمیم‌گیری و ارزیابی پیشرفت نتایج یادگیری استفاده شود... چهارم، مؤلفه سازگاری شخصی: این مؤلفه شامل عناصر اساسی سازگاری بین ویژگی‌های فردی مربیان با عملکرد شغلی مطابق با خواسته‌های شایستگی است. فرآیند سازگاری شامل تمرین مهارت‌ها، نگرش‌ها، خلاقیت و تلاش برای بهبود خود و کاهش نقاط ضعفی است که با اصل شایستگی مطابقت ندارد. پنجم، مؤلفه تدریس حرفه‌ای: منبع اطلاعاتی اساسی در قالب نظریه مجموعه‌ها و عملی در آموزش، مرجع تخصصی است که شامل فلسفه تربیتی، جامعه‌شناسی تربیتی، روانشناسی تربیتی، برنامه درسی، آزمون و سنجش، مدیریت یادگیری، است. ششم، مؤلفه نگرش: جوهر تمامی مؤلفه‌های مطرح‌شده نگرش است.
انتخاب اساتید در دانشگاه‌ها مسئله مهمی است و استادان ارکان اصلی دانشگاه‌ها هستند و ارتقا کیفیت عملکرد آن‌ها، منجر به ارتقای کیفیت آموزشی دانشگاه‌ها می‌شود. از فرایندهایی که به‌منظور این ارتقا کیفیت انجام می‌شود، ارزشیابی و انتخاب صلاحیت‌های حرفه‌ای اساتید است بطوریکه صلاحیت دانش، توانایی، ویژگی و مهارت بیشترین اهمیت را صلاحیت‌های حرفه‌ای اساتید دارند (معیری و امیری پور، 1401).
در بحث ارزیابی صلاحیت‌های اساتید، محققانی مانند هوشي السادات, ابراهيمي, مولائي (1396) پیشنهاد کردند که اهداف کلی ارزیابی صلاحیت‌های مدرسان باید بر اساس (الف) بهبود عملکرد اساتید از طریق کمک به آن‌ها برای درک و استفاده از نقش بالقوه خود در تحقق اهداف سازمان و (ب) ارائه اطلاعات به مدیران به‌عنوان مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مربوط به استخدام و ارتقاء شغلی است. به‌طور خاص، سودمندی سیستم‌های ارزیابی عملکرد عبارت‌اند از: (الف) ورودی اصلی در اعمال پاداش و تنبیه در یک سیستم رسمی، (ب) معیاری برای اعتبارسنجی آزمون، (ج) ارائه بازخورد به مدرس که می‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای در جهت توسعه شخصی و شغلی عمل کند، (د) برای تعیین هدف برنامه آموزشی، (ه) برای کمک به تشخیص مشکلات سازمانی استفاده شود. مهماندوست, علوي, کيوان پناه (1397) بیان می‌کند که "شایستگی به‌عنوان یک عملکرد منطقی به‌طور رضایت بخشی با شرایط عینی بستگی دارد" به این معنی که توانایی (شایستگی) یک رفتار منطقی برای دستیابی به هدف موردنیاز مطابق با شرایط مورد انتظار است. درحالی‌که تورس و هماندس (2021) توضیح دادند که شایستگی یک صلاحیت است و بررسی اجمالی ماهیت کیفی رفتار مربیان یا کارکنان آموزشی بسیار معنادار به نظر می‌رسد. این محقق شایستگی را به‌عنوان "ویژگی مهم یک فرد که با علت و معلول عملکرد مؤثر و برتر در یک شغل مرتبط است" تعریف می‌کند. این اقدام برای انتخاب کارکنان جدید، برنامه‌ریزی موفق، ارزیابی عملکرد و توسعه‌سازمانی انجام می‌شود. عابدي, احمدآبادي و قرونه (1396) تعریفی از شایستگی ارائه کردند مبنی بر ویژگی اساسی یک فرد که به‌طور پیوسته به عملکرد مؤثر و برتر مرتبط با معیارهای یک شغل مربوط می‌شود. در این تعریف شایستگی شامل ویژگی‌های اساسی هستند که بر اثربخشی طرز فکر و عمل افراد تأثیر می‌گذارند و عملکرد بالایی را در انجام کار یا در یک موقعیت ایجاد می‌کنند. در منظر سازمانی، میرکامالی (2019) توسعه شایستگی را در مجموعه‌ای مؤلفه‌ها برای حفظ بقای سازمان و توسعه یک سازمان یادگیرنده پیشنهاد کرد... اول، تفکر سیستمی، دوم، تسلط شخصی، یعنی میزان توانایی کاری یا تخصص هر یک از اعضای تیم، شامل معنا و روحیه برای بهتر یافتن روند کار نسبت به قبل و میزان توانایی کاری یا تخصص هر یک از اعضاء. سوم، چشم‌انداز مشترک، یعنی توانایی و تمایل هر یک از اعضای تیم برای افزایش دیدگاه مشترک نسبت به آینده، تعهد به افزایش آگاهی. چهارم، مدل ذهنی هماهنگ که در پرداختن به فرآیند یادگیری موردتوجه قرار می‌گیرد. پنجم، یادگیری تیمی، یعنی توانایی و تمایل به یادگیری و کار گروهی، شامل درجه روحیه همه اعضای تیم برای آموزش به یکدیگر به طرق مختلف و درجه توانایی همه اعضای تیم برای یادگیری و کار است. باهم به‌عنوان یک واحد. علاوه بر این هوشی سادات و همکاران (1363) طبقه‌بندی دیگری برای ارزیابی شایستگی‌ها ارائه کردند که برخی از این شایستگی‌ها عبارت‌اند از: اول، اشتیاق به برتری و عمل (دستاورد و عمل) ؛ جهت‌گیری به دستاورد؛ توجه به نظم، کیفیت و دقت؛ ابتکار عمل؛ و جستجو و جمع‌آوری اطلاعات. جهت‌گیری یک فرد یعنی رسیدن به درجه‌ای از دغدغه یا تلاش برای برتری در کاری که انجام می‌دهد و درنتیجه سعی می‌کند با استاندارد یا بالاتر از آن فعالیت کند. شایستگی در جهت‌گیری به نتیجه، کارایی، استانداردها و بهبود استفاده از منابع کارآفرینی منعکس می‌شود. توجه به آراستگی، کیفیت و دقیق بودن یک تقویت در فرد برای کاهش عدم اطمینان در محیط کار است. به‌ویژه با توجه به در دسترس بودن و دقت داده‌ها و اطلاعات. این شایستگی‌ها شامل نظارت، شفاف‌سازی و کاهش عدم اطمینان است.
دوم، قابلیت خدمات شامل همدلی و جهت‌گیری شایستگی‌ها بر رضایت مشتری است. همدلی به معنای تمایل به درک و گوش دادن به چیزهایی است که غیرقابل بیان است یا درک افکار و احساسات دیگران. جهت‌گیری رضایت مشتری، تمایل به کمک و خدمت به نیازها یا انتظارات مشتریان یا دیگران است.
سوم، توانایی تأثیرگذاری بر دیگران است که مجموعه شایستگی‌ها را در برمی‌گیرد: حمایت و تأثیرگذاری، آگاهی سازمانی و ایجاد رابطه کاری. این نوع شایستگی عبارت است از: (1) توانایی متقاعد کردن، تأثیرگذاری یا ایجاد تأثیر خوب بر دیگران به‌طوری‌که دیگران بخواهند از ایده‌های او حمایت کنند. (2) توانایی درک روابط قدرت یا موقعیت در سازمان، شناسایی افرادی که در تصمیم‌گیری نقش داشته‌اند یا در آن تأثیر دارند.
چهارم، مهارت‌های مدیریتی که دارای طیفی از شایستگی‌ها به شرح زیر است: توانایی پشتیبانی، شجاعت در دستور دادن و استفاده از موقعیت‌های قدرت، کار گروهی و همکاری و رهبری گروه. این نوع شایستگی عبارت است از: (1) توانایی تشویق به رشد یا یادگیری دیگران. (2) توانایی اداره، رهبری و هدایت دیگران به دلیل توانایی یا به دلیل موقعیت قدرت خود برای انجام کاری مطابق با اهداف سازمان. (3) توانایی و تمایل به کار با دیگران در یک گروه کاری یا عضویت در یک گروه کاری؛ (4) توانایی و تمایل برای عمل به‌عنوان رهبر گروه که معمولاً در موقعیت رسمی نشان داده می‌شود.
پنجم، قدرت فکر شامل شایستگی‌های ازجمله: تفکر تحلیلی، تفکر مفهومی و تخصص فنی. این نوع شایستگی عبارت است از: (1) توانایی درک موقعیت یا مشکل تمرکز به بخش‌هایی که جزئی‌تر است یا مشاهده پیامدهای یک موقعیت بر اساس درک و دانش گذشته. (2) توانایی درک موقعیت یا مشکل با نگاه کردن به یک کل، ازجمله توانایی شناسایی مسائل اساسی در موقعیت‌های پیچیده. (3) کسب دانش صریح در قالب تخصص یا مهارت برای تکمیل یک شغل و انگیزه توسعه، استقرار و توزیع دانش و مهارت به دیگران.
ششم، اثربخشی افراد شامل شایستگی‌های خودکنترلی، اعتمادبه‌نفس، انعطاف‌پذیری و تعهد به سازمان است. این نوع شایستگی عبارت است از: (1) توانایی کنترل احساسات به‌منظور جلوگیری از رفتار منفی، به‌ویژه هنگامی‌که فرد با چالش یا طرد شدن از سوی دیگران مواجه می‌شود یا زمانی که تحت‌فشار کار می‌کند. (2) اعتقاد شخص به توانایی او برای انجام یک کار (3) توانایی انطباق مؤثر در موقعیت‌های مختلف، درک تفاوت‌ها در دیدگاه با چیزی و تغییر یا پذیرش آسان تغییر در سازمان و کار (4) تمایل به تعدیل نگرش یا رفتار یا انجام اقداماتی که از اهداف و اولویت‌های سازمان پشتیبانی می‌کند. به عقیده رفاعی, حسنی و محمدی (1400) اجتماع یادگیری حرفه‌ای با توسعه حرفه‌ای و خودکارآمدی معلمان مدارس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد ؛ در حالیکه صالحی عمران و عین خواه (1400) به این نتیجه رسیدند که توسعه حرفه‌ای معلمان به‌تنهایی باعث انتقال دانش، آموزش و اشتغال پذیری دانش آموزان نخواهد شد و این موضوع فرایندی است که در اثر تعامل مؤلفه‌های مهارت‌های اشتغال پذیری، شایستگی‌های تخصصی، مهارت‌های مدیریت شغلی و فعالیت‌های فوق‌برنامه با یادگیری مادام‌العمر کسب می‌گردند و با گذر از مرحله انتقال به زندگی کاری اشتغال حاصل می‌شود. در کنار این عوامل، از محیط برون دانشگاهی نیز مؤلفه‌هایی تأثیرگذار می‌باشند مانند عوامل اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی تأثیرگذار بر روش‌های استخدام و همچنین فراهم ساختن فرصت‌های شغلی و انگیزه و تمایل به اشتغال و کارآفرینی.
پورآتشی و پرهیزکار(1396) با بررسی موضوع کارآفرینی و مباحث مرتبط با آن در آموزش عالی به‌خصوص در بین دانش‌آموختگان که نتیجه صلاحیت حرفه‌ای مدرسان و اساتید است این انتظار می‌رود که بعد از گذشت چند سال آموزش دانشگاهی، دانش‌آموختگان دارای تفاوت معنی¬داری با افرادی عادی باشند که امکان بهره‌مندی از تجارب یادگیری دانشگاهی را نداشته‌اند. ازآنجاکه برای سوق دادن افراد به‌سوی کارآفرینی، ایجاد و توسعه صلاحیت‌های کارآفرینی اساتید و دانش‌آموختگان ضروری است؛ به‌منظور موفقیت دانشگاه‌ها در پرورش دانش‌آموختگانی شایسته، لازم است تا صلاحیت¬های دانش‌آموختگان دانشگاه‌های کارآفرین مورد شناسایی و ارزیابی قرار گیرد. بنابراین صلاحیت‌های کارآفرینی دانش‌آموختگان در شش گروه شامل صلاحیت فردی و شناختی، صلاحیت ارتباطی، صلاحیت رهبری و کار تیمی، صلاحیت ایجاد و مدیریت کسب‌وکار، صلاحیت اقتصادی و بازاریابی، و صلاحیت پژوهشی دسته‌بندی می‌شود.
بنا به عقیده مرادی الکامی, نخستین گلدوست و ستاری (1400) ازجمله عوامل تأثیرگذار بر انتقال الگوی باورهای کارآفرینی دانش‌آموزان هنرستان‌های کاردانش استان گیلان می‌توان مؤلفه‌هایی مانند آموزش، ترویج فرهنگ کارآفرینی و...)، عوامل زمینه‌ای (همچون: خانواده، حمایت دولت و...) و همچنین عوامل میانجی گر (رشته تحصیلی، محتوای آموزشی و .) را نام برد. اگرچه محققانی دیگر همچون نقی غلامی, خطیبی و حیدری نژاد (1401) بر این باور هستند علاوه برجذب و استعدادیابی، هفت عامل دیگر شامل کاهش فشارهای سیاسی، سازمان یادگیرنده، جانشین پروری، کارراهه شغلی، مربی‌گری، شایسته‌سالاری، فراهم‌سازی فرصت شکوفایی، از عوامل شکل‌دهنده مدل تعاملی راهبردهای توسعه‌ای منابع انسانی محسوب می‌شوند.
بر مبنای آنچه در ادبیات تحقیق آمد مفهوم شایستگی عملکرد عبارت است از "توانایی‌های نشان داده‌شده (دانش، مهارت یا نگرش‌ها) برای انجام موفقیت‌آمیز یک کار خاص برای برآورده کردن استانداردها". لیکن برای انتخاب کارکنان جدید، برنامه‌ریزی موفق، ارزیابی عملکرد و توسعه‌سازمانی ضرورت دارد این استاندارد در جامعه آماری مشخص به‌درستی تعریف و روابط بین مؤلفه‌های آن تبیین گردد.
3. روش‌شناسی پژوهش
ادبیات موضوع و مبانی نظری پژوهش با رویکرد مرور نظری و نظام‌مند و با استفاده از منابع علمی و یافته‌های دیگر محققان داخلی و خارجی از روش کتابخانه‌ای و با ابزار فیش‌برداری استخراج‌شده و داده‌های اولیه و کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با مقياس ترتيبي در قالب طيف ليکرت گردآوری‌شده است. جامعه آماری شامل مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی می‌باشد اما با توجه به هدف پژوهش، سطح دسترسی به جامعه و هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی پژوهش و قدرت تعمیم‌پذیری به جامعه و محل فعالیت محقق، نمونه‌ای را به‌عنوان نمونه هدف پژوهش در نظر گرفته به دلیل اینکه تمامیِ آیتم‌های پرسشنامه‌ای مربوط به مدرسان آن دانشگاه است، "واحد تحلیلِ" این مطالعه مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی می‌باشد. حجم نمونۀ مدنظرِ پیشنهادی برای مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی که توسط هیر و همکاران (2021) حداقل 200 و در حالت بهینه برابر با 400 نمونه پیشنهادشده است؛ اما پژوهشگر در قالب حجم نمونه‌ای به تعداد 250 نفر، با رویکرد مبتنی بر آزمون با نرم‌افزار تعیین حجم نمونه Gpower که در شکل (2) مشخص و تعیین‌شده (دقت آزمون 95 درصد، توان آزمون 85 درصد، درجات طیف 5 تایی لیکرت، اندازه اثر 5 درصدی، رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری، تعداد 3 متغیر مستقل پنهان و 7 فرضیه در مدل مفهومی) (هیر، هالت، رینگل و سارستد، 2017) و با توجه به سطح تعمیم‌پذیری نتایج حاصله از نمونه پژوهش به‌کل جامعه در سطح 85 درصد و حداقل نرخ بازگشت پرسشنامهها (78 درصد) که از طریق توزیع غیرحضوری است و برای از میان برداشتن خطای معیار برآورد شده است.
در زمان نمونه‌گیری و به دلیل عدم دسترسی به واحد تحلیل یا عدم همکاری آنان و بهینه نمودن هزینه پژوهش و افزایش دقت نتایج قابلیت تعمیم به جامعه و وجود پیش‌پردازش و غربالگری پرسشنامهها پس از جمع‌آوری و جلوگیری از ریزش در پاسخگویی نمونه‌ها و رسیدن به حداقل حجم نمونه درنهایت تعداد 280 پرسشنامه به میزان 10 درصد بیش از حجم نمونه اولیه تعیین‌شده (انجانی و همکاران، 2006)، در میان واحدهای تحلیل که مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی بودند با روش نمونه‌گیری احتمالی با رویکرد تصادفی ساده انتخاب و توزیع گردید چراکه این روش، ویژگیِ حداکثر سازی تعمیم نتایج را داشته و هر گزینه‌ای برای انتخاب شدن شانس یکسانی در آن دارد (راهی، 2017).
شکل 2- تعیین حجم نمونه با نرم‌افزار Gpower
پس از توزیع و جمع‌آوری پرسشنامهها در یک مقطع زمانی 3 ماهه درنهایت 221 پرسشنامه از سوی واحدهای تحلیل پژوهش، تکمیل و مورد تحلیل قرارگرفته است بنابراین نرخ بازگشت پرسشنامه 88.4 درصد می‌باشد که در جدول (1) نشان داده می‌شود.
جدول 1- جامعه آماری و نرخ برگشت پرسشنامهها
حداقل نمونه | پرسشنامههای توزیع‌شده | پرسشنامههای برگشت داده‌شده | پرسشنامههای قابل‌استفاده | نرخ بازگشت (درصد) |
|---|---|---|---|---|
250 | 280 | 221 | 221 | 4/88 |
پژوهشگر برای اعتبارسنجی ابزار جمع‌آوری داده‌ها و تعیین پایایی پرسشنامه، تعداد 25 عدد پرسشنامه به‌صورت پیش‌آزمون بر روی گروه اندکی از واحدهای تحلیل، آزمون آلفاي كرونباخ را برای هر متغیر با استفاده از نرم‌افزار SPSS اجرا نموده است. نتایج این آزمون که بیش از مقدار پذیرش 0.7 می‌باشد، در جدول (3) نشان می‌دهد که متغیرهای پژوهش از پایایی لازم برخوردار است. همچنین روايي ظاهری پرسشنامه با نظر اساتید و خبرگان حوزه موردمطالعه مورد تائید قرارگرفته و از طرفی روایی محتوا پرسشنامه با استفاده از آزمون اعتبار محتوا، در میان 15 نفر از خبرگان بررسی‌شده است که نتایج نسبت محتوا بیش از آستانه پذیرش به میزان 0.49 بوده است که در جدول (2) نشان می‌دهد سؤالات از اعتبار محتوايي لازم برخوردار می‌باشند.
جدول 2- ضرایب پایایی و روایی متغیرهای پژوهش
ردیف | نام متغیر پنهان | نوع متغیر | تعداد سؤالات | آلفای کرونباخ | نسبت محتوا |
|---|---|---|---|---|---|
1 | صلاحیت‌های دانش کاربردی کارآفرینانه | مستقل | 15 | 839/0 | 0.68 |
2 | صلاحیت‌های نگرش خلاقانه | مستقل | 5 | 846/0 | 0.87 |
3 | صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای | میانجی | 6 | 876/0 | 0.71 |
4 | صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان | وابسته | 6 | 767/0 | 0.82 |
برای توصیف و تحلیل داده‌های متغیرهای جمعیت شناختی، سؤالات و متغیرهای مکنون، از آماره توصیفی به کمک جداول توزیع فراوانی و شاخص‌های مرکزی و پراکندگی و از آمار استنباطی پس از پیش‌پردازش و غربال‌سازی داده‌های جمع‌آوری‌شده و تعیین کیفیت حجم نمونه از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری واریانس محور به‌عنوان یک تکنیک ناپارامتری و چندمتغیره، در خصوص پیش‌بینیِ رابطۀ مسیرِ دربرگیرندۀ متغیرهای پنهان، استفاده‌شده است (هیر و همکاران، 2017). این روش به دلیل عدم حساسيت به حجم نمونه، عدم حساسيت به غیر نرمال بودن داده‌ها، توانايي استفاده از مدل اندازه‌گيري با يك سؤال و قدرت پيش‌بيني مناسب و بررسی و توسعه مدل جديد مورداستفاده قرارگرفته که برای تعیین بارهای عاملی بین سؤالات و متغیرهای پنهان پژوهش در دو سطح 1) مدل اندازه‌گیری 2) مدل ساختاری با اندازه‌گیری پایایی، روایی واگرا، روایی همگرا، ضرایب مسیر و معناداری آن، ضريب تعيين و تحلیل فرضیه‌های پژوهش از نرم‌افزار معادلات ساختاری با حداقل مربعات جزئی Smart PLS3.3 به‌منظور ارزیابیِ و سنجش مدل‌های اندازه‌گیری و ساختاری استفاده‌شده است. همچنین از روش آزمون بوت استرپینگ برای بررسی تأثیر میانجیِ بین متغیرهای مستقل و وابسته استفاده‌شده است (هیر و همکاران، 2014).
4. یافتههاي پژوهش
1-4. آمار توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی
داده‌های جمع‌آوری و غربال‌شده از 221 نمونه پژوهش در قالب آمار توصیفی در بخش جمعیت شناختی، طبق جدول (3) طبقه‌بندی و تفسیر می‌گردد.
جدول 3- طبقه‌بندی متغیرهای جمعیت شناختی
متغیرهای جمعیت شناختی | نوع شاخص | فراواني | درصد فراوانی |
|---|---|---|---|
جنسیت | آقا | 173 | 78 |
خانم | 48 | 22 | |
وضعیت تأهل | مجرد | 41 | 18.7 |
متأهل | 180 | 81.3 | |
وضعیت اشتغال | شاغل و مدرس | 156 | 70.4 |
صرفاً مدرس | 65 | 29.6 | |
وضعیت تحصیلی | کارشناسی ارشد | 104 | 46.9 |
دانشجو دکترا | 57 | 25.8 | |
دکترا | 60 | 27.3 | |
وضعیت تدریس | هیئت‌علمی | 38 | 17.5 |
حق‌التدریس | 180 | 81.5 | |
دائمی (ثابت) | 1 | 0.5 | |
خبرگی | 1 | 0.5 | |
سابقه تدریس | کمتر از 5 سال | 42 | 19 |
بین 5-10 سال | 43 | 19.4 | |
بین 10 تا 15 سال | 84 | 38 | |
بین 15 تا 20 سال | 34 | 15.4 | |
بیش از 20 سال | 18 | 8.1 | |
سن | كمتر از 30 سال | 6 | 2.8 |
بين 30 تا 40 سال | 11 | 4.9 | |
بين 40 تا 50 سال | 134 | 60.7 | |
بين 50 تا 60 سال | 59 | 26.7 | |
60 سال به بالا | 11 | 4.9 |
2-4. پیش‌پردازش و غربالگری داده‌ها
داده‌ها را بر اساس شاخص‌های پیش‌پردازش داده‌ها مورد غربالگری قرارگرفته است که نمونه‌های بی‌تفاوت وجود نداشته و الباقی منحصربه‌فرد می‌باشند. همچنین هیچ داده پرت که خارج از بازه 1 تا 5 طیف لیکرت باشد، مشاهده نشده است. داده‌های مفقوده بر اساس جایگزینی با میانه اعداد مدیریت‌شده است. کلید استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در معادلات ساختاری وجود آزمون کفایت حجم نمونه و کرویت روابط می‌باشد (هیر و همکاران، 2014). در این پژوهش شاخص کفایت حجم نمونه1 به میزان 0.791 که بزرگ‌تر از 0.7 بوده و از طرفی آزمون بارتلت در سطح پذیرش معناداری کمتر از 5 درصد بوده و کرویت روابط نیز تائید می‌شود. معیار تشخیص نرمال بودن توزیع داده‌ها برای طیف‌هایی چون طیف لیکرت معیار چولگی و کشیدگی است (کلین، 2005). در این پژوهش جمع‌آوری داده‌ها به‌طور کامل تصادفی بوده و توزیع داده‌ها و الگوی آن به دلیل وجود چولگی در بازه 3 تا 3- و کشیدگی 5 تا 5- سؤالات، از توزیع نرمال پیروی شده است. نتایج پیش‌پردازش داده‌ها نشان می‌دهد که داده‌های جمع‌آوری‌شده، هیچ‌گونه اریب و تورشی نداشته است و از داده‌های غربال‌شده برای آزمون فرضیات پژوهش استفاده‌شده است.
3-4. مدل اندازه‌گیری
در مدل‌سازي معادلات ساختاري، مدل اندازه‌گيري دو كاربرد اساسي دارد، اولاً نقش آن در تحليل‌هاي عاملي تأییدی و ثانياً، دررسیدن به مدل ساختاري و كشف روابط بين متغيرهاي پنهان نقش اساسی دارد. بار عاملی سؤالات بیش از 0.7 و سطح معناداری آن خارج از بازه 1.96 تا 1.96- در حالت استاندارد بوده و نشان می‌دهد که مدل اندازه‌گیری در شرایط تجانس و همگنی قرار دارد. به‌منظور رسیدن به بررسی فرضیات و تحلیل مدل ساختاری ابتدا پايايي مدل اندازه‌گيري از طریق آزمون‌های آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و پایایی rho_A سنجش شده و همچنین روایی همگرا سؤالات از طریق اندازه‌گيري معناداری بارهای عاملی سؤالات در هر متغیر پنهان و محاسبه متوسط واريانس استخراج‌شده بررسی‌شده که نتایج در جدول (4) نشان داده می‌شود. روایی واگرا (افتراقی) مدل اندازه‌گیری از طریق آزمون فورنل– لاركر و آزمون ماتریس چند خصیصه-چند روش برای هر متغیر پنهان در جدول (5) نشان داده‌شده است. نتایج جداول (4) و (5) نشان می‌دهد متغیرهای مدل اندازه‌گیری از پايايي و روایی لازم برخوردار هستند و امکان بررسی مدل ساختاری و تحلیل آزمون فرضیه‌های پژوهش وجود دارد.
4-4. مدل ساختاری
در مدل ساختاري روابط بين متغيرهاي مستقل (برون‌زا) و وابسته (درون‌زا) موردتوجه قرار مي‌گيرد. پس از ارزيابي و تائید پايايي و روايي مدل اندازه‌گيري، مدل ساختاري ارزیابی‌شده و در دو حالت تخمین ضرایب مسیر در شکل (3) و سطح معناداری آن‌که در شکل (4) بررسی‌شده است.
شکل 4- سطح معناداری مدل ساختاری
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل مدل ساختاری در سطح ضرایب مسیر و سطح معناداری آن‌که خارج از بازه 1.96 تا 1.96- باشد فرضیه‌های دوم، سوم و پنجم تائید شده و غیرازآن فرضیه‌های اول. چهارم مورد تائید قرار نگرفته است که نتایج آزمون فرضیات پژوهش در جدول (6) ارائه‌شده است. همچنین اثر میانجی متغیر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای از طریق آزمون بوت استرپینگ بررسی و استفاده شد (هیر و همکاران، 2014). در این مطالعه اثر میانجی بررسی‌شده است که نتایج در جدول (6) نشان می‌دهد صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیرات واسطه‌ای قابل‌توجهی بر روابط بین متغیر برون‌زا صلاحیت‌های دانش كاربردي و متغیر درون‌زا صلاحیت‌های کارآفرینانه ندارد و اثر میانجی صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای معنادار نیست؛ اما صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیرات واسطه‌ای قابل‌توجهی بر روابط بین متغیر برون‌زا صلاحیت‌های نگرشي و متغیر درون‌زا صلاحیت‌های کارآفرینانه دارد و اثر میانجی صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای معنادار بوده و این اثر را به میزان 8.4 درصد به خود منوط می‌کند و اثر جزئی دارد.
[1] - Kaiser-Meyer-Olkin Measure of sampling adequacy (KMO)
جدول 4- پایایی و روایی همگرا مدل اندازه‌گیری
نام متغیر | سؤالات | بار عاملی | سطح معناداری (95%) | آلفای کرونباخ | rho_A | CR | AVE | |
صلاحیت‌های دانش کاربردی کارآفرینانه | A1Q1 | 819/0 | 550/30 | 897/0 | 908/0 | 924/0 | 708/0 | |
A1Q2 | 904/0 | 188/60 | ||||||
A1Q3 | 873/0 | 874/39 | ||||||
A1Q4 | 765/0 | 032/18 | ||||||
A1Q5 | 839/0 | 972/27 | ||||||
صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای | BQ1 | 743/0 | 718/14 | 880/0 | 892/0 | 912/0 | 675/0 | |
BQ2 | 836/0 | 063/24 | ||||||
BQ3 | 805/0 | 844/19 | ||||||
BQ5 | 861/0 | 750/38 | ||||||
BQ6 | 856/0 | 586/39 | ||||||
صلاحیت‌های نگرش خلاقانه | CQ1 | 766/0 | 134/20 | 847/0 | 855/0 | 890/0 | 620/0 | |
CQ2 | 855/0 | 544/32 | ||||||
CQ3 | 755/0 | 780/19 | ||||||
CQ4 | 760/0 | 446/13 | ||||||
CQ5 | 796/0 | 686/19 | ||||||
صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان | DQ1 | 807/0 | 642/25 | 893/0 | 902/0 | 921/0 | 702/0 | |
DQ2 | 903/0 | 558/59 | ||||||
DQ3 | 868/0 | 877/39 | ||||||
DQ4 | 770/0 | 434/16 | ||||||
DQ5 | 834/0 | 669/24 | ||||||
سطح پذیرش: بار عاملی بیش از 0.7- سطح معناداری خارج از بازه 1.96 تا 1.96- و ضریب آلفا کرونباخ و ضریب rho_A بالای 0.7 و پایایی مرکب (CR) بین 0.6 تا 0.95 و ميانگين واريانس استخراج‌شده (AVE) بالای 0.5 | ||||||||
جدول 5- روایی واگرا مدل اندازه‌گیری
متغیر | فورنل– لاركر | ماتریس چند خصیصه-چند روش | |||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 1 | 2 | 3 | 4 | ||||
1 | صلاحیت‌های دانش کاربردی کارآفرینانه | 841/0 |
|
|
| - |
|
|
| ||
2 | صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای | 086/0 | 822/0 |
|
| 118/0 |
|
|
| ||
3 | صلاحیت‌های نگرش خلاقانه | 057/0 | 402/0 | 787/0 |
| 091/0 | 444/0 |
|
| ||
4 | صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان | 616/0 | 284/0 | 174/0 | 838/0 | 673/0 | 313/0 | 199/0 | - | ||
جدول 6- نتایج آزمون فرضیات
ردیف | عنوان فرضیه | نماد فرضیه | ضریب مسیر | آماره T | مقدار معناداری (95%) | نتیجه آزمون |
1 | صلاحیت‌های دانشی كاربردي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معنادار دارد. | H1 | 064/0 | 965/0 | 335/0 | رد |
2 | صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معنادار دارد. | H2 | 398/0 | 132/6 | 000/0 | پذیرش |
3 | صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معنادار دارد. | H3 | 594/0 | 964/8 | 000/0 | پذیرش |
4 | صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معنادار دارد. | H4 | 055/0 | 920/0 | 358/0 | رد |
5 | صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معنادار دارد. | H5 | 211/0 | 533/2 | 012/0 | پذیرش |
6 | صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معنادار دارد | H6 | 013/0 | 786/0 | 432/0 | رد |
7 | صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه از طریق صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر معنادار دارد. | H7 | 084/0 | 365/2 | 019/0 | پذیرش |
معيار اساسي ارزيابي متغيرهاي پنهان درون‌زا مدل ساختاری، ضريب تعيين مي‌باشد. اين شاخص در جدول (7) نشان مي‌دهد چند درصد از تغييرات متغير درون‌زا توسط متغير برون‌زا پیش‌بینی و تبیین می‌شود. سطح پذیرش کفیت پیش‌بینی مقادير 19/0، 33/0 و 67/0 براي متغيرهاي وابسته در مدل ساختاري به ترتيب ضعيف، متوسط و قوی توصیف‌شده است (هنسلر و همکاران، 2014).
جدول 7- ضریب تعیین متغیرهای پنهان درون‌زا
ردیف | متغیرهای پنهان درون‌زا | ضریب تعیین | نتیجه |
1 | صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای | 166/0 | ضعیف |
2 | صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان | 436/0 | متوسط |
بر اساس نتایج، ضریب تعیین صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای ضعیف بوده و متغیر صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان با ضریب تعیین به مقدار 436/0 در سطح متوسط است و نشان می‌دهد که این متغیر توسط متغیرهای مستقل در سطح نسبتاً مناسبی، مورد پیش‌بینی رفتار قرارگرفته است.
5. بحث و نتیجه‌گیری
همچنین صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای تأثیر مثبت و معناداری داشته که شایستگی‌های نگرش خلاقانه در قالب اخلاق فردی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی و علمی و رفتار حرفه‌ای داشتن در فضای کسب‌وکار به همراه نگرش رهبری تحول‌آفرین زمینه‌های نواندیش گرایی و دانش گرایی و تفکر خلاق و پیشرو را در تقویت صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای ایجاد می‌کنند که به افزایش این صلاحیت‌ها نسبت به ارتقاء صلاحیت کارآفرینانه کمک می‌کند و هر دو را ارتقاء می‌دهد. اگرچه صلاحیت‌های کارآفرینانه در عنوان یک فرآیند آموزش و یادگیری با بحث‌های چالش‌برانگیز روبرو بوده اما همواره در نیاز به رویکردهای مبتنی بر خلاقیت برای استفاده از روش‌های تدریس، برنامه و رویکرد فرا رشته‌ای اجرائی اتفاق‌نظر وجود دارد. بر اساس نظر لامراس و همکاران (2015) تحریک ظرفیت‌های خلاق به سمت کارآفرینی برای دانشجویان و محققان، یک نیاز اساسی است که برای نیل به این مهم یک اکوسیستم یادگیری هوشمند برای تشویق آموزش و یادگیری در مورد نگرش (تفکر) خلاق به‌عنوان یک ویژگی متمایز برای آموزش و یادگیری موردنیاز است.
صلاحیت‌های دانش كاربردي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد که نتایج توسط تجزیه‌وتحلیل صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان پشتیبانی می‌شود که به‌وضوح با ادغام دانش، نگرش و مهارت‌های کارآفرینی و زمینه‌های تدریس به‌عنوان بخش مهمی از آموزش و یادگیری دانشگاه برای ترکیب ذهنیت‌های خلاق کارآفرینانه و شایستگی‌های با برتری برای توانمندسازی دانشجویان هم ازنظر کمی، کیفی و هم ازنظر کارایی و اثربخشی برای تجاری‌سازی بهتر ایده‌ها و فناوری‌های جدید توسعه‌یافته بیان می‌کند. به عقیده رفاعی، حسنی و محمدی (1400) و صالحی عمران و عین خواه (1400) به این نتیجه رسیدند که توسعه حرفه‌ای مدرسان صلاحیت‌های کارآفرینانه به‌تنهایی از طریق انتقال دانش کارآفرینی امکان‌پذیر است که با نتایج این پژوهش هم‌راستا است.
همچنین صلاحیت‌های نگرشي بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر معناداری نداشته و صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد که بیانگر این نکته است که شایستگی‌های نگرشی مدرسان برای دانشگاه و دانشجویان در انجام فعالیت‌ها یا وظایف بسیار مهم است، زیرا آن‌ها وظایف را در تلاش برای تحقق عملکرد انجام می‌دهند. دیدگاه‌های خلاقانه آن‌ها نقش مهمی برای هر اکوسیستم کارآفرینانه ایفا می‌کند. به عقیده لامراس و همکاران (2015) کارآفرینی بسیار فراتر از شروع یک کسب‌وکار است و یک ذهنیت برای خلاقیت و تغییر پایدار لازم است. بر اساس آسچپکو و همکاران (2022) امروزه برای انطباق موفقیت‌آمیز فناوری، افراد تنها به تجربه و دانش اکتسابی نیاز ندارند، بلکه به ویژگی‌های شخصیتی خاصی در قالب تفکر خلاقانه، مهارت‌ها، شایستگی‌ها و توانایی‌های حل مشکل به‌صورت مشارکتی و همچنین انگیزه پیشرفت و خودسازی نیاز است.
از طرفی صلاحیت‌های مهارتی حرفه‌ای و شاخص‌های آن، تقویت مثبتی را برای مهارت‌های موردنظر در صلاحیت‌های کارآفرینانه اساتید ارائه می‌کنند و سهم بسیار قوی یا قابل‌توجهی در روحیه کارآفرینی و تحول‌گرا و پیشگام بودن ارائه می‌کنند. نتایج بیان می‌کنند که یک کارآفرین موفق باید به‌اندازه کافی مهارت داشته باشد تا بتواند اهداف کلان شرکت خود را ببیند. او باید بتواند فرصت‌ها را شناسایی کند و با استفاده از مجموعه‌ای از شایستگی‌های کارآفرینانه، برای به دست آوردن آن فرصت‌ها اقدام کند. یونگ (2022)، افرادی که اهداف کارآفرینانه را تا مرحله انجام اقدام کارآفرینانه توسعه می‌دهند، الگوها و ویژگی‌های مشابهی را به‌وسیله عواملی مانند تجربه، محیط اطراف و پاسخ‌های ادراکی به شرایط به‌عنوان مقدماتی برای توسعه قصد خود نشان می‌دهند.
6. پیشنهادها و توصیههای کاربردی
پارادایم جدید مدیریت آموزش عالی بر اهمیت دانش کارآفرینانه تأکید دارد که مبتنی بر پاسخگویی به نیازهای صنعت و جامعه است و به مقصد نهایی در بهبود کیفیت پایدار زندگی افراد خلاصه می‌شود. از سوی دیگر، روند جهانی‌شدن، نیازهای جامعه و تقاضای رقابت شدید فزاینده، تعهد بالا به اجرای آموزش باکیفیت را می‌طلبد. لیکن به لطف پیشرفت علم و فناوری، روش‌شناسی آموزش نیز با تکیه‌بر روش‌ها و فناوری‌های مدرن به‌سرعت در حال ارتقاء است. در بحبوحه این وضعیت، هیچ راه دیگری برای مراکز آموزشی وجود ندارد که بتوانند برنامه توسعه جامعی ازجمله افزایش حرفه‌ای بودن اساتید را تدوین کنند. ارزیابی حرفه‌ای اساتید را می‌توان به‌عنوان تلاشی گسترده برای بهبود شایستگی، کیفیت یادگیری دانشگاهی و نقش مدرسان در کاهش نرخ بیکاری تفسیر کرد. ارزیابی اساتید بیشتر توسعه فردی، توسعه حرفه‌ای، توسعه‌سازمانی را پوشش می‌دهد که شامل سه شایستگی است: (1) استانداردهای شایستگی کارآفرینانه و تجربه کاری؛ (2) صلاحیت حرفه‌ای یا توانایی انتقال مطالب و تسلط بر محتوا و روش تدریس و (3) شایستگی اجتماعی یا توانایی سخنرانان برای برقراری ارتباط اجتماعی، هم بادانشجویان و هم با صنعت و جامعه. این مجموعه از صلاحیت‌ها دربرگیرنده مؤلفه‌هایی هستند ازجمله: (1) توسعه صلاحیت آموزشی؛ (2) توسعه صلاحیت فنی. (3) توسعه صلاحیت مدیریت یا ارتباطی (4) توسعه صلاحیت‌های برنامه‌ریزی درسی و تحلیل محتوای آموزشی. (5) توسعه صلاحیت‌های علمی (تحقیق و انتشارات). (6) توسعه شایستگی ارزیابی محیطی. (7) توسعه صلاحیت‌های شخصی.
درک نیاز به ارزیابی صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان برای اطمینان به نیل به این اهداف تأکید می‌کند که عبارت‌اند از: 1) کیفیت دانش کارآفرینانه به‌عنوان محصول آموزش، کالا نیست، بلکه خدمات است. دانش کارآفرینانه باید پاسخگوی نیازها، امیدها و خواسته‌های همه افراد جامعه باشد. در این مورد دانش کارآفرینانه مؤلفه‌ای نسبی است و اندازه آن برحسب نیاز جامعه است. به‌عبارت‌دیگر، جامعه درواقع کیفیت دانش کارآفرینانه را تعیین می‌کنند، نه‌فقط تولیدکنندگان آن. چراکه نیازهای جامعه در حال تغییر است؛ بنابراین، کیفیت آموزش نیز باید به فراخور تغییر کند.
2) آموزش مؤثر باشخصیت یک مدرس حرفه‌ای مشخص می‌شود و همیشه شایستگی‌های مدرس باید بهبود یابد. مدرسان وظیفه کمک به رشد علم، رشد فکری دانشجویان، شکل‌گیری نظرات و ارتقای کیفیت آموزش عالی را بر عهده‌دارند. در این رابطه، شایستگی مدرس بر عملکرد یا دستاوردهای مدرس تأثیر می‌گذارد که به‌نوبه خود به عملکرد مراکز آموزشی و کیفیت فارغ‌التحصیلان آن کمک می‌کند.
3) مدرس بادانش کارآفرینانه یک موقعیت بسیار استراتژیک در حمایت از فرآیند و نتایج عملکرد کلی آموزشی است؛ بنابراین، مدرس، راهنمای عبور و همچنین معرف وضعیت و عملکرد آموزش است. این بدان معناست که عملکرد یک استاد تأثیر معناداری زیادی بر تحقق عملکرد آموزشی خواهد داشت و باید به‌طور مؤثر توسعه یابد تا از پویایی و اثربخشی فرآیند آموزشی حمایت شود.
4) شایستگی تصویری از ماهیت کیفی رفتار مدرسان است. صلاحیت مدرس توانایی یک مدرس در انجام تعهداتش به شیوه‌ای مسئولانه و قابل‌اجراست. شایستگی بر اثربخشی روش‌های تفکر و عمل و همچنین شکل‌گیری عملکرد در انجام کار یا در موقعیتی تأثیر می‌گذارد. این شایستگی باید شایستگی‌های حرفه‌ای، اجتماعی و شخصیتی را شامل شود. شایستگی حرفه‌ای شامل تسلط بر مواد آموزشی، مفاهیم علمی مانند مواد آموزشی، فرآیندهای آموزشی و یادگیری دانشجویان است. شایستگی اجتماعی شامل توانایی تطبیق خود با اهداف کار و محیط در حین انجام وظایف خود به‌عنوان یک مدرس است. درحالی‌که شایستگی‌های شخصیتی شامل ظهور نگرش مثبت نسبت به وضعیت تدریس به‌عنوان مدرس است، درک ارزش‌ها باید توسط یک مدرس در آغوش گرفته شود و سعی شود رفتار خود را به‌عنوان یک الگو و نمونه برای دانشجویان قرار دهد.
بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهای زیر به‌عنوان توصیههای کاربردی ارائه می‌گردد.
به مديران دانشگاه موردمطالعه پیشنهاد می‌گردد به‌منظور زمینه‌سازی بهتر براي پیاده‌سازی سنجش صلاحیت‌های کارآفرینانه مدرسان، قبل از هر اقدامي به راه‌های استقرار یک نظام‌نامه ارزیابی و سنجش بپردازند و اين موضوع را براي افزايش عوامل اثرگذار بر صلاحیت‌های کارآفرینانه تسری دهند.
پیشنهاد مي‌شود سیستم جذب مدرسان را بهبود بخشیده و اولویت را با ورود مدرسان کارآفرین قرار داده تا در رفع چالش‌های توسعه دانشی و عملی کارآفرینی بکوشند.
به مديريت دانشگاه پیشنهاد می‌شود با آموزش افراد و فرهنگ‌سازی اهمیت کارآفرینی و صلاحیت‌های آن در پايدارسازی فرهنگ کسب‌وکار در مراکز علمی کاربردی وابسته از طريق برگزاري جلسات آموزشي و تهیه کتابچه‌هاي علمي در اين زمینه در استقرار نظام ارزشیابی مستمر این حوزه آموزشی بکوشند.
مديريت دانشگاه می‌تواند با طراحي نظام تشويق مناسب براي افرادي که به این اصول پايبند هستند و زمینه‌سازی استقرار مدل کارآفرینی را در مرکز علمی کاربردی خود فراهم می‌آورند و عملکرد دانشگاه را ارتقاء می‌دهد، پیش‌بینی مشوق‌های مناسبی را داشته باشند.
پیشنهاد می‌شود مراکز علمی کاربردی تنها به یک موضوع کارآفرینی اتکا نکرده، بلکه باید منابع خود را در مسیر شتاب‌دهنده‌ها و مراکز نوآوری توسعه دهند و سیستمی ایجاد کنند که از این طریق مدیریت زنجیره کارآفرینی ایجاد و رشد نماید و به‌تبع آن خدمات و محصولاتی را ارائه کند که موجب رضایت کلیه عوامل در طول زنجیره تأمین گردد.
7. محدودیت‌ها و پژوهش‌های آتی
اگرچه این پژوهش شناخت مهمی را برای محققان و مجریان فراهم می‌نماید، اما دارای نواقصی نیز است. نتایج این پژوهش، به دلیل اینکه بررسیِ انجام‌شده محدود به مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی است و محیط علمی و دانشگاهی هر جامعه‌ای بر اساس زیرساخت‌ها و فرآیندها و استراتژی‌های آن حوزه متفاوت است، قابل‌تعمیم به سایر دانشگاه‌ها نمی‌باشد؛ بنابراین اِعمال یافته‌های این مطالعه در هر فضای دیگر، به‌آسانی قابل انجام نیست. ضمناً گردآوریِ داده‌ها بر مبنای پرسشنامه نیز خود یک نقص محسوب می‌شود، چراکه شاید یک مطالعه کیفی نتایج بهتری ارائه می‌نمود. درنتیجه شاید اِعمال چارچوب مفهومیِ موجود برای دانشگاه‌های پیشرو و فوق پیشرفته، منجر به کسب یافته‌های بهتری بشود. همچنین وجود متغیرهای مزاحم همچون مشکلات خانوادگی و مسائل اجتماعی و نگاه فرهنگی مدرسان به شرکت در ارائه پاسخ مطلوب به پرسشنامه تأثیرگذار بوده است.
برای پژوهش‌های آتی، با توجه به اینکه این مطالعه از رویکرد کمیِ استفاده می‌کند، شاید یک تکنیک ترکیبی با رویکرد کیفی نتایج بهتری را ارائه نماید. از طرفی در پژوهش‌های آتی می‌توان عوامل بالقوۀ دیگری همانند سرمایه اجتماعی، دانشگاه هوشمند، ساختار سازمانی مبتنی بر زنجیره تأمین کارآفرینی، سرمایه فکری و پایداری کارآفرینی را در نظر گرفت.
تعارض منافع
نویسنده هیچ‌گونه تعارض منافعی ندارند.
منابع
- پورآتشی، مهتاب و پرهیزکار، مرتضی. (1396). طراحی مدل مفهومی صلاحیت‌های کارآفرینی دانش‌آموختگان دانشگاه کارآفرین. نشریه صنعت و دانشگاه,51(13),26-34.
- معیری، مرجان و امیری پور، پروانه . (1401). اولویت بندی صلاحیت‌های حرفه‌ای اساتید ریاضی دانشگاه فرهنگیان از طریق تاپسیس فازی. نشریه صنعت و دانشگاه,34(9),240-280
- Adnan, A., Ahmad, A. and Khan, M.N. (2017), “Examining the role of consumer lifestyles on ecological behavior among young Indian consumers”, Young Consumers, Vol. 18 No. 4, pp. 348-377.
- Agbejule, A., Fernández, M. & d'Espiney, S. (2004). Approaches to environmental value analysis of products, processes, and services. Management of Environmental Quality: An International Journal, 15(2), 111-130.
- Ahmadzadeh, M., Eidi, F. & Kagopour, M. (2017). Studying the effects of environmental commitments on green marketing strategies. Journal of Economic & Management Perspectives, 11(1), 816-823.
- Anand, V. P. (2013). Green marketing and its importance for companies. International Journal of Research in Commerce & Management, 4(8), 46–48.
- Anand, Vijay; Selvaraj, M (2012), The Impact of service quality on loyalty in Indian banking sector, manag.bus.res, 2(2), pp151-163.
- Anavari, M. & Coderoni, S. (2019). Green marketing strategies in the dairy sector: Consumer‐stated preferences for carbon footprint labels. Strategic Change, 28(4), 233-240.
- Barney, J.B. (2012), “Purchasing, supply chain management and sustained competitive advantage: the relevance of resource-based theory”, Journal of Supply Chain Management, Vol. 48 No. 2, pp. 3-6.
- Chen, H. C. & Yang, C. H. (2019). Applying a multiple criteria decision-making approach to establishing green marketing audit criteria. Journal of Cleaner Production, 210, 256-265.
- Chopra, S., & Meindl, P. (2007). Supply chain management. Strategy, planning & operation. Das summa summarum des management, 265-27.
- Churchill Jr, GA (1979) A paradigm for developing better measures of marketing constructs. Journal of Marketing Research 16: 64-73
- Cronbach LJ, Schönemann P, McKie D. 1960. Alpha coefficients for Stratified-Parallel Tests. Educational and Psychological Measurement. 25: 291-312.
- Cronbach, Lee J. (1951). Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika, no: 16, PP. 297-334. 5.
- Dangelico, R. M. & Vocalelli, D. (2017). “Green Marketing”: an analysis of definitions, strategy steps, and tools through a systematic review of the literature. Journal of Cleaner Production, 165, 1263-1279.
- Elkington, J. (2013). Enter the triple bottom line. In the Triple Bottom Line: Does it All Add Up (pp. 1–16).
- Eng Ann, G., Zailani, S., Abd Wahid, N., 2006. A study on the impact of en- vironmental management system (EMS) certification towards firms’ perfor- mance in Malaysia. Manage. Environm. Quality 17 (1), 73–93. doi: 10.1108/ 14777830610639459.
- Fornell, C., Larcker, D.F., 1981. Structural equation models with unobservable vari- ables and measurement error: algebra and statistics. J. Market. research 18 (3), 382–388. doi: 10.1177/002224378101800313.
- Fraj, E., Martínez, E. & Matute, J. (2011). Green marketing strategy and the firm's performance: The moderating role of environmental culture. Journal of Strategic Marketing, 19(4), 339-355.
- Gandhi, A.V., Shaikh, A. and Sheorey, P.A. (2017), “Impact of supply chain management practices on firm performance: empirical evidence from a developing country”, International Journal of Retail and Distribution Management, Emerald Group Publishing, Vol. 45 No. 4, pp. 366-384.
- Garg, A. (2015). Green marketing for sustainable development: An industry perspective. Sustainable Development, 23, 301-316.
- Hair Jr, J.F., Hult, G.T.M., Ringle, C.M., & Sarstedt, M. (2021). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM): Sage publications.
- Hair Jr, J.F., Matthews, L.M., Matthews, R.L., Sarstedt, M, 2017. PLS-SEM or CB-SEM: updated guidelines on which method to use. Int. J. Multivariate Data Anal. 1 (2), 107–123.
- Hair Jr., J.F., Sarstedt, M., Hopkins, L., G. Kuppelwieser, V., 2014. Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): an emerging tool in business research. Eur. Bus. Rev. 26, 106e121. https://doi.org/10.1108/EBR-10-2013-0128.
- Hair, J.F., Ringle, C.M. and Sarstedt, M. (2011), “PLS-SEM: indeed, a silver bullet”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 19 No. 2, pp. 139-152.
- Hair, J.F., Sarstedt, M., Hopkins, L. and Kuppelwieser, V.G. (2014a), “Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): an emerging tool in business research”, European Business Review, Vol. 26 No. 2, pp. 106-121.
- Hair, J.F.J., Hult, G.T.M., Ringle, C. and Sarstedt, M. (2014b), A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM), Publications, S., Thousand Oaks, CA.
- Handfield RB, Nichols EL. ٢٠٠٢. Supply Chain Redesign: Transforming Design Chains into Integrated Value Systems. Financial Times–Prentice-Hall: Upper Saddle River, NJ.
- Handfield, R. B. and Nichols, E. L., 1999, “Introduction to Supply Chain Management”, Englewood Cliffs: Prentice Hall, ncseagrant.ncsu.edu.
- Hasan, Z. & Ali, N. A. (2015). The impact of green marketing strategy on the firm’s performance in Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 172(27), 463-470.
- Haseeb, M., Hussain, H.I., Kot, S., Androniceanu, A., Jermsittiparsert, K., 2019. Role of social and technological challenges in achieving a sustainable competitive advantage and sustainable business performance. Sustainability 11 (14). doi: 10. 3390/su11143811.
- Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling (HTMT). J. of the Acad. Mark. Sci. (2015) 43:115–135.
- Henseler, J., Ringle, C.M., & Sinkovics, R.R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In R. R. Sinkovics & P. N. Ghauri (Eds.), New Challenges to International Marketing (Vol. 20, pp. 277–319)
- Henseler, J., Ringle, C.M., Sarstedt, M., 2014. A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. J. Acad. Market. Sci. 43, 115e135. https://doi.org/10.1007/s11747-014-0403-8.
- Henseler, J., Ringle, C.M., Sarstedt, M., 2015. A new criterion for assessing discrim- inant validity in variance-based structural equation modeling. J. Academy Mar- ket. Sci. 43 (1), 115–135. doi: 10.1007/s11747- 014- 0403- 8.
- Jairo Raúl Chacón Vargasa, Carlos Eduardo Moreno Mantillab. (2017), “Enablers of sustainable supply chain management and its effect on competitive advantage in the Colombian context”, Resources, Conservation & Recycling 139 (2018) 237–250
- Kalafatis, S. P., Pollard, M., East, R., & Tsogas, M. H. (2000), Greenmarketing and Ajzen's theory of planned behaviour: a cross-market examination, Journal of consumer marketing, 16 (5), PP: 441-460.
- Keramati, A., Mehrabi, H. and Mojir, N. (2010), “A process-oriented perspective on customer relationship management and organizational performance: an empirical investigation”, Industrial Marketing Management, Vol. 39 No. 7, pp. 1170-1185.
- Keyvani, S. M. A. (2011). A comparison of operational marketing and strategic marketing: An organizational perspective. African Journal of Business Management, 5(19), 7767-7769.
- Klein, M., 2020. Leadership characteristics in the era of digital transformation. Bus. Manage. Stud. 8 (1), 883–902. doi: 10.15295/bmij. v8i1.1441, doi: http://doi.org/ .
- Kline, R.B., 2005. Principles and Practice of Structural Equation Modeling, Methodology in the Social Sciences. The Guilford Press. https://doi.org/10.1038/156278a0.
- Kotler PH, Armstrong G.2001.Principles of Marketing.U.S.A.Mac Graw Hill
- Kotler PH, Armstrong G.2012.Principles of Marketing.14th Edition.Pearson Education Inc,740
- Kotler PH, keller K.2012.Marketing Management.14th Edition.Pearson Education Inc,812
- Kottler PH.1997.Marketing Management: Analysis, Planning implementation, and Control.9th Edition. Prentice Hall
- LAWSHE C. H. 1975. A QUANTITATIVE APPROACH TO CONTENT VALIDITY. JOURNAL PHRSONNHL PSYCHOI.OGY. 28, 563-575
- Li, S., Ragu-Nathan, B., Ragu-Nathan, T.S. and Subba Rao, S. (2006), “The impact of supply chain management practices on competitive advantage and organizational performance”, Omega, Vol. 34 No. 2, pp. 107-124.
- Lin, Y.H. and Tseng, M.L. (2016), “Assessing the competitive priorities within sustainable supply chain management under uncertainty”, Journal of Cleaner Production, Vol. 112, pp. 2133-2144.
- Linton, J. D., Klassen, R., & Jayaraman, V. (2007). Sustainable supply chains: An introduction. Journal of Operations Management 25, 1075-1082
- Mahmoud, T. O. (2018). Impact of green marketing mix on purchase intention. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 5(2), 127-135.
- Mohammadi Far Yousef; Soleimani Moin. (2021). Designing a multilevel framework for the successful implementation of green marketing in food companies. Scientific Journal of New Marketing Research. 11 (40), 200-179. [In Persian]
- Papadopoulos, I., &Karagouni, G. (2010). Green marketing: The case of Greece in certified and sustainably managed timber products. EuroMed Journal of Business, 8,166 – 190.
- Rahi, S., 2017. Research design and methods: a systematic review of research paradigms, sampling issues and instruments development. Int. J. Econ. Manage. Sci. 6 (2), 1–5. doi: 10.4172/2162-6359.10 0 0403.
- Rakesh R. Menon, V. Ravi. (2021). Analysis of barriers of sustainable supply chain management in electronics industry: An interpretive structural modelling approach. Cleaner and Responsible Consumption 3 (2021) 10002.
- Saikat Das and H.M. Kamrul Hassan. (2021). Impact of sustainable supply chain management and customer relationship management on organizational performance. International Journal of Productivity and Performance Management. 1741-0401. DOI 10.1108/IJPPM-08-2020-0441
- Sangbor, M. A., Safi, M. R., Azar, A., Rabieh, M. (2022). Identifying and Prioritizing Sustainable Supply Chain Management Enablers in the Petrochemical Industry by Combined Approach of Meta-Synthesis Method and Graph Theory and Matrix Approach (GTMA), Journal of Industrial Management Studies, 20(64), 1-34.
- Seuring, S. (2013). A review of modeling approaches for sustainable supply chain management. Decision support systems, 54(4), 1513-1520.
- Seuring, S. A. (2008). Assessing the rigor of case study research in supply chain management. Supply Chain Management, 13(2), 128–137.
- Seuring, S., & Muller, M. (2008). From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 16, 1699-1710
- Tippayawong, K., Tiwaratreewit, T., &Sopadang, A. (2015). Positive influence of green supply chain operations on thai electronic firms’ financial performance. Procedia engineering, 118, 683-690.
- Valmohammadi, C. (2017), “Customer relationship management: Innovation and performance”, International Journal of Innovation Science, Vol. 9 No. 4, pp. 374-395, doi: 10.1108/IJIS-02- 2017-0011.
- Vijayvargy, L., Thakkar, J. and Agarwal, G. (2017), “Green supply chain management practices and performance”, Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 28 No. 3, pp. 299-323.
- Vilkaite-Vaitone, N. & Skackauskiene, I. (2019). Green marketing orientation: Evolution, conceptualization and potential benefits. Open Economics, 2(1), 53-62.
- Yang D, Lu Y, Zhu W, Su ch (2015). Going green: How differenta dvertising appeals impact green consumption behavior. Journal of Business Research. School of Management, Jinan University, Guangzhou 510632, China.
- Zhang, M., Tse, Y.K., Doherty, B., Li, S. and Akhtar, P. (2018), “Sustainable supply chain management: confirmation of a higher-order model”, Resources, Conservation and Recycling, Vol. 128, pp. 206-221.
- Abazari, Z., Shariatmadari, M., Hamidifar, F., & Shoghi, B. (2021). The Presentation of Professional Competencies Appropriate pattern of Faculty Members of Islamic Azad University branches at Tehran City. Educational Development of Judishapur, 12(1), 75-87. (in Persian). https://edj.ajums.ac.ir/article_130285_20d567445c74788bfcf00a5028587a7c.pdf
- Abedi, H., Ahmedabadi, A., & Qorone, D. (2016). Identification of educational needs related to the professional growth of teaching faculty members and lecturers of Farhangian University. 1/3. Research in teacher training. http://ensani.ir/file/download/article/1625899950-10413-99-13.pdf
- Boysen, G. A. (2021). Research and teaching qualifications for faculty positions in psychology at 4-year colleges and universities. Teaching of Psychology, 48(1), 41-47. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0098628320959977
- Darani, A. B., Daraei, M., & Farahbakhs, S. (2021). Analyzing and Validating the Competences of the Teachers Profession based on the Model. Journal of Contemporary Issues in Business and Government| Vol, 27(3), 2360. (in Persian). https://www.cibgp.com/article_11287_667db633bef1efb92af019e5549aeabf.pdf
- Farmahini, FF,. M, M.,& Fazel AA. (2013). Identifying and prioritizing the effective competencies of teachers from the perspective of students using the IHP and TOPSIS methods. 13/11 Research in curriculum planning (knowledge and research in educational sciences - curriculum planning). (in Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=208906
- Hoshi al-Sadat Seyed Alireza, Ebrahimi Ayoub, Moulai Hossein (2016). Construction and validation of a questionnaire to evaluate the quality of performance of Farhangian University professors: 360 degree approach. Educational and educational studies. (in Persian). http://ensani.ir/file/download/article/1634649003-10437-1400-76.pdf
- Kordanaich, Ahmadpour Dariai, Mahmoud, Karbish. (1386). Designing qualification requirements for applicants to establish and develop entrepreneurship centers and schools in the country. Scientific Journal of Business Strategies, 5(23), 91-108. (in Persian). http://journals.shahed.ac.ir/article_1921.html
- Levander, S., Forsberg, E., Lindblad, S., & Bjurhammer, G. J. (2022). Typecasting in the Recruitment of Full Professors. In Peer review in an Era of Evaluation (pp. 327-346). Palgrave Macmillan, Cham. https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/52451/978-3-030-75263-7.pdf?sequence=1#page=337
- Loan, N. T. T. (2021). Factors Affecting the Quality of University Lecturers-A Research Conducted Within the Context of Vietnam Society. http://article.herj.net/pdf/10.11648.j.her.20210603.11.pdf
- Mehmandoost Zohra, Alavi Seyed Mohammad, Kivan Panah Shiva. (2017) Studying the assessment and evaluation literacy of university teachers of English in Iran. 8/2. Linguistic research in foreign languages (foreign language research). (in Persian). https://journals.ut.ac.ir/article_68982.html
- Mirkamali, S. M., Narenji Thani, F., & Asadi, S. (2019). Evaluation of professional competences of elementary teachers. Journal of School Administration, 7(3), 86-69. (in Persian). https://jsa.uok.ac.ir/article_61265_c48616a7ac5c95e5ff4ee0664e8f38ed.pdf
- Moradi Al-Kami, Ezzatullah, Emir Goldoost, Asghar, Sattari, Sadruddin. (1400). Presenting a conceptual model of transferring entrepreneurial beliefs to students of work-knowledge conservatories in Gilan province. Karafan Scientific Quarterly. doi: 10.48301/kssa.2021.295447.1627. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_141256.html
- Naghi Gholami, Ali, Khatibi, Amin, Heydarinejad, Siddiqa. (1401). Interactive model of human resource development strategies in the Ministry of Sports and Youth. Karafan Scientific Quarterly.. doi: 10.48301/kssa.2022.322946.1929. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_147886.html?lang=fa
- Rifai, Zhiyar, Hasni, Rafiq & Mohammadi, Majid. (1400). Teachers' self-efficacy and its relationship with the professional learning community in virtual learning environments: the mediating role of professional development. Karafan Scientific Quarterly, 18(2), 337-357. doi: 10.48301/kssa.2021.130887. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_130887.html
- Sakaki, M., Mirzamohammadi, M. H., & Sobhaninejad, M. (2021). Analyzing the Professional Qualifications of Faculty Members in the Field of Evaluating Educational Progress. Journal of Educational Studies, 17, 12-23. https://nama.ajaums.ac.ir/browse.php?a_id=365&sid=1&slc_lang=en
- Salehi Imran, Ebrahim & Ainkhah, Farnaz. (1400). Developing the employability of university graduates: international experiences and presenting a model. Karafan Scientific Quarterly. doi: 10.48301/kssa.2021.286093.1529. (in Persian). https://karafan.tvu.ac.ir/article_133381.html
- Talebi, K., Zare Yekta, M. R. (1389). Investigating the effect of the personality and method of entrepreneurship lecturers on students' motivation in starting a new business. Scientific Research Quarterly Journal of Entrepreneurship Development, 3(1), 115-95. (in Persian). https://jed.ut.ac.ir/article_22831_2280.html?lang=fa
- Torres Delgado, G., & Hernández-Gress, N. (2021). Research Professors’ Self-Assessment of Competencies. Future Internet, 13(2), 41. https://www.mdpi.com/1999-5903/13/2/41/pdf?version=1612493690
- Winsløw, C., Biehler, R., Jaworski, B., Rønning, F., & Wawro, M. (2021). Education and professional development of University Mathematics Teachers. In Research and Development in University Mathematics Education (pp. 59-79). Routledge. https://ebrary.net/173964/mathematics/education_professional_development_university_mathematics_teachers
