سبک زندگی و سواد سلامت در بیماران مبتلا به کووید-19 و افراد غیرمبتلای مراجعه کننده به بیمارستان
الموضوعات :بی تا رئیسی 1 , انسیه نظری دولابی 2 , امیرحسین افضلی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی تهران-جنوب
2 - دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی تهران-مرکز
الکلمات المفتاحية: کووید-19, سواد سلامت, سبک زندگی ,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف مقایسة سبک زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان و بیماران غیرمبتلا به کووید-19 انجام شد. برای این منظور 60 بیمار مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان شهید فیروز آبادی (منطقه 20 تهران) با 60 نفر از بیماران غیرمبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده، مورد مقایسه قرار گرفتند. برای این منظور پرسشنامه‌هایی تحت عنوان «سواد سلامت جمعیت شهری ایران» و «پرسشنامه ارزیابی سبک زندگی میلر ـ اسمیت» در اختیار آنها قرار داده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل تمایل مرکزی (میانگین)، و تحلیل واریانس چند متغیری انجام گرفت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که بین این دو گروه در دو متغیر سواد سلامت و سبک زندگی تفاوت معنی‌دار وجود دارد و این تفاوت از نظر سواد سلامت به نفع بیماران مبتلا به کووید-19 و به ضرر بیماران غیرمبتلا به کووید-19 است. در نتیجۀ اقدامات بیماران مبتلا به کووید-19 برای دستیابی به اطلاعات مربوط به سلامت، به‌منظور تسریع روند بهبود، عدم ابتلای سایر اعضای خانواده، کاهش عوارض داروها و بیماری، موجب افزایش سواد سلامت این گروه نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 شده است. همچنین شرایط دشوار، عوارض جانبی و طولانی مدت بیماری کووید-19 در بیماران مبتلا باعث شده است که سبک زندگی ناخوشایندی را نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 تجربه کنند.
دلاور، علی (1400). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
روح‌افزا، حمیدرضا؛ اکوچکیان شهلا؛ صادقی، معصومه؛ فرد موسوی، انیس؛ خیرآبادی، غلامرضا؛ قاسمی طهرانی، و هتاو (1384). بررسی ارتباط سبک زندگی و بیماری انسدادی مزمن ریه. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 15(59)، 32-37.
کردستانی، داود؛ قمری، آزاده (1396) مقایسه تاب‌آوری، سبک زندگی و کیفیت زندگی در بین بیماران قلبی عروقی و افراد سالم. مجله علمی پژوهشی یافته، 9 (5)، 71-80.
منتظری، علی؛ طاووسی، محمد؛ رخشانی، فاطمه؛ آذین، سیدعلی؛ جهانگیری،کتایون؛ عبادی، مهدی؛ نادری مقام، شهره؛ سلیمانیان، آتوسا؛ سربندی، فاطمه؛ معتمدی، امیر؛ و نقیبی سیستانی، محمدمهدی (1393). طراحی و روان سنجی سواد سلامت جمعیت شهری ایران (18 تا 65 سال). فصلنامه پایش، 13(5)، 600 - 589 .
Abel, T. h., & McQueen, D. (2020). Critical health literacy and the COVID-19 crisis. Health Promotion International, 35 (6), 1612-1613.
Ansari, H., Almasi, Z., Ansari-Moghaddam, A., Mohammadi, M., Peyvand, M., Hajmohammadi, M., & Bagheri, F. (2016). Health literacy in older adults and its related factors:A Cross-Sectional Study in southest Iran. Health Scope, 5 (4). doi: 10.17795/jhealthscope-37453.
Arab-Zozania, M., Hashemi, F., Safari, H., Yousefi, M., & Ameri, H. (2020). Health-Related Quality of Life and its Associated Factors in COVID-19 Patients. Osong Public Health and Research Perspectives, 11(5), 296-302.
Baik, I., Curhan, G.C., Rimm, E.B., Bendich, A., Willett, W.C., & Fawzi, W.W. (2000). A Prospective Study of Age and Lifestyle factors in relation to community-acquired pneumonia in US men and women. Archives of Internal Medicine, 160 (20), 3082-3088.
Balanzae Martínez, V., AtienzaeCarbonell, B., Kapczinski, F., & De Boni, R. B. (2020). Lifestyle behaviours during the COVID-19-time to connect. Acta Psychiatrica Scandinavica, 141 (5), 399-400.
Brown, M. C., Sims, K. J., Gifford, E. J., Goldstein, K. M., Johnson, M. R., Williams, C. D., & Provenzale, D. (2019). Gender-based Differences among 1990-1991 Gulf War Era Veterans: Demographics, Lifestyle Behaviors, and Health Conditions. Women's Health Issues, 29 (1), S47-S55.
Castro-Sánchez, C., Chang, P. W. S., Vila-Candel, R., Escobedo, A. A., & Holmes, A. H. (2016). Health literacy and infectious diseases: why does it matter. International Journal of Infectious Diseases, 43, 103-110.
Cheng, Y., Luo, R., Wang, K., Zhang, M., Wang, Z., Dong, L., Li, J., Yao, Y., Ge, S., & Xu, G. (2020). Kidney disease is associated with in-hospital death of patients with COVID-19. Kidney International. 97, 829-838.
Chenjie, X., Xinyu, Zh., & Yaogang, W. (2020). Mapping of health literacy and social panic via web search data during the COVID-19 Public health emergency: Infodemiological study. Journal of Medical Internet Research, 22 (7), e18831.
Di Renzo, L., Gualtieri, P., Pivari, F., Soldati, L., Attina, A., Cinelli, G., Leggari, C., Caparello, G., Barrea, L., Scerbo, F., Esposito, E., & De Lorenzo, C. (2020). Eating habits and lifestyle changes during COVID-19 lockdown: an Italian survey. Journal of Translational Medicine, 18 (1),00229.
Eichler, K., Wieser, S., & Brugger, U. (2009). The costs of limited health literacy: a systematic review. International Journal of Public Health, 54 (5), 313-324.
Fiorilla, A., & Growood, p. (2020). The consequences of the COVID-19 pandemic on mental health and implications for clinical practice. European psychiatry, 63 (1), e32.
Freisling, H., Viallon, V., Lennon, H., Bagnardi, V., Ricci, C., S. Butter-worth, A., et al. (2020). Lifestyle factors and risk of multimorbidity of cancer and cardiometabolic diseases: a multinational cohort study; Freisling et al. BMC Medicine, 18 (1), 5.
Hamer, M., Kivimäkib, M., Gales, C. R., & Batty, G. D. (2020). Lifestyle risk factors, inflammatory mechanisms, and COVID-19 hospitalization: A community-based cohort study of 387,109 adults in UK. Brain, Behavior, and Immunity, 87, 184-187.
Hamer, M., O'Donovan, G., & Stamatakis, E. (2019). Lifestyle risk factors, obesity and infectious disease mortality in the general population: linkage study of 97,844 adults from England and Scotland. Preventive Medicine, 123, 65-70.
Hazbavi, Zeinab, Mostfazadeh, Raoof, Alaei, Nazila, Azizi, Elham. (2020). Spatial and temporal analysis of the COVID-19 incidence pattern in Iran. Environmental Science and Pollution Research, 28(11), 13605-13615.
Hu, Z., Qin, L., & Xu, H. (2019). Association between diabetes-specific health literacy and health-related quality of life among elderly individuals with pre-diabetes in rural Hunan Province, China: A cross-sectional study. British Medical Journal Open, 9 (8), e028648.
Huang, Y., Cai, L., Zheng, Y., Pan, J., Li, L., Zong, L., Lin, W., Liang, J., Huang, H., Wen, J., & Chen, G. (2019). Association between lifestyle and thyroid dysfunction: a cross-sectional epidemiologic study in the She ethnic minority group of Fujian Province in China; Huang et al. BMC Endocrine Disorders, 19 (1), 83.
Inoue, Y., Koizumi, A., Wada, Y., Iso, H., Watanabe, Y., Date, Ch., Yamamato, A., Kikuchi, Sh, Inaba, Y., Toyoshima, H., & Tamakoshi., A. (2007). Risk and protective factors related to mortality from pneumonia among middle aged and elderly community residents: the JACC Study. Journal of Epidemiology, 17 (6), 194-202.
Kickbusch, L., Wait, S., & Magg, D. (2006). Navigating Health: The role of health literacy. Alliance for Health and the Future, International Longevity Centre, London. http://www.ilcuk.org.uk/files/pdf_ pdf_ 3.pdf
Kugbey, N., Meyer-Weitz, A., & Oppong Asante, K. (2019). Access to health information, health literacy and health-related quality of life among women living with breast cancer: Depression and anxiety as mediators. Patient Education and Counseling, 102 (7), 1357-1363.
Lachlan, K. A., Spence, P. R., Lin, X., Najarian, K., & Del Greco, M. (2016). Social media and crisis management: CERC, search strategies, and Twitter content. Computer in Human Behavior, 54, 647-652.
Li, Y., Zhao, J., Ma, Z., McReynolds, L. S., Lin, D., Chen, Z., Wang, T., Wang, D., Zhang, Y., Zhang, J., Fan, F., & Liu, X. (2021). Mental health among college students during the COVID-19 pandemic in China: A 2-wave longitudinal survey. Journal of Affective Disorders, 281, 597-604.
Li, Sh., Cui, G., Chiwanda Kaminga, A., Cheng, S., & Xu, H. (2021). Associations Between Health Literacy, and COVID-19–Related Health Behaviors Among Chinese College Students. Journal of Medical Internet Research, 23 (5), e25600.
Miller, L. H., & Smith, A. D. (1988). The miller-smith lifestyle assessment inventory. Bookline: Biobehavioral Associates.
Moynihan, A. B., Van Tilburg, W. A., Igou, E. R., Wisman, A., Donnelly, A. E., & Mulcaire, J. B. (2015). Eaten up by boredom: consuming food to escape awareness of the bored self. Frontiers in Psychology, 6, 369.
Nudelman, G., Peleg, Sh., & Shiloh, S. h. (2021). The Association Between Healthy Lifestyle Behaviours and Coronavirus Protective Behaviours. International Journal of Behavioral Medicine, 10, 1-9.
Paakkari, L., & Okan, O. (2020). COVID-19: Health literacy is an underestimated problem. Lancet Public Health, 5 (5), e249-e250.
Panda, S. R. (2020). Alliance of COVID 19 with pandemic of sedentary lifestyle & Physical Inactivity: Impact on Reproductive health. Taiwanese Journal of Obstetrics & Gynecology, 59(5), 790.
Parady, G., Taniguchi, A., & Takami, K. (2020). Travel behavior changes during the COVID-19 pandemic in Japan: Analyzing the effects of risk perception and social influence on going-out self-restriction. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 7, 100181.
Paules, C. I., Marston, H. D., & Fauci, A. S. (2020). Coronavirus Infections-More than just the common cold. Journal of American Medical Association, 323 (8), 701-708.
Paulsen, J., Askim, A., Mohus, R. M., Mehl, A., Dewan, A., Solligard., E., Damas., J. K., & Asvold., B. (2017). Associations of obesity and lifestyle with the risk and mortality of bloodstream infection in a general population: a 15-year follow-up of 64 027 individuals in the HUNT Study. International Journal of Epidemiology. 46 (5), 1573-1581.
Qin, L., & Xu, H. (2016). A cross-sectional study of the effect of health literacy on diabetes prevention and control among elderly individuals with prediabetes in rural China. BMJ Open, 6 (5), e011077.
Raynor, D. K. (2012). Health literacy. Peer-reviewed journal, 344, e2188.
Rikard R. V., Thompson M. S., McKinney J., & Beauchamp A. (2016). Examining health literacy disparities in the United States: a third look at the National Assessment of Adult Literacy (NAAL). BMC Public Health, 16 (1), 975.
Rodriguez-Martin, B. C., & Meule, A. (2015). Food craving: New contributions on its assessment, moderators, and consequences. Frontiers in Psychology, 6, 21.
Rohr, S., Muller, F., Jung, J., Apfelbacher, C., Seidler, A., & Riedel-Heller, S. G. (2020) Psychosocial impact of quarantine measures during serious coronavirus outbreaks: A rapid review. Psychiatrische Praxis, 47 (4), 179–189.
Sharara, E., Akik, C., Ghattas, H., & Obermeyer, C. M. (2018). Physical inactivity, gender and culture in Arab countries: a systematic assessment of the literature. BioMed Central Company, Public Health,18 (1), 639.
Sorensen, K., van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., & Brand, H. (2012). Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12, 80.
Tan, B. Y., Chew, N. W., Lee, G. K., Jing, M., Goh, Y., Yeo., et al. (2020). Psychological impact of the COVID-19 pandemic on health care workers in Singapore. Annals of Internal Medicine, 173 (4), 317-320.
Tavakol, Z., Ghannadi, Sh., Rajabian Tabesh, M., Halabchi, F., Pardis Noormohammadpour, P., Akbarpour, S., et al. (2021). Relationship bet-ween physical activity, healthy lifestyle and COVID-19 disease severity; a cross-sectional study. Journal of Public Health (Berl.): From Theory to Practice, 4, 1-9.
Tehrani Banihashemi, S. A., Amirkhani, M. A., Haghdoost, A. A., Alvanian, S. M., Asgharifard, H., & Baradaran, H., et al. (2007). Health Literacy and Influencing Factors : A study in five provinces of Iran. Strides In Development of Medical Education, 4 (1), 1-9.
The Lancet Oncol. (2009). The health literacy problem in the USA. www. thelancet.com (374) 9707. p2028. DOI:10.1016/ S1470-2045(09)70347-X
Van der Heide, I., Wang, J., Droomers, M., Spreeuwenberg, P., Rademakers, J., & Uiters, E. (2013). The relationship between health, education, and health literacy: results from the dutch adult literacy and life skills survey. Journal of Health Communication, 18 (1), 172-184.
Von Wagner, C., Knight, K., Steptoe, A., & Wardle, J. (2007). Functional health literacy and health-promoting behaviour in a national sample of British adults. Journal of Epidemiology and Community Health, 61 (12),1086-1090.
Wang, C., Pan, R., Wan, X., Pan, Y., Xu, L., Ho, C. S., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Resesearch and Public Health, 17 (5), 1729.
Wang, H. E., Baddley, J., Griffin, R. L., Judd, S., Howard, G., Donnelly, J. P., & Safford, M. M. (2014). Physical inactivity and long-term rates of community-acquired sepsis. Preventive Medicine, 65, 58-64.
World Health Organization. (2019). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic.
World Health Organization. (2020). coronavirus disease (COVID-19) situation Report-70 (Internet) Geneva, switherland.
World Health Organization. (2020). WHO director-general’s opening remark at the media briefing on COVID-19.
Zisberg, A., Gur-Yaish, N., & Shochat, T. (2010). Contribution of routine to sleep quality in community elderly. Sleep, 33 (4), 509e14.
Psychological Research, 2022 پژوهشهای روان‌شناختی، 1400
Vol. 23, No. 2 دوره 23، شماره 2
سبک زندگی و سواد سلامت در بیماران مبتلا به کووید-19 و افراد غیرمبتلای مراجعه کننده به بیمارستان
Comparison of the Health Literacy and the Lifestyle of
Hospitalized Covid-19 Patients Admitted to the Hospital
بی‌تا رئیسی | Bita Raesi, M.A. * |
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب | Islamic Azad University South Tehran Branch |
انسیه نظری‌دولابی | Ensiyeh Nazari Dulabi, M.A. |
دانشگاه علامه طباطبائی | Allameh Tabatabaii University |
امیرحسین افضلی | Amirhoseyn Afzali, B.A. |
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز | Islamic Azad University Central Tehran Branch |
چکیده: پژوهش حاضر با هدف مقایسة سبک زندگی و سواد سلامت بیماران مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان و بیماران غیرمبتلا به کووید-19 انجام شد. برای این منظور 60 بیمار مبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده به بیمارستان شهید فیروز آبادی (منطقه 20 تهران) با 60 نفر از بیماران غیرمبتلا به کووید-19 مراجعه‌کننده، مورد مقایسه قرار گرفتند. برای این منظور پرسشنامه‌هایی تحت عنوان «سواد سلامت جمعیت شهری ایران» و «پرسشنامه ارزیابی سبک زندگی میلر ـ اسمیت» در اختیار آنها قرار داده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل تمایل مرکزی (میانگین)، و تحلیل واریانس چند متغیری انجام گرفت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که بین این دو گروه در دو متغیر سواد سلامت و سبک زندگی تفاوت معنی‌دار وجود دارد و این تفاوت از نظر سواد سلامت به نفع بیماران مبتلا به کووید-19 و به ضرر بیماران غیرمبتلا به کووید-19 است. در نتیجۀ اقدامات بیماران مبتلا به کووید-19 برای دستیابی به اطلاعات مربوط به سلامت، به‌منظور تسریع روند بهبود، عدم ابتلای سایر اعضای خانواده، کاهش عوارض داروها و بیماری، موجب افزایش سواد سلامت این گروه نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 شده است. همچنین شرایط دشوار، عوارض جانبی و طولانی مدت بیماری کووید-19 در بیماران مبتلا باعث شده است که سبک زندگی ناخوشایندی را نسبت به بیماران غیرمبتلا به کووید-19 تجربه کنند.
Abstract: The aim of this study was to compare the health literacy and the lifestyle of Covid-19 patients admitted to Shahid Firooz-abadi Hospital in Tehran's 20th district and non-covid-19 patients. For this purpose, 60 Covid 19 patients admitted to the hospital were compared to 60 patients with diseases other than Covid-19. To achieve this goal, two ques-tionnaires were submitted to the participants; Health literacy of Iran's Urban Population and Miller-Smith Lifestyle Assessment Ques naire. Data analysis was performed using central tendency analysis (mean), and multi-variate analysis of variance. The results showed a significant difference between these two groups on the two variables of health literacy and lifestyle. The results showed that the Covid-19 patients had a higher level of health literacy than non-covid-19 patients. It is possible that covid-19 patients attempt to gather health-related information in order to accelerate the recovery process, to prevent other family members from getting infected, to reduce the side effects of medications and the disease, have led to an increase in health literacy in this group compared to non-covid-19 patients. Also, the unfavorable conditions and the long-term side-effects of Covid-19 have caused them to experience an unpleasant lifestyle compared to non-covid-19 patients.
کلیدواژه‌ها: کووید-19؛ سواد سلامت؛ سبک زندگی
Keywords: Covid-19; Health Literacy; Life Style
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* Raesi.bita@yahoo.com
صفحات 73- 55
