سیاستگذاری دسترسی به دادههای باز در داخل کشور از منظر صیانت از حریم خصوصی و مالکیت دادههای شخصی
الموضوعات :بهروز الیاسی 1 , معصومه صادقی 2 , نسرین دسترنج 3 , مهدی حسین پور 4 , طاهره میرسعیدقاضی 5
1 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
2 - پژوهشگر پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
3 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
4 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
5 - پژوهشگر پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
الکلمات المفتاحية: سیاستگذاری, دسترسی, دادههای شخصی, حریم خصوصی, مالکیت.,
ملخص المقالة :
تقویت دسترسی به دادههای باز تضمینی برای باروری امر پژوهش و نوآوری و توسعه راهکارهای مقابله با چالش‌های پیچیده اجتماعی در داخل کشور است. سیاست‌های پیشنهادی OECD و دیگر محافل علمی، تاکیدی بر این راهبرد است. اما پیاده‌سازی آنها قطعاً نیازمند برپایی سیستم‌های حکمرانی، فرایندهای شفاف‌سازی، و تضمین اعتماد به حوزه‌های پژوهشی و کسب‌وکاری است. بخش عمده و مهمی از ارزشمندترین منابع داده‌ای ماهیت شخصی دارند و گردآوری، ذخیره و پردازش آنها در فضای مجازی منبع سرشار درآمدزایی برای کسب‌وکارهای داده‌محور محسوب می‌گردد. از جمله چالش‌های اصلی در مسئله اعتمادسازی، اتخاذ سیاست‌های حفظ حریم خصوصی و تعیین حدود مالکیت این داده‌هاست. این مقاله با تبیین پیچیدگی مفهوم مالکیت در زیست‌بوم دادههای شخصی، کارامدی سیاست‌های پیشنهادی همچون گزارشات OECD در زمینه تقویت دسترسی باز را به چالش می‌کشد. همچنین، به اجمال کاستی‌های موجود در قوانین تجارت الکترونیکی و جرائم رایانهای کشور مطرح می‌شود. سپس، با هدف پیشنهاد یک سیاست دسترسی به دادههای باز، عطف به حساسیت دادههای شخصی، ابتدا نتایج تفصیلی یک مطالعه میدانی شامل معیارهای تحقق هدف و سیاست‌گذاری‌های ممکن به شیوه دلفی استخراج می‌گردند. پژوهش انجام شده حاکیست سطح آگاهی عمومی در کشور از قوانین حمایت‌کننده موجود در این زمینه، حتی در یک جامعه هدف متعالی، از وضع مطلوبی برخوردار نیست. همچنین، دیدگاه عمومی از امانتداری نسبت به دادههای شخصی و امید به اجرای موثر قوانین در موارد تخلف رضایت‌بخش نیست. در انتها، با ارزیابی مجدد میدانی به شیوه FAHP ، گزینه‌های سیاستگذاری مورد سنجش و تحلیل قرار می‌گیرند و الزامات ضروری برای اجرای سیاست منتخب پیشنهاد می‌شوند.
[5] Open Data Institute, Startups & fostering innovation, 5455.
https://theodi.org/service/startups-fostering-innovation/opportunities-for-startups/startup-accelerator.
[5] Kitsios F., N. Papachristos and M. Kamariotou, “Business Models for Open Data Ecosystem: Challenges and Motivations for Entrepreneurship and Innovation”, Proceedings of 51th IEEE International Conference on Business Informatics (CBI’51), Thessaloniki, Greece, pp. 518-048, 5451, DOI: 5415541/CBI.5451115
https://ieeexplore.ieee. Org/document/8454100/.
[5] Djaghloul Y., Martin S., Turki S, “T51515 State of the art report on methodologies”, Ver. 514, Interreg-North West Europe (EU), Dec. 54, 5450.
[0] OECD, “OECD Principles and Guidelines for Access to Research Data from Public Funding”, OECD Publications, 5, rue André-Pascal, 11111 Paris Cedex 50, Printed in France, 5441
[1] OECD, “OECD Science, Technology and Innovation Outlook 5458: Adapting to Technological and Societal Disruption”, Chap. 0, page 501, OECD Publishing , Paris, 51 Nov. 5458.
Annual ISSN: 51580501 (online):
https://doi.org/5415181/sti_in_outlook-5458-en
[0] Katbi A. K., Al-Ammary J., “Open Government Data in Kingdom of Bahrain: Towards an Effective Implementation Framework”, Colledge of Information Technology, Univ. of Bahrain, Zallaq, Kingdom of Bahrain., Springer Nature Switzerland AG 5451 Á. Rocha et al. (Eds.): WorldCIST'51 5451, AISC 154, pp. 011–151, 5451. https://doi.org/5415441/118-5-454-
50585-5_00.
[1] Saxena S., “Evaluation of the National Open Government Data (OGD) Portal of Saudi Arabia”, Politics and Technology in the Post-Truth Era, Emerald Publishing Limited, ISBN: 118-5-18110-180-5, eISBN: 118-5-18110-185-0, 1 May 5451.
[8] Aarshi S. et al., “Dimensions of Open Government Data Web Portals: A Case of Asian Countries”, International Journal of Advanced Computer Science and Applications (IJACSA), pp. 011-001, Vol. 1, No. 0,
5458.
[1] European Commission, “Regulation (EU) 5450/ 011
of the European Parliament and of the Council, – of 51
April 5450 – on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 11/
00/EC (General Data Protection Regulation)”, Official
سیاستگذاری دسترسی به دادههای باز در داخل کشور از منظر صیانت از حریم خصوصی و مالکیت دادههای شخصی
33
Journal of the European Union, Document 55450R4011, 5450. http://eurlex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PD F/?uri=CELEX:55450R4011&from=EN
[54] Lavoie, B., "The Open Archival Information System (OAIS) Reference Model: Introductory Guide (5nd Edition)", Principal Investigator for the Series Neil Beagrie. Retrieved 41 45, 5450. https://www.Dpconline .org/docs/technology-watch-reports/5511-dpctw50-45/file
[55] OECD, “Towards New Principles for Enhanced Access to Public Data for Science, Technology and Innovation”, Joint CSTP-GSF Workshop, Paris, March 55, 5458.
[55] Wilkinson, M. et al., “The FAIR Guiding Principles for scientific data management and stewardship”, Scientific Data 5, Article No. 504458, Nature Communications, 5450.
http://dx.doi.org/54. 5458/sdata.5450158
[55] OECD, “Draft Policy Framework on Sound Public Governance”, GOV/PGC (5458) 50/REV 5, page 11,
5458.
[50] M., Luke, J., Ferdinand, A. & Chamravi, D., “An Evaluation Framework to Improve Aboriginal and Torres Strait Islander Health”, The Lowitja Institute, Melbourne, page 58, Feb. 5458.
[51] Harison E., “Who owns enterprise information? Data ownership rights in Europe and the U.S.”, Elsevier, Information & Management, Vol. 01, pp. 545–548, 0 Jan. 5454, DOI: 5415450/j.im.54411551445.
[50] Vilminko-Heikkinen R., Pekkola S., “Changes in roles, responsibilities and ownership in organizing master data management”, International Journal of Information Management Vol. 01, pp. 10-81, August 5451.
https://doi.org/5415450/j.ijinfomgt.54581551451
[51] Dyche J. and Polsky A., “1 Models for Data Stewardship: a SAS Best Practice white paper”, SAS Institute Inc., 5455.
[58] V. Janeˇcek, “Ownership of personal data in the Internet of Things”, Computer Law & Security Review: The International Journal of Technology Law and Practice, Vol: 50, Issue 1, pp. 5451-5415, October 5458.
https://doi.org/5415450/j.clsr.54581401441
[51] Zhou, M., Technovation, “Ownership in the virtual world and the implications for long-term user innovation success”, 5458.
https://doi.org/5415450/j.technovatio n.54581401445
[54] Carrara W., Enzerink S., Oudkerk F., Radu C. & van Steenbergen E. “Open Data Goldbook for Data Managers and Data Holders”, Jan. 5458.
http://www.europeandataportal.eu
[55] Simperl E., O’Hara K. & Gomer R., “Open Data and Privacy”, Electronics and Computer Science, University of Southampton, June 5450.
http://www.europeandataportal.eu/
[55] Ali M. Al-Khouri, “Data Ownership: Who Owns 'My Data'?”, The British Institute of Technology and E-Commerce, London, UK, International Journal of Management & Information Technology, ISSN: 5518-
1055 Vol. 5, pp. 5-5, No 5, Nov. 5455
[55] EU Regulation, Intersoft Consulting, “General Data Protection Regulation”, 5458
https://gdpr-info.eu/
50 [ کروبی، محمدتقی، [ ”اتحادیه اروپا و بحث حمایت از دادههای
شخصی و حریم خصوصی در ارتباطات الکترونیکی “، مرکز تحقیقات
5580 ه. ش. ،55- مخابرات ایران، تهران، ناشر: بقعه، صفحات 55
51 [ بیانیه رئیس جمهوری اسلامی ایران، [ ”منشور حقوق
شهروندی “ ، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، آذر ماه 5511 ه. ش.
50 [ مصوبه جلسه شورای عالی اداری، [ ”حقوق شهروندی در نظام
اداری “ 1 بهمن ماه 5511 ه. ش. ،
51 [ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، مصوبات [
، مجلس شورا، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، ماده 55
دوره 55 ، چاپ 5، شماره جلد 8، شماره صفحه 0501 ، تاریخ تصویب
5508/54/55 ه. ش.
58 [ آییننامه اجرایی و قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان [
نرمافزارهای رایانهای، مصوبات مجلس شورا، مرکز پژوهشهای
مجلس شورای اسلامی، ماده 51 ، دوره 0، جلد 5، تاریخ تصویب
5511/54/0 ه. ش.
5585 ه. ش. مجلس شورا، /54/ 51 [ قانون تجارت الکترونیکی 51 [
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
54 [ قانون جرائم رایانهای مصوبات مجلس شورا، مرکز پژوهشهای [
مجلس شورای اسلامی، ماده 10 ، دوره 8، شماره ابلاغیه:
5588/45/41 ه. ش. ،50540/555
55 [حبیبی آ. ، ایزدیار ص. ، [ ” تصمیمگیری چندمعیاره فا “ ، ناشران:
. سیمای دانش، آذر، 5515 ، ص 55
