نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه سبکهای هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده با تعهد تحصیلی دانشجویان
الموضوعات :میترا ماشاالهی 1 , محبوبه فولادچنگ 2
1 - گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 - گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
الکلمات المفتاحية: تعهد تحصیلی, سبکهای هویت , حمایت اجتماعی ادراک شده, خودکارآمدی تحصیلی,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین سبکهای هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده با تعهد تحصیلی انجام شد. روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی مبتنی بر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 1401-1400 بود. گروه نمونه شامل 300 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از مقیاس تعهد تحصیلی (هیومن- ووگل و راب،2015)، سیاهه سبک های هویتی(برزونسکی،1992)، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده(زیمت و همکاران،1988) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (اون و فرامن، 1988)، برای جمع آوری داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. نتایج حاکی از آن بود که سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری به طور مستقیم تعهد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی بالا را پیش بینی می کند درحالی که سبک سردرگم-اجتنابی به طور منفی و مستقیم تعهد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی می کند ؛ همچنین یافته ها حاکی از آن بود که خودکارآمدی تحصیلی و حمایت اجتماعی ادراک شده از سمت خانواده، دوستان و افراد مهم، به صورت مستقیم و مثبت تعهد تحصیلی را پیش بینی می کنند. همچنین فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه سبک های هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده با تعهد تحصیلی مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، می توان نتيجه گرفت سبک های هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده نقش مهمی را در پيش بينی تعهد تحصیلی ايفا می کنند.
اسلامی، محمد علی ؛ درتاج، فریبرز؛ سعدی پور،اسماعیل و دلاور،علی. (1395). مدل¬یابی علّی اشتیاق تحصیلی بر مبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه امیرکبیر تهران. فرهنگ مشاوره و روان درمانی،7(28)، 133-161.
امیدی کرکانی،مهسا و عصاره،علیرضا. (1396). مدل یابی تاثیر سبکهای هویت بر احساس تعلق به مدرسه با میانجیگری خودپنداره تحصیلی در دانش¬آموزان دختر. خانواده و پژوهش، ۱۴ (۴) ،119-136.
آوریده، سولماز.، و اسدی مجره، سامره.، و مقتدر، لیلا.، و عابدینی، مریم.، و میربلوک بزرگی، عباس. (1398). نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده در تأثیر بخشودگی بین فردی بر سلامت اجتماعی در دانشجویان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 20(1)، 1(پیاپی 75).
جانعلی زاده کوکنه،سحر و مهری نیا سیبنی، فاطمه. (1397). رابطه سبک های هویت و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان، هجدهمین همایش انجمن مشاوره ایران با عنوان مشاوره و حوزه سلامت، دانشگاه تهران.
جوادی علمی،لیلا؛ اسدزاده، حسن. (1399). مدل‌یابی روابط ساختاری اشتیاق تحصیلی دانشجویان بر اساس کمک‌طلبی تحصیلی، تدریس تحول‌آفرین، حمایت اجتماعی با میانجیگری نقش سرزندگی تحصیلی. پژوهش های روانشناسی اجتماعی10(37)،101-122.
سعادت، سجاد؛ داورپناه، سید هدایت الله؛ سعیدپور، فریبا و سمیعی، فاطمه. (1398). نقش سرمایه های روانشناختی (امید، خوش بینی، خودکارآمدی، تاب آوری) در تعهد تحصیلی دانشجویان، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. ۱۲ (۳)،1-11.
صفایی،مریم؛ رضایی،محمد علی و طالع پسند، سیاوش. (1398). پیش¬بینی عملکرد تحصیلی بر اساس حمایت خانواده، حمایت دوستان و دیگران: نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی، تاب-آوری تحصیلی و مجذوبیت تحصیلی،روانشناسی تربیتی،15(52)،268-239.
عابد مقدم، مجید و بلاغت، سیدرضا. (1395). تبیین رضایت از مدرسه: نقش سرزندگی تحصیلی دانش¬آموزان متوسطه، چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان، قوچان.
فرزادنیا، مرضیه.(1400). نقش ناگویی هیجانی در پیش بینی گرایش به رفتارهای پرخطر بر مبنای نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده، مجله روانشناسی،4(25)، 550-559.
کافی زاده, منصوره؛ شیخی فینی، علی اکبر؛ سماوی،عبدالوهاب. (1399). همبستگی خودکارآمدی و راهبردهای یادگیری با تعهد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، پژوهش پرستاری ایران،15(5)، 61-70.
محمدی، حمیده و فولادچنگ، محبوبه. (1397). نقش واسطه ای سبک های پردازش هویت در رابطه بین سبک های دلبستگی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، مجله روانشناسی،3(22)،308- 325.
مرادی،مرتضی؛ دهقانی زاده،محمد حسین و سلیمانی خشاب،عباسعلی. (1394). حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری،7(1)،1-24.
مهدی¬نژاد،زهرا و غفاری،مجید. (1398). سبک¬های هویت و رفتار غیرمولد تحصیلی: نقش واسطه¬ای تعهد و خودنظم¬جویی رفتاری، روانشناسی تحولی(روانشناسان ایرانی)،16(61)،61-71.
واحدي،شهرام، فتح آبادي، جلیل و فتحي، آیت اله. (1391). بررسي رابطه بين جدايي روان شناختي با سبک¬هاي هويتي دانشجويان، خانواده پژوهی، 8(29)، 83-100.
یارمحمدزاده، پیمان و فیض‌اللهی، زهرا. (1395). تعیین رابطه حمایت اجتماعی، انگیزه تحصیلی با خود کارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر تبریز و آذرشهر. جامعه شناسی کاربردی،1(27)،157-169.
Berzonsky, M. D. (2011). A social-cognitive perspective on identity construction. In Handbook of identity theory and research (pp. 55-76). Springer, New York, NY.
Berzonsky, M. D., & Kinney, A. (2019). Identity processing style and depression: The mediational role of experiential avoidance and self-regulation. Identity, 19(2), 83-97.
Berzonsky, M. D., & Kuk, L. (2021). Identity Styles and College Adaptation: The Mediational Roles of Commitment, Self-Agency and Self-Regulation. Identity, 1-16.
Berzonsky, M. D., Cieciuch, J., Duriez, B., & Soenens, B. (2011). The how and what of identity formation: Associations between identity styles and value orientations. Personality and Individual Differences, 50(2), 295-299.
Bozkurt, S., Çoban, Ö., Özdemir, M., & Özdemir, N. (2021). How leadership, school culture, collective efficacy, academic self-efficacy, and socioeconomic status affect student achievement. Egitim ve Bilim, 46(207).
Cadely, H. S. E., Pittman, J. F., Kerpelman, J. L., & Adler-Baeder, F. (2011). The role of identity styles and academic possible selves on academic outcomes for high school students. Identity, 11(4), 267-288.
Cheng, Y. H., Tsai, C. C., & Liang, J. C. (2019). Academic hardiness and academic self-efficacy in graduate studies. Higher education research & development, 38(5), 907-921.
Dennis, J. M., Phinney, J. S., & Chuateco, L. I. (2005). The role of motivation, parental support, and peer support in the academic success of ethnic minority first-generation college students. Journal of college student development, 46(3), 223-236.
Eakman, A. M., Kinney, A. R., Schierl, M. L., & Henry, K. L. (2019). Academic performance in student service members/veterans: Effects of instructor autonomy support, academic self-efficacy and academic problems. Educational Psychology, 39(8), 1005-1026.
Flores-Crespo, P. (2007). Ethnicity, identity and educational achievement in Mexico. International Journal of Educational Development, 27(3), 331-339.
Fokkens-Bruinsma, M., Vermue, C., Deinum, J. F., & van Rooij, E. (2021). First-year academic achievement: the role of academic self-efficacy, self-regulated learning and beyond classroom engagement. Assessment & Evaluation in Higher Education, 46(7), 1115-1126.
Galyon, C. E., Blondin, C. A., Yaw, J. S., Nalls, M. L., & Williams, R. L. (2012). The relationship of academic self-efficacy to class participation and exam performance. Social Psychology of Education, 15(2), 233-249.
Grant-Vallone, E., Reid, K., Umali, C., & Pohlert, E. (2003). An analysis of the effects of self-esteem, social support, and participation in student support services on students' adjustment and commitment to college. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice, 5(3), 255-274.
Gutiérrez, M., Tomás, J. M., Romero, I., & Barrica, J. M. (2017). Perceived social support, school engagement and satisfaction with school. Revista de Psicodidáctica (English ed.), 22(2), 111-117.
Hanham, J., Lee, C. B., & Teo, T. (2021). The influence of technology acceptance, academic self-efficacy, and gender on academic achievement through online tutoring. Computers & Education, 172, 104252.
Hejazi, E., Shahraray, M., Farsinejad, M., & Asgary, A. (2009). Identity styles and academic achievement: Mediating role of academic self-efficacy. Social Psychology of Education, 12(1), 123-135.
Høigaard, R., Kovač, V. B., Øverby, N. C., & Haugen, T. (2015). Academic self-efficacy mediates the effects of school psychological climate on academic achievement. School Psychology Quarterly, 30(1), 64.
Human-Vogel, S. (2013). A self-regulatory perspective on commitment in academic and interpersonal contexts. In Well-being research in South Africa (pp. 517-537). Springer, Dordrecht.
Human-Vogel, S., & Rabe, P. (2015). Measuring self-differentiation and academic commitment in University students: A case study of education and engineering students. South African Journal of Psychology, 45(1), 60-70.
Hwang, Y., & Oh, J. (2021). The relationship between self-directed learning and problem-solving ability: The mediating role of academic self-efficacy and self-regulated learning among nursing students. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(4), 1738.
Kokcu, D. O., & Cevik, C. (2020). The Predictive Strength of Students' Self-Efficacy, Problem Solving Skills to Perform Catheter Care.
Li, J., Han, X., Wang, W., Sun, G., & Cheng, Z. (2018). How social support influences university students' academic achievement and emotional exhaustion: The mediating role of self-esteem. Learning and individual differences, 61, 120-126.
Liao, Y. G., & Chen, M. (2014). College Students’ Professional Commitment, Learning Engagement and Academic Achievements. Journal of SouthwestJiaotong University (Social Sciences)(4), 12.
Luo, Y. F., Yang, S. C., Gong, R., & Lu, C. M. (2019). Learning performance of university students from the perspective of positive psychology. Social Behavior and Personality: an international journal, 47(3), 1-10.
Malkoç, A., & Kesen Mutlu, A. (2018). Academic self-efficacy and academic procrastination: Exploring the mediating role of academic motivation in Turkish university students.
Mana, A., Saka, N., Dahan, O., Ben-Simon, A., & Margalit, M. (2020). Implicit theories, social support, and hope as serial mediators for predicting academic self-efficacy among higher education students. Learning Disability Quarterly, 0731948720918821.
Mieziene, B., Emeljanovas, A., Jusiene, R., Breidokiene, R., Girdzijauskiene, S., Sabaliauskas, S., ... & Kawachi, I. (2022). Direct and Indirect Effects of Social Support and School Social Capital on the Academic Success of 11–19-Year-Old Students Using Distance Learning. Sustainability, 14(4), 2131.
Mulyadi, P., & Saraswati, K. D. (2020, December). Social Support and Students’ Academic Engagement. In The 2nd Tarumanagara International Conference on the Applications of Social Sciences and Humanities (TICASH 2020) (pp. 443-450). Atlantis Press.
Rautanen, P., Soini, T., Pietarinen, J., & Pyhältö, K. (2021). Primary school students’ perceived social support in relation to study engagement. European Journal of Psychology of Education, 36(3), 653-672.
Rezaei Gazki, P., Delavar, A., & Samavi, A. (2019). Does Academic Commitment Affect the Learners' Progress through Academic Buoyancy? A Structural Equation Model. Iranian Evolutionary and Educational Psychology Journal, 1(3), 196-203.
Roorda, D. L., Koomen, H. M., Spilt, J. L., & Oort, F. J. (2011). The influence of affective teacher–student relationships on students’ school engagement and achievement: A meta-analytic approach. Review of educational research, 81(4), 493-529.
Torres, J. B., & Solberg, V. S. (2001). Role of self-efficacy, stress, social integration, and family support in Latino college student persistence and health. Journal of vocational behavior, 59(1), 53-63.
Varga, S. M., & Zaff, J. F. (2018). Webs of support: An integrative framework of relationships, social networks, and social support for positive youth development. Adolescent Research Review, 3(1), 1-11.
Viljoen, B. (2015). The relationship between academic commitment and resilience for Education students at the University of Pretoria (Doctoral dissertation, University of Pretoria).
Vogel, F. R., & Human-Vogel, S. (2016). Academic commitment and self-efficacy as predictors of academic achievement in additional materials science. Higher Education Research & Development, 35(6), 1298-1310.
Vogel, F. R., & Human-Vogel, S. (2018). The relevance of identity style and professional identity to academic commitment and academic achievement in a higher education setting. Higher Education Research & Development, 37(3), 620-634.
Wang, J., Mann, F., Lloyd-Evans, B., Ma, R., & Johnson, S. (2018). Associations between loneliness and perceived social support and outcomes of mental health problems: a systematic review. BMC psychiatry, 18(1), 1-16.
Womack, A. J. (2016). Profiles of academic commitment. The University of Southern Mississippi.
Xu, Q., Li, S., & Yang, L. (2019). Perceived social support and mental health for college students in mainland China: the mediating effects of self-concept. Psychology, health & medicine, 24(5), 595-604.
Ye, Y., Huang, X., & Liu, Y. (2021). Social support and academic burnout among university students: a moderated mediation model. Psychology research and behavior management, 14, 335.
Zarrin, S. A., Paixão, M. P., & Panahandeh, A. (2017). Predicting of Academic Performance by Identity Styles and Self-efficacy Beliefs (Personal and Collective) in Iranian High School Students.
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52(1), 30-41.
Zysberg, L., & Schwabsky, N. (2021). School climate, academic self-efficacy and student achievement. Educational Psychology, 41(4), 467-482.
