واکاوی مبانی حکمت صدرایی در سبک زندگی سیاسی امام خمینی (ره)
الموضوعات :سید حامد عنوانی 1 , وحیده فخار نوغانی 2 , سید حسین سید موسوی 3 , سید مرتضی حسینی شاهردوی 4
1 - دانش‌آموختۀ حوزه علمیه و دکتری مبانی نظری اسلام، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3 - دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4 - استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: هستی¬شناسی, سبک زندگی سیاسی, تشکیک در مظاهر وجود, سبک‌پذیری, انسان کامل, ولایت مطلقه فقیه, امام خمینی,
ملخص المقالة :
سبک زندگی سیاسی، به شیوۀ خاص مواجهه با مهمترین وظایف ساحت زندگی سیاسی اطلاق میشود که در راستای نیل به اهداف سیاسی شکل میگیرد. با توجه به اهمیت نقش مبانی هستی‌شناختی در بینشهای سازندۀ سبک زندگی، تحلیل مبانی هستی¬شناسانه سبک زندگی سیاسی امام ـ بعنوان فردی صاحب سبک ـ ضرورت می‌یابد. بدین منظور در این مقاله میکوشیم تأثیر مبانی حکمت متعالیه در محورهای اصالت وجود، خیریت وجود، وحدت وجود و کثرت در مظاهر آن، بساطت وجود و جایگاه انسان کامل در مراتب هستی را بر سبک زندگی سیاسی امام خمینی بررسی نماییم. بررسی و تحلیل آثار منتشرشده دربارۀ زندگی و شخصیت امام، به روش کتابخانه‌یی، نشان میدهد که التزام به مبانی حکمت صدرایی در شکلگیری و تثبیت سبک زندگی سیاسی ایشان نقشی بسیار چشمگیر داشته است. افزون بر این، با توجه به تشکیک در سه مرتبۀ «سبک زندگی سیاسی انسان کامل»، «سبک زندگی سیاسی رهبران الهی سبک¬پذیر از انسان کامل» و «سبک زندگی مردمی سبک¬پذیر از سبک زندگی سیاسی رهبران الهی»، امام در مقام شخصیتی تربیت¬یافته از حقیقت انسان کامل، با اصرار بر فراهم نمودن شرایط وصول مردم به سبک¬پذیری از انسان کامل، توانست توده¬های عظیمی از مردم را در راستای رسیدن به سبکی جدید از زندگی سیاسی متعالی، با خود همراه سازد.
قرآن‌کریم.
آشتیانی، سیدجلال‌الدین (1370) شرح مقدمه قیصری، تهران: امیرکبیر.
ابن‌ابي‌جمهور، محمد بن‌زين‌الدين (1405¬ق) عوالی اللئالی العزيزية فی الأحاديث الدينية، تحقیق مجتبی عراقی، قم: دار سيد الشهداء للنشر.
ابن‌بابويه، محمد بن‌على (1378) عيون أخبار الرضا عليه السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران: جهان.
اردبیلی، سیدعبدالغنی (1381) تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
بشیریه، حسین (1382) عقل در سياست: سی و پنج گفتار در فلسفه جامعه‌شناسی و توسعه سياسی، تهران: نگاه معاصر.
جلالی، غلامرضا (1378) «نظریه انسان کامل از عرفان ابن‌عربی تا عرفان امام خمینی»، حوزه، شمارۀ 94 و 95.
جوادی آملی، عبدالله (1375الف) بنیان مرصوص، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1375ب) «تأثیر نهضت کربلا در انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی(س)»، مقالات ششمین سمینار بررسی سیرۀ نظری و عملی امام خمینی(س)، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
جوادی آملی، عبدالله (1381) «اسفار اربعه از دیدگاه عرفا و حکما»، مجموعه مقالات همایش بزرگداشت حکیم صدرالمتألهین، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
خامنه‌ای، سیدعلی (1391) «تمدن نوین اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبري؛ https://khl.ink/f/21246.
خمینی، سیدروح‌الله (1371) شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1372) آداب‌الصلوة، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1377) شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1379) الطلب و الارادة، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1381) ولایت فقیه، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1385) صحیفۀ امام، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1386) مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، تهران: مؤسسۀ نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1387) جهاد اکبر، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1388الف) تفسير سوره حمد، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (1388ب) شرح دعاء السحر (ترجمه فارسى)، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
خمینی، سیدروح‌الله (بی¬تا) تعليقات على شرح فصوص الحكم و مصباح الأنس، تهران: مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره).
عباس¬زاده جهرمی، محمد (1394) «پیامدهای حرکت جوهری نفس»، اندیشۀ نوین دینی، شمارۀ 43، ص110ـ95.
علاسوند، فریبا (1392) «هنجارشناسی سبک زندگی دینی»، زن در فرهنگ و هنر، دورۀ پنجم، شمارۀ 1، ص62ـ 45.
عنوانی، سیدحامد و همکاران (1396) «رویکرد سیستمی در تعریف سبک زندگی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، شمارۀ 33، ص100ـ81.
عنوانی، سیدحامد و همکاران (1399) «بررسی امکان و ضرورت سبک زندگی سیاسی امام خمینی(ره)»، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شمارۀ 82، ص238-219.
عنوانی، سیدحامد و همکاران (1400) «مبانی گرایشی و نقش آن در سبک زندگی سیاسی امام خمینی(ره)»، پژوهشهای انقلاب اسلامی، دورۀ 10، شمارۀ 36، ص27ـ7.
معافی، مهدی (1392) «تحویل انسان به شهروند»، سوره اندیشه، شمارۀ 70و71، ص16ـ14.
ملاصدرا (1382) الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تحقیق سیدمصطفی محقق داماد، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1383) الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج1، تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1384) شرح أصول الكافی (باب العقل و الجهل)، تصحیح و تحقیق رضا استادی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا (1386) مفاتیح الغیب، تصحیح و تحقیق نجفقلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
موسوی، سیدصدرالدین؛ ایمانی، علی (1384) «رویکرد فلسفی در اندیشۀ سیاست خارجی امام خمینی»، متین، شمارۀ 26، ص156ـ131.
Ansbacher, H. L. (1967). Life style: A historical and systematic review. Journal of individual psychology, Vol. 23, No. 2, pp.191-212.
Wilska, T. A. (2002). Me–a consumer? Consumption, identities and lifestyles in today's Finland. Acta Sociologica, Vol. 45, No. 3, pp. 195-210.
