تأثیر مهارتهای رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودانتقادی و شفقت خود دختران نوجوان با سابقه خودزنی
الموضوعات :مریم امیری نیا 1 , مهدی ایمانی 2 , محمدعلی گودرزی 3
1 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
3 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
الکلمات المفتاحية: رفتار درمانی دیالکتیک, خودانتقادی, شفقت خود, خودزنی,
ملخص المقالة :
با توجه به آمار بالای خودزنی در سال 1400 در نوجوانان و اثر مخرب آن، پژوهش حاضر با هدف تأثیرسنجی رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودانتقادگری و شفقت خود نوجوانان با سابقه رفتارهای خودزنی انجام شد. پژوهش حاضر، آزمایشی از نوع تک آزمودنی با چند خط پایه بود. جامعه هدف دختران مراجعه‌کننده به مراکز آموزش و پرورش شهر شیراز در سال 1400 بودند که به عنوان نمونه سه نفر با روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه رفتارها و کارکردهای خودجرحی (ISAS) کلونسکی و گلن (2009)، مقیاس خودانتقادی (FSCRS)گیلبرت و همکاران (2004)، مقیاس شفقت خود(SCS) نف (2003) و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت (SCID5PD) فرست (2014) بود. هر یک از افراد به‌صورت تصادفی در یکی از دوره‌های دو، سه و یا 4 هفته‌ای در مرحله خط پایه قرار گرفتند. سپس 16 جلسه درمان برای نوجوانان و 5 جلسه درمان والدین اجرا شد و در نهایت یک پیگیری یک ماهه اجرا شد. رفتاردرمانی دیالکتیک در کاهش خودانتقادگری و افزایش شفقت خود در هر سه مراجع بعد از درمان، مؤثر بود؛ اما پایداری اثر درمان فقط برای مراجع اول و دوم باقی ماند که والدین حضور منظم و فعال در جلسات درمان داشتند. به‌نظر می‌رسد به‌کارگیری مهارتهای رفتاردرمانی دیالکتیک در صورت همکاری و حمایت والدین می‌تواند با کاهش خودانتقادی و افزایش شفقت خود نوجوانان دختر با سابقه رفتارهای خودزنی همراه باشد.
اقدامی، زهرا؛ و فولادچنگ، محبوبه. (1401). پیش‌بینی افکار خودکشی بر اساس کنترل روانشناختی والدین: نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی. مجله روانشناسی، 101، 26، 11-1.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویراست پنجم. مترجم: یحیی سید محمدی (1397). تهران: نشر روان.
بکائیان، مهدی؛ بلقان‌آبادی، مصطفی؛ اصغری نکاح، سید محسن؛ و باقرزاده گلمکانی، زهرا. (1400). مقایسه اثربخشی روان نمایشگری و درمان شناختی رفتاری گروهی بر ترس از ارزیابی منفی، توجه متمرکز برخود و خودانتقادی در دانشجویان دارای اضطراب اجتماعی. مجله روانشناسی، 100، 25، 581-571.
حمیدپور، حسن؛ صاحبی، علی؛ و طباطبایی، سید محمود. (1384). مقایسه کارایی و اثربخشی شناخت درمانی بک با شناخت درمانی تیزدل در درمان افسرده خویی. فصلنامه اندیشه و رفتار، 42، 2، 163-150.
خسروی، صدالله؛ صادقی، مجید؛ و یابنده، محمدرضا. (1392). کفایت روانسنجی مقیاس شفقت خود (SCS). مجله روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 4، 13، 59-47.
رجبی، غلام‌رضا؛ و عباسی، قدرت‌اله. (1390). بررسی رابطه خودانتقادی، اضطراب اجتماعی و ترس از شکست با شرم درونی‌شده در دانشجویان. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، 2، 1، 171-182.
کيانی، مسعود؛ حجازی، الهه؛ اژه‌ای، جواد؛ غلامعلی‌لواسانی. (2017). بررسی ویژگی‌های روانسنجی سیاهۀ خودتنظیمی نوجوانی در دانش آموزان دختر دبیرستانی. مجله روانشناسی, 81(21), 3-22.
گولدنبرگ، هربرت و گولدنبرگ، آیرین. (1980). خانواده‌درمانی. مترجم: مهرداد فیروزبخت (1394). تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
محمودی، هیوا. (2019). رابطه سبک‌های دلبستگی و گرایش به خودکشی با نقش تعدیل کنندگی خودانتقادی و وابستگی در دانشجویان. مجله روانشناسی, 92(23), 424-439.
موسوی‌هندری، طلیعه؛ محمود‌علیلو،مجید؛ مدنی، یاسر. (2018). روابط ساختاری کودک آزاری و بد تنظیمی هیجانی با نشانه‌های شخصیت مرزی. مجله روانشناسی, 86(22), 188-201.
Ammerman, B. A. & Brown, S. (2018). The mediating role of self-criticism in the relationship between parental expressed emotion and NSSI. Current Psychology, 37(1), 325-333.
Braden, A., Redondo, R., Ferrell, E., Anderson, L., Weinandy, J. G., Watford, T., Barnhart, W. R. (2022). An Open Trial Examining Dialectical Behavior Therapy Skills and Behavioral Weight Loss for Adults With Emotional Eating and Overweight/Obesity, Behavior Therapy, In press.
Daly, O., & Willoughby, T. (2019). A longitudinal study investigating bidirectionality among nonsuicidal self-injury, self-criticism, and parental criticism. Psychiatry research, 271, 678-683.
Dworkin, R. H., Turk, D. C., Wyrwich, K. W., Beaton, D., Cleeland, C. S., Farrar, J. T., Ader, D. N. (2008). Interpreting the clinical importance of treatment outcomes in chronic pain clinical trials: IMMPACT recommendations. The Journal of Pain, 9(2), 105-121.
Feldmann, L., Zsigo, C., Piechaczek, C., Schröder, P. T., Wachinger, C., Schulte-Körne, G., & Greimel, E. (2022). Visual attention during cognitive reappraisal in adolescent major depression: Evidence from two eye-tracking studies. Behavior Research and Therapy, 104099.
Fisher, W. W., Kelley, M. E., & Lomas, J. E. (2003). Visual aids and structured criteria for improving visual inspection and interpretation of single‐case designs. Journal of applied behavior analysis, 36(3), 387-406.
Gilbert, P., & Irons, C. (2009). Shame, self-criticism, and self-compassion in adolescence. Adolescent emotional development and the emergence of depressive disorders, 1, 195-214.
Halamová, J., Kanovský, M., Gilbert, P., Troop, N. A., Zuroff, D. C., Hermanto, N., & Kupeli, N. (2018). The factor structure of the forms of self-criticizing/attacking & self-reassuring scale in thirteen distinct populations. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 40 (4), 736-751.
Hummelen, B., Braeken, J., Buer Christensen, T., Nysaeter, T. E., Germans Selvik, S., Walther, K., & Paap, M. C. (2021). A psychometric analysis of the structured clinical interview for the DSM-5 alternative model for personality disorders module I (SCID-5-AMPD-I): Level of personality functioning scale. Assessment, 28(5), 1320-1333.
Jacobson, N. S., Roberts, L. J., Berns, S. B., & McGlinchey, J. B. (1999). Methods for defining and determining the clinical significance of treatment effects: description, application, and alternatives. Journal of consulting and clinical psychology, 67(3), 300.
Jang, E. (2022). Mediating role of self-compassion in the association between moral injury and depression among Korean youths. Heliyon, e09429.
Jiang, Y., You, J., Hou, Y., Du, C., Lin, M. P., Zheng, X., & Ma, C. (2016). Buffering the effects of peer victimization on adolescent non-suicidal self-injury: The role of self-compassion and family cohesion. Journal of Adolescence, 53, 107-115.
Kotsou, I., & Leys, C. (2016). Self-Compassion Scale (SCS): Psychometric properties of the French translation and its relations with psychological well-being, affect and depression. PloS one, 11(4), e0152880.
Lane, J. D., & Gast, D. L. (2014). Visual analysis in single case experimental design studies: Brief review and guidelines. Neuropsychological rehabilitation, 24(3-4), 445-463.
Liu, C. R., Wan, L. P., Liu, B. P., Jia, C. X., & Liu, X. (2022). Depressive symptoms mediate the association between maternal authoritarian parenting and non-suicidal self-injury among Chinese adolescents. Journal of affective disorders, 305, 213-219.
Mürner-Lavanchy, I., Koenig, J., Lerch, S., van der Venne, P., Höper, S., Resch, F., & Kaess, M. (2022). Neurocognitive functioning in adolescents with non-suicidal self-injury. Journal of affective disorders.
Nagy, L. M., Shanahan, M. L., & Baer, R. A. (2021). An experimental investigation of the effects of self-criticism and self-compassion on implicit associations with non-suicidal self-injury. Behaviour research and therapy, 139, 103819.
Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250.
Paap, M., Heltne, A., Pedersen, G., Germans Selvik, S., Frans, N., Wilberg, T., & Hummelen, B. (2021). More is more: Evidence for the incremental value of the SCID-II/SCID-5-PD specific factors over and above a general personality disorder factor. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 13 (2), 108-118.
Patel, N. K., Nivethitha, L., & Mooventhan, A. (2018). Effect of a yoga based meditation technique on emotional regulation, self-compassion and mindfulness in college students. Explore, 14(6), 443-447.
Rathus, J. H., Wagner, D., & Miller, A. L. (2015). Psychometric evaluation of the life problems inventory, a measure of borderline personality features in adolescents. Journal of Psychology & Psychotherapy, 5(4), 1-9.
Ter Avest, M. J., Schuling, R., Greven, C. U., Huijbers, M. J., Wilderjans, T. F., Spinhoven, P., & Speckens, A. E. M. (2021). Interplay between self-compassion and affect during Mindfulness-Based Compassionate Living for recurrent depression: An Autoregressive Latent Trajectory analysis. Behaviour research and therapy, 146, 103946.
Tsiachristas, A., McDaid, D., Casey, D., Brand, F., Leal, J., Park, A.-L., & Hawton, K. (2017). General hospital costs in England of medical and psychiatric care for patients who self-harm: a retrospective analysis. The Lancet Psychiatry, 4(10), 759-767.
Westphal, M., Leahy, R. L., Pala, A. N., & Wupperman, P. (2016). Self-compassion and emotional invalidation mediate the effects of parental indifference on psychopathology. Psychiatry research, 242, 186-191.
Xavier, A., Gouveia, J. P., & Cunha, M. (2016). Non-suicidal self-injury in adolescence: The role of shame, self-criticism and fear of self-compassion. Paper presented at the Child & Youth Care Forum.
