واکاوی روش های تربیتی برخورد با فرزند بر مبنای سوره یوسف- یک مطالعه کیفی
الموضوعات :
1 - مدیر گروه اخلاق مرکز پژوهشی موسسه آموزش عالی فاطمه الزهرا (س) خوراسگان و مدرس حوزه
الکلمات المفتاحية: روش تربیتی, سوره ی یوسف, بینشی, گرایشی, کنشی,
ملخص المقالة :
روش‌های تربیتی یکی از بخش‌های مهم نظام تربیتی اسلامی هستندکه مربی با به کارگیری آن‌ها متربی را از وضع موجود، به وضع مطلوب می‌رساند.در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا به استخراج مضامین روش های تربیت فرزند در سوره یوسف بپردازد که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی از نمونه گیری صرف نظر شد و کل جامعه تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج حاصل از پژوهش نشان داد روش های کنشی با 51% بیشترین فراوانی و روش های بینشی با 28% و روش های گرایشی با 21% کمترین فراوانی شده است. براساس یافته ها روش های تغافل و همانندسازی سهم بزرگی درکنش و پرورش فضایل و اصلاح رذایل متربی دارد و روش های محبت و تکریم روش مؤثرتری در ایجادگرایش برای رشد تربیتی فراهم می‌کند و روش های موعظه و تذکر نقش به سزایی در زمینه‌ی بینش سازی متربی دارد.مقوله‌ی تربیت از ابتدایی ترین و اساسی ترین نیازهای زندگی بشری است. در حوزه تعلیم و تربیت، به فعلیت درآوردن و پروردن استعدادهای درونی بالقوه موجود در یک شیء، تربیت نامیده می‌شود.انسان در پرتو تربیت صحیح است که به عنوان موجودی هدفمند به آرمان های خود می رسد. اتخاذ مؤثرترین روش‌های متناسب با رشد فرزند برای تأمین نیازها و شکوفایی استعدادها لازم و ضروری است.فراهم می‌کند و روش های موعظه و تذکر نقش به سزایی در زمینه‌ی بینش سازی متربی دارد.
*قرآن، ترجمه حسین انصاریان
1. 1. Anbiaei, Mohammad Javad (2009), The Role of Recreation in Educating Youth and Adolescents from the Perspective of Quran and Traditions, Qom: Publications of the Holy Quran
University
2. Ishaqi, Hassan (2006), Alavi Behavior, Qom: Book Garden
3. 3. Ishaqi, Hassan (2006), Alavi Behavior, Qom: Book
4. Gardenاسحاقی،حسن(1385)، سلوک علوی، قم: بوستان کتاب
5. ایمان،محمدتقی و محمودرضا نوشادی(1390)«تحلیل محتوای کیفی»،پژوهش،سال سوم،ش2،زمستان
6. اجیه، محمدتقی(1392)، سبک زندگی بر پایهٔ بندگی، اصفهان:حدیث راه عشق
7. باقری، خسرو(1396)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج اول، تهران:مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان
8. حسن زاده،فریبا(1388)پایان نامه پژوهشی پیرامون روش تربیتی محبت در تعلیم و تربیت اسلامی، کارشناسی ارشد ،دانشگاه علامه طباطبائی
9. حسین خانی نایینی،هادی(1387)،«روش های تربیتی یادآوری نعمت ها»،معرفت،ش130
10. حسینی زبیدی،محمدبن محمد(1414ق)،تاج العروس من جواهر القاموس،محقق؛علی شیری،بیروت:دارالفکر
11. دلشاد تهرانی، مصطفی،(1377) سیری در تربیت اسلامی، تهران:مؤسسهٔ نشر و تحقیقات ذکر
12. ____________،(1379) مشرب مهر،تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
13. ____________،(1382)روش های تربیت در نهج البلاغه،تهران:دریا
14. رفیعی،بهروز(1388)،آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم وتربیت و مبانی آن،ج3،قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
15. زکریایی، محمدعلی،(1390) فرهنگ مطهر، چ 3، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ
16. شرفی، محمدرضا،(1396) مهارت‌های زندگی در سیرهٔ رضوی، ج16، مشهد: آستان قدس رضوی
17. شاملی،عباس(1379)،پیش نیازهای بهداشت روانی در سوره مبارکه یوسف(رویکردهای تربیتی و روان شناسی)،معرفت،ش38
18. طریحی،فخرالدین(1403ق)مجمع البحرین،ج1،بیروت:دارالاحیاءالتراث العربی
19. طبرسی،محمدبن حسن،(بی تا)التبیان،ج1،بیروت؛دارالاحیاءالتراث العربی
20. طباطبائی، محمدحسین،(1417ق) المیزان فی تفسیر القرآن، ج 11، قم: انتشارات اسلامی جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم
21. عرسان گیلانی، ماجد(1304)، درآمدی بر فلسفه تربیت اسلامی، ترجمه: بهروز رفیعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
22. عباسی ولدی، محسن(1394)، منِ دیگرِما، ج 4، قم: انتشارات آیین فطرت
23. غباری بناب، باقر(1379)، رفتار بخشایشگرانه در نهج البلاغه، کتاب چهارم، تهران: تربیت اسلامی
24. فرمهینی فراهانی، محسن(1379)، فرهنگ توصیفی علوم تربیتی، تهران: اسرار دانش
25. فائزی، علی(بی تا)، جایگاه روش‌های تنبیه در تعلیم و تربیت، تهران:قلم
26. فلاح،محمدجواد،رضایی،زینب(1392)«روش الگوی ارتباط اخلاقی متقابل والدین و فرزندان با محوریت سوره یوسف»،اخلاق،ش34
27. قرائتی، محسن(1387)، تفسیرنور، ج 6، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن
28. قائمی مقدم، محمدرضا(1391)، روش‌های تربیتی در قرآن، ج 1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
29. مصباح، محمدتقی(1391)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی
30. مجلسی، محمدباقر(1404ق)، بحارالانوار، ج 43 و 23 و 2 و 74، بیروت: داراحیاء التراث العربی
31. مکارم شیرازی،ناصر(1387)، تفسیر نمونه، ج 9، تهران: دارالکتاب الاسلامیه
32. نجارزدگان، فتح الله(1388)، رهیافتی بر اخلاق و تربیت اسلامی، قم: نشر معارف
33. نوریان،محمد(1389)تحلیل برنامه درسی دوره ابتدایی ایران،تهران:گویش نو
34. راغب اصفهانی، حسین بن محمد،(1412ق) المفردات فی غریب القرآن، تهران: المکتبة المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه
*قرآن، ترجمه حسین انصاریان
1. 1. Anbiaei, Mohammad Javad (2009), The Role of Recreation in Educating Youth and Adolescents from the Perspective of Quran and Traditions, Qom: Publications of the Holy Quran
University
2. Ishaqi, Hassan (2006), Alavi Behavior, Qom: Book Garden
3. 3. Ishaqi, Hassan (2006), Alavi Behavior, Qom: Book
4. Gardenاسحاقی،حسن(1385)، سلوک علوی، قم: بوستان کتاب
5. ایمان،محمدتقی و محمودرضا نوشادی(1390)«تحلیل محتوای کیفی»،پژوهش،سال سوم،ش2،زمستان
6. اجیه، محمدتقی(1392)، سبک زندگی بر پایهٔ بندگی، اصفهان:حدیث راه عشق
7. باقری، خسرو(1396)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج اول، تهران:مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان
8. حسن زاده،فریبا(1388)پایان نامه پژوهشی پیرامون روش تربیتی محبت در تعلیم و تربیت اسلامی، کارشناسی ارشد ،دانشگاه علامه طباطبائی
9. حسین خانی نایینی،هادی(1387)،«روش های تربیتی یادآوری نعمت ها»،معرفت،ش130
10. حسینی زبیدی،محمدبن محمد(1414ق)،تاج العروس من جواهر القاموس،محقق؛علی شیری،بیروت:دارالفکر
11. دلشاد تهرانی، مصطفی،(1377) سیری در تربیت اسلامی، تهران:مؤسسهٔ نشر و تحقیقات ذکر
12. ____________،(1379) مشرب مهر،تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
13. ____________،(1382)روش های تربیت در نهج البلاغه،تهران:دریا
14. رفیعی،بهروز(1388)،آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم وتربیت و مبانی آن،ج3،قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
15. زکریایی، محمدعلی،(1390) فرهنگ مطهر، چ 3، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ
16. شرفی، محمدرضا،(1396) مهارت‌های زندگی در سیرهٔ رضوی، ج16، مشهد: آستان قدس رضوی
17. شاملی،عباس(1379)،پیش نیازهای بهداشت روانی در سوره مبارکه یوسف(رویکردهای تربیتی و روان شناسی)،معرفت،ش38
18. طریحی،فخرالدین(1403ق)مجمع البحرین،ج1،بیروت:دارالاحیاءالتراث العربی
19. طبرسی،محمدبن حسن،(بی تا)التبیان،ج1،بیروت؛دارالاحیاءالتراث العربی
20. طباطبائی، محمدحسین،(1417ق) المیزان فی تفسیر القرآن، ج 11، قم: انتشارات اسلامی جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم
21. عرسان گیلانی، ماجد(1304)، درآمدی بر فلسفه تربیت اسلامی، ترجمه: بهروز رفیعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
22. عباسی ولدی، محسن(1394)، منِ دیگرِما، ج 4، قم: انتشارات آیین فطرت
23. غباری بناب، باقر(1379)، رفتار بخشایشگرانه در نهج البلاغه، کتاب چهارم، تهران: تربیت اسلامی
24. فرمهینی فراهانی، محسن(1379)، فرهنگ توصیفی علوم تربیتی، تهران: اسرار دانش
25. فائزی، علی(بی تا)، جایگاه روش‌های تنبیه در تعلیم و تربیت، تهران:قلم
26. فلاح،محمدجواد،رضایی،زینب(1392)«روش الگوی ارتباط اخلاقی متقابل والدین و فرزندان با محوریت سوره یوسف»،اخلاق،ش34
27. قرائتی، محسن(1387)، تفسیرنور، ج 6، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن
28. قائمی مقدم، محمدرضا(1391)، روش‌های تربیتی در قرآن، ج 1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
29. مصباح، محمدتقی(1391)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی
30. مجلسی، محمدباقر(1404ق)، بحارالانوار، ج 43 و 23 و 2 و 74، بیروت: داراحیاء التراث العربی
31. مکارم شیرازی،ناصر(1387)، تفسیر نمونه، ج 9، تهران: دارالکتاب الاسلامیه
32. نجارزدگان، فتح الله(1388)، رهیافتی بر اخلاق و تربیت اسلامی، قم: نشر معارف
33. نوریان،محمد(1389)تحلیل برنامه درسی دوره ابتدایی ایران،تهران:گویش نو
34. راغب اصفهانی، حسین بن محمد،(1412ق) المفردات فی غریب القرآن، تهران: المکتبة المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه
