وتوی پنهان و تأثیر آن بر روند تصمیم‌سازی در شورای امنیت سازمان ملل متحد
الموضوعات :
رضا موسی‌زاده
1
(دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه)
ارسلان جمشیدی
2
()
الکلمات المفتاحية: حق وتو وتوی پنهان مشورت‌های غیررسمی کنترل دستور کار مسدودکردن اقدام شورای امنیت,
ملخص المقالة :
مقاله حاضر درک و اطلاعات جامعی از مفهوم حق وتو و انواع مختلف آن که عملاً در رویه شورای امنیت سازمان ملل متحد شکل گرفته‌اند، به دست می‌دهد و با تمرکز بر مفهوم «وتوی پنهان» به بررسی نقش بنیادین آن در روند تصمیم‌سازی شورای امنیت می‌پردازد. در دوره پس از جنگ سرد، استفاده از وتوی پنهان که عمدتاً در «مشورت‌های غیررسمی» انجام می‌شود، توسط اعضای دائم شورای امنیت افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است. وتوی پنهان به دو روش، روند تصمیم‌سازی در شورای امنیت را متأثر ساخته است: نخست با «کنترل دستور کار» و جلوگیری شورای امنیت از در دست گرفتن موضوعاتی خاص یا به‌عبارت‌دیگر «اِعمال سانسور پنج عضو دائم شورا»؛ و دوم با «مسدودکردن اقدام» در مواردی که موضوعی ناخواسته در دستور کار شورای امنیت قرار می‌گیرد و در اینجا است که پای مواردی چون «حذف ادبیات، ملایم‌کردن لحن و تضعیف جمله‌بندی قطعنامه‌ها»، «تضعیف‌کردن تعاریف بحران‌های مشمول حقوق بین‌الملل»، «خودسانسوری و وتوی پنهان مضاعف» و «وتوی معکوس» به میان کشیده می‌شود.
آقایی، سیدداود (1384) سازمان‌های بین‌المللی، تهران: نسل نیکان.
بیگ‌زاده، ابراهیم (1389)، حقوق سازمان‌های بین‌المللی، تهران: مجد.
تاورنیه، پل (1375)، «تغییر ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد: نقش قدرت‌های بزرگ»، ترجمه ابراهیم بیگ‌زاده، مجله تحقيقات حقوقي، شماره 16 و 17.
ثقفی‌عامری، ناصر (1370)، سازمان ملل متحد: مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
جمشیدی، ارسلان (1391)، تحول روابط اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و تأثیر آن بر نحوه کاربرد وتو (2011-1991)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه.
خانی، محمدحسن (1389)، پیشینه و نقش سازمان‌های بین‌المللی در نظام بین‌الملل، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
ظریف، محمدجواد و سید‌محمدکاظم سجادپور (1387)، دیپلماسی چندجانبه: نظریه و عملکرد سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، جلد دوم.
فلسفی، هدایت‌الله (1369)، «شوراي امنيت و صلح جهاني»، مجله تحقيقات حقوقي، شماره 8
کلود، اینیس ال (1382)، سازمان‌های بین‌المللی (مشکلات و پیشرفت‌ها)، ترجمه منوچهر شجاعی، تهران: کتاب نو.
موسی‌زاده، رضا (1389)، حقوق سازمان‌های بین‌المللی: حقوق شورای امنیت، تهران: میزان.
موسی‌زاده، رضا (1387)، سازمان‌های بین‌المللی، تهران: میزان.
Abass, A. (2004), Regional organisations and the development of collective security: beyond Chapter VIII of the UN Charter, Hart Publishing.
Aranas, P. F. (2012), Smokescreen: The US, NATO and the Illegitimate Use of Force, Algora Publishing.
Armstrong, James David, Lorna Lloyd & John Redmond (1996), From Versailles to Maastricht: International Organisation in the Twentieth Century, New York: Palgrave Macmillan.
Bailey, S. D. (1969), Voting in the security council, Indiana University Press.
Bealey, F., & Johnson, A. G. (1999), The Blackwell Dictionnary of Political Science: User, Blackwell.
Benoliel, D. (2009), Security Council Proceduralism.
Bowers, P., Youngs, T., Taylor, C. (2003), Iraq: Developments Since UN Security Council Resolution 1441, London: House of Commons Library.
Bowyer, D. (2008), Just War Doctrine: Relevance and Challenges in the 21st Century, PhD Thesis.
Brits, J. P. (1995), The Penguin concise dictionary of historical and political terms, Penguin Books.
Burgstaller, Signe (1994), U.N. Conflict Management: An Institutionalist Perspective, DIANE Publishing
Caron, D. D. (1993), “The legitimacy of the collective authority of the Security Council”, The American Journal of International Law, Vol.87, No.4: 552-588.
Collin, P.H (1990), Dictionary of Government and Politics “Veto”, (Delhi: Universal Book Stall New Delhi
Cooper, A. F., English, J. (2002), Enhancing global governance: towards a new diplomacy? (pp. 1-19), Tokyo: United Nations University Press.
Darrow, M. (1995), “Directions in Security Council Reform”, Aust. YBIL, Vol.16: 285.
Fassbender, B. (1998), UN Security Council Reform and the Right of Veto: a constitutional perspective (Vol. 32), Martinus Nijhoff Publishers.
Fitzgerald, A. (2000), “Security Council reform: Creating a more representative body of the entire UN membership”, Pace Int'l L. Rev. Vol.12, No.2: 319.
Gareau, F. H. (2002), The United Nations and other international institutions: A critical analysis, Rowman & Littlefield.
Guide to UN Documentation Dag Hammarskjöld Library at Uppsala University, UN Structure, Security Council, Meeting Records, Available at: <http://dagdok.org/en/un-structure/main-bodies/security-council/meeting-records.html> (July 29, 2012)
Haq, F. (1997), The Veto: a Case Study. The China Veto and the Guatemalan Peace Process, Available at: http://www. globalpolicy. org/security/ membship/chinavet. htm (accessed 27 October 2011).
Hosli, M. O. Moody, R. (2011), “Squaring the circle? Collective and distributive effects of United Nations Security Council reform”, The Review of International Organizations, Vol.6, No.2: 163-187.
Kelly, M. J. (2000), “UN Security Council Permanent Membership: A New Proposal for a Twenty-First Century Council”, Seton Hall L. Rev, Vol.31: 319.
Knight, W. (2000), A changing United Nations: Multilateral evolution and the quest for global governance, Springer.
Köchler, H. (1991), The voting procedure in the United Nations Security Council: examining a normative contradiction in the UN charter and its consequences on international relations (Vol.17), International Progress Organization.
Kurdi, L. C. A. A. & Corps, R. E, THE REFORM OF UNITED NATIONS TO COPE WITH INTERNATIONAL CHALLENGES: 1990-2008.
Malanczuk, P. (2002), Akehurst's modern introduction to international law, Routledge.
Malone, D. (2004), The UN Security Council: from the Cold War to the 21st century, Lynne Rienner Publishers.
McClintock, J. (2010), The uniting of nations: An essay on global governance, Peter Lang.
McLean, I. & McMillan, A. (2009), The concise Oxford dictionary of politics, OUP Oxford.
Melissen, J. (2005), The new public diplomacy: Between theory and practice, In The new public diplomacy (pp. 3-27), Palgrave Macmillan UK.
Nahory, C. (2004, May), The hidden veto, In Global Policy forum.
“Number of Security Council Formal Meetings and Informal Consultations: 1988-2010”, Available at:<http://www.globalpolicy.org/ images/pdfs/ Number_of_Security_Council_Formal_Meetings_and_Informal_Consultations.pdf> (July 29, 2012)
Oette, L. (2002), “A decade of sanctions against Iraq: never again! The end of unlimited sanctions in the recent practice of the UN Security Council, European Journal of International Law, Vol.13, No.1: 93-103.
Okhovat, S. (2012), The United Nations Security Council: Its Veto Power and Its Reform, Centre for Peace and Conflict Studies, The University of Sydney.
Owens, D. R. (1992), Russia in the United Nations: from confrontation to cooperation, (Doctoral dissertation, Monterey, California. Naval Postgraduate School).
Hajnal, P. I. (1993), “The UN veto in world affairs, 1946–1990: A complete record and case histories of the security council's veto, London: Mansell, 1992”, Government Publications Review, Vol.20, No.2: 209-211.
Judy, P. & Bill, T. (2002), The Oxford English Reference Dictionary.
Pinkstaff, S. N. (2011), Structural Violence and the United Nations: How the Security Council Shifts Attitudes, Expectations, and Presuppositions in the International Community about the Gulf Conflict, 1990-2003 A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of Science at George Mason University, and the degree of Master of Arts, (Doctoral dissertation, University of Malta).
Renner, Michael, Hilary French & Erik Assadourian (2005), The State of the World: Redefining Global Security, Washington: Worldwatch Institute.
Sanger, C. (1999), “How to leave our mark on the Security Council”, POLICY OPTIONS-MONTREAL, Vol.20: 22-26.
Scruton, Roger (2007), The Palgrave Macmillan Dictionary of Political Thought “Veto”, New York: Palgrave Macmillan.
Sohn, Louis B. (1986), International organization and integration: annotated basic documents of international organizations and arrangements: student edition, Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers.
Spencer, G.M. (1986), Times Handbook of Modern Politics “Veto”, Singapore: Federal Publications.
Tarrisse, Pedro, Rodrigo Barros, Luciano Gonczarowska & Mariana Miranda. “The Fourth Freedom: Ensuring an Effective Role in the Maintenance of International Peace and Security”, Available at:<http://www. amun. org.br/2005/files/study_guides/study_guide_security_council.pdf> (July 14, 2012)
Wallensteen, Peter (2007), Understanding Conflict Resolution: War, Peace and the Global System, London: SAGE.
Wirkola, Elida Rønnaug Hole (2010), “Reform of the UN Security Council and Veto Player Theory”, Master Thesis, Department of Political Science, UNIVERSITY OF OSLO.
Wouters, Jan and Tom Ruys (2005), “Security Council Reform: A New Veto for a New Century?”, Institute for International Law, Vol.26, No.4.
