سازوکارها و کارکرد عدالت انتقالي: تحولی مهم در حقوق بینالملل
الموضوعات :مهدی ذاکریان 1 , سيد‌رضي عمادي 2
1 - دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم تحقيقات تهران
الکلمات المفتاحية: عدالت انتقالی, دیوان کیفری بینالمللی, مصونیت, رهبران, پاسخگویی و مسئولیت,
ملخص المقالة :
مفهوم عدالت همواره یکی از مهم‌ترین مفاهیم در نظامهای داخلی و در نظام بینالملل بوده است که پس از جنگ جهانی دوم تلاش زیادی برای اجرای آن انجام گرفته است. با این وجود، عدالت در اغلب اوقات شامل حال رهبران، به‌ویژه در کشورهای جهان سوم نشده است. اما با لازمالاجرا شدن اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی از سال 2002 میلادی، موجب تحولی اساسی در اجرای عدالت، به‌ویژه در قبال رهبران سیاسی و دارای مصونیت ایجاد شد و موجبات طرح مفهوم عدالت انتقالی را فراهم کرد. مقاله حاضر درصدد تبیین مفهوم عدالت انتقالی، شرایط، اهداف و سازوکارهای آن و همچنین تأثیر اجرای آن در بازگشت صلح و ثبات در جوامع انتقالی است. استدلال اصلی این مقاله نیز این است که اجرای عدالت انتقالی، در جوامع انتقالی، به‌ویژه با استفاده از ترکیب دادگاه‌های داخلی و بینالمللی ازجمله دیوان کیفری بینالمللی میتواند زمینهساز بازگشت آرامش و ثبات در جوامع انتقالی و در همان حال درس عبرتی برای دیگر رهبران اقتدارگرا و ناقض حقوق بشر شود.
