مبانی دینی پیش فرض های اخلاق حرفه ای معلمان و اعضای هیأت علمی دانشگاه ها
الموضوعات :
عبدالحمید فرزانه
1
(گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحدشیراز ،دانشگاه آزاد اسلامی،شیراز، ایران .)
الکلمات المفتاحية: پیش فرض, اخلاق حرفه ای, مبانی دینی, استادان,
ملخص المقالة :
هدف از این پژوهش، اثبات وجود پیش فرض هایی برای اخلاق حرفه ای مدرسان دانشگاه ها در آموزه های دینی است. بدین منظور با روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیل و توصیف آیات قرآن و احادیث معصومین(ع) و دیدگاه‌های صاحب نظران، یافته‌هایی به دست آمد که نشان داد نه تنها بیشتر این پیش فرض ها با آخرین دست آوردهای علوم جدید همخوانی دارد بلکه برخی از آنها می تواند تاثیر گذاری بسیار بالایی در توفیق متولیان امر تعلیم و تربیت در داشته باشد. نتایج به دست آمده سه دسته پیش فرض عمده را برای ورود به عرصه تعلیم و تربیت به اثبات رساند که پایبندی به آن ها اساتید را در رسیدن به اهداف آموزشی و پرورشی خود موفق می دارد. این پیش فرض ها شامل عناصر و پیش فرض های اعتقادی: شامل باور کارآمدی ویژه انگیزه الهی، ایمان به نظارت دائمی خداوند و آشکار شدن واقعیت ها در قیامت، باورداشتن هدفمندی آفرینش و خلیفه الهی انسان و پیش فرض های معرفتی شامل والایی دانش و دانشوری، مقدم بودن تعلیم بر تزکیه از لحاظ فرایند، تقدم ارزشی تزکیه بر تعلیم، لزوم مخاطب شناسی و پیش فرض های رفتاری شامل آغاز کردن از خود و حفظ و تقویت جایگاه علمی خویش، رعایت وضعیت ظاهری مناسب ، نظم و انضباط کاری، مهربانی با مخاطبان و صداقت و یک رنگی و مثبت نگری که نقش اساسی در دست یابی به اهداف آموزشی و پرورشی آنان ایفاء می نماید.
قرآن کریم
نهج ابلاغه
ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه (بی تا) محقق/ مصحح: ابراهيم، محمد ابوالفضل، قم، مكتبة آية الله المرعشي.
برگسون، هانری لویی (۱۳۵۸)، دو سرچشمه اخلاق و دین، ترجمه حسن حبیبی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بنکداري، نسرین و گلنار مهران، طیبه ماهرو زاده و سید عباس هاشمی(1395)، ويژگيهای استاد شايسته در آموزش عالي ايران :يک مطالعه کيفي، فصلنامه علمي– پژوهشي رهيافتي نو در مديريت آموزشي، سال هفتم، شماره١، بهار ٩٥، پياپي25، صص 117-138.
تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم،(1410ق) محقق/ مصحح: رجائى، سيد مهدى، قم، دار الكتاب الإسلامی، ، چاپ دوم.
حمیدی، م. الف. (1387). آموزش و پژوهش: فرآیند آماده سازی، ارزیابی، پردازش و نوشتن. تهران: انتشارات سوگند.
خنیفر، حسین و پور حسینی، مژده (1386)،مهارت های زندگی، چاپ دوم، قم، مرکز نشر هاجر.
شریفی، احمد حسین(1391) ، آیین زندگی و اخلاق کاربردی، قم: نشرمعارف .
شعبانی ، حسن،(1394) مهارتهای آموزشی و پرورشی (روشها و فنون تدریس)، تهران، انتشارات سمت .
شهید ثانی، زین الدین، (1393)، منیة المرید فی آداب المفید و المستفید، تهران: انتشارات اسماعیلیان.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1366)، شرح اصول کافی، مصحح:محمد خواجوی، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگی .
طباطبايي، سيد محمد حسين(1378)، تفسير الميزان، مترجم سيد محمد باقر موسوي همداني، قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ يازدهم.
طوسی، نصیرالدین،( 1388)، آداب المتعلمین، تهران: انتشارات روزبهان.
عاملي . شیخ حر، (1370) ، وسائل الشيعه ، بيروت : دار إحياء التراث العربي.
عاملي، منيژه (1381) ، بررسي مباني نظري اخلاق حرفه‌اي در اسلام، پايان نامه جهت اخذكارشناسي ارشد، تهران، موسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران.
قراملکی، احد فرامرز (۱۳۸۸)، درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای، چاپ دوم، تهران: انتشارات سرآمد.
قرائتی، محسن (1383)، تفسیرنور، تهران: مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چاپ يازدهم.
الكليني، محمد بن يعقوب، (1359) الكافي، تهران: دارالكتب اسلاميه.
الکوفی، محمدبن محمد اشعث ( بی تا)، الجعفریات‐ الاشعثیات، کربلا: مکتب نینوی الحدیثه.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1402ق)، بحارالانوار، بیروت: دار إحياء التراث العربي، ، چاپ دوم.
مدرسی ، سید محمد رضا (1371) فلسفه اخلاق ، چاپ اول ، تهران : انتشارات سروش.
مکارم شیرازی، ناصر (1386)، پيام قرآن ، تهران : دار الكتب الاسلاميه .
مکارم شیرازی، ناصر (1382)، تفسیر نمونه ، تهران : دار الكتب الاسلاميه .
موسوی الخمینی، سید روح الله (۱۳۷۸)، صحیفه امام( مجموعه آثار امام خمینی ره)، تهران: مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره
نمازى شاهرودى، على، (1418ق)مستدرك سفينه البحار،قم: انتشارات جامعه مدرسين .
نوری، میرزاحسین( ۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل البیت لاحیاء تراث.
هاشمی، احمد و ماشینچی، علی اصغر و محمدخانی، کامران( ۱۳۹۵)، ارائه مدل ارزیابی شایستگی های هیئت علمی در نظام دانشگاه آزاد اسلامی : مورد واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس، فصلنامه علمی پژوهشی "رهیافتی نو در مدیریت آموزشی" ، شماره ۲۸ ، صفحه ۲۱۱- ۱8۵.
Hartog, mary and Winstanley, Diana,(2003).Ethics and Human Resource, Management: Professional Development and Practice.
-Durkheim Em. (1992). Profesonal Ethics and civic moral. Translated by Cornelia Brakfield. Routledge. New York. Pp: 29-45.
-Gallo, G.(2004). Operation Research and Ethics: Responsibility, sharing and cooperation – European journal of Operational Research . 153 (2). 468-476.
-Moberg DJ, Seabright MA. (2000). The development of moral imagination. Business Ethics Quarterly; 10(4): 845-884.
141 |
نوع مقاله: پژوهشی
مبانی دینی پیش فرض های اخلاق حرفه ای معلمان
و اعضای هیأت علمی دانشگاه ها
عبدالحمید فرزانه 1
چكيده
هدف از این پژوهش، اثبات وجود پیش فرض هایی برای اخلاق حرفه ای مدرسان دانشگاه ها در آموزه های دینی است. بدین منظور با روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیل و توصیف آیات قرآن و احادیث معصومین(ع) و دیدگاه‌های صاحب نظران، یافته‌هایی به دست آمد که نشان داد نه تنها بیشتر این پیش فرض ها با آخرین دست آوردهای علوم جدید همخوانی دارد بلکه برخی از آنها می تواند تاثیر گذاری بسیار بالایی در توفیق متولیان امر تعلیم و تربیت در داشته باشد. نتایج به دست آمده سه دسته پیش فرض عمده را برای ورود به عرصه تعلیم و تربیت به اثبات رساند که پایبندی به آن ها اساتید را در رسیدن به اهداف آموزشی و پرورشی خود موفق می دارد. این پیش فرض ها شامل عناصر و پیش فرض های اعتقادی: شامل باور کارآمدی ویژه انگیزه الهی، ایمان به نظارت دائمی خداوند و آشکار شدن واقعیت ها در قیامت، باورداشتن هدفمندی آفرینش و خلیفه الهی انسان و پیش فرض های معرفتی شامل والایی دانش و دانشوری، مقدم بودن تعلیم بر تزکیه از لحاظ فرایند، تقدم ارزشی تزکیه بر تعلیم، لزوم مخاطب شناسی و پیش فرض های رفتاری شامل آغاز کردن از خود و حفظ و تقویت جایگاه علمی خویش، رعایت وضعیت ظاهری مناسب ، نظم و انضباط کاری، مهربانی با مخاطبان و صداقت و یک رنگی و مثبت نگری که نقش اساسی در دست یابی به اهداف آموزشی و پرورشی آنان ایفاء می نماید.
واژگان كليدي
پیش فرض، اخلاق حرفه ای، مبانی دینی، استادان.
[1] . استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
Email: farzaneh2139@gmail.com
تاریخ دریافت: 27/5/1400 پذیرش نهایی: 25/8/1400
