بررسی تأثیر آوای قرآن کریم بر سیگنال‌های قلبی و مغزی انسان
الموضوعات :نرجس خورشیدی 1 , رویا شیبانی 2 , زهرا جلالی 3 , قاسم صادقی بجستانی 4
1 - دانشگاه بین‌المللی امام رضا
2 - دانشگاه بین‌المللی امام رضا
3 - دانشگاه بین‌المللی امام رضا
4 - دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) - دانشکده مهندسی - گروه مهندسی پزشکی
الکلمات المفتاحية: قرآن بعد همبستگی بعد فرکتال هیگوچی سیگنال مغزی سیگنال قلبی,
ملخص المقالة :
با پیشرفت تکنولوژی انسان همواره در پی‌شناخت تعاملات میان اعضای درونی بدن خود بوده است و به بررسی واکنش‌های آن در هنگام بیماری و یا در طی یک مداخله، مانند پاسخ‌های الکتریکی مغز و قلب به تحریک‌های خارجی مثل بینایی و یا شنیداری پرداخته است. شنیدن آوا و بررسی علائم حیاتی یکی از انواع مداخله است. در این پژوهش به بررسی تأثیر آوای قرآن بر سیگنال‌های مغزی و قلبی در سه حالت قبل، حین و پس از گوش دادن به تلاوت قرآن پرداخته شده است. هم‌زمان سیگنال قلبی و مغزی 50 دانشجوی دختر در محدوده سنی 19 تا 24 سال در ساعت مشخص و با سطح اعتقادی تقریباً یکسان ثبت شد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر گوش دادن به تلاوت قرآن بر ویژگی‌ها و تفکیک وضعیت‌های مختلف از یکدیگر به کمک روش‌های پردازشی آشوب گون، آزمون‌های آماری و بررسی صحت به کمک طبقه‌بندی ماشین‌بردار پشتیبان است. نتایج حاکی از آن است که گوش دادن به تلاوت قرآن تأثیر بسیار عمیقی بر تعاملات بین اطلاعات قلب و مغز داشته و باعث می‌شود جریان اطلاعات بین سیگنال‌های قلبی و مغزی که با استفاده از بعد همبستگی و فرکتال مورد بررسی قرارگرفته است، افزایش‌یافته و تعاملات بین این دو سیستم حیاتی بدن افزایش یابد. از دیدگاه سیستم سایبرنتیک، افزایش تعاملات در یک سیستم زیستی به معنای افزایش خودسازمان‌دهی و کارآیی سیستم است.
اسمعیلی صدرآبادی، مهدی؛ جدادی، مریم؛ رفیع‌خواه، محسن و نقی زاده، زهرا (1397). بررسی اثربخشی تدبر درآیات قرآن کریم برافزایش سلامت روان. دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، (1)، 51-64.
بهبهانی، سرور و کریمی مریدانی، محمد (1394). موسیقی‌درمانی جهت بهبود عملکرد درمان. نشریه مهندسی پزشکی، (170)، 76-89.
ربانی مهموئی، نجمه؛ صادقی بجستانی، قاسم و شعرباف تبریزی، سعید (1395). بررسی سیگنال مغزی توسط دینامیک سیستم‌های پیچیده. کنفرانس بین المللی مهندسی برق، تهران.
سعادت مهر، بهاره؛ صفری بیدختی، غزاله؛ عربی، مینا؛ غلامی، معصومه و صادقی بجستانی، قاسم (1396). بررسی تأثیر آوای قرآن کریم بر ارتباط بین نیم‌کره‌های مغزی. سومین کنفرانس سراسری مهندسی برق، کامپیوتر و فناوری اطلاعات، شیراز.
صادقی بجستانی، قاسم؛ منزوی، عباس؛ هاشمی گلپایگانی، محمدرضا و اشرف زاده، فرح (1396). شناسایی تغییر الگوی دینامیک EEG در اختلال طیف اوتیسم مبتنی بر فضا قبض و بسط سیگنال. مجله مهندسی پزشکی زیستی،11(2)، 167-185.
مجید زاده اردبیلی، کیوان؛ رستمی، رضا و کاظمی، رضا (1396). همبسته‌های الکتروفیزیولوژیک شنیدن قرآن کریم. شفای خاتم، 6 (2)،70-81.
معصومی، معصومه؛ جوکار، زینب؛ رزاق زاده، رقیه و ربیعی، زینب (1397). مقایسه تأثیر آوای قرآن و موسیقی بی‌کلام بر سلامت معنوی افراد تحت همودیالیز . فصلنامه پرستاری گروه‌های آسیب‌پذیر،4 (10)، 24-34.
مک کراتی، رولین؛ آتکینسون، مایک؛ تومازینو، دانا و بردلی، ریمون (2016). نظریه مغز قلب (مترجمان: محمدرضا زالی، سعید رضایی طروقی، فاطمه عیوضی، فرزانه عبداله زاده)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ممتحن، مهدی؛ حاجی زاده، مهین (1389). موسیقی و نظم آوایی قرآن کریم. فدک، (4)، 173-190.
میرباقر آجرپز، ندا؛ آقاجانی، محمد و شهشهانی، مریم سادات (1390). تأثیر موسیقی و آوای قرآن بر میزان اضطراب و علائم حیاتی بیماران قبل از اعمال جراحی شکم. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی مشهد، 1(1)، 63-76.
وزیری، غزاله؛ الماس گنج، فرشاد (1387). ارزیابی و تشخیص نارسایی‌ها و ناهنجاری‌های صوتی با بهره‌گیری از ویژگی‌های آشوب گونه.چهاردهمین کنفرانس مهندسی پزشکی ایران، تهران.359-366.
Al-Galal, S. A. Y., Alshaikhli, I. F. T., & Rahman, A. W. B. A (2017). Automatic emotion recognition based on EEG and ECG signals while listening to quranic recitation compared with listening to music. 6th International Conference on Information and Communication Technology for the Muslim World, 269–274. https://doi.org/10.1109/ICT4M.2016.55
Alshaikhli, T . I. F. , Yahya, S. A. , Pammusu, I. , & Alarabi, K. F (2014). A study on the effects of EEG and ECG signals while listening to Qur’an recitation. the 5th International Conference on Information and Communication Technology for the Muslim World. 10.1109/ICT4M.2014.7020590
Gomes, R. L. , Vanderlei, L. C. M. , Garner, D. M. , Vanderlei, F. M. , & Valenti, V. E (2017). Higuchi Fractal Analysis of Heart Rate Variability is Sensitive during Recovery from Exercise in Physically Active Men. Medical Express, 4(3), 1–8. https://doi.org/10.5935/MedicalExpress.2017.03.02
Hilborn, r. c (2000). chaos and nonlinear dynamics. 2th ed. United states: Oxford University Press; 1994.
Navitha, K. , Simmeen, sh. , Likhitha, K. , Patel, J (1967). Grassberger procaccia algorithm for EEG channel selection. International Journal of Advance Research, Ideas and Innovations in Technology. 4(2). P 1967-1970.
Ruiz-Padial, E. , Ibáñez-Molina, A. J (2018). Fractal dimension of EEG signals and heart dynamics in discrete emotional states. Biological Psychology. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2018.06.008
Vaghefi, M. , Nasrabadi, A. M. , Golpayegani, S. M. R. H. , Mohammadi, M. R. , & Gharibzadeh, S (2015). Spirituality and brain waves. Journal of Medical Engineering and Technology, 39(2), 153–158. https://doi.org/10.3109/03091902.2014.1001528
