راهبرد قرآن کریم در جلوگیری از تبدیل خشم اجتماعی به خشونت
الموضوعات :حسین شجاعی 1 , محمد حسین اخوان طبسی 2
1 - فعالیت های قرآنی
2 - مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم جهاد دانشگاهی
الکلمات المفتاحية: قرآن خشم خشونت خشم اجتماعی,
ملخص المقالة :
خشم اجتماعی پدیده‌ای شناخته شده در جهان است؛ ذات این پدیده نه منفی و نه مثبت است. نحوه اظهار و تأثیرات پس از بروز این هیجان است که خوب یا بد بودن آن را تعیین می‌کند. مقاله پیش رو با تمرکز بر رابطه مردم‌ـ دولت سعی کرده است تا حدود ثغور وجه منفی یا مثبت بروز خشم اجتماعی را تعیین نماید و به بیان راهکارهایی قرآنی بپردازد که عمل بدان‌ها مانع از تبدیل خشم اجتماعی به خشونت‌های ویرانگر می‌شود. این مقاله که با روش کتابخانه‌ای تدوین‌یافته است خشم اجتماعی مثبت را خشمی معرفی می‌نماید که باعث اصلاح و سازندگی حاکمان و قرار گرفتن ایشان در مسیر پاسخگویی به مطالبات مردمی گردد و خشم منفی را خشمی بیان می‌کند که به سبب بی‌توجهی دولتمردان تبدیل به خشونت می‌گردد و توأم با آن موجب ازهم‌پاشیدگی انسجام اجتماعی و غلبه هرج‌ومرج بر جامعه می‌گردد. بر اساس یافته‌های این تحقیق راه‌حل قرآن برای جلوگیری از تبدیل خشم اجتماعی به خشونت در چهار مرحله خلاصه می‌شود که طبیعتاً عمل دولتمردان بدان‌ها باعث خواهد شد تا به تبعات این حوزه دچار نگردند. این چهار مرحله به ترتیب عبارت‌اند از: 1ـ اجازه ارائه انتقاد و بروز خشم؛ 2ـ دریافت و تحلیل دقیق انتقادات؛ 3ـ گفتگو و پذیرش متواضعانه خطاها؛ 4ـ تلاش برای اصلاح.
قرآن کریم.
آیتی، محمد ابراهیم (1378). تاریخ پیامبر اسلام. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ابن عاشور، محمد طاهر (1420)، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، بیروت: مؤسسه‌ی التاریخ العربی.
ابن کثیر (1385). الکامل فی التاریخ. بیروت: دارصادر.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت: دارصادر.
اسدی، علی (1382). مدخل «پادشاهی» دایره المعارف قرآن کریم. قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم).
پورفرد، مسعود (1385). قرآن؛ جمهوریت و مردم‌سالاری. پژوهش‌های قرآنی، 13(45)، 144-161.
جادالمولى، محمد احمد (1380). قصه‌های قرآن. قم: پژواک اندیشه.
جعفری هرفته، مجید (1394). خشمت را قورت بده. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
حکیمی، پریسا (۱۳۹۵). طراحی آموزشی راهکارهای کنترل خشم با رویکرد اسلامی و اثربخشی آن بر کنترل خشم (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه علوم و معارف قرآنی، دانشکده علوم قرآنی میبد.
شریف الرضى، محمد بن حسین (1414). نهج البلاغه (للصبحی صالح). قم: هجرت.
صادقى تهرانى، محمد (1406). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه. قم: فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
کیومرثی اسکویی، محمد رضا (1394). مهار خشم. قم: دارالحدیث.
گنجی، حمزه (1388). روان‌شناسی عمومی. تهران: نشر ساوالان.
مبارکی، رضا (1391). اثربخشی درمان شناسی رفتاری بر تغییر سبک‌های مدیریت خشم (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه کردستان.
متوسلی، محمود و زبیری، هدی (1392). انسجام اجتماعی؛ منشأ توسعه اقتصادی. توسعه محلی (روستائی-شهری). 5(2)، 49-74.
محسنی تبریزی، علی رضا (1374) مبانی نظری و تجربی وندالیسم. نشریه نامه علوم اجتماعی، 16(16).
معموری، محمد جواد (1382). مدخل «اقتصاد» دایرة المعارف قرآن کریم، قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم).
مهکام، رضا (1383). «ارتباط واگرا و همگرا». مجلّه حدیث زندگی. 19، 54.
نراقی، احمد (1375). معراج السّعاده. قم: انتشارات هجرت.
واقدی، محمد بن عمر (1369). مغازی تاریخ جنگ‌های پیامبر (مترجم: محمود مهدوی دامغانی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
Garnefski, Nadia; & Kraaij, Vivian. (2006). Relationships between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Personality and Individual Differences, 40(8), 1659-1669. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.12.009
Howells, Kevin; & Day, Andrew. (2003). Readiness for anger management: clinical and theoretical issues. Clinical Psychology Review, 23(2), 319-337. https://doi.org/10.1016/s0272-7358(02)00228-3
Leonard, Wilbert Marcellus. (1984). A sociological perspective of sport (2nd ed). Minneapolis, Minn: Burgess Pub. Co.
Nolen-Hoeksema, Susan; Wisco, Blair E.; & Lyubomirsky, Sonja. (2008). Rethinking Rumination. Perspectives on Psychological Science: A Journal of the Association for Psychological Science, 3(5), 400-424. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00088.x
Victoroff, Jeff. (n.d.). The Mind of the Terrorist: A Review and Critique of Psychological Approaches. 2005), 49(1 (Feb.), 3-42.
Woolcock, M (2011). What Distinctive Contribution Can Social Cohesion Make to Development Theory, Research and Policy?. Paris: World Bank, OECD ConferenceWoolcock, M. (2011). What Distinctive Contribution Can Social Cohesion Make to Development Theory, Research and Policy?. World Bank, OECD Conference, Paris.
