بررسي شاخصه هاي فرهنگ اسلامي جهت تامين سلامت فردي و اجتماعي از منظر قرآن كريم
الموضوعات :اصغر طهماسبی بلداجی 1 , لیلا قنبری 2
1 - دانشگاه اراک
2 - دانشگاه پیام نور
الکلمات المفتاحية: : قرآن کریم, فرهنگ اسلامي, شاخصه هاي فردي, شاخصه هاي اجتماعي, سلامت,
ملخص المقالة :
فرهنگ اسلامی مجموعه ای از باورها، ارزش ها، باید ها و نباید هایی است كه از دو منبع قرآن و عترت سرچشمه می گيرد. اصول كلي و شاخصه هاي فرهنگ اسلامي عموما در آيات قرآن بيان شده است و جزئيات آن توسط معصومين(ع) تبيين گرديده است. فرهنگ اسلامي با محوريت اصل الهي بودن مبتني بر بايد ها و نبايد هاي قرآنكريم و آموزه هاي معصومين(ع) به تمام جوانب زندگي سمت و سو مي دهد كه غايت آن تعالي فردي و اجتماعي جامعه است. از منظر قرآن كريم شاخصه هاي فردي فرهنگ اسلامي در رويكرد هاي عملي و رفتاري ضمن تقويت ايمان، به زندگي فردي و اجتماعي سمت و سو مي دهند به گونه اي كه ضمن تأمين سلامت معنوي در بعد فردي، سلامت اجتماعي را نيز تحث تاثير خود قرار مي دهند. شاخصه هاي اجتماعي فرهنگ اسلامي حلقه اتصال فرد و اجتماع مي باشند كه با نهادينه سازي شاخصه هاي فرهنگي قرآن، پويايي و آرامش اجتماعي جامعه فراهم مي شود. جستار پيش رو ضمن تبيين مفهوم فرهنگ اسلامي، با رويكردي توصيفي- تحليلي، شاخصه هاي آن را در ابعاد فردي و اجتماعي مورد بررسي قرار داده است؛ نتيجه این که: فرهنگ اسلامي با محوريت مبناي مهم الهي بودن، به تمام جوانب زندگي فردي و اجتماعي در تمامي حيطه ها سمت و سو مي دهد و با ارائه رويكرد ها و مولفه هاي خاص؛ كمال و سعادت فرد و جامعه را فراهم مي كند كه غايت اين امر سلامت فردي و اجتماعي است.
قرآن کریم#
ابن منظور، محمد بن مكرم. (1970)، لسان العرب، بيروت : دار لسان العرب.#
امینی ، محمد. (1388). آشنایی با اسرا ر و مناسک حج ، قم: نشر فقاهت.#
پورترکمانی ، احمد (بی تا)، نماز خوبان ، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی مشهور.#
جوادی آملی ، عبدالله. (1388)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قم: مرکز نشر اسراء ، چاپ دوم.#
حرّانی ، محمّد بن شعبه . (1402). تحف العقول ، تهران : انتشارات اسلامیة.#
حر ّعاملي ، شيخ محمّد حسن. (1383). وسائل الشيعة ، تهران : مكتبه الاسلامية.#
حسینی فیروز آبادی، سید مرتضی. (1402). فضائل الخمسه من الصحاح الستّه، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.#
خرمشاهی، بهاء الدین. (1377). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران : انتشارات سمت.#
دهخدا، علي اكبر. (1373). لغت نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.#
رفيع، جلال. (1373). فرهنگ مهاجم، فرهنگ مولد، تهران: انتشارات اطلاعات.#
روح الاميني، محمود. (1374). مباني انسان شناسي، تهران: انتشارات عطار.#
زبيدي، سيد محمد مرتضي. (1406). تاج العروس من جواهر القاموس، بيروت: داراحياء التراث العربي.#
سبحاني، جعفر. (1389). منشور عقايد اماميه، قم: موسسه امام صادق(علیه السلام)، چاپ ششم.#
سیدرضی.(1385). نهج البلاغه، ترجمه محمّد دشتی، قم : انتشارات الهادی، چاپ بیست و نهم.#
صادقی اردستانی، احمد. (1374). جلوه ¬های نماز در قرآن و حدیث، تهران : نشر مطهر.#
طباطبايي ، محمد حسين (بي¬تا)، روابط اجتماعي در اسلام ، تهران: انتشارات آزادي.#
عليزاده، حسين و همكاران. (1384). دولت و فرهنگ ديني بر اساس ديدگاه مقام معظم رهبري، تهران: انتشارات عرش پژوه.#
عميد، حسن. (1388). فرهنگ اميد، تهران: نشر فرهنگ انديشمندان.#
قرشى، سيد على اكبر. (1377). احسن الحديث، تهران: بنياد بعثت.#
قمی، شیخ عباس. (1355). سفینة البحار، بیروت: دار المرتضی.#
كليني، محمدبن¬يعقوب. (1388). اصول كافي، تهران: دارالكتب الاسلامية.#
كمالی دزفولي، علي(1370ش)، قرآن و جامعه سازي، قم: انتشارات اسوه.#
كوئن، بروس. (1375). مباني جامعه شناسي، ترجمه غلام عباس توسلي و رضا فاضل، تهران: انتشارات سمت، چاپ ششم.#
گيدنز، آنتوني. (1383). جامعه شناسي، ترجمه منوچهر صبوري، تهران: انتشارات نشر ني، چاپ سيزدهم.#
مالونی و همکاران. (2000). اسلام و بهداشت روان، تهران: بی نا.#
متّقي هندي، علاء الدين. (1409).كنز العمّال، بيروت: مؤسسه الرسالة.#
مجلسي، محمد باقر. (1362). بحار الانوار، تهران: انتشارات دارالكتب الاسلاميه.#
معين، محمد. (1371). فرهنگ فارسي، تهران: انتشارت اميركبير، چاپ هشتم.#
مكارم شيرازي ، ناصر. (1372). تفسير نمونه، تهران: انتشارات دارالكتب الاسلامية، چاپ سي ام.#
نجفى خمينى، محمد جواد. (1398). تفسير آسان، تهران: انتشارات اسلاميه.#
وثوقي، منصور، نيك خلق، علي اكبر. (1386). مباني جامعه شناسي، تهران: انتشارات خردمند، چاپ سيزدهم.#
هاشم زاده هریسی، هاشم. (1386). فرهنگ قرآن، تهران: انتشارات پیام آزادی.#
مقالات:
زاهد، سيد سعيد. (1387). «امر به معروف و نهي از منكر با تاكيد بر حقوق شهروندي»، مجموعه مقالات، ستاد امر به معروف و نهي از منكر شيراز.#
زاهد، سيدسعيد. (1390). «مقايسه پرستش فردي و اجتماعي»، دو فصلنامه پژوهشنامه مطالعات تطبيقي فرهنگ اسلام و ايران، س1، ش1.#
سادات بیطرفان، فاطمه، صدیقى ارفعى، فریبرز. (1393). «سلامت معنوى از منظر قرآن و صحیفه سجادیه»، مجله معرفت سال بیست و سوم، شماره 205.#
سادوک، بنیامین. (1376). «بهداشت روان، فصلنامه اندیشه و رفتار»، ترجمه نصرت الله پور افکاری، شماره 10-9.#
شریعتی، سید صدر الدین. (1392). درآمدی بر سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات، مجله فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال چهارم شماره 13.#
طهماسبي بلداجي، اصغر. (1391). «برنامه هاي قرآن در سبك و سياق زندگي اجتماعي»، فصلنامه قرآني كوثر، شماره 45.#
طهماسبي بلداجي، اصغر. (1391). «تأثيرات قرآن در زندگي فردي»، فصلنامه كوثر، شماره43.#
طهماسبي بلداجي، اصغر. (1391). «جايگاه حج در بهسازي تمدن اسلامي»، فصلنامه قرآني كوثر، شماره 44.#
طهماسبي بلداجي، اصغر، قنبري، ليلا. (1393). «نگاهي قرآني به نقش نماز در سبك زندگي اسلامي»، فصلنامه قرآني كوثر، شماره 50. #
عنان پور خیرآبادی، مجید. (1391). «بررسی مبانی و شاخصه های سبک زندگی اسلامی در قرآنکریم»، مجله اسلام و علوم اجتماعی سال چهارم، شماره8.#
لسانی فشارکی، محمد علی، آل رسول، سوسن، فریدونی، زهره. (1389). «نقش گیاهان در تغذیه و سلامت انسان از دیدگاه قرآن»، مجله کوثر ، شماره 34.#
نور محمدی، محمّد رضا، مردان پور، الهام، راستی، مریم. (1390). «قرآن و راهکار های معنوی جهت تامین بهداشت روانی انسان ها»، فصلنامه علمی پژوهشی کتاب قیّم، سال اول، شماره دوم.#
