تحلیل سطح مسئولیت پذیری اجتماعی گردشگران در روستاهای مقصد گردشگری (مورد مطالعه: گردشگران دهستان¬های شهرستان خواف)
الموضوعات :حمدالله سجاسی قیداری 1 , الهه دلير 2
1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشگاه فردوسی مشهد
الکلمات المفتاحية: مسئولیت پذیری اجتماعی گردشگری گردشگران روستایی شهرستان خواف,
ملخص المقالة :
رفتارها و فعاليت هاي تفريحي نامناسب گردشگران ممكن است به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر محيط مقصد گردشگري تأثیر منفي بر جای بگذارد، به همین دلیل كاهش ميزان تأثيرات منفي گردشگري بر محيط زيست جزء اولويت ها و نگراني هاي اصلي اين حوزه است. بر اين اساس، امروزه رفتار مسئولانة زيست محيطي گردشگران در مسير دست يابي به توسعه پايدار گردشگري اهميت و ضرورت زيادي يافته است. پژوهش حاضر در بهار 1395 با هدف تحلیل میزان مسئولیت پذیری اجتماعی گردشگران روستایی انجام شد. براي اين منظور از روش شناسي توصيفي- تحليلي، با استفاده از منابع كتابخانه اي و مطالعه ميداني(پرسش نامه) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را 228 نفر از گردشگران 14 نقطه روستایی شهرستان خواف تشکیل داده اند. برای جمع آوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با ابزار پرسش نامة محقق-ساخته بر اساس شاخص ها و مؤلفه های ابعاد پنج گانة مسئولیت پذیری اجتماعی مستخرج از ادبيات نظري استفاده شد. سطح پایایی ابزار اندازه گیری براساس ضریب آلفای کرونباخ، (0.869) است. نتایج و یافته های این پژوهش حاکی از آن است که گردشگران روستاهای نمونه در برخورداری از مؤلفه های مسئولیت پذیری اجتماعی، بالاتر از سطح مطلوب میانگین عددی 3 قرار دارند.
اکبریان رونیزی، سعیدرضا و شیخ بیگلو، رعنا. (1394). سنجش كيفيت محيط روستاهاي گردشگري. مطالعة موردی: بخش آسارا شهرستان كرج. پژوهش های روستایی. شماره 6. دوره 2: ص 457-433.
ايران نژاد پاريزي، مهدي. (1371). مسئوليت اخلاقي و اجتماعي مديران. مجله دانش مديريت. شماره 18، دوره3، ص 23-34.
بدری، سیدعلی. علیقلی زاده فیروزجایی، ناصر و فرجی سبکبار، حسنعلی. (1386). نگرش جامعه میزبان به اثرات محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی. مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان نوشهر. فصلنامه روستا و توسعه. شماره 10. دوره 1: ص1-22.
بری، جان. (1380). محیط زیست و نظریه اجتماعی. ترجمه حسن پویان و نیره توکلی. تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
پورطاهری، مهدی. (1389). کاربرد روش های تصمیم گیری چند شاخصه در جغرافیا، تهران: انتشارات سمت.
حسین محمدی، مریم و حیاتی، داریوش. (1391). توسعه توریسم روستایی رویکردی نوین در جهت توسعه پایدار روستایی. همایش ملی توسعه روستایی، دانشگاه تهران، آذرماه.
ركن الدين افتخاري، عبدالرضا و مهدوی، داوود. (1385). راهكارهاي توسعه گردشگري روستايي با استفاده مدل SWOT. نمونه موردی: دهستان لواسان كوچك. مجله برنامه ريزي و آمايش فضا. شماره 10. دوره 2: ص1-33.
زاهدی، شمس السادات. (1385). مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
زاهدی، شمس‌السادات. (1382). حسابداری زيست محيطی؛ پيش نياز توسعه پايدار. شماره 17. دوره 1: ص 11-4.
سفیری، خدیجه و چشمه، اکرم. (1390). مسئولیت پذیری نوجوان و رابطه آن با شیوه های جامعه پذیری در خانواده. فصلنامه جامعه شناسی آموزش و پرورش. شماره 1، دوره 3 و 4: ص 130-103.
شارپلی، جولیا. (1380). گردشگری روستایی. ترجمه رحمت الله منشی زاده و فاطمه نصیری. نشر منشی تهران.
شافعی، رضا و عزیزی، نعمت اله. (1392). مطالعه وضعیت مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غرب کشور(طراحی یک الگوی ارزیابی). فصلنامه رفتار سازمانی در آموزش و پرورش. شماره 1. دوره 2: ص 22-5.
شایان، حمید. حسین زاده، سید رضا و خسروبیگی، رضا. (1389). ارزیابی پایداری توسعه روستایی مطالعه موردی: شهرستان کمیجان. جغرافیا و توسعه. شماره 24، دوره 9: ص120-101.
شفیعی ثابت، ناصر و هراتی فرد، سعیده. (1394). تأثیر مشارکت تورگردان ها در پایداری و توسعه سکونتگاه های محلی مطالعه موردی: منطقه تهران و البرز. مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری. شماره 13، دوره 4: ص 119-93.
صالحی، صادق و امام قلی، لقمان. (1391). مطالعه تجربی رابطه آگاهی و رفتارهای زیست محیطی مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج. فصلنامه مسائل اجتماعی ایران. شماره 3. دوره 1: ص 147- 121.
صدرموسوي، ميرستار. پورمحمدي، محمدرضا و حاتمي، افشار. (1392). بررسي ظرفيت پذيرش گردشگري با تأكيد بر توسعة پايدار مطالعه موردي: سرعين، فصلنامه فضاي گردشگري. شماره 9، ص 95-114.
صرافی، مظفر. (1379). شهر پایدار چیست؟. فصلنامه مدیریت شهری. دوره1، شماره 4. ص 7-14.
ضیاء پور، آرش. کیانی پور، ندا و نیکبخت، محمدرضا. (1391). تحلیل جامعه شناختی محیط زیست و رفتار افراد نسبت به آن در مناطق روستایی و شهری کرمانشاه. فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار. شماره 1. دوره2: ص 67-55.
عليقلي زاده فيروزجايي، ناصر. رمضان زاد لسبوئي، مهدي و اسمعيلي، مجید. (1394). سنجش رفتارهاي زيست محيطي گردشگران در مقصدهاي كويري و بياباني مطالعه موردي: نواحي روستايي شهرستان خور و بيابانك. پژوهش هاي روستايي. شماره ۶. دوره ۲: ص٢٧٤-٢٥٣.
کاظمی، مهدی. (1385). مدیریت گردشگری. تهران: انتشارات سمت.
Axelrod, L. J., Lehman, D. R.. )1993(. Responding to Environmental Concerns: Whatfactors Guide Individual Action?. Journal of Environmental Psychology, 13(2), 149-159.
Budneau, A. (2005). Impacts and responsibility for sustainable tourism, tour operator perspective. Journal of Cleaner Production, 13(2), 89-97.
Budneau, A. (2009). Environment supply chain management in tourism: The case of large Tour operators. Journal of Cleaner Production, 17(16), 1385-1392.
Butler, R.., Hall, C. M., & Jenkins, J. (1997). Tourism and Recreation in Rural Areas. Journal of Environmental Psychology, 1- 261.
Carroll, A. B. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility. Business Horizons, 34(4), 39-48.
Chiu, T. H. Y., Wan, I. L. & Chen, H. T. )2014(. Environmentally Responsible Behavior in Ecotourism: Antecedents and implications. Tourism Management, 40, 321-329.
Eraqi Mohammed, I. (2007). Ecotourism Resources Management as a Way for Sustainable Tourism Development in Egypt, Tourism Analysis, Vol. 12, No. 3, PP. 39-49.
Fredericks, L., Garstea, R., & Monforte, S. (2008). Sustainable tourism destinations: A pathway for tour operators, Master thesis of Blekinge institute of technology. Karlsrona, 1-81.
Kollmuss, A., Agyeman, J. (2002). Mind the Gap: Why do people act environmentally and What are the Barriers to Pro-environmental Behavior. Environmental Education Research, 8(3), 239-260.
Meijers, M. H. C., Stapel, D. A. (2011). Me Tomorrow, the Others Later: How perspective fit increases sustainable behavior. Journal of Environmental Psychology, 20- 3114.
Sigala, M. (2008). A supply chain management approach for investigating the role of tour operator on sustainable tourism: The case of TUI. Journal of Cleaner Production, 16(15), 1589-1599.
Sivek, D. J., Hungerford, H. (1990). Predictors of Responsible Behavior inMembersof Three Wisconsin Conservation Organizations. The Journal of Environmental Education, 21(2), 35-40.
Sharpley. R. (2002). Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus. Tourism Management, 23(3), 233–244.
Umesh, N. J., Achintya, M., & Sharma, P. K. (2013). Role of tour operators in sustainable tourism development in Bhutan. Indo-Bhutan International Conference on Gross National Happiness, (2), 159-165.
Zachary, A. (1995). Sustainable Community Indicators: Guideposts for Local Planning, Community Environmental Council. Gildea Resource Center, USA, 11.
