واکاوی مفهوم عقل نظری و عقل عملی مبتنی بر رویکرد اسلامی
الموضوعات : Islamic theologyنسیبه نیک پور 1 , نرگس کشتی آرای 2 , سید حسین واعظی 3
1 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان (خوراسگان)، ایران
2 - واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان (خوراسگان)، ایران
3 - خوراسگان
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
عقل نظری و عقل عملی در بستر تاریخ در اسلام، از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار است. با توجه به رویکرد اسلامی و واکاوی در اندیشه های فیلسوفان اسلامی این نتیجه حاصل می شود که هر یک از منظری خاص به این مقوله پرداخته اند. بنابر این تبیین آرای چند تن از این اندیشمندان اسلامی معاصر و غیر معاصر در مورد عقل نظری و عملی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به روش تحلیلی توصیفی سعی شده است به طور اختصار به اندیشه های ایشان پرداخته شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که آنها از دو دیدگاه به عقل نظری و عملی نظر کرده اند و در این اتفاق نظر دارند که عقل نظری را در چهار مرتبۀ هیولایی، بالملکه، بالفعل، و بالمستفاد در نظر می گیرند. و ادراک کلیات را جزو کارکرد های آن می دانند و عقل عملی را به چهار مرتبه تجلیه، تخلیه، تحلیه، و فنا تقسیم می کنند و کارکرد اصلی آن را تشخیص خوب و بد اعمال و رسید به خلق نیکو می-دانند. اختلاف نظر آنها درنحوه ادراک مفاهیم به صورت کلّی و جزئی و و ارتباط میان عقل نظری و عملی می باشد.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 196ـ 175
واکاوی مفهوم عقل نظری و عقل عملی مبتنی بر رویکرد اسلامی
نسیبه نیک پور 1
نرگس کشتی آرای 2
سید حسین واعظی 3
چکيده
عقل نظری و عقل عملی در بستر تاریخ در اسلام، از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار است. با توجه به رویکرد اسلامی و واکاوی در اندیشههای فیلسوفان اسلامی این نتیجه حاصل میشود که هر یک از منظری خاص به این مقوله پرداختهاند. بنابر این تبیین آرای چند تن از این اندیشمندان اسلامی معاصر و غیر معاصر در مورد عقل نظری و عملی از اهمیّت ویژهای برخوردار است. در این مقاله به روش تحلیلی توصیفی سعی شده است به طور اختصار به اندیشههای ایشان پرداخته شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان میدهد که آنها از دو دیدگاه به عقل نظری و عملی نظر کردهاند و در این اتفاق نظر دارند که عقل نظری را در چهار مرتبۀ هیولایی، بالملکه، بالفعل، و بالمستفاد در نظر میگیرند. و ادراک کلیات را جزو کارکردهای آن میدانند و عقل عملی را به چهار مرتبه تجلیه، تخلیه، تحلیه، و فنا تقسیم میکنند و کارکرد اصلی آن را تشخیص خوب و بد اعمال و رسید به خلق نیکو میدانند. اختلاف نظر آنها درنحوه ادراک مفاهیم به صورت کلّی و جزئی و و ارتباط میان عقل نظری و عملی میباشد.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی‌دکتری‌فلسفه‌تعلیم و تربیت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامي، اصفهان، ایران.
Email: nasibeh.nikpoor@khuisf.ac.ir
[2] . دانشیار گروه‌علوم‌تربیتی،واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه‌آزاداسلامي، اصفهان،ایران.(نویسنده‌مسئول)
Email: narges.keshtiaray@vatanmail.ir
[3] . دانشیار گروه الهیات، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامي، اصفهان، ایران.
Email: vaezi1340@gmail.com
تاریخ دریافت: 27/12/1399 پذیرش نهایی: 12/3/1400
