تحلیل و بررسی زمینه گرایی در شکل و فرم معماری و شهر سازی معاصر جهان
الموضوعات :
1 - دانشگاه آزاد اسلامى، یاسوج، ایران
2 - دانشگاه آزاد گچساران
الکلمات المفتاحية: زمینه گرایی, زمینه کالبدی, زمینه تاریخی, زمینه فرهنگی-اجتماعی, زمینه انسان گرایانه, معمار ی معاصر,
ملخص المقالة :
زمینه گرایی به‌عنوان رویکرد کل نگردر طراحی محیط مصنوع ،با درك ساختار ذهنی و عینی متن و زمینه به مثابه رویدادی تکاملی در ابعاد کالبدی، طبیعی، تاریخی واجتماعی –فرهنگی و با پیوند دادن ادراك و دریافت مخاطب با زمینه ،در پی ایجاد کل معنی دارمحیط مصنوع می‌باشد . نوشتار حاضر در پی آن است که از رهگذر بررسی سیر تحول نظریه زمینه گرایی در معماری و شهر سازی از طریق بیان دیدگاه صاحب نظران و مصادیق به تببین ابعاد و ویژگی‌ها و مولفه ها غالب در این حوزه بپردازد. در این راستا پس از بررسی پیشینه موضوع و بیان تعاریف مربوطه ، گستره بحث زمینه در معماری و شهرسازی در آراء و اندیشه های صاحبنظران به منظور تدوین مبانی نظری تحقیق بررسی شده و جایگاه زمینه گرایی در پاره ای از جنبشهای معماری معاصر مورد تدقیق قرارگرفته است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که زمینه گرایی ابتدا به ابعاد صرفاً کالبدی توجه داشته ،اما در سیر تکاملی خود حوزه مطالعات خود را به وجوه اجتماعی ،فرهنگی و گسترش انسانی داده است و توجه به مباحث فرهنگی ، اجتماعی ،زیست بوم و ارتباطات انسانی را جایگزین مباحث صرفاً شکلی ، سبکی و زیبای شناسی نموده است.تأکید بر گسترش روابط محیط- انسان .تأکید بر بازیابی مکان ، تقویت جایگاه ارزش‌های انسانی درمعماری و طراحی شهری ،اهمیت معنای اجتماعی محیط ،استفاده از قابلیتهای محیطی برای دستیابی به توسعه پایدار و.....از راهبردهای رویکرد زمینه گرایی به حساب می آید.
اسدی تبار ،حمیده،شیرانی ،زهرا،1393، مروری بر جایگاه زمینه گرایی در معماری نوین، همایش ملی روشهای نوین معماری و ساخت در معماری زمینه گرا ،تبریز .
اكبري علي اكبر, بذرافكن كاوه, تهراني فرهاد, سلطانزاده حسين، 1396، تبيين روش هاي طراحي زمينه گرايي و منطقه گرايي در معماري ايران (نمونه مطالعاتي: اثرهايي شاخص با دوره هاي زماني متفاوت از معماري شهر تهران، پاييز ، دوره 16, شماره 3 (پياپي 48 از صفحه 327تا صفحه342.
ایمانی، الناز، 1394 ،بررسی رویکردهای مختلف سازگاری با زمینه جهت تقویت جایگاه زمینه گرایی در فرآیند برنامه دهی معماری، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، صص 29-44.
آهنی،ف،منطقه‌گرایی انتقادی در معماری ،ریشه ها و گرایشها،جستارهای شهر سازی،1391،شماره 37-38، 70-75
بانی مسعود،امیر،1389،معماری غرب ،ریشه ها و مفاهیم،نشر هنر معماری قرن،چاپ دوم،1389
بانی مسعود،امیر،1392،پست مدرنیته و معماری(بررسی جریانهای فکریمعماری معاصر غرب2000-1960)،نشر خاک،چاپ چهارم ،تابستان .
بحرینی، سید، حسین، بلوکی، بهناز، تقابن، سوده، تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر (جلد اول: اواخر قرن 19 تا دهه هفتم قرن 20 میلادی)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1388
برولین، برنت سی، 1383 ،معماری زمینه گرا، سازگاری ساختمان های جدید با قدیم، ترجمه راضیه رضازاده، اصفهان: نشر خاک.
برولین، برنت سی،1383، معماری زمینه گرا؛ سازگاری ساختمان‌های جدید با قدیم، ترجمه راضیه رضا زاده، اصفهان نشر خاک.
بیات،مینا،پهلوان پور،رسول،1392،معماری پارامتریک چالشی جدید در معماری و شهر سازی پایدار،کنفرانس بیالمللی توسعه شهری پایدار،معمار یو مهندسی عمران،تبریز.
تولایی، نوین ،شکل منسجم شهر، موسسه انتشارات امیر کبیر،تهران ،1386
تولایی،نوین، 1380،زمینه گرایی در شهرسازی،فصلنامه هنرهای زیبا،شماره 10 ، 57-66
تولايي نوين،1380،زمينه گرايي در شهرسازي، گروه شهرسازی - دانشکده هنرهای زیبا - دانشگاه تهران، زمستان 1380 , دوره - , شماره 10 ; از صفحه 34 تا صفحه 43.
حسین پور، سیدعلی و نجفی، محدثه و صراف، سارا،1392، بررسی و تحلیل زمینه گرایی در معماری بومی با تاکید بر کاربردتکنولوژیهای جدید در عصر جهانی سازی،همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار،مشهد،
حسین کلانتری خلیل آباد، سید امیر رضانظام دوست، علی یاران، (1399) تبیین الگوی کالبدی مسکن معاصر مبتنی بر معماری زمینه گرا در شهر کاشان؛ مطالعه موردی: خانه های تاریخی منتخب دوره قاجار، تاریخ ارسال : 1399/10/11 تاریخ تایید : 1399/10/11 تاریخ انتشار : 1399/10/11.
سورتیجی، سپیده و شجاعی، محمد و حسینی تازه آبادی، معصومه و باقری زاده، راضیه، 1393، بررسی زمینه گرایی در معماری بومی با تأکید بر کاربرد تکنولوژیهای نوین در طراحی، کنفرانس بین المللی روشهای نوین طراحی و ساخت در معماری زمینه گرا، تبریز.
شریفیان ،محمدامین،جهانیان ،پدرام،1393،بررسی ضرورت توجه به مولفه های فرهنگی در طراحی معماری زمینه گرا بر مبنای رویکرد انسانشناسی آموس راپاپورت،همایش معماری و شهر سازی انسانگرا،قزوین.
شیرازی،محمدرضا،1388،زمینه گرایی و منطقه‌گرایی در معماری ،ماهنامه مهندسی زیرساخت،سال اول شماره 8،خرداد .
-قباديان ،وحيد،1396،مباني و مفاهيم در معماري معاصر غرب،انتشارات دفتر پژوهشهاي فرهنگي ،چاپ سي دوم..
قباديان، وحيد، 1382مباني و مفاهيم در معماري معاصر غرب، تهران: دفتر پژوهش هاي فرهنگي،.
کریمی مشاور،مهرداد،آزادمنش ،فریدون،1393،اصول معماری بر اساس روابط متقابل زمینه و بنا، همایش ملی روشهای نوین معماری و ساخت در معماری زمینه گرا ،تبریز.
الکساندر،کریستوفر،1384،یاداشتهایی بر ترکیب فرم،ترجمه سعید زرین مهر،انتشارات روزنه ،تهران .
ماجدی ،حمید،سهیده زرآبادی،زهراالسادات،1389،شهر نشان دار به مثابه شهر زمینه گرا،مجله علمی و پژوهشی تحقیقات فرهنگی ،پاییز 89،شماره 11، 1-22
میر مقتدایی،مهتا،1383،معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها،نشریه هنرهای زیبا،شماره 19، 17-26
میرمقتدایی، مهتا، 1383 ،معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها، نشریه هنرهای زیبا، شماره 19 ،صص 26-17. وایت، ادوارد، 1385 ،مفاهیم پایه در معماری، ترجمه محمد احمدی نژاد، چاپ ششم، اضفهان: نشر خاک.
نوربرگ شولتز،کریستین،1382،گزینه ای از معماری:معنا و مکان،ترجمه ویدا نوروزبرازجانی،نشر جان جهان
Ashihara Y., (1983), The Aesthetic Townscape, Trans. Lynne E. Riggs, MIT Press, Cambridge.
Frampton, Kenneth, (2000), Towards a critical Regionalism in: Malcom Miles (Ed.) The City culture reader, Routledge. Cizgen, Gultekin, Rethinking The Role of Context and Contextualism in Architecture and Design. Master of Science diss., Eastern Mediterranean University, 2012.
Gamprecht, Blake. (2016). "The Campus as a public space in the American College Town". Journal of Historical Geography. (33): 72-103
Graneheim UH, Lundman B., (2004), Qualitative Content Analysis in Nursing Research, Nusre Education Today, Vol. 24, pp. 105-112.
Hickey G, Kipping C., (1996), Issues in Research. A multi- Stage Approach to the Coding of Data Form OpenEnded Questions, Nurse Researcher, Vol. 4, pp.
-Keshtkaran, Parinaz. (2012). Harmonization Between Climate and Architecture in Vernacular Heritage: a casestudy in Yazd, Iran. Procedia Engineering. (21): 428-438.
Kirk, Terry. (2015). The Architecture of Modern Italy, Vol 1: The Challenge of Tradition (1750-1900). New York: princeton Architectural Press
Lang, P. J., Bradley, M. M., & Cuthbert, B. N. (1997). International affective picture system (IAPS): Technical manual and affective ratings. NIMH Center for the Study of Emotion and Attention, 1(39-58), 3.
Nesbitt, K. (2012). Theorizing a New Agenda for Architecture: An Anthology of Architectural Theory 1965 – 1995. New York: Princeton Architectural Press.
Ozkan, Suha, (1985), Regionalism within Modernism in the Proceedings of the Regional seminar in the Series Exploring Architecture in Islamic Cultures. Daka, Bangladesh, pp 17-22.
Rapaport, Amos. (2018). The meaning of the Build Environment. USA: the University of the Arizona Press
Sherine Shafik, Ahmed Aly. (2011). Modernization and Regionalism: Approaches for Sustainable revival of Local urban Identity. Procedia Engineering. (21): 503-512.
Stokols D, Altman I., (1987), Handbook of Environmental Psychology, John Wiley & Sons, New York. Tugnutt, A. (1987), Making Townscape, London: Mitchell.
Tzonis, Alexander (2003), Introducing an Architecture of the Present, Critical Regionalism and the Design of Identity in: Liane Lefaivre and Alexander Tzonis (Ed.) Critical Regionalism: Architecture and Identily in a Globalized World, Prestel Verlag.
Waterhouse A., (1978), Boundaries of the City: The Architecture of Western Urbanism, Toronto University Press, Toronto.
Zhang Y., (2006), Content Analsis (Qualitative, Thematic), Retrieved October 24, 2016, from
