مقایسۀ سامانههای رتبهبندی ساختمانهای پایدار در راستای تدوین شاخصهای ارزیابی پایداری در اقلیم سرد و خشک ایران
الموضوعات :الهه نوری سقرلو 1 , وحید قبادیان 2
1 - استادیارگروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
2 - استادیارگروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: اقلیم سرد و خشک, سامانههای ارزیابی پایداری, ضرایب منطقهای. ,
ملخص المقالة :
امروزه با شاخصهای پرشمار و متنوعی در بحث پایداری برخورد میکنیم. این شاخصها پایداری را به مفاهیم دیگری مانند رفاه، سلامتی، انسجام اجتماعی و ... مرتبط میکنند و در زمان طراحی، برنامهریزی، ساخت‌وساز و بهرهبرداری مد نظر قرار می‌گیرند؛ ازاینرو طراحی سامانۀ ارزیابی پایداری برای مناطق مختلف ایران امری ضروری و مفید در راستای توسعۀ پایدار این مرز و بوم است. هدف از این پژوهش نشاندادن «تعمیم‌ناپذیری سامانههای بینالمللی برای استفاده در مناطق و اقلیمهای مختلف» و «الزام بومیسازی سامانههای ارزیابی» و همچنین تأکید بر لزوم طراحی سامانۀ ارزیابی باتوجهبه معضلات و امکانات بستر، توجه به ظرفیتهای مکانی، الگوگیری از معماری سنتی پایدار اقلیم و همچنین مطالعات بوم‌شناسی اقلیم سرد و خشک ایران است. این پژوهش سعی دارد ابتدا با تحلیل مبنای تولید سیستمهای ارزیابی پایداری و ریشههای وزندهی سیستمهای بینالمللی، بومی و منطقهای بودن این سیستمها را اثبات کند و سپس باتوجهبه شاخصهای اساسی پایداری، ساختار و عناصر معماری اقلیم سرد و خشک و نیز شاخصهای ارزیابی ساختمانهای پایدار اقلیم سرد و خشک ایران را تدوین کند. ابتدا با مطالعۀ سیستمهای ارزیابی موجود بهعنوان مطالعۀ موردی این نتیجه به دست آمد که در تمامی سامانهها (حتی سامانههای بینالمللی) ضرایب منطقهای در وزندهی شاخصها تأثیرگذار بوده و عملا ً با بستر منطقهای طراحی شدهاند. با اتکا بر یافتههای پژوهش و باتوجهبه سامانههای ارزیابی بررسیشده، ضرایب سرفصلها و شاخصها عمدتاً بر مبنای شاخصهای منطقهای محاسبه شدهاند؛ بنابراین این سیستمها با وجود ادعای طراحی بینالمللی، قابل تعمیم به مناطق دیگر نیستند و الزام بومیسازی و طراحی جداگانۀ سیستم ارزیابی برای هر منطقه دیده میشود. با تحلیل یافتهها از نتایج تکنیک دلفی و بررسی موقعیت اجتماعی و اقلیمی محدودۀ مورد مطالعه، شاخصهای پیشنهادی برای اقلیم سرد و خشک ارائه گردیده است.
1- بیات، پ.، حیدری، م.، آزادگان، ص.، و غیبی، ص. (1394). ارزیابی نقش عوامل اقلیم و طبیعت مناطق سردسیر در راه دستیابی به معماری پایدار. اولین کنفرانس بینالمللی یافتههای نوین علوم و تکنولوژی.
2- پیله وروطن دوست، م.، تهرانی فر، ع.، و کاظمی، ف. (1397). تاثیرگونه های بومی ایران در سیستم بام سبز بر تعدیل دمایی و ذخیره انرژی ساختمان. چهارمین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی
3- حیدری، ش.، غفاری، ش. (1389). منطقۀ راحتی در اقلیم سرد و خشک ایران. نشریۀ هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 2(44)، 37-42.
4- رضایی، ن.، جهانگیریان، و. (1392). ساختمانهای سبز و بهکارگیری آنها در ابران و جهان. سومین کنفرانس بینالمللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی.
5- رضوي، ا. (1395). برنامهریزی در جهت معماری اقلیمی با بهرهگیری از شاخصهای بیوکلماتیک بهمنظور توسعه پایدار. ادارۀ کل هواشناسی خراسان رضوی.
6- شقاقی، ش.، مفیدی، م. (1387). رابطه توسعه پايدار و طراحي اقليمي بناهاي منطقه سرد و خشك (مورد مطالعاتي تبريز). علوم و تكنولوژي محيط زيست، 10(3)، 105-120.
7- فرزادیپور، س.، احسانیمهر، ا. (1394). بررسی نحوۀ ارزیابی و شرح معیارهای ساختمانهای پایدار بر اساس طرح ارزیابی ساختمانهای پایدار انگلستان، BREEAM. کنفرانس بینالمللی معماری، شهرسازی، عمران و محیطزیست؛ افق‌های آینده، نگاه به گذشته.
8- قمشه، ا.، و رضایی، ع. (1395). معماری در اقلیمهای مختلف،دومین همایش بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان،تهران،https://civilica.com/doc/2425
9- محمدزاده، ر. (1389). بررسی نقش برنامهریزی فیزیکی در کاهش آلودگی صوتی. انسان و محیطزیست، 2(13)، 21-28.
10- مختارزاده، ص.، موسوی، م. (1395). بررسی الزامات مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان در مجتمعهای مسکونی کلانشهر تبریز. اولین مسابقۀ کنفرانس بینالمللی جامع علوم مهندسی در ایران.
11- نقاشیان، ی.، بویه، م.، توکلی، ی. (1391). ارائۀ یک مدل پیشنهادي براي سامانۀ ارزیابی پایداري ساختمان سبز در ایران. دومین کنفرانس بینالملی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی. https://civilica.com/doc/222430
12- هدایتی راد، ف.، شبانکاری، م.، ضرغامیان، م. (1395). ارزیابی شاخصهای زیست اقلیمی مؤثر بر آسایش انسان (مطالعۀ موردی: منطقه آزاد اروند). فصلنامۀ علوم و تکنولوژی محیطزیست، 4(18)، 21-41 .
13- مفیدی، م. (1998). طراحی شهری اقلیمی. رساله دکترا، دانشگاه شفیلد، انگلستان.
14- Abel, C. (2012). Architecture and identity. Routledge.
15- Abunimah, A. (2012). Iraq under siege: The deadly impact of sanctions and war. Pluto Press.
16- Ali-Toudert, F., Ji, L., Fährmann, L., & Czempik, S. (2020). Comprehensive assessment method for sustainable urban development (CAMSUD)-a new multi-criteria system for planning, evaluation and decision-making. Progress in Planning, 140, 100430.
17- Alyami, S. (2015). The development of sustainable assessment method for Saudi Arabia built environment (Doctoral dissertation, Cardiff University).
18- Berezin, Y., Gozolchiani, A., Guez, O., & Havlin, S. (2012). Stability of climate networks with time. Scientific reports, 2(1), 1-8.
19- Cole, R. J. (2005). Building environmental assessment methods: redefining intentions and roles. Building Research & Information, 33(5), 455-467.
20- Nguyen, B. K., & Altan, H. (2012). Tall-building Projects Sustainability Indicator (TPSI): A new design and environmental assessment tool for tall buildings. Buildings, 2(2), 43-62.
21- Hegger, M., Fuchs, M., Stark, T., & Zeumer, M. (2012). Energy manual: sustainable architecture: Walter de Gruyter.
22- Ismaeel, W. S. (2019). Drawing the operating mechanisms of green building rating systems. Journal of Cleaner Production, 213, 599-609.
23- Kim, J. T., & Todorovic, M. S. (2013). Towards sustainability index for healthy buildings—Via intrinsic thermodynamics, green accounting and harmony. Energy and Buildings, 62, 627-637.
24- Klinger, C., & Mayer, B. (2016). The Neighboring Column Approximation (NCA)–A fast approach for the calculation of 3D thermal heating rates in cloud resolving models. Journal of Quantitative Spectroscopy and Radiative Transfer, 168, 17-28.
25- Liu, K., & Leng, J. (2021). Quantified CO2-related indicators for green building rating systems in China. Indoor and Built Environment, 30(6), 763-776.
26- social housing: The comparison of the Mexican funding program for housing solutions and building sustainability rating systems. Building and environment, 133, 103-122.
27- Li, C. Z., Lai, X., Xiao, B., Tam, V. W., Guo, S., & Zhao, Y. (2020). A holistic review on life cycle energy of buildings: An analysis from 2009 to 2019. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 134, 110372.
28- Zuo, J., & Zhao, Z. Y. (2014). Green building research–current status and future agenda: A review. Renewable and sustainable energy reviews, 30, 271-281.
