تحلیل¬ارتباط سایزموتکتونیک در زون بخاردن-قوچان با بی¬نظمی¬های هندسی زلزله¬ها
الموضوعات :
جواد بیگلری
1
(دانشگاه آزاد شاهرود)
عباس کنگی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود)
عبدالرضا جعفریان
3
(دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود)
الکلمات المفتاحية: سایزموتکتونیک لرزه خیزی, چشمههای لرزه ای بعد فرکتال زون نئوتکتونیکی بخاردن-قوچان,
ملخص المقالة :
بیشترین فعالیت های لرزه ای در شمال شرق ایران در اطراف سیستم های گسلی اصلی زون بخاردن-قوچان که متشکل از مجموع گسل-های فعال امتداد لغز-راستگرد با راستای تقریباً NW-SE توزیع یافته اند، مشاهده می شود. فعالیت نو زمین ساختی به واسطه خمیدگی انتهایی آنها و تغییر ساز و کارشان به معکوس همراه با راندگی، افزایش استرس، کوتاه شدگی باعث افزایش لرزه خیزی و تراکم بالای زمین لرزه ها در پایانه انتهایی آنها می باشد. موتور محرکه اصلی گسل های این زون ارتباط ساختاری با زون انتقالی-راندگی مشکان در بینالود می باشد که آن را به طور مداوم تحت تاثیر تنش های نئوتکتونیکی همگرایی صفحات عربی-اوراسیا از زمان آخرین فاز کوهزایی آلپی تا کنون قرار داده است. تحلیل های فرکتالی به روش مربع شمار در این زون انجام شده و مقادیر آن بین 0 تا 2 تغییر می کند. اگر به صفر نزدیک باشد گسل ها و زمین لرزه ها در یک نقطه با تنش بالا متمرکز شده اند و اگر به 2 نزدیک باشد نشان دهنده تنش کم و پراکندگی گسل ها و زمین لرزه ها در کل محدوده است. توزیع ابعاد فرکتالی حجمی و سطحی در شمالشرق ایران شنان دهنده فعالیت لرزه ای بالاتر در بخش های مرکزی (زون بخاردن-قوچان) و غربی آن می باشد.
[1]آقاشاهی اردستانی، س. 1387. لرزه زمین ساخت و توان لرزه ای گسل زاهدان و اثر آن بر روی شهر زاهدان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران.
[2]آقانباتی، ع. 1383. زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی ایران.
[3]چرچی، ع.، خطیب، م.، مظفرخواه، م. و برجسته، ا. (1390). کاربرد تحلیل فرکتالی برای تعیین پویایی زمین ساخت در شمال خوزستان. مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، 1، 37-47.
[4]حاجی، ا. و رحیمی، ب. 1388. مطالعه الگوی آماری و شکستگی سیستم های فرکتالی در ناحیه تکنار نقشه مرکز ایران بوسیله GIS. مجله علوم دانشگاه تهران، 36، 129-136.
[5]خطیبی، م. و شهریاری، س. 1376. تحلیل فرکتالی گسل نهبندان. مجله زمین، 6، 32-39.
[6]علیپور، ر.، صدر، ا. و امینی، پ. 1394. تحلیل پویایی زمین ساخت گسل مروارید در پهنه زاگرس جوان بوسیله استفاده از GIS و تجزیه و تحلیل فرکتالی. بیستمین کنفرانس زمین شناسی، تهران، 814-823.
[7]غضنفری بروجنی، ع.، محمدرضایی، ح. و انصاری، ح. 1397. تلفیق شبکه های عصبی مصنوعی و الگوریتم ردیابی خودکار احتمال گسل نازک شده جهت شناسایی، تفسیر و استخراج گسل ها. زمین شناسی نفت، 8(15)، 63-81.
[8]فاتحی، ز.، جمال آبادی، ج.، زنگنه، م. و رباط سرپوشی، م. 1394. بررسی تاثیر زمین ساخت در جنبه های کمی زهکشی. تحقیقات کمی ژئومورفولوژی. 4، 87-103.
[9]فاتحی، ن.، نصرآبادی، ا.، موسوی، ح. و سپهوند، م. 1396 پهنه بندی لرزه ای استان سیستان و بلوچستان به دو روش تعینی و احتمالاتی اصلاح شده. پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی، 3(2)، 255-269.
[10]قاسمی، م. 1383. منابع لرزه ای گسل ها و انواع آن. سمینار آموزشی لرزه زمین ساخت و تحلیل ارتباط خطرات زلزله، تهران، ایران.
[11]کنگی، ع. 1393. گزارش اندازه گیری های القایی زلزله ها در مخازن سدهای خراسان شمالی بوسیله مدیریت بحران. سازمان آب خراسان شمالی، 123.
[12]کنگی، ع. 1397. گزارش همبستگی پارامترهای لرزه ای اطراف سدهای شیرین دره و بارزو در خراسان شمالی. سازمان آب خراسان شمالی، 15-20.
[13]Aki, K. 1981, Source and scatering effects on the spectra of small local earthquakes. Bulletin of the Seismological Society of America, Vol, 71, 1687-1700.
[14]Allen, M., Jackson, J., & Walker, R. 2004, Late Cenozoic reorganization of the Arabia‐Eurasia collision and the comparison of short‐term and long‐term deformation rates. Tectonics, Vol. 23, No. 2.
[15]Berberian, M. 1981, Active faulting and tectonics of Iran. Zagros Hindu Kush Himalaya Geodynamic Evolution, Vol. 3, 33-69.
[16], B., Grasemann, B., and Conradi, F. 2012, An Active Fault Zone In The Western Kopeh Dagh (Iran). Austrian Journal of Earth Sciences, Vol. 105, No. 3.
[17]Brown, F. A., Guzmán, A. R., Yépez, E., Navarro, A. R., & Miller, C. P. 1998, Fractal geometry and seismicity in the Mexican subduction zone. Geofísica Internacional, Vol. 37, No. 1.
18]Dewey, J. F., Hempton, M. R., Kidd, W. S. F., Saroglu, F. A. M. C., & Şengör, A. M. C. 1986, #Shortening of continental lithosphere: the neotectonics of Eastern Anatolia—a young collision zone. Geological Society, London, Special Publications, Vol. 19, Nol. 1, 1-36.
[19] P., Carbone, S., & Di Stefano, A. 2002, The Sicilian orogenic belt: a critical tapered wedge?. BOLLETTINO-SOCIETA GEOLOGICA ITALIANA, Vol. 121, No. 2, 221-230.
[20]Hirata, T. 1989, A correlation between the b value and the fractal dimension of earthquakes. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, Vol. 94, 7507-7514.
[21]Hollingsworth, J., Jackson, J., Walker, R., Reza Gheitanchi, M., and Javad Bolourchi, M. 2006, Strike-slip faulting, rotation, and along-strike elongation in the Kopeh Dagh mountains, NE Iran. Geophysical Journal International, Vol.166, 1161-1177.
[22]Hollingsworth, J., Jackson, J., Walker, R., Reza Gheitanchi, M., & Javad Bolourchi, M. 2006, Strike-slip faulting, rotation, and along-strike elongation in the Kopeh Dagh mountains, NE Iran. Geophysical Journal International, Vol. 166, No. 3, 1161-1177.
[23]Kanamori, H., & Anderson, D. L. 1975, Theoretical basis of some empirical relations in seismology. Bulletin of the seismological society of America, Vol. 65, Vo. 5, 1073-1095.
[24]King, G. 1983, The accommodation of large strains in the upper lithosphere of the earth and other solids by self-similar fault systems: the geometrical origin of b-value. Pure and Applied Geophysics, Vol. 121, 761-815.
[25], C. 2013, Global tectonics and earthquake risk (Vol. 5). Elsevier.
[26], N., and Manby, G. 1999, Oblique to orthogonal convergence across the Turan block in the post-Miocene. AAPG bulletin, Vol. 83, No. 7.# Mandelbrot, B. B. 1982. The fractal of Geometry. Nature, 394-397.
[27]Okubo, P. G., & Aki, K. 1987, Fractal geometry in the San Andreas fault system. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, Vol. 92(B1), 345-355.# Schwartz, D. P., and Coppersmith, K. J. 1984, Fault behavior and characteristic earthquakes: Examples from the Wasatch and San Andreas fault zones. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, Vol. 89, 5681-5698.
[28], E., Siame, L., Bellier, O., Benedetti, L., and Abbassi, M. R. 2009, Quaternary slip rates along the northeastern boundary of the Arabia-Eurasia collision zone (Kopeh Dagh Mountains, Northeast Iran). Geophysical Journal International, Vol. 178, 2.
[29], S., Zen, M. T., Kadir, W. G. A., Hendrajaya, L., Santoso, D., & Dubois, J. 1996, Fractal geometry of the Sumatra active fault system and its geodynamical implications. Journal of Geodynamics, Vol. 22, No. 1-2, 1-9.
[30], J. S. 1975, Seismicity and structure of the Kopet Dagh (Iran, USSR). Phil. Trans. R. Soc. Lond. A, Vol. 278, 1275.
[31]Turcotte, D. L. 1986, Fractals and fragmentation. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, Vol. 91, 1921-1926.
[32], P., Nilforoushan, F., Chery, J., Bayer, R., Djamour, Y., Masson, F., ... and Tavakoli, F. 2004, Deciphering oblique shortening of central Alborz in Iran using geodetic data. Earth and Planetary Science Letters, Vol. 223, 1-2.
[33], S., and Wyss, M. 2002, Mapping spatial variability of the frequency-magnitude distribution of earthquakes. In Advances in geophysics, Vol. 45, 259-V# Wyss, M., Sammis, C. G., Nadeau, R. M., & Wiemer, S. 2004, Fractal dimension and b-value on creeping and locked patches of the San Andreas fault near Parkfield, California. Bulletin of the Seismological Society of America, Vol. 94, No. 2, 410-421.
