طراحی الگوی کارآفرینی دانشگاهی قابلیت محور در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان
الموضوعات :فریدون آزما 1 , فائزه رضایی 2 , روح اله سمیعی 3 , سامره شجاعی 4
1 - گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
2 - دانشجوی دکتری، رشته کارآفرینی، گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران
3 - گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران
الکلمات المفتاحية: کسبوکار, اشتغال, فناوری, نظريه داده‌بنياد,
ملخص المقالة :
امروزه بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یکی از دغدغه‌های دولت است که کلید حل آن در دانشگاه‌ها می‌باشد. از این رو هدف این پژوهش ارائه الگوی کارآفرینی دانشگاهی قابلیت محور بود. این پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد می‌باشد. مشارکت‌کنندگان در پژوهش شامل خبرگان دانشگاهی حوزه کارآفرینی بودند که به روش هدفمند انتخاب گردیدند. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق جمع‌آوری گردید که در مصاحبه 15ام اشباع نظری حاصل گردید. متن مصاحبه‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. برای بررسی اعتبار یافته‌ها اقدامات درگیري طولانی مدت و مشاهده مداوم، بازبینی توسط مشاركت‌كنندگان، بررسي همكار و تکنیک مثلث‌سازي انجام گرفت و براي ارزيابي قابل اتكا بودن از معيار قابليت اعتبار، انتقال‌پذيري، اتكاپذيري و تأييدپذيري استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد شرايط علّي شامل عوامل ساختاری، عوامل نوآورانه، عوامل حمایتی و عوامل محیطی؛ شرایط مداخله‌گر شامل سیاست‌گذاری، وابستگی دانشگاه به منابع مالی و دسترسی به بازار بین‌الملل؛ شرایط زمینه‌ای شامل ارتقاء زیرساخت‌ها در دانشگاه، توسعه چشم‌انداز سیستمی کارآفرینی دانشگاهی، زمینه‌سازی فرصت‌های کارآفرینانه، توزیع بهینه منابع مالی براي انجام کسبوکار و زمینه‌سازی فرآيند تحقیقات و تجاری‌سازی در دانشگاه می‌باشد. راهبردها شامل تدوین چشم‌انداز فعالیت‌های کارآفرینانه، تلفیق دانش تئوریک و دانش تجربی مرتبط با کارآفرینی، تعامل مناسب میان دانشگاه و صنعت، تدارک استانداردهاي کارآفرینانه توسط برنامه‌های بلندمدت و ایجاد دفتر اخذ مجوز فناوری منجر به پیامدها شامل بهبود تجاری‌سازی یافته‌های دانشگاهی، ایجاد مراکز رشد و فناور، اشتغال‌زایی مبتنی بر روحیه کارآفرینی، رشد فعالیت‌های کسبوکار دانش‌محور و نهادینه شدن روحیه کارآفرینی در بین مدیران، کارکنان، دانشجویان و استادان می‌شود.
1- محمدپور، سمانه، سالارزهی، حبیب‌الله، وظیفه، زهرا، یعقوبی، نورمحمد و کمالیان، امین رضا. طراحی و تدوین الگوی جامع دانشگاه کارآفرین با رویکرد فرا ترکیب، مدیریت در دانشگاه اسلامی، 8 (18): 369-386، 1398.
2- نیک‌رفتار، طیبه و فرید، حمید. عامل‌های درون سازمانی مؤثر بر توسعه کارآفرینی دانشگاهی در پردیس کشاورزی دانشگاه تهران، کارآفرینی در کشاورزی، 2 (2): 67-80، 1394.
3- يدالهي‌فارسي، جهانگیر، زالي، محمدرضا و باقري‌فرد، سید مرتضی. شناسايي عوامل ساختاري موثر بر توسعه کارآفريني دانشگاهي: مطالعه موردي دانشگاه جامع علمي–کاربردي، سياست علم و فناوري، 4 (1): 17-32، 1390.
4- احمدي، آیدا، محمدکاظمي، رضا و محمدي الياسي، قنبر. شناسايي شیوه‌های آموزش کارآفريني در حیطه‌ی يادگيري عاطفي با رويکرد «آموزش از طريق تفريحات سالم»، توسعه كارآفريني، 10 (2): 201-220، 1396.
5- شریف‌زاده، فتاح، رضوی، سید مصطفی، زاهدی، شمس السادات و نجاری، رضا. طراحی و تبیین الگوی عوامل مؤثر برکارآفرینی دانشگاهی (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور)، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 2 (4): 11-38، 1388.
6- مرجائی، سید هادی و پورآتشی، مهتاب. کاربست کارآفرینی دانشگاهی در دانشگاههای ایران به مثابه یک مساله، بررسی مسائل اجتماعی ایران، 7 (2): 251-286، 1395.
7- صفرزاده، حسین، احمدي‌شريف، محمود و كارگريان مروستي، غلامرضا. بررسي عوامل موثر بر استقرار دانشگاه‌هاي کارآفرين، فناوري آموزش (فناوري و آموزش)، 4 (2): 137-151، 1388.
8- حاجی میررحیمی، سید داود، مخبر، عبدالله و نوتاش، محمدرضا. متغیرهای مؤثر بر توسعه کارآفرینی در مرکزآموزش عالی امام خمینی، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 9 (42): 88-104، 1396.
9- خسروی‌پور، بهمن و کیخواه، شیما. آموزش کارآفرینی، رویکردی کارآمد در جهت اشتغال دانشجویان کشاورزی، کار و جامعه، 163: 26-39، 1392.
10- رضایی، بیژن، عباس‌پور، عباس، نیکنامی، مصطفی، رحیمیان، حمید و دلاور، علی. طراحی و تدوین مدل عوامل مرتبط با کارآفرینی دانشگاهی، علوم اجتماعی شوشتر، 7 (3): 1213-1234، 1392.
11- ضیاء، بابک و تاج‌پور، مهدی. طراحی و تبیین مدل جامع کارآفرینی دانشگاهی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 7 (14): 73-90، 1394.
12- توشمالی، غلامرضا، علی‌محمدزاده، خلیل، ماهر، علی، حسینی، سید مجتبی و بهادری، محمدکریم. طراحی الگوی دانشگاه نسل سوم در دانشگاههای علوم پزشکی آزاد اسلامی با رویکرد ترکیبی، مجله مركز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشكي يزد، ۱۴ (۴): ۲۷۰-۲۸۵، 1398.
13- بهرام چوبین، مینا، مشرف جوادی، محمدجواد و صفری، علی. ارزیابی و رتبه‌بندی معیارهای دانشگاه کارآفرین (مورد مطالعه: دانشگاههای استان اصفهان)، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 9 (4): 691-710، 1395.
14- صنوبر، ناصر، سروری، رحیم و جبارزاده، یونس. بین‌المللی شدن شرکت‌های دانش‌بنیان: نقش دانش بازار خارجی و تشخیص فرصت کارآفرینانه بین‌المللی، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 11 (3): 461-479، 1397.
15- گودرزی، ریحانه، حسینی، سید رسول و طبائیان، سید کمال. چارچوبی برای توسعه کارآفرینی دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 11 (4): 661-679، 1397.
16- حسنی، زهره، ابوالقاسمی، محمود و مشبکی اصفهانی، اصغر. طراحی الگوی مفهومی تأثیرمؤلفه‌های کارآفرینی دانشگاهی، علوم اجتماعی، 12 (42): 171-202، 1397.
17- ساغری، فاطمه، علی اسماعیلی، عبداله و حسین‌زاده، بابک. ارائه مدل عوامل مؤثر بر کارآفرینی دانشگاهی در دانشگاههای آزاد اسلامی استان مازندران، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 12 (2): 91-106، 1397.
18- دانایی‌فرد، حسن، الوانی، سید مهدی و آذر، عادل. روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، انتشارات گنج شایگان، چاپ 11. 1395.
19- Guerrero, M., and Urbano, D. The development of an entrepreneurial university. The journal of technology transfer, 37 (1): 43-74. 2012.
20- Marzocchi, C., Fumi Kitagawa, F. and Sánchez-Barrioluengo, M. Evolving missions and university entrepreneurship: academic spin-offs and graduate start-ups in the entrepreneurial society, The Journal of Technology Transfer, 44 (1): 167-188. 2019.
28- McKelvey, M., and Zaring, O. Co-delivery of social innovations: exploring the university’s role in academic engagement with society. Industry and Innovation, 25 (6): 1-18. 2017.
21- Baporikar, N. Understanding Entrepreneurial University: A Framework for Emerging Economies. In Examining the Role of Entreprenuerial Universities in Regional Development. 93-112, 2020. DOI: 10.4018/978-1-7998-0174-0.ch005
22- Peterka, S.O. Entrepreneurial university as the most important leverage in achieving knowledge-based society. In Proceedings of the Ninth International Conference Challenges of Europe: Growth and Competitiveness—Reversing the Trends, Faculty of Economics, University of Split, Split, Croatia, 1: 1–23. 2011.
23- Garnsey E. Entrepreneurial university. The idea and its critics. In: Yusuf S, Nabeshima K, editors. How Universities Promote Economic Growth. Washington, DC. The World Bank. 2007.
24- Sam, C. and Van der Sijde, P. Understanding the concept of the entrepreneurial university from the perspective of higher education models. Higher Education, 68 (6): 891-908. 2014.
25- Boldureanu, G., Ionescu, A. M., Bercu, A. M., Bedrule-Grigoruță, M. V., & Boldureanu, D. Entrepreneurship education through successful entrepreneurial models in higher education institutions. Sustainability, 12(3), 1267. 2020.
26- Schaeffer, V. and Matt, M. Development of academic entrepreneurship in a non-mature context: the role of the university as a hub-organisation. Entrepreneurship & Regional Development, 28 (9-10): 724-745. 2016.
27- Jessop, B. Varieties of academic capitalism and entrepreneurial universities. High Education, 73 (6): 853–870. 2017.
28- Gibb, A. A. Exploring the synergistic potential in entrepreneurial university development: Towards the building of a strategic framework. Annals and Innovation and Entrepreneurship, 1 (3): 1–24. 2012.
29- Siegel, D. S., Wright, M. and Lockett, A. The rise of entrepreneurial activity at universities: organizational and societal implications. Industrial and Corprate Change, 16 (4): 489–504. 2007.
30- Fichter, K., and Tiemann, I. Factors influencing university support for sustainable entrepreneurship: Insights from explorative case studies. Journal of Cleaner Production, 175: 512–524. 2018.
31- Schmitz, A., Urbano, G. A., Dandolini, J. de Souza, J. A. and Guerrero, M. Innovation and Entrepreneurship in the Academic Setting: a Systematic Litrature Review. International Entrepreneurship and Management Journal, 13 (2): 369-395. 2017.
32- Creswell, J. W. Educational Research: Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (4th Edition). Upper Saddle River, NJ: Person Education, Inc. 2014.
33- Strauss, A. L. and Corbin. J. M. Basics of Qualitative Research (3rd ed.): Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. California, USA. 2008.
