تحلیل پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین با استفاده از مدل ساختاری تفسیری بر اساس رویکرد تحلیل محتوا
الموضوعات :امین مسعود بخشی موحد 1 , محمدتقی رضوان 2 , هادی مختاری 3
1 - دانشگاه کاشان
2 - دانشگاه صنعتی اصفهان
3 - دانشگاه تربیت مدرس
الکلمات المفتاحية: اینترنت اشیاء, پیشران, پیامد, مدل ساختاری تفسیری, تحلیل محتوا, زنجیره تأمین,
ملخص المقالة :
با توجه به افزایش شدت رقابت، توجه به فناوریهای نوین در زنجیره تأمین ضروری است. در عصر حاضر اینترنت اشیا از مهمترین ابزارهای نوآورانه بهحساب می‌آید. ایجاد عوامل مناسب بهمنظور عملیاتی‌سازی اینترنت اشیاء سبب توسعهی عملکرد زنجیره تأمین میشود. به همین علت شناسایی مولفه‌های اثرگذار در جهت استفاده از این فناوری و همچنین آگاهی از نتایج اثربخش آن، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین است. این تحقیق از دو فاز کیفی و کمّی و با رویکرد آمیخته انجام میشود. جامعه آماری فاز کیفی، مقالات داخلی و خارجی و جامعه آماری فاز کمّی اساتید دانشگاهی و خبرگان صنعتی است. شیوهی نمونهگیری قضاوتی و حجم نمونه آماری در فاز کیفی، 22 مقاله و در فاز کمی 10 نفر است. روش گردآوری دادههای کیفی روش کتابخانهای و در دادههای کمّی استفاده از پرسشنامهی محقق ساخته است. از روش تحلیل محتوای عرفی قراردادی برای بخش کیفی و از روش مدلسازی ساختاری تفسیری برای تحلیل بخش کمّی استفاده خواهد شد. نتایج تحلیل محتوا بیانگر هشت دسته پیشران شامل سرمایه فرهنگی، سرمایه مالی، سرمایه انسانی، سرمایه ذهنی، سرمایه ارتباطی، زیرساختهای فناوری اطلاعات، تسهیلات قانونی و قابلیتهای محیطی و همچنین هفت پیامد اصلی شامل عملکرد اقتصادی، عملکرد اجتماعی، عملکرد زیستمحیطی، عملکرد تجاری، عملکرد تولید و عملیات، عملکرد سیستم اداری و رشد و توسعهی عملکرد است. در بخش پیشرانها زیرساختهای فناوری اطلاعات و در بخش پیامدها عملکرد اقتصادی با بیشترین تأثیر بر سایر متغیرها بهعنوان متغیرهای کلیدی مدلهای ساختاری تفسیری شناسایی شدند.
آقاجانی، علی. (1398). هوشمندسازی زنجیره‌ی تأمین بر مبنای اینترنت اشیای صنعتی و تولید ابری با استفاده از تصمیمگیری چندمعیاره (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت.
آقایی، اصغر؛ صالحی صدقیانی، جمشید؛ قربانی زاده، وجه اله؛ و میکائیلی، فتاح. (1394). طراحی الگوی زنجیره تأمین ناب با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری. مطالعات مدیریت صنعتی، 13(36), 95-113.
اسماعیلپور، سعیده. (1395). ارائهی یک مدل تجاری یکپارچه از اینترنت اشیاء. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). موسسه آموزش عالی مهر آستان. افشاری، حمیده؛ تاجفر، امیرهوشنگ و قیصری، محمد. (1396). بررسی کاربردهای اینترنتی اشیا در زنجیره تأمین. نخستین کنفرانس ملی پیشرفت‌ها و فرصت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات.
ایمان، محمدتقی و نو شادی، محمودرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش. سال سوم پاییز و زمستان، شماره 2.
جوانی، جواد. (1399). بررسی عوامل مؤثر در پذیرش تکنولوژی مبتنی بر اینترنت اشیاء از سوی مصرف‌کنندگان (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، گروه مدیریت.
چوپانی، سجاد و کریمی، محمدحسین. (1399). بررسی تأثیرات اینترنت اشیاء بر روی عملکرد زنجیره تأمین و نحوه ردیابی محصولات. اولین کنفرانس مهندسی صنایع، اقتصاد و مدیریت.
خدمتگزار، حمیدرضا. (1394). بررسی نقش اینترنت اشیا در سیستمهای مدیریت دانش. مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 7، ش 3.
رسائی، محمد. (1396). بررسی چالشهای سیستمهای اطلاعاتی در اینترنت اشیاء. (موردمطالعه: پژوهشگاه مرکز ملی فضای مجازی). (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور واحد تهران غرب.
شجاعی، محمدرضا؛ و قجاوند، سمیه. (1392). همكاري ميان سازماني و عوامل مؤثر در بهبود آن در زنجيره تأمین. مدیریت تحول.
عمو زاد مهدیرجی، حنان؛ جعفرنژاد، احمد؛ مدرس یزدی، محمد؛ و محقر، علی. (1393). طراحی مدل همکاری برای زنجیره‌های تأمین سه‌سطحی نامحدود: رویکرد تئوری بازی‌های همکارانه. پژوهش های مدیریت در ایران.
قبادی پویا، سهیلا. (1396). اولویت‌بندی کاربردهای اینترنت اشیا در تجارت و صنعت با استفاده از رویکرد تصمیمگیری چند معیاره (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی، دانشکده فنی مهندسی. ایران.
قیصری، محمد؛ تاجفر، امیر هوشنگ؛ وحدت، داود و حسینی، ساره. (1392). مدیریت زنجیره تأمین با بهکارگیری فناوري نوین اینترنتی از اشیاء مبتنی بر ابر اطلاعات. مدیریت زنجیره تأمین.
کریمی، سروه. (1394). بررسی تأثیر بازاریابی بر عملکرد تجاری در مطالعات میدانی شرکت ها ی تولید کرمانشاه. (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه.
کمالی، یحیی. (1396). روششناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاستگذاری عمومی. فصلنامه سیاست، 47(3), 721-736.
محمدی، مرتضی. (1397). شناسایی و اولویت بندي تهدیدات اینترنت اشیاء در حوزه بانکداري، بانک حکمت ایرانیان، (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور.
مشایخی، ریحانه. (1395). کاربرد اینترنت اشیاء در تجارت الکترونیک. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه قم.
مهر افزون، محمد. (1394). خدمات شهری ونقش آن در توسعه مدیریت شهری. اولین کنفرانس ملی مدیریت شهری ایران. تهران.
یاریان تل زالی، زینب؛ و شمس‌الدینی، اسماعیل. (1393). یکپارچگی زنجیره تأمین. چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
Abdel-Basset, M. Manogaran, G., & Mohamed, M. (2018). Internet of Things (IoT) and its impact on supply chain: A framework for building smart, secure and efficient systems. Future Generation Computer Systems, 86, 614-628.
Agarwal, A., Shankar, R., & Tiwari, M. K. (2007). Modeling agility of supply chain. Industrial marketing management, 36(4), 443-457.
Ahmadimoghaddam, S. (2020). The Application of Internet of Things in Goods Distribution and Supply Chain. Journal of Humanities Insights, 4(01), 32-40.
Ahmed, S., Kalsoom, T., Ramzan, N., Pervez, Z., Azmat, M., Zeb, B., & Ur Rehman, M. (2021). Towards Supply Chain Visibility Using Internet of Things: A Dyadic Analysis Review. Sensors, 21(12), 4158.
AjazMoharkan, Z., Choudhury, T., Gupta, S. C., & Raj, G. (2017). Internet of Things and its applications in E-learning. In 2017 3rd International Conference on Computational Intelligence & Communication Technology (CICT) (pp. 1-5). IEEE.
Ben-Daya, M., Hassini, E., & Bahroun, Z. (2019). Internet of things and supply chain management: a literature review. International Journal of Production Research, 57(15-16), 4719-4742.
Chopra, S. Meindl, P. & Kalra, D. V. (2016). Supply chain management: strategy, planning, and operation (6 ed). Boston, MA: Pearson.
Cooper, M. Lambert, D. Pagh, J. (1997). Supply Chain Management: More than a new Name for Logistics International Journal of Logistics Management.
Cortés, B., Boza, A., Pérez, D., & Cuenca, L. (2015). Internet of things applications on supply chain management. International Journal of Computer and Information Engineering, 9(12), 2486-2491.
De Vass, T., Shee, H., & Miah, S. J. (2018). The effect of “Internet of Things” on supply chain integration and performance: An organisational capability perspective. Australasian Journal of Information Systems, 22.
Di Vaio, A., & Varriale, L. (2020). Blockchain technology in supply chain management for sustainable performance: Evidence from the airport industry. International Journal of Information Management, 52, 102014.
Dweekat, A. J., & Park, J. (2016, May). Internet of Things-enabled supply chain performance measurement model. In 2016 International Conference on Industrial Engineering, Management Science and Application (ICIMSA) (pp. 1-3). IEEE.
Feng, Y. (2012). System Dynamics Modeling for Supply Chain Information Sharing. Physics Procedia 25(2012)1463-1469.
Govindan, K., Palaniappan, M., Zhu, Q., & Kannan, D. (2012). Analysis of third party reverse logistics provider using interpretive structural modeling. International Journal of Production Economics, 140(1), 204-211.
Haddud, A., DeSouza, A., Khare, A., & Lee, H. (2017). Examining potential benefits and challenges associated with the Internet of Things integration in supply chains. Journal of Manufacturing Technology Management.
Hendayani, R., & Alviyan, B. (2019). The Relationship between Supply Chain Collaboration of Value Innovation in Small Medium Enterprises and Supply Chain Capability as Mediator to Achieve Competitive Advantages. In 1st International Conference on Economics, Business, Entrepreneurship, and Finance.
Hugos, M. H. (2018). Essentials of supply chain management. John Wiley & Sons.
Koot, M., Mes, M. R., & Iacob, M. E. (2021). A systematic literature review of supply chain decision making supported by the Internet of Things and Big Data Analytics. Comput. Ind. Eng., 154, 107076.
Li, B., & Li, Y. (2017). Internet of things drives supply chain innovation: a research framework. International Journal of Organizational Innovation, 9(3), 71-92.
Lueth, K. L. (2014). Why the Internet of Things is called Internet of Things: Definition, history, disambiguation. IoT Analytics, 19.
Meola, Andrew (2019). Internet of Things devices, applications & examples.
Pishdar, M., Ghasemzadeh, F., Antucheviciene, J., & Saparauskas, J. (2018). Internet of things and its challenges in supply chain management: a rough strength-relation analysis method.
Pundir, A. K., Jagannath, J. D., & Ganapathy, L. (2019, January). Improving supply chain visibility using IoT-internet of things. In 2019 ieee 9th annual computing and communication workshop and conference (ccwc) (pp. 0156-0162). IEEE.
Song, Q., Chen, Y., Zhong, Y., Lan, K., Fong, S., & Tang, R. (2021). A supply-chain system framework based on internet of things using Blockchain technology. ACM Transactions on Internet Technology (TOIT), 21(1), 1-24.
Singh, M. D., & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach. International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2), 141-150.
Ünal, V., Ömürgönülșen, M., Belbağ, S., & Soyasal, M. (2020). The Internet of Things in Supply Chain Management. In Logistics 4.0 (pp. 27-34). CRC Press.
Wasko, M. M., & Faraj, S. (2005). Why should I share? Examining social capital and knowledge contribution in electronic networks of practice. MIS quarterly, 35-57.
Wu, K. J. Tseng, M. L. Chiu, A. S. & Lim, M. K. (2017). Achieving competitive advantage through supply chain agility under uncertainty: A novel multi-criteria decision-making structure. International Journal of Production Economics, 190, 96-107.
MODIRIAT-E-FRDA JOURNAL ISSN 2228-6047 |
Analysis of Internet of things with interpretive structural modeling and content analysis approach in supply chain
Aminmasoud Bakhshi Movahed1*
| Mohammad Taghi Rezvan2 | Hadi Mokhtari3
1.* Master of Business Administration, Faculty of Humanities, University of Kashan, Kashan, Iran/ Corresponding Author
2. Assistant Professor of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, University of Kashan, Kashan, Iran
3.Associate professor of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, University of Kashan, Kashan, Iran
Article Info | ABSTRACT |
Article type: Research Article
Article history: Received: Revised: Accepted:
Keywords: Internet of things, Antecedent, Outcome, Interpretive structural modelling, Content Analysis, Supply chain. | Objective: Due to increasing competition, it is necessary to focus on new technology in supply chain. Internet of things is one of the most innovative tools. Creation of appropriate factors in order to operationalization internet of things will lead to development of supply chain performance. Recognition of determining factors in order to use internet of things and awareness of effective result are essential. The purpose of this research is analysis of antecedents and outcomes of Internet of things in supply chain. Methodology: This paper is based on mixed research including qualitative and quantitative parts. The statistical population of this paper in qualitative part is internal and external papers and that of quantitative part is university professors and industrial experts. This research based on judgmental sampling method as well as contains 22 articles in qualitative part and 10 persons in quantitative part. Library method is used to collect data in the qualitative part while researcher-made questionnaire is used to collect data in the quantitative part. Content analysis is allocated to qualitative part and interpretive structural modeling is assigned to quantitative part. Conclusion: The results of content analysis are presented in eight antecedents including cultural capital, financial capital, human capital, mental capital, communication capital, information technology infrastructure, legal facilities and environmental capabilities. Additionally, the seven main outcomes including economic performance, social performance, environmental performance, commercial performance, production and operational performance, office system performance and performance development. Originality: The most determining variables in antecedent section is information technology infrastructure and in outcome section is economic performance.
|
Cite this article: Bakhshi Movahed, Aminmasoud, Rezvan, Mohammad Taghi, & Mokhtari, Hadi. (2024). Analysis of Internet of things with interpretive structural modeling and content analysis approach in supply chain.
© The Author(s).
DOI: 00000000000000000000000000 , Vol, , No. , 2020, pp. . | |
تحلیل اینترنت اشیاء با رویکرد مدل ساختاری تفسیری و تحلیل محتوا در زنجیره تأمین
امین مسعود بخشی موحد*1| محمدتقی رضوان2| هادی مختاری3
چکیده
هدف: با توجه به افزایش شدت رقابت، توجه به فناوریهای نوین در زنجیره تأمین ضروری است. در عصر حاضر اینترنت اشیا از مهمترین ابزارهای نوآورانه بهحساب می آید. ایجاد عوامل مناسب بهمنظور عملیاتی سازی اینترنت اشیاء سبب توسعهی عملکرد زنجیره تأمین می شود. به همین علت شناسایی مولفه های اثرگذار در جهت استفاده از این فناوری و همچنین آگاهی از نتایج اثربخش آن، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین است.
ضرورت: . فناوری اینترنت اشیاء مفهومی ضروری است که میتواند در شرایط انقلابی صنعت 4.0 به کار آید و بازگوکننده‌ی شبکه‌ای فراگیر از اشیای هوشمند در زنجیره تأمین قلمداد شود. این تحقیق با پوشش محدوده‌ی وسیعی از ادبیات مرتبط با پیشرانها و پیامدهای این فناوری به تحلیل جامعتر آن در زنجیره تامین کمک مینماید.
روش شناسی: این تحقیق از دو فاز کیفی و کمّی و با رویکرد آمیخته انجام می شود. جامعه آماری فاز کیفی، مقالات داخلی و خارجی و جامعه آماری فاز کمّی اساتید دانشگاهی و خبرگان صنعتی است. شیوهی نمونهگیری قضاوتی و حجم نمونه آماری در فاز کیفی، 22 مقاله و در فاز کمی 10 نفر است. روش گردآوری دادههای کیفی روش کتابخانهای و در دادههای کمّی استفاده از پرسشنامهی محقق ساخته است. از روش تحلیل محتوای عرفی قراردادی برای بخش کیفی و از روش مدلسازی ساختاری تفسیری برای تحلیل بخش کمّی استفاده شدهاست.
یافتهها: نتایج تحلیل محتوا بیانگر هشت دسته پیشران شامل سرمایه فرهنگی، سرمایه مالی، سرمایه انسانی، سرمایه ذهنی، سرمایه ارتباطی، زیرساخت های فناوری اطلاعات، تسهیلات قانونی و قابلیت های محیطی و همچنین هفت پیامد اصلی شامل عملکرد اقتصادی، عملکرد اجتماعی، عملکرد زیستمحیطی، عملکرد تجاری، عملکرد تولید و عملیات، عملکرد سیستم اداری و رشد و توسعه ی عملکرد است.
نتیجهگیری: در بخش پیشرانها زیرساختهای فناوری اطلاعات و در بخش پیامدها عملکرد اقتصادی با بیشترین تأثیر بر سایر متغیرها بهعنوان متغیرهای کلیدی مدلهای ساختاری تفسیری شناسایی شدند.
کلیدواژه‌ها: اینترنت اشیاء، پیشران، پیامد، مدل ساختاری تفسیری، تحلیل محتوا، زنجیره تأمین .
استناد: بخشی موحد، امین مسعود؛ رضوان، محمدتقی و مختاری، هادی. (1402). تحلیل پیشران ها و پیامدهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین با استفاده از مدل ساختاری تفسیری بر اساس رویکرد تحلیل محتوا.
مقدمه
سازمان‌ها در مواجهه با رقابت جهاني، شرایط و پیچیدگی‌های زیاد محیطی خود نياز به مديريت مناسب زنجیره تأمین دارند که مدیریت آن تنها با اتکا به مفاهیم مستهلک و قدیمی قابل انجام نیست (فنگ4، 2012). سازمان‌ها و جوامع بشری در ابتدا بهمنظور همگام‌سازی خود با محیط پیرامونی و سپس رشد و پیشرفت در سیر تکوینی خود، نیازمند بهره‌برداری از مفاهیم نو و درعین‌حال پرکاربرد هستند. استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در این رابطه میتواند به سازمان‌ها کمک کرده و باعث تسهیل در کارها شود. همچنین این فناوری در پیشرفت و تکامل صنایع و زنجیره تأمین نقش به‌سزایی دارد (قبادی پویا، 1396). امروزه از زنجیره تأمین بهعنوان یکپارچه‌ساز و هماهنگ‌کننده‌ی شرکت‌ها یاد میشود و هماهنگ‌سازی جریان‌های مالی، مادی و اطلاعات در جهت استفاده از منابع بهعنوان منطقی‌ترین راه در طول مسیر شرکت‌ها انگاشته میشود (ایوانو و همکاران5، 2017). فناوریهای نوظهور در این میان میتواند بهعنوان عاملی میانبر عمل کرده و هماهنگ‌سازی و تبادل روان اطلاعات را تسهیل سازد. اینترنت اشیاء یکی از این فناوری‌ها است که سازمان‌ها می‌توانند با تکیه بر کارکردهایش، اهداف و فعالیت‌های خود را به نحو دیگری تبیین کنند و در پی آن مصرف‌کنندگان و جامعه‌ی محیطی از خروجی‌های چنین فعالیت‌های نوآورانه‌ای بهره‌مند شوند.
شبکه اینترنت اشیاء بسیار گسترده است. این اشیای متصل به شبکه می‌توانند حجم زیادی از دادهها و اطلاعات را جمع‌آوری کنند. درصورتی‌که بر روی این دادههای حجیم، پردازش صحیحی صورت پذیرد، می‌توان به یک دانش قابل اطمینان دست یافت. استفاده از این فناوری میتواند نقش مهمی در بهبود کارایی و عملکرد حوزه‌های مختلف کسب و کار ایفا کند. این مفهوم به‌واسطه واردکردن هر شیء، مشتری و یا هر نوع فعالیتی به فضای دیجیتال و اینترنت محرکی جذاب برای توسعهی نوآوری‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید بوده است (قبادی پویا، 1396). از مزایای قابل‌توجهی که اینترنت اشیاء برای زنجیره به‌وجود می‌آورد، می‌توان به شناسایی سریع نیازمندیهای مشتری و تأمین آن‌ها، بهبود فرآیندهای تصمیمگیری و سیاستگذاری، بهبود قدرت رقابت‌پذیری شرکت‌ها، پیش‌بینی موجودی و سفارش هوشمند کالا، ردیابی کالا و تعیین شرایط نگهداری آن‌ها، امکان مدیریت بازیافت و کاهش ضایعات در زنجیره تأمین اشاره کرد. عدم استفاده از این فناوری در زنجیره تأمین، فرآیند گردش اطلاعات، مدیریت اطلاعات، تنظیم شبکه توزیع، تعیین استراتژی‌های توزیع، امکان مدیریت موجودی و امکان کنترل جریان نقدینگی را به‌سرعت و دقتی که مورد انتظار شبکه‌ها است میسر نمی‌سازد.
1. مرورادبیات
مفهوم اینترنت اشیاء نخستین بار در سال 1999 میلادي پس از انفجارِ بازارهاي تجهیزات بی‌سیم و معرفیِ سامانه‌ی امواج رادیویی و فناوری شبکه‌های حسـگر بی‌سـیم معرفی شد (محمدی، 1397). برای اولین بار اینترنت اشیاء با یک ماشین فروش کوکا در دانشگاه کارنگی ملون بهعنوان ابتدایی‌ترین سیستم متصل به اینترنت دیده شد که قابلیت اعلام لیست اقلام موجود و دمای نوشیدنی‌های تازه شارژ شده را داشت. اینترنت اشیاء مفهومی جدید است، اما ایده‌ي اولیه‌ی دستگاه‌هاي متصل بـه دهـه‌ی 70 مـیلادي باز می‌گردد. در آن زمان از عناوینی نظیر اینترنت جاسازی‌شده یا محاسبات فراگیـر اسـتفاده می‌شد (لف6، 2014). اینترنت اشیاء به تجهیزات و اشیاء محیط پیرامونی که به شبکه اینترنت متصل شده‌اند و توسط برنامه های موجود در گوشی‌های هوشمند و تبلت قابل‌کنترل و مدیریت هستند گفته میشود. پیدایش فناوری اینترنت اشیاء تحولات شگرفی در حوزه‌های خدمات‌رسانی، کسبوکار، سبک زندگی افراد، حمل‌ونقل، خدمات بهداشتی و پزشکی و بهخصوص زنجیره تأمین ایجاد کرده است.
زنجیره تأمین از حیاتی‌ترین و بنیادی‌ترین بخش‌های مدیریت کلی یک سازمان محسوب میشود. این بخش وظیفه هماهنگی میان تمام واحدها از مراحل ابتدایی مثل تأمین مواد تا مراحل نهایی نظیر تحویل و خدمات پس از فروش را بر عهده دارد (ماچادو و شا 7، 2016). هر يك از شركاي تجاري در زنجیره تأمین بر عملكرد ساير شرکا بهصورت متقابل تأثیر میگذارند. به همین جهت نوعي از وابستگي متقابل در ميان اعضا ايجاد میشود. سازمان‌ها براي مديريت مناسب اين وابستگي دوجانبه تلاش میکند تا از اين طريق به مزيتی رقابتي دست پیدا کرده و اهداف منحصربه‌فرد سازمانی و درنهایت اهداف مجموعه را محقق سازند (شجاعی و قجاوند، 1392). شرکت‌هایی که چگونگی مشارکت در زنجیره‌های تأمین را فرا میگیرند، از مزیت رقابتی قابل‌توجهی در بازارهای خود برخوردار میشوند (هیگوس8، 2018). هدف نهایی زنجیره تأمین افزایش ارزش بوده و ارزش زنجیره، ارزشی است که محصول برای مشتری نهایی دارد. همچنین این ارزش فارغ از تلاش‌هایی است که زنجیره برای ایجاد محصول انجام میدهد (چوپرا و همکاران9، 2016). شکل‌گیری بسترهای اطلاعاتی جامع و معتبری مثل اینترنت اشیاء از الزامات مدیریتی در راستای دستیابی به هدف نهایی زنجیره تأمین است.
با افزايش شدت رقابت و جهانی‌شدن صنایع مختلف، غالب سازمان‌ها با تغييرات قابل‌ملاحظه‌ای روبه‌رو شده‌اند كه آن‌ها را ناگزير میکند تا از استراتژی‌های جديدي استفاده نموده تا بتوانند تطابق بيشتري با محیط صنعتی پیدا کنند. به همین جهت شرکت ها در سرتاسر زنجیره تأمین مترصد بهکارگیری روش‌های جدیدی هستند تا کسبوکار تجاری خود را روزآمد کنند. فناوری اینترنت اشیاء مفهومی ضروری است که میتواند در چنین وضعیتی به کار آید. اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین بازگوکننده‌ی شبکه‌ای فراگیر از اشیای هوشمند است که در همه‌جا حضور داشته و محدوده‌ی وسیعی را پوشش میدهد که با تکامل شبکه به بیان اطلاعات و دانش می‌پردازد (بن دایا و همکاران10، 2019). اینترنت اشیاء از طریق ارتباط حس‌گرها و دستگاه‌ها با شبکه زنجیره تأمین میتواند میان کاربران تعامل متقابل برقرار کند (میولا11، 2019). تحقیقات اخیر نشان داده است که عملکرد زنجیره‌های تأمین بهصورت مشخص وضعیت بهتری نسبت به گذشته پیدا نکرده‌اند، به همین جهت مدیریت کارای زنجیره تأمین بیش از پیش بهعنوان عاملی حیاتی برای دستیابی به مزیت رقابتی شرکت‌ها قلمداد میشود. از همین روی بهکارگیری هرچه صحیح‌تر دستگاه‌های اطلاعاتی نظیر فناوری اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین مهم بوده که این امر موجب پوشش اطلاعات به شکلی دقیق و در لحظه شده و تسهیل امور، شفاف‌تر شدن روند پیشرفت و توسعهی فرآیندها را منجر خواهد شد. (مقصودی، 1399).
2. پیشینۀ پژوهش
با توجه به بررسی پیشینه‌ی پژوهش اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین، برخی از پژوهشها به مرور ادبیات مفهوم اینترنت اشیاء پرداخته‌اند. پژوهش حاضر به بررسی تحلیل محتوای مفاهیم استخراج شده می‌پردازد. در پژوهش‌های گذشته دستهبندی مفاهیم اینترنت اشیاء در قالب پیشرانها و پیامدهای تأثیرگذار در سطح زنجیره تأمین انجام نگرفته و تفاوت روششناسی و تحلیل کیفی در این زمینه از نقاط متمایز پژوهش حاضر با تحقیقات گذشته است. در جدول 1 به بررسی پژوهش‌های منتخب و بررسی‌شده در قالب پیشینه‌ی پژوهش اشاره میشود.
جدول (1): مقایسه تحقیق با سایر مطالعات انجام‌شده
کاربرد | مفهوم مورد بررسی | پالایش مقالات | مروری | مقولهبندی | شیوه تحلیل | روش تحقیق اصلی | تمرکز موضوع | پژوهش | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
زنجیره دادههای بزرگ | پیشرفت‌های اینترنت اشیا در تحقیقات زنجیره تأمین امروزی و نمونه‌هایی برای کسب بینش درباهی قابلیتهای تحلیلی اینترنت اشیا | P | P | O | تحلیل خوشه بندی | مرور نظاممند | تصمیمگیری زنجیره تأمین به پشتیبانی اینترنت اشیا | کوت و همکاران (2021) | 1 |
زنجیره تأمین | ارائهی هفت مزیت و سه چالش اصلی برای فناوری اینترنت اشیاء | P | P | P | تحلیل انتقادی ادبیات | رویکرد آمیخته کمی و کیفی | تحلیلی بر دید زنجیره تأمین با استفاده از اینترنت اشیاء | آحمد و همکاران (2021) | 2 |
زنجیره تأمین دادههای مالی | سیستم زنجیره تأمین جدید در قالب چارچوب‌های مدیریتی مبتنی بر اینترنت اشیا | O | O | O | تحلیل آماری (کدنویسی) | ارائهی چارچوب (فاقد روش) | زنجیره تأمین مبتنی بر اینترنت اشیا به کمک بلاک چین | سانگ و همکاران (2021) | 3 |
زنجیره تأمین صنایع | چالشها، تغییرات مدل کسبوکار و فرآیندهای اینترنت اشیا و تأثیر آن بر زنجیره | O | P | O | کیفی | مرور روایتی | اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین | آنل و همکاران (2020) | 4 |
زنجیره تأمین | چالشهای پیادهسازی اینترنت اشیا در زنجیره تأمین بهخصوص امنیت اطلاعات | O | P | O | کیفی | مرور روایتی | کاربرد اینترنت اشیا در توزیع کالا و زنجیره تأمین | احمدی مقدم (2020) | 5 |
زنجیره تأمین مواد غذایی | تعاریف، فناوریهای اصلی، فرآیندها و تأثیرات برنامه‌های اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین | P | P | O | تحلیل کتاب‌شناختی | مرور نظاممند | اینترنت اشیا و مدیریت زنجیره تأمین | بن دایا و همکاران (2019) | 6 |
زنجیره تأمین | چگونگی بهبود دید زنجیره تأمین به کمک مزایا و توانمندسازهای اینترنت اشیا | O | P | O | کیفی | مرور روایتی | بهبود دید زنجیره تأمین با استفاده از اینترنت اشیاء | پاندیر و همکاران (2019) | 7 |
زنجیره تأمین سلامت | سیستم پیشنهادی مدیریت زنجیره مبتنی بر اینترنت اشیا با قابلیت غلبه بر چالشهای زنجیره سنتی و فراهمکردن محیطی امن برای فرآیندها | O | O | O | تصمیمگیری چند معیاره | دیمتل فازی | تأثیر اینترنت اشیاء بر زنجیره تأمین | باسِت و همکاران (2018) | 8 |
زنجیره تأمین خرده‌فروشی | تأثیر قابلیتهای اینترنت اشیاء بر ابعاد مختلف فرآیند زنجیره بهمنظور بهبود عملکرد و ایجاد مجموعهای از دانش سیستمهای اطلاعاتی | O | O | O | تجزیه‌وتحلیل عامل اکتشافی | مدلسازی ساختاری | تأثیر اینترنت اشیاء بر عملکرد زنجیره تأمین | دواس و همکاران (2018) | 9 |
زنجیره تأمین | تحلیل چالشهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین و بررسی کاربردهای آن | O | P | O | تحلیل خوشه‌بندی | دیمتل فازی | چالشهای اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین | پیشدار و همکاران (2018) | 10 |
زنجیره تأمین فناوریهای هوشمند | ارائهی چارچوب تحقیقاتی برای نمایش چگونگی پشتیبانی اینترنت اشیاء از نوآوری در زنجیره در قالب یک مدل | P | P | O | تحلیلی از ترکیب مطالعات | مدلسازی تفسیری | هدایت نوآوری‌های زنجیره تأمین توسط اینترنت اشیاء | لی و لی (2017) | 11 |
زنجیره تأمین | بررسی تأثیر پذیرش اینترنت اشیا بر زنجیره‌های تأمین سازمانی با بررسی مزایا و چالشهای کلیدی در ادبیات | P | P | O | عاملی اکتشافی/ توصیفی | مرور نظاممند | مزایا و چالشهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین | هازج و همکاران (2017) | 12 |
زنجیره تأمین | تأثیرات احتمالی در توسعه زنجیره‌های تأمین و بررسی کاربردهای خاص اینترنت اشیا مانند سیستم های مدیریت انبار و مدیریت تولید | O | P | O | کیفی | مرور روایتی | تأثیرات اینترنت اشیا بر زنجیره تأمین | ماچادو و شا (2016) | 13 |
زنجیره تأمین | یک مدل جدید مبتنی بر اینترنت اشیا برای جمع‌آوری اطلاعات و برقراری ارتباط بهمنظور اندازه‌گیری عملکرد زنجیره تأمین | O | O | O | تحلیل فلوچارت | ارائهی مدل (فاقد روش) | اندازه‌گیری عملکرد زنجیره تأمین با اینترنت اشیاء | دویکات و پارک (2016) | 14 |
زنجیره تأمین سیستمهای زنجیره تولید | کاربرد اینترنت اشیاء در مدیریت زنجیره و اشاره به ویژگی‌ها، معماری و فناوری‌ها برای سیستم تولید بخش صنعتی( بخش کشاورزی) | P | P | O | تحلیل توصیفی | مرور نظاممند | برنامه‌های کاربردی اینترنت اشیاء در مدیریت زنجیره تأمین | کورتس و همکاران (2015) | 15 |
حوزه‌ی بانکداري | شناسایی و اولویت‌بندي تهدیدات اینترنت اشیا | O | P | O | تحلیلاستنباطی داده‌هاي آماري | دیمتل فازی | تهدیدات اینترنت اشیا | محمدی (1397) | 16 |
زنجیره نظام اداری | استخراج نُه کاربرد اصلی برای اینترنت اشیا به‌منزله‌ی یکی از نمادهای فناوری پیشرفته | O | P | P | تحلیل عاملی اکتشافی | دلفی | مهمترین کاربردهای اینترنت اشیا در نظام سازمانی | شکاری و درند (1397) | 17 |
مطالعات فضای مجازی | بررسی چالشهای مربوط به کاربران، مدیریت، محيط، فنی و سخت‌افزاری بهعنوان مهمترین چالشهای سيستم‌های اطلاعاتی اینترنت اشيا | O | P | O | تحلیل توصیفی | توصیفی پیمایشی | چالشهای سیستمهای اطلاعاتی در اینترنت اشیاء | رسائی (1396) | 18 |
زنجیره تأمین دیجیتال | تعاریف، معماری، زیرساخت‌ها، کاربردها، چالشهای امنیتی اینترنت اشیا در زنجیره تأمین | O | P | O | تحلیل از ترکیب مطالعات | مرور روایتی | کاربردهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین | افشاری و همکاران (1396) | 19 |
سلامت الکترونیک | روشی جهت بالا بردن سـلامت الکترونیک مبتنی بر کنترل دسـترسـی در اینترنت اشیا | O | P | O | کیفی | رویکرد آمیخته کمی و کیفی | کاربرد اینترنت اشیاء در تجارت الکترونیک | مشایخی (1395) | 20 |
مدل کسب و کار | ارائهی یک مدل تجاری برای اینترنت اشیا با استفاده از مدل کانواس | O | P | O | توصیفی استنباطی | رویکرد آمیخته کمی و کیفی | مدل تجاری یکپارچه از اینترنت اشیا | اسماعیلپور (1395) | 21 |
رایانش ابری در زنجیره تأمین | اثر فناوری اطلاعات بر زنجیره، کاربردهای اینترنت اشیا و انواع ابرهای اطلاعاتی | O | O | O | کیفی | ارائهی چارچوب (فاقد روش) | بهکارگیری اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین | قیصری و همکاران (1392) | 22 |
زنجیره تأمین | تحلیل پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیاء با استفاده از پالایش مقالات و ارائهی دستهبندی جهت ایجاد مبنایی تئوری و کیفی برای صنعت و پژوهشگران بهمنظور تصمیمگیری | P | P | P | تحلیل محتوا/ تحلیل تفسیری | تحلیل محتوای عرفی قراردادی/ مدلسازی ساختاری تفسیری | تحلیل پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین | تحقیق حاضر | 23 |
3. شکاف تحقیق و تعریف مسئله
با ذکر این نکته که کاربردهای نوآورانه و اثربخش فناوریهای نوین همواره مدنظر پژوهشگران بوده است، تحلیل و دستهبندی مفهوم اینترنت اشیاء بهخصوص پیشرانها و پیامدهای آن به مدیران و همچنین سرمایه‌گذارانی که در صنعت و تجارت فعال هستند، کمک میکند تا با توسـعه‌ی این فناوری، جهشی شگرف در بهینه‌سازی، اشتغال‌زایی و بهکارگیری نیروی انسانی ماهر ایجاد شود؛ بنابراین این مسئله که ادبیات اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین با تمرکز بر پیشرانها و پیامدها چه دستاوردی خواهد داشت، حائز اهمیت است. با توجه به اینکه دستهبندی محتوای مطالب گذشته میتواند یک رویکرد مبسوط نسبت به مطالعات ارائه داده و مورد استفاده پژوهشگران و جامعه‌ی علمی هم باشد؛ تحلیل محتوای مفهوم اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین در فاز اول این تحقیق بررسی خواهد شد. همچنین برای اینکه تأثیرگذاری متغیرهای بدست آمده از بخش تحلیل محتوا در رابطه با پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیا به‌نمایش گذاشته شود، در فاز دوم مدل ساختاری تفسیری طراحی میشود. این مدل با درنظرگرفتن سطح تأثیر و شناسایی متغیرهای کلیدی با بیشترین اثرگذاری در زمینه‌ی اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین میتواند منجر به ارائهی راه دستیابی به پیشرفت توسط عوامل شود. شناسایی عوامل مؤثر بر اینترنت اشیاء و بررسی روابط بین عوامل و تأثیر متغیرهای شناسایی‌شده در فاز کیفی برای تحلیل در جهت ارائهی راهکارها برای مدیریت مؤثر اینترنت اشیاء، از اهمیت زیادی برخوردار است. هر فناوری جدید، نیازمند نیروهايی است که عامل ایجاد تغییرات بوده و موجب پویایی یک سازمان شوند. به همین جهت براي افزایش استفاده از اینترنت اشیاء در میان اعضاي زنجیره تأمین، مدیران سازمان‌ها باید ماهیت نیروهاي محرك و توانمندساز را شناسایی و درك کنند. ایجاد تغییرات، نیازمند تقویت این عوامل توسط اعضای زنجیره تأمین است. توسعهی این فناوری در سازمان و زنجیره تأمین صرفاً با ورود فناوری شکل نمی‌گیرد؛ بلکه هر فناوری نوظهور، نیازمند محرک‌ها و توانمندسازهایی است که سازندهی پیشرانها بوده و در نهایت ورود و شکل‌گیری آن را تسهیل کند. پیشرانها به عوامل مثبت و مؤثری گفته میشود که بهمنظور ایجاد مفهوم اینترنت اشیاء در سطح زنجیره تأمین بررسی خواهند شد. مزایا و نتایج حاصل از بهکارگیری فناوری اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین بیانگر پیامدهای استفاده از این فناوری در زنجیره توسط شرکا است. نفوذ این فناوری پیشرفته در سازمان‌ها به خلق روش‌های جدید ارتباطی، شیوه‌های نوین تولید و همچنین ارائه خدمات و محصولات جدید می‌انجامد (فتحی و صفی، 1388). با این تفاسیر سوالهای تحقیق به شرح زیر است:
1- مهمترین تقویتکنندههای اینترنت اشیاء در زنجیرهتأمین کدام است؟
· محرکهای کلیدی اینترنت اشیاء در زنجیرهتأمین کدام است؟
· توانمندسازهای کلیدی اینترنت اشیاء در زنجیرهتأمین کدام است؟
· پیشرانهای کلیدی اینترنت اشیاء در زنجیرهتأمین کدام است؟
2- پیادهسازی اینترنت اشیاء در زنجیرهتأمین چه مزایایی برای شرکاء به همراه دارد؟
4. روش شناسی
مرور مطالعات اینترنت اشیاء میتواند به توسعهی این فناوری در زنجیره تأمین کمک کند. مدلسازی مفاهیم مهم و پرکاربرد اینترنت اشیاء با تمرکز بر پیشرانها و پیامدها نیز در ایجاد یک دید جامع به این فناوری در زنجیره اثربخش خواهد بود. بدین منظور این تحقیق از دو فاز تشکیل شده است. فاز اول از نوع کیفی و مروری و از نظر هدف اکتشافی بوده در حالی‌که فاز دوم کمّی و کاربردی است تحليل محتواي كيفي، روش تحقيقی در خدمت تفسير محتوايي دادهها است. از این رویکرد براي تفسیر ذهنی محتوایی داده‌هاي متنی بهکمک فرآیندهاي طبقه‌بندي نظاممند، کدبندی و تم‌سازي استفاده میشود (ایمان و نوشادی، 1390). جامعه آماری این فاز، مقالات داخلی و خارجی از پایگاه‌های داخلی مثل علم نت، سیویلیکا، مگیران و پایگاه‌های خارجی همچون ساینس‌دایرکت و امرالد است. شیوهی نمونهگیری قضاوتی بوده و 22 مقاله معتبر و منتخب داخلی و خارجی نمونه آماری فاز کیفی را تشکیل میدهد که این تعداد با توجه به کفایت نظری مشخص شده است. روش گردآوری دادهها، روش کتابخانهای با رویکرد وب‌کاوی و روش تحلیل استفاده از روش تحلیل محتوای عرفی قراردادی است. از روش اعتباریابی رویه‌ای دادهها برای مقایسه‌های مستمر مضامین مقالات و مقولهها استفاده شده است.
فاز دوم، طراحی مدل ساختاری تفسیری12 (ISM ) پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین است. این روش را آگاروال13 در سال 2006 مطرح کرد. مدل ساختاری تفسیری یک فرآیند یادگیري تعاملی است که با استفاده از تفسیر نظرات گروهی از خبرگان به چگونگی ارتباط بین مفاهیم موضوع می‌پردازد. ماتریس خودتعاملی ساختاري14 (SSIM ) در این روش برای تحلیل ارتباط میان عناصر تشکیل میشود. برای تشکیل ماتریس دستیابی اولیه15 (RM) با استفاده از قانون جایگذاري صفر و یک، ماتریس خودتعاملی ساختاری به ماتریس صفر و یک تبدیل میشود. در ارتباط با ماتریس دستیابی اصلاح‌شده (نهایی) می‌توان گفت از آنجا که طبق خاصیت تعدی اگر عنصر 
منجر به عنصر 
شود و عنصر منجر به حصول عنصرk شود، عنصر 
نیز باید منجر به عنصر 
شود. قانون بولین برای حالت پایداری مطابق رابطه (1) است.
(1) |
| |||||||||
شمارهی پژوهش | مفهوم (پیشرانها) | مقوله‌ی فرعی | مقوله‌ی اصلی |
| کد | شمارهی پژوهش | مفهوم (پیشرانها) | مقوله‌ی فرعی | مقوله‌ی اصلی | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2/4/5/6/9/11/15/16/20 | به اشتراک‌گذاری اطلاعات | تسهیم اطلاعات | زیرساختهای فناوری اطلاعات | 33 | 3/16 | سهولت دسترسپذیری | مدیریت ارتباطات | سرمایهی ارتباطی | |
2 | 14/16/18 | تبادل خودکار و به‌هنگام اطلاعات | 34 | 8 | توسعه دسترسی یکپارچه | |||||
3 | 14/17 | تسریع انتشار اطلاعات | 35 | 18 | قابلیت ارتباط پذیری | |||||
4 | 3/18/21/22 | ایجاد جریان آزاد شبکه‌های اطلاعاتی | 36 | 21 | امنیت ارتباطات در سرتاسر زنجیره | |||||
5 | 3/16 | مدیریت دادهها | مدیریت اطلاعات | 37 | 14/21 | شبکهی ارتباطات سیار | ||||
6 | 10/16/18/19/20 | امنیت دادهها و اطلاعات | 38 | 22 | ارتباطات مشترک | |||||
7 | 13/18 | امنیت در رمزگذاری دادهها | 39 | 5/22 | شفافیت ارتباطات | |||||
8 | 5/10/18 | امنیت منابع اطلاعاتی | 40 | 4 | بهکارگیری ابزارهای ارتباطی هوشمند | |||||
9 | 13/18 | دسترسپذیری اطلاعات | 41 | 7 | نوآوری ارتباطی | |||||
10 | 5/18 | مدیریت سیستمهای اطلاعاتی | 42 | 19 | توسعهی روابط با شرکا | |||||
11 | 15/22 | یکپارچگی و کنترل سیستمهای اطلاعاتی | 43 | 8 | یکپارچهسازی مراحل زنجیره تأمین | |||||
12 | 10/16/18 | مدیریت محرمانگی | 44 | 18 | یکپارچهسازی ارتباطات زنجیره تأمین | |||||
13 | 15/16/18 | شفافیت دادهها و اطلاعات | 45 | 22 | ارتباطات همکارانه | |||||
14 | 7/16/18 | یکپارچهسازی نرم‌افزارها | مدیریت سیستمهای فنی | 46 | 16 | مشارکتهای صحیح در زنجیره تأمین | تعاملات | |||
15 | 7/21 | نوآوری و تنوع همگون در سخت‌افزار | 47 | 16/18 | روابط پایدار | |||||
16 | 16/18 | یکپارچهسازی سخت‌افزاری | 48 | 9 | تقویت ارتباط | |||||
17 | 7 | امنیت فناوریهای بهکارگیری شده | 49 | 9/18 | تقویت هماهنگی | |||||
18 | 3/22 | تکثیر تجهیزات هوشمند سازی | 50 | 9/16 | تیمسازی درون و برون سازمانی | |||||
19 | 1/13/14/16/18/19/20 | گسترش دامنه و توسعهی ارتباطات شبکه | مدیریت شبکه | 51 | 20 | تحمل عدم قطعیت | کنترل عدم قطعیت | قابلیتهای محیطی | ||
20 | 7/10/18 | امنیت بستر شبکه | 52 | 2 | کاهش عدم قطعیت ناشی از دید شفاف | |||||
21 | 7/10 | مسیریابی امن | 53 | 2/20 | کنترل عدم اطمینان ناشی از وابستگی بالا | |||||
22 | 7/18 | نوآوری در شبکه | 54 | 1/4 | هم‌راستایی درونی زنجیره | |||||
23 | 14/22 | دسترسپذیری شبکه | 55 | 8/21/22 | فشارهای رقابتی ناشی از افزایش رقابت | شرایط رقابت | ||||
24 | 14/20/21/22 | تجانس دستگاه‌های شبکه | 56 | 21/22 | فشارهای محیطی برای جهانی‌سازی | |||||
25 | 20/21 | زیرساخت ثابت جهت مدیریت انتشار | 57 | 19/21 | تغییر در نگرش بازار | |||||
26 | 18 | پیادهسازی دانش در زنجیره تأمین | دانش و یادگیری | سرمایهی ذهنی | 58 | 2/3 | ساخت تقاضای فناور محور | |||
27 | 1 | تقویت فعالیت‌های تحقیق و توسعه | 59 | 11 | شفاف‌سازی مزیت‌های رقابتی | |||||
28 | 19 | پیشرفت‌های علم و تکنولوژی | 60 | 21 | تسهیم ریسک‌ها | مدیریت ریسک | ||||
29 | 19 | توسعه آموزش الکترونیک | آموزش | 61 | 17 | حداقل کردن ریسک | ||||
30 | 17 | آموزش رایگان (اینترنت و دستگاه هوشمند) | 62 | 4/5/7/19 | یکپارچگی سیستم ریسک زنجیره | |||||
31 | 12 | توسعه روش‌های جدید آموزشی | 63 | 19 | مشارکت در مدیریت ریسک زنجیره تأمین | |||||
32 | 12/17 | آموزش استفاده از فناوریهای جدید | 64 | 2/4/5 | مدیریت رویدادهای غیرمنتظره | |||||
65 | 8/16/18 | قابلیت اعتماد میان اعضای زنجیره | اعتماد | سرمایهی فرهنگی | 81 | 1/16/22 | تنظیم جریان نقدینگی | ظرفیت‌های سرمایه | سرمایهی مالی | |
66 | 10 | ایجاد اعتماد میان ذینفعان | 82 | 1/15/16 | مدیریت بهنگام سرمایه | |||||
67 | 16 | قابلیت اعتماد میان دستگاه‌ها در زنجیره | 83 | 19 | توزیع منابع مالی | مدیریت یکپارچه منابع مالی | ||||
68 | 3/5/14/18/19/22 | قابلیت اطمینان | اطمینان | 84 | 10 | تسهیم هزینه‌های مالی میان شرکا | ||||
69 | 16 | تقویت تأمین‌کنندگان شبکه | مدیریت یکپارچه تأمین‌کنندگان | سرمایهی انسانی | 85 | 20 | شبکه‌سازی مالی در زنجیره تأمین | |||
70 | 5 | روابط پایدار بلندمدت با تأمین‌کنندگان | 86 | 12 | ایجاد پرداخت‌های خودکار | |||||
71 | 5/22 | مشارکت در تهیه ( مثلاً توسعه محصول) | 87 | 19 | تسهیل جریان‌های مالی | |||||
72 | 16 | افزایش تأمین‌کنندگان تجهیزات | 88 | 20/21 | رشد سازمانهای توسعهی استاندارد | مکانیزمهای دولتی | تسهیلات قانونی | |||
73 | 16 | توسعهی تأمین‌کنندگان تجهیزات پایانه‌ای | 89 | 20/21 | رشد مراکز تحقیقاتی | |||||
74 | 1 | مدیریت ارتباط با تأمین‌کنندگان | 90 | 10 | قانون‌گذاری منسجم | |||||
75 | 11 | مدیریت نوآورانه با تأمین‌کنندگان | 91 | 10/18 | استانداردسازی فرآیندها | |||||
76 | 11 | توسعه و همکاری با تأمین‌کنندگان نوآور | 92 | 16 | استاندارد گذاری | |||||
77 | 16 | تقویت اپراتورها | 93 | 19 | پشتیبانی دولت الکترونیک | مشوقهای حاکمیتی | ||||
78 | 16 | توسعهی سرمایه‌های انسانی | مهارت‌ها | 94 | 10 | حمایتهای اثربخش | ||||
79 | 16 | مهارت نیروی انسانی | 95 | 8/21 | تعهد به پشتیبانیهای بسترساز | |||||
80 | 8/11 | تحلیل و پایش مستمر وضعیت مهارت نیروی کار | 96 | 2 | سرمایهگذاری هدفمند در فناوریهای نوآور |
جدول (3): دستهبندی پیامدهای اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین
کد | شمارهی پژوهش | مفهوم (پیشرانها) | مقوله‌ی فرعی | مقوله‌ی اصلی |
| کد | شمارهی پژوهش | مفهوم (پیشرانها) | مقوله‌ی فرعی | مقوله‌ی اصلی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 5/14/22 | پاسخ‌گویی بهتر و سریع‌تر | رشد توان رقابتی | عملکرد تجاری | 14 | 18 | ذخیره‌ی آب | بهبود شرایط اقلیمی | عملکرد زیستمحیطی
| |
2 | 2/4 | واکنش سریع به تغییرات بازار | 15 | 5/20 | کاهش آلودگی آب‌وهوا | |||||
3 | 6 | بهبود زمان عرضه به بازار محصول | 16 | 13/21 | کاهش انرژی مصرفی | بهینه‌سازی انرژی | ||||
4 | 2/15/16/17/19/20 | حفظ و بهبود کیفیت محصولات | رشد کیفیت محصولات | 17 | 16/17 | صرفه‌جویی در مصرف انرژی | ||||
5 | 18/21 | ایجاد ارزش‌افزوده در محصولات | 18 | 5/12/18 | بهینه‌سازی مصرف انرژی | |||||
6 | 1/6 | بهبود طراحی محصول | 19 | 5/18 | نظارت بر مصرف انرژی | |||||
7 | 17 | افزودن دقت در خدمت‌رسانی | 20 | 17 | مدیریت کارآمد پسماندهای الکترونیکی | مدیریت پسماندها | ||||
8 | 1/6 | افزایش عمر محصول | 21 | 17/18 | کاهش زبالهها | |||||
9 | 20/21 | جهانی‌شدن تجارت | رشد مزیت رقابتی | 22 | 17 | اقتصادی کردن پسماندهای الکترونیکی | ||||
10 | 4/7/8/11/15/19 | ایجاد و حفظ مزیت رقابتی پایدار | 23 | 20 | کاهش خطرات شیمیایی | |||||
11 | 5/19 | توسعهی تجارت الکترونیک | 24 | 10 | کنترل بهتر زباله‌های الکترونیکی | |||||
12 | 5/19 | تجاری‌سازی محصول | 25 | 17/18 | اقتصادی کردن بازیافت زبالهها | |||||
13 | 20/21 | تجاری‌سازی فعالیت‌ها | 26 | 17 | کاهش اثرات مخرب زبالهها | |||||
27 | 5/19 | ایجاد مزایایی برای مردم | بهبود زندگی اجتماعی | عملکرد اجتماعی | 61 | 6/10/16/17/18/21 | صرفه‌جویی در هزینهها | صرفه‌جویی در زمان و هزینه | عملکرد اقتصادی | |
28 | 5 | ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی | 62 | 2/15/16/17/20 | کاهش هزینه‌های تعمیرات و نگهداری | |||||
29 | 19 | پایداری اجتماعی | 63 | 1/6/11 | کاهش هزینه‌های تجهیزات | |||||
30 | 10/22 | ارتقای هماهنگی میان ذینفعان | رشد تعاملات اجتماعی | 64 | 1/14/15 | کاهش هزینه‌های تولید | ||||
31 | 17 | ارتقا بخشی به تعامل اجتماعی | 65 | 2/15/16/17/20 | کاهش هزینه‌های خدمات و موجودی | |||||
32 | 9 | بهبود تبادلات با تأمین‌کنندگان | 66 | 22 | کاهش هزینه‌های فناوری اطلاعات | |||||
33 | 1/7 | تسریع ارتباطات اجتماعی با مشتریان | 67 | 6/10/16 | صرفه‌جویی در زمان | |||||
34 | 22 | تسریع در ایجاد شبکه‌های ارزش جدید | توسعهی پایدار | رشد و توسعهی عملکرد | 68 | 12/16/18/20 | افزایش فروش و سود | سودآوری | ||
35 | 22 | ایجاد توسعه راهبردي در زنجیره تأمین | 69 | 11 | ایجاد زنجیره تأمین سودآور | |||||
36 | 1/5/8/9/14/15 | بهینه‌سازی فعالیت‌های زنجیره تأمین | 70 | 2/6/22 | افزایش جریان درآمد | |||||
37 | 7/15/19 | بهبود کارایی زنجیره تأمین | 71 | 21 | ایجاد فرصت‌های درآمدی بیشتر | |||||
38 | 15 | کارآمدی عملکرد کل زنجیره تأمین | 72 | 17 | ارتقای کیفیت نظام مدیریت اموال | بهبود فرآیندهای مالی | ||||
39 | 4/5/17 | ارتقای شفافیت زنجیره | توسعهی چشم‌انداز | 73 | 20 | امنیت پرداخت‌ها | ||||
40 | 2/4/5/7/6/9 | دید بهتر نسبت به زنجیره | 74 | 20 | سهولت پرداخت‌ها | |||||
41 | 2/7/6 | وسعت دید بیشتر نسبت به زنجیره | 75 | 12/17 | بهبود بخشی به فرآیندها | هوشمندسازی فرآیندهای اداری | عملکرد سیستم اداری | |||
42 | 2/4/5/7/6/9 | بهبود دید زنجیره تأمین | 76 | 3/17 | هوشمند سازی فرآیندها | |||||
43 | 3/4/8/15 | هوشمندی زنجیره تأمین | 77 | 3 | ایجاد قراردادهای هوشمند | |||||
44 | 9/14 | یکپارچهسازی زنجیره تأمین | رشد کیفیت عملکرد | 78 | 17 | خدمت‌رسانی از راه دور | ||||
45 | 4 | سازگاری بیشتر در زنجیره تأمین | 79 | 17 | کاهش نیاز به مراجعه حضوری | |||||
46 | 5/17 | ارتقای کیفیت زندگی‌کاری در زنجیره | 80 | 17 | افزایش امکان ارائهی آمار | |||||
47 | 8 | مدیریت زنجیره تأمین در زمان واقعی | 81 | 17 | دسترسی مناسب به آمار دقیق فرآیندها | |||||
48 | 12 | تغییر طرز تفکر در مورد مدیریت زنجیره | 82 | 17 | بهبود بخشی به‌نظام اطلاعات منابع سازمانی | |||||
49 | 7/19 | بهبود کیفیت محیط کاری | 83 | 5 | ادغام بهتر فرآیندهای کاری | |||||
50 | 4 | توسعهی قابلیتهای عملکردی | 84 | 2 | ارتقای شرایط کاری | |||||
51 | 7 | گسترش کیفیت عملکرد سامانی | 85 | 17 | کهش تشریفات زائد اداری | |||||
52 | 4/5/15 | بهبود همکاری زنجیره تأمین | رشد قابلتهای زنجیره تأمین | 86 | 17 | کاهش فساد اداری | ||||
53 | 4/5/14 | بهبود چابکی زنجیره تأمین | 87 | 9 | تسهیل تصمیمگیری بین و درون‌سازمانی | بهبود تصمیمگیری سازمانی | ||||
54 | 6 | پایداری زنجیره تأمین | 88 | 2 | بهبود فرایند تصمیمگیری در زمان واقعی | |||||
55 | 19 | پویایی زنجیره تأمین | 89 | 5/9 | تصمبیم‌گیری مشترک | |||||
56 | 11 | ایجاد نوآوری در زنجیره تأمین | 90 | 5 | افزایش سرعت تصمیمها | |||||
57 | 4 | آینده‌نگری بهتر زنجیره | 91 | 9 | افزایش دقت در تصمیمگیری | |||||
58 | 11 | زنجیره تأمین قابل‌اعتماد | 92 | 17 | بهبود بخشی به نظارت | بهبود نظارت بر سیستم اداری | ||||
59 | 2/22 | توسعهی یکپارچه عملکرد زنجیره تأمین | 93 | 17 | ارتقای نظارت بر عملکرد کارکنان | |||||
60 | 7/22 | تسریع روند تحولات اثربخش میان شرکای زنجیره | 94 | 2/13/15/17 | ارتقای نظارت بر فرآیندهای کاری | |||||
95 | 5/16/19 | اتوماسیونی شدن فعالیت‌ها | رشد و توسعهی فرآیندهای تولید | عملکرد تولید و عملیات | 118 | 2/13/17 | ارتقای کیفیت نظام انبارداری | مدیریت انبار | عملکرد تولید و عملیات | |
96 | 22 | تسریع فرآیندهای زنجیره | 119 | 7/20 | مدیریت مناسب کالاهای انبار | |||||
97 | 22 | تسریع عملیات در زنجیره تأمین | 120 | 19 | شکل‌گیری انبارهای اتوماتیک | |||||
98 | 17 | بهبود فرآیندهای عملیاتی | 121 | 2/22 | مکانیزه شدن سیستم انبارداری | |||||
99 | 8/19 | خودکارسازی فرآیندهای کلیدی | 122 | 5 | بهبود دید داخل انبار | |||||
100 | 2/4/5/7/13/17 | افزایش بهره‌وری | 123 | 5 | بازپرسازی فعال | |||||
101 | 6/14 | سیستم عملکردی تولید مبتنی بر اینترنت‌اشیا | رشد کیفیت عملیات | 124 | 2/20 | یکپارچگی سیستم توزیع | توزیع و لجستیک کارآمد | |||
102 | 6 | تحلیل عملکرد تولید در زمان واقعی | 125 | 22 | تنظیم شبکهی توزیع | |||||
103 | 6 | فرصت‌های تولید پایدار در صنعت | 126 | 2 | تسریع فرآیند تحویل | |||||
104 | 2/5/6 | کنترل کیفیت پویا | 127 | 2/6 | تحویل دقیق و به‌موقع | |||||
105 | 15 | بهبود سیستم نظارت بر کیفیت | 128 | 1/7/8/10 | شفافیت لجستیک | |||||
106 | 17 | بهینه‌سازی تولید محصول | 129 | 7 | بهبود فرآیند لجستیک | |||||
107 | 11 | نوآوری در عملیات | 130 | 11/19 | بهینه‌سازی مدیریت موجودی | مدیریت موجودی | ||||
108 | 16 | کارآمدي در زمان | بهبود زمان تولید | 131 | 8/12 | بهبود مدیریت موجودی | ||||
109 | 1/19 | کاهش زمان تولید | 132 | 6/13/20 | کنترل بهتر سیستم موجودی | |||||
110 | 6 | کاهش زمان لیدتایم | 133 | 6 | افزایش دقت موجودی | |||||
111 | 4/12 | ردیابی مناسب اقلام در سرتاسر زنجیره | پایش منظم | 134 | 13 | قابلیت مشاهده موجودی در زمان واقعی | ||||
112 | 5 | قابلیت ردیابی اقلام در زمان واقعی | 135 | 2/13/17 | ارتقای کیفیت نظام تدارکات | مدیریت تدارکات | ||||
113 | 5/6 | تعمیر و نگهداری فعال | 136 | 4 | بهبود قابل‌توجه در مدیریت تدارکات | |||||
114 | 22 | کاهش دوباره‌کاری‌ها | بهینه‌سازی عملیات | 137 | 2/5/7/19/22 | کارآمدی تدارکات | ||||
115 | 22 | کاهش عملیات اضافی | 138 | 15 | شفافیت تدارکات | |||||
116 | 22 | کاهش عملیات تکراری | 139 | 12 | برنامه‌ریزی سریع در تدارکات | |||||
117 | 6/17 | کاهش ضایعات | 140 | 2/20 | کاهش زمان سیکل تحویل |
پیشرانها و پیامدهای اصلی در این بخش مورد بررسی قرار میگیرند. سرمایهی فرهنگی توانایی‌های بالقوه‌ای است که به‌تدریج قسمتی از موجودیت افراد شده و بهصورت عادات در می‌آید. سرمایه مالی، سرمایه‌ای است که صاحبان صنایع در بخش فناوری جدید آن را به کار می‌برند. این سرمایه مواردی مثل توانایی نقدینگی لازم برای تأمین مواد اولیه را در برمی‌گیرد. سرمایه انسانی دربردارنده شایستگی‌ها، دانش، ویژگی‌های اجتماعی، شخصیتی، خلاقیت و توانایی برای انجام کاری جهت بیشینه‌سازی ارزش اقتصادی در زنجیره است. سرمایهی ذهنی، منابعی را ارائه میدهد که میتواند معنا و درک مشترکی را بین اعضای زنجیره تأمین فراهم کند. به‌علاوه به کارکنان کمک میکند تا بتوانند تعامل‌ها، دیدگاه‌ها و همچنین مقاصدشان را در طول زمان به‌اشتراک بگذارند (واسکو و فاراج18، 2005). سرمایهی ارتباطی به مدیریت اثربخش اعضای زنجیره، کارکنان و همچنین برقراری روابط بلندمدت با تأمین‌کنندگان و همکاران اشاره دارد. زیرساختهای فناوری اطلاعات با تأکید بر نقش سیستم‌هاي اطلاعاتی، منجر به ایجاد بسترهایی از طریق تسهیم اطلاعات برای شکل‌گیری اینترنت اشیاء در زنجیره میشود. زیرساختهای فناوری، فرآیندهای بهکارگیری اینترنت اشیاء در زنجیره را تسهیل کرده و توانایی ایجاد نوآوری را تقویت میکند (هندیانی و آل وین19، 2018). تسهیلات قانونی به پشتیبانیهایی نظیر پشتیبانی دولت الکترونیک جهت استفاده از فناوریهای به‌روز اشاره دارد. قابلیتهای محیطی مفاهیمی همچون کنترل عدم قطعیت و مدیریت ریسک را دربرگرفته که این قابلیت‌ها باعث ایجاد شرایطی میشود که شرکا در طول زنجیره با فشارهای رقابتی روبرو شده و برای کنترل، مدیریت و بقاء در زنجیره مجبور به استفاده از فناوریهای جدیدی همچون اینترنت اشیاء شوند.
عملکرد اقتصادی مناسب یکی از مزایای پیادهسازی اینترنت اشیاء در میان شرکای زنجیره تأمین است که منجر به افزایش بهره‌وری، سودآوری و بهینه‌سازی هزینهها میشود. عملکرد اجتماعی به مزایایی از استفاده اینترنت اشیاء در زنجیره مربوط میشود که منجر به پایداری اجتماعی و ایجاد مزایایی برای مردم، سایر صنایع و سازمان‌ها میشود. عملکرد زیستمحیطی با همکاری اعضا در زنجیره تأمین حاصل میشود و به مباحثی همچون پایداری زیستمحیطی، بهبود تنوع زیستی و کاهش ضایعات اشاره دارد. اندازه‌گیری عملکرد تجاری پس از پیادهسازی این فناوری میتواند باعث بهبود اندازه بازار، میزان رشد و سهم بازار شده و بهعنوان مبنایی برای رشد آینده متبلور شود (کریمی، 1394). به کمک این فناوری در عملکرد بخش تولید و عملیات، انواع منابع مورد استفاده در سیستمهای فرعی تولید یا عملیات در سازمان، ترکیب شده و بدین‌صورت، ارزش مربوط به محصول یا خدمت در یک روش کنترل‌شده، افزایش می‌یابد. اینترنت اشیا در بخش عملکرد سیستم اداری موجب توانمندسازی منابع انسانی و ترغیب تلاشگران عرصه‌ی سازمانی بهصورت مداوم میشود. در این سیستم، ساختاری برای اندازه‌گیری، ارزیابی، اثرگذاری ویژگی‌ها، رفتارها و دستاوردهای شغلی کارکنان و شرکای زنجیره تأمین و همچنین تعیین سطح عملکردها مهیا میشود. رشد و توسعهی عملکرد از نتایج بهکارگیری اینترنت اشیا در زنجیره است که به واسطه‌ی محيط فراگير، باعث ایجاد خلاقيت شده و به عملکرد افراد ارزش مي نهد. در مجموع می‌توان گفت عملکرد پایدار، فرآیندی است که به‌واسطه‌ی آن، مدیران زنجیره از اینکه منابع به‌دست آمده به‌طور اثربخش و کارآمد برای دستیابی به اهداف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و غیره شرکت استفاده شوند، اطمینان حاصل می‌کنند. عملکرد پایدار، منفعت و مزیت اصلی ایجاد اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین است (دایوایو و واریِله20، 2020).
در فاز دوم مدلهای ساختاری تفسیری پیشرانها و پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین جهت بررسی تأثیرگذاری متغیرهای بدست آمده از بخش تحلیل محتوا طراحی شدند. برای تکمیل پرسشنامه‌ها 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و صنعتی رشتههای مدیریت زنجیره تأمین و مهندسی صنایع نظرخواهی شدند. آمار توصیفی خبرگان در جدول 4 آورده شده است.
جدول (4): آمار توصیفی خبرگان مدل ساختاری تفسیری
متغیر | تعداد | متغیر | تعداد | ||
|---|---|---|---|---|---|
جنسیت | مرد | 8 | تحصیلات | کارشناسی ارشد | 6 |
زن | 2 | دکتری | 4 | ||
سن | بین 30 تا 40 | 3 | سابقهی خدمت | بین 10 تا 15 سال | 9 |
بالاتر از 40 | 7 | 15 تا 30 سال | 1 | ||
در ابتدا مراحل طراحی مدل پیشرانهای اینترنت اشیاء به اختصار بیان میشود. بدین منظور پس از توزیع پرسشنامه‌ها و تشکیل ماتریس تعاملی ساختاری، ماتریس دستیابی اولیه به شرح جدول 5 ایجاد شد.
جدول (5): ماتریس دستیابی اولیه پیشرانهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین
| سرمایهی ارتباطی | سرمایهی مالی | سرمایهی ذهنی | سرمایهی انسانی | زیرساختهای فناوری اطلاعات | قابلیتهای محیطی | سرمایهی فرهنگی | تسهیلات قانونی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
سرمایهی ارتباطی | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 |
سرمایهی مالی | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 |
سرمای‌ی ذهنی | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 |
سرمایهی انسانی | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 |
زیرساختهای فناوری اطلاعات | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1 |
قابلیتهای محیطی | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 |
سرمایهی فرهنگی | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
تسهیلات قانونی | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 |
با توجه به ماتریس دستیابی اولیه، ماتریس دستیابی اصلاح شده برای پیشرانها در جدول 6 ایجاد میشود.
جدول (6): ماتریس دستیابی اصلاح شده پیشرانها
| سرمایهی ارتباطی | سرمایهی مالی | سرمایهی ذهنی | سرمایهی انسانی | زیرساختهای فناوری اطلاعات | قابلیتهای محیطی | سرمایهی فرهنگی | تسهیلات قانونی | هدایت |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
سرمایهی ارتباطی | 1 | 0 | 1* | 1 | 1 | 1 | 1 | 1* | 7 |
سرمایهی مالی | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1* | 1* | 6 |
سرمایهی ذهنی | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1* | 5 |
سرمایهی انسانی | 0 | 1* | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 6 |
زیرساختهای فناوری اطلاعات | 1 | 1* | 1 | 1 | 1 | 1* | 1* | 1 | 8 |
قابلیتهای محیطی | 0 | 1* | 1 | 1* | 0 | 1 | 1 | 1 | 6 |
سرمایهی فرهنگی | 0 | 1* | 1 | 1* | 0 | 1* | 1 | 1 | 6 |
تسهیلات قانونی | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 6 |
وابستگی | 2 | 6 | 8 | 8 | 2 | 8 | 8 | 8 |
|
تعیین سطح متغیرها در چند مرحله و در جدولهای 7، 8 و 9 انجام میشود.
جدول (7): تعیین سطح اول پیشرانها
ابعاد | مجموعه قابل دستیابی | مجموعهی متقدم | اشتراک | سطح |
سرمایهی ارتباطی | 1.3.4.5.6.7.8 | 1.5 | 1.5 |
|
سرمایهی مالی | 2.3.4.6.7.8 | 2.4.5.6.7.8 | 2.4.6.7.8 |
|
سرمایهی ذهنی | 3.4.6.7.8 | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 3.4.6.7.8 | 1 |
سرمایهی انسانی | 2.3.4.6.7.8 | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 2.3.4.6.7.8 | 1 |
زیرساختهای فناوری اطلاعات | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 1.5 | 1.5 |
|
قابلیتهای محیطی | 2.3.4.6.7.8 | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 2.3.4.6.7.8 | 1 |
سرمایهی فرهنگی | 2.3.4.6.7.8 | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 2.3.4.6.7.8 | 1 |
تسهیلات قانونی | 2.3.4.6.7.8 | 1.2.3.4.5.6.7.8 | 2.3.4.6.7.8 | 1 |
جدول (8): تعیین سطح دوم پیشرانها
مجموعه قابل دستیابی | مجموعهی متقدم | اشتراک | سطح | |
سرمایهی ارتباطی | 1.5 | 1.5 | 1.5 | 2 |
سرمایهی مالی | 2 | 2.5 | 2 | 2 |
زیرساختهای فناوری اطلاعات | 1.2.5 | 1.5 | 1.5 |
|
جدول (9): تعیین سطح سوم پیشرانها
ابعاد | مجموعه قابل دستیابی | مجموعهی متقدم | اشتراک | سطح |
زیرساختهای فناوری اطلاعات | 5 | 5 | 5 | 3 |
با تشکیل مجموعهی قابل دستیابی و مجموعهی متقدم و محاسبه‌ی اشتراک آن‌ها در چند مرحله، مدل نهایی مطابق شکل 1 ترسیم شد.
شکل (1): مدل پیشرانهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین
در مدلسازی ساختاری تفسیری، سطوح متغیرها بر اساس تأثیرگذاری از پایین به بالا مرتب میشوند. پایین‌ترین سطح از لحاظ ظاهری در مدل، دارای بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری بوده و با تغییر متغیرهای این سطح، سیستم دچار تغییراتی میشود. همچنین بهعنوان متغیر کلیدی شناخته میشوند. «زیرساختهای فناوری اطلاعات» بهعنوان متغیر کلیدی و تأثیرگذار بر کل سیستم در پایین مدل، در سطح سه قرار دارد. این متغیر با «سرمایه ارتباطی» رابطه‌ی متقابل دارد. «سرمایه ارتباطی» در سطح دو جای داشته و بر تمامی متغیرها غیر از «سرمایه مالی» تأثیرگذار است. همچنین با «زیرساختهای فناوری اطلاعات» رابطه‌ای متقابل دارد. «سرمایه مالی» در سطح دو جای داشته و غیر از «زیرساختهای فناوری اطلاعات» و «سرمایه ارتباطی» بر بقیه مدل تأثیر می‌گذارد. همچنین به غیر از متغیر «سرمایه ارتباطی» و «سرمایه ذهنی» از بقیه متغیرها تأثیر می‌پذیرد. در نهایت متغیرهای «سرمایه فرهنگی»، «قابلیتهای محیطی»، «سرمایه انسانی»، «سرمایه ذهنی» و «تسهیلات قانونی» در بالای مدل، در سطح یک قرار دارند. این متغیرها از کل مدل تأثیر می‌پذیرند، اما به دلیل اینکه به غیر از خود بر چهار یا پنج متغیر دیگر تأثیرگذار هستند، از متغیرهای پیوندی به حساب می‌آیند.
با توجه به قدرت هدایت و وابستگی هر یک از هشت متغیر در جدول 6، خوشه‌بندی عوامل به روش میک‌مک در شکل 2 انجام شده است. پیشرانها با توجه به جدول 6 به‌ترتیب از بالا به پایین C1 تا C8 نام‌گذاری شده‌اند. با توجه به شکل 2 «سرمایه ارتباطی» و «زیرساختهای فناوری اطلاعات» متغیر کلیدی و «سرمایه مالی»، «سرمایه ذهنی»، «سرمایه انسانی»، «قابلیتهای محیطی»، «سرمایه فرهنگی» و «تسهیلات قانونی» بهعنوان متغیرهای پیوندی مدل ساختاری تفسیری پیشرانهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین شناسایی شدند.
پیوندی |
|
|
| کلیدی |
| C5 |
| 8 | قدرت هدایت |
|
|
|
|
|
| C1 |
| 7 | |
C4, C6, C7, C8 |
| C2 |
|
|
|
|
| 6 | |
C3 |
|
|
|
|
|
|
| 5 | |
وابسته |
|
|
| خودمختار |
|
|
| 4 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 3 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 2 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 1 | |
8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | ||
قدرت وابستگی | |||||||||
شکل (2): خوشه‌ندی پیشرانهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین به روش میک مک
پس از تحلیل میک‌مک، پیشنهاداتی جهت بهکارگیری پیشرانهای پیوندی اینترنت اشیا در زنجیره تأمین ارائه خواهد شد. از آنجایی که سرمایهی فرهنگی دربرگیرنده مفاهیم مهمی همچون اعتماد در زنجیره تأمین بوده بهتر است بهعنوان یک پیشران مورد توجه قرار گیرد. بدین منظور میبایست در ابتدا کارکنان هر سازمان با مفاهیمی همچون اعتماد، آشنایی عمیق پیدا کرده و از تأثیر جریان‌سازی آن در میان شرکا آگاهی یابند. ایجاد صداقت در رفتار و عمل مدیران زنجیره میتواند به‌مثابه الگویی برای تمامی اعضاء تلقی شود. با روشن ساختن چشم‌انداز عملیاتی سازمان‌ها و توجه به اقدام‌هایی در جهت تحقق آن می‌توان سرمایه‌های فرهنگی را بهبود بخشید. جهت مدیریت مناسب قابلیتهای محیطی میبایست مفاهیم دربرگیرنده، تحلیل و بررسی شوند. عدم‌قطعیت، نتیجه‌ی غیرقابل‌پیش‌بینی بودن تغییرات آینده‌ی محیط، مشخصه‌ای در حال نوسان و عنصری اجتناب‌ناپذیر بوده و ریسک، رویدادهای غیرمنتظره‌ای است که معمولاً بهصورت تغییر در ارزش خودنمایی میکند. با شناخت توانمندی‌های سازمان‌ها در زنجیره تأمین، آگاهی کافی از شرایط داخلی و خارجی سازمان، بهینه‌سازی عملکرد سازمان، مدیریت اثربخش اطلاعات، شکستن سناریوهای آینده به گام‌های کوچک‌تر، ایجاد رویه‌ها و قوانین استاندارد خاص بر محیط شرکت‌ها در طول زنجیره تأمین می‌توان به بهبود و مدیریت این متغیر، کمک کرد. مدیریت یکپارچه تأمین‌کنندگان و مهارت‌ها از مقولههای به کار رفته در سرمایه انسانی است. بدین منظور باید عنصر یادگیری را جاری‌سازی کرد. برقراری فرآیند یادگیری در زنجیره تأمین در درون روابط مؤثر نهفته است. یادگیری در زنجیره باعث توسعهی مهارت‌ها و قابلیتهای مبتنی بر علم و دانش خواهد شد که جاذبه‌ی سازمان را ارتقا میدهد. یادگیری موجب افزایش ارتباطات شده و انگیزه‌ی شرکت‌ها را برای تسهیم منابع و اطلاعات بالا میبرد. این مورد میتواند به شکل‌گیری اینترنت اشیاء در زنجیره کمک کند. سرمایهی ذهنی بهعنوان عاملی اساسی در یادگیری کارکنان، مدیران و سازمان‌ها در سرتاسر زنجیره میبایست موردتوجه قرار گیرد. برای تقویت مفاهیمی همچون آموزش و یادگیری می‌توان با برگزاری دوره‌هایی جهت شناخت مسئولیت‌ها و همچنین آشنایی با اهداف عملیاتی این حس را در میان کارکنان و اعضای زنجیره بهبود بخشید. در این راستا استفاده از کارگاه‌های آموزشی میتواند در تقویت این سرمایه مؤثر قلمداد شود. جهت تقویت تسهیلات قانونی میبایست رشد قابل توجهی در بخش‌های مختلفی مانند سازمانهای توسعهی استاندارد و مراکز تحقیقاتی توسعه صورت پذیرد. تخصیص بودجه‌های مناسب از جانب بخش بسترساز یعنی دولت موجب سهولت بهکارگیری مؤثر اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین خواهد شد. برای سرمایهی مالی می‌توان به توجه کردن به مباحثی همچون برآورد تقریبی نیاز سرمایهی سازمان بهصورت زمان‌بندی‌شده، پیش‌بینی و انتخاب اولویت‌ها در تأمین منابع بودجه و مدیریت نقدینگی اشاره کرد.
طراحی مدل پیامدهای اینترنت اشیاء نیز مشابه فرآیند مدلسازی قبلی انجام میشود. به منظور اختصار مدل نهایی به شرح شکل 3 ترسیم شد.
شکل(3): مدل پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین
در این مدل «عملکرد اقتصادی» بهعنوان متغیر کلیدی و تأثیرگذار بر کل سیستم در پایین مدل و در سطح چهار قرار دارد. این متغیر با «عملکرد زیست محیطی» و «عملکرد تولید و عملیات» رابطه‌ای متقابل دارد. «عملکرد اجتماعی» در سطح سه با «عملکرد تجاری»، «عملکرد زیستمحیطی» و «رشد و توسعهی عملکرد» رابطه‌ای متقابل داشته و بر «عملکرد تولید و عملیات» اثرگذار است. این متغیر به غیر از «عملکرد تولید و عملیات» از بقیه سیستم تأثیر می‌پذیرد. «عملکرد تولید و عملیات» در سطح دو جای گرفته و غیر از «عملکرد سیستم اداری» و «عملکرد اجتماعی» بر بقیه متغیرها اثرگذار است. همچنین از تمامی متغیرها غیر از«رشد و توسعهی عملکرد» تأثیر می‌پذیرد. «عملکرد تجاری» و «عملکرد زیست محیطی» در سطح چهار و در بالای قرار دارند. این دو متغیر بر کل سیستم اثرگذارند؛ اما به‌دلیل تأثیرپذیری زیاد از سایر متغیرها در سطح چهار قرار گرفته‌اند. «عملکرد سیستم اداری» نیز به علت قدرت وابستگی بالا در سطح چهار قرار داشته و بر تمامی متغیرها غیر از «عملکرد اقتصادی» اثرگذار است. در نهایت «رشد و توسعهی عملکرد» با تأثیرپذیری از کل سیستم در سطح چهار قرار دارد. این متغیر تنها بر «عملکرد اجتماعی» و «عملکرد تجاری» تأثیر می‌گذارد.
با توجه به قدرت هدایت و وابستگی هفت پیامد در جدول 11، خوشه‌بندی عوامل به روش میک‌مک در شکل 4 انجام شده است. پیامدهای اینترنت اشیا در جدول 11 به‌ترتیب از بالا به پایین C1 تا C7 نام‌گذاری شده‌اند. با توجه به شکل 4 «عملکرد اقتصادی» تنها متغیر کلیدی مدل شناسایی شد. «عملکرد تجاری»، «عملکرد سیستم اداری»، «عملکرد زیستمحیطی»، «عملکرد اجتماعی» و «عملکرد تولید و عملیات» به عنوان متغیرهای پیوندی و در نهایت «رشد و توسعهی عملکرد» متغیر وابسته‌ی مدل ساختاری تفسیری پیامدهای‌های اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین قلمداد شدند.
C1 | C3 |
|
|
| C5 |
|
| 7 | قدرت هدایت |
پیوندی |
|
| C2 |
| کلیدی |
|
| 6 | |
| C4, C6 |
|
|
|
|
|
| 5 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 4 | |
وابسته |
|
|
|
| خودمختار |
|
| ||
C7 |
|
|
|
|
|
|
| 3 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 2 | |
|
|
|
|
|
|
|
| 1 | |
7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | |||
قدرت وابستگی | |||||||||
شکل (4): خوشه‌بندی پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین به روش میک‌مک
با توجه به تحلیل میک‌مک بهبود متغیرهای پیوندی و وابسته بررسی خواهد شد. در رابطه با بهبود عملکرد اجتماعی زنجیره میبایست مواردی همچون وجود نقش فعال شرکا در مسئولیت‌های اجتماعی، برقراری روابط منصفانه، مسئولانه و صادقانه با مشتریان، روابط مؤثر با تأمین‌کنندگان با توجه به ملاحظات زیستمحیطی و اجتماعی، برقراری روابط مبتنی بر انصاف و اخلاق با کارکنان داخلی و همچنین سایر شرکت‌ها، درنظرگرفتن اثرات بلندمدت حاکمیت شرکتی بر اقتصاد، اجتماع و محیط‌زیست، فعالیت‌های خاص بشردوستانه، توجه به مسئولیت‌های اخلاقی اجتماعی مثل پرداخت درآمدهای منصفانه‌تر به کارکنان از طریق پاداش‌های بیشتر و افزایش مراقبت‌ها در رابطه با سلامت و بهداشت کارکنان موردتوجه قرار گیرند. در راستای بهبود عملکرد تولید و عملیات متمرکز ساختن فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت مواد، نمونه‌برداری منظم از خطوط تولیدی، کنترل کارایی تجهیزات و دستگاه‌های شرکت‌ها، تحلیل وضعیت‌های مختلف فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات، جلوگیری از انباشت و هدر رفت سرمایه در خطوط تولید، حفظ تجهیزات در بهترین شرایط و همگام‌سازی فرآیندهای تولید با استانداردهای کیفیت اثربخش تلقی میشود. عملکرد تجاری معمولاً دربرگیرنده جذب و حفظ مشتری است؛ بنابراین لازم است جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قبلی برای بقا در زنجیره و همچنین رسیدگی به سفارش‌ها در اولویت قرار گیرد. در بخش عملکرد سیستم اداری مباحثی مثل سیستم ارزیابی عملکرد هماهنگ و یکپارچگی فرآیندها و تأمین‌کنندگان اهمیت دارد. در این راستا لازم است تا اقداماتی صورت پذیرد. استفاده از چندین ارزیاب بهصورت انسان‌محور و سیستم‌محور، برگزاری دوره‌های آموزشی ارزیابان، استفاده از روش‌های رفتارمحور و ارتباطی همچون در نظر گرفتن خلاقیت و وفاداری، ارائهی بازخوردهای مستمر و مداوم و در نهایت، کنترل و نظارت بر سازمان بر اساس استراتژی‌های تعیین‌شده مؤثر خواهد بود. برای بهبود عملکرد زیستمحیطی که یکی از مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌ها در زنجیره تأمین به‌شمار می‌آید راهکارهایی همچون تولید سبز، بهینه‌سازی مواد اولیه، مدیریت زبالهها و ضایعات، بهینگی در حمل و نقل، به حداقل رساندن زائدات صنعتی حاصل از فرآیندهای تولید، آموزش و توسعهی فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف انرژی و منابع، کاهش مصرف انرژی بر اساس ظرفیت‌های موجود شرکا، توسعهی فضای سبز شرکت‌ها و ایجاد بازار سبز وجود دارد. همچنین تأمین مواد اولیه‌ی شرکت‌های اصلی به کمک راه‌اندازی کارگاه‌های تولیدی در نزدیکی کارخانه‌های اصلی میتواند در کنار کاهش هزینه‌های حمل و نقل و انبارداری، به پاک‌سازی هوا و کاهش آلودگی‌ها نیز کمک کند. بخش رشد و توسعهی عملکرد نیازمند یک چارچوب مدیریتی است که مدیریت زیستمحیطی و اجتماعی را با استراتژی‌ها و مدیریت رقابتی و تجاری مرتبط ساخته و اطلاعات زیستمحیطی و اجتماعی را با اطلاعات تجاری و اقتصادی یکپارچه کند.
7. تحلیل یافتهها
استفاده از فناوری اینترنت اشیا در زنجیره تأمین سرعت، دقت و هماهنگی میان اعضای زنجیره را بهبود میدهد. مطالعهی ادبیات این فناوری با تمرکز بر پیشرانها و پیامدها میتواند به این امر کمک کند. از همین روی در این تحقیق در فاز اول پس از بررسی مقالات منتخب اینترنت اشیاء در زنجیره تأمین، پیشرانها و پیامدهای این مفهوم تحلیل و دسته بندی شدند.
نتیجهگیری
در بخش پیشرانها 96 کد شناسایی و سپس در قالب 19 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی قرار گرفتند. برای پیامدها 140 کد شناسایی شد که در 27 مقوله فرعی و 7 مقوله اصلی جای گرفتند. در فاز دوم تحقیق طراحی دو مدل ساختاری تفسیری برای مقولههای اصلی پیشرانها و پیامدها صورت گرفت. مدل پیشرانها در سه سطح با هشت متغیر و مدل پیامدها در چهار سطح و با هفت متغیر طراحی شد. در مدل پیشرانهای اینترنت اشیاء دو متغیر زیرساختهای فناوری اطلاعات و سرمایهی ارتباطی با بیشترین تأثیرگذاری و کمترین اثرپذیری از سایر متغیرها بهعنوان متغیرهای کلیدی شناسایی و در مدل پیامدها، متغیر عملکرد اقتصادی بهعنوان متغیر کلیدی شناسایی شد.
پیشنهادات کاربردی
پیشنهادات کاربردی برای مدیریت و بهبود متغیرهای کلیدی مدل‌ها، اشاره شده تا با تغییر آن‌ها، سایرمتغیرها، دست‌خوش تغییرات شده و در نهایت برای سایر عوامل مدل، بهبودهایی حاصل شود. زیرساختهای فناوری اطلاعات شامل مقولههای تسهیم اطلاعات، مدیریت اطلاعات و در بحث زیرساختهای فناوری مقولههای مدیریت سیستمهای فنی و مدیریت شبکه در بخش زیربنایی و سخت‌افزاری است. آموزش مدیران و مهندسین فناوری اطلاعات، افزایش سرمایهگذاری در زمینه‌ی سخت‌افزارهای جدید، ایجاد آگاهی و ارتقای سطح دانش، همکاری و مشارکت با ذینفعان، به‌روز کردن ابزارها و وسایل ارتباطی و فناوری، توسعه و انتشار محتوای الکترونیک، استفاده از نیروهای متخصص دانشگاهی از مجموعه راهکارهایی در جهت بهبود این پیشران در زنجیره تأمین است. اختلافاتی از لحاظ سطح دسترسی به فناوری‌ها در میان شرکاء وجود دارد که این عامل منجر به یک مانع جدی در برقراری ارتباطات مؤثر است. اشتراک منابع و جریان‌سازی و انتقال اطلاعات، نگرش‌ها، دیدگاه‌ها و بهصورت فردی یا گروهی میتواند به پیوستگی و پیوند در زنجیره تأمین کمک کند. با تعریف داشبوردهای مدیریتی، شرکا بهصورت آنلاین می‌توانند وضعیت یکدیگر را ملاحظه کرده و از اطلاعاتی همچون دانستن نسبت تولید به نیروها و قطعه‌ها آگاهی یابند. این امر میتواند برای توسعه اینترنت اشیا راهگشا تلقی شود. برای تقویت سرمایه ارتباطی با مقولههای مدیریت ارتباطات و تعاملات در زنجیره تأمین، ارتباطات صحیح و به‌روز میبایست جایگزین ارتباطات سنتی و جزیره‌ای شود. روابط بلندمدت در سرتاسر زنجیره باید با روابط موقت و کوتاه‌مدت جایگزین شوند. یکی از راه‌ها در این زمینه الگوبرداری از روش‌های اجرایی شرکت‌هایی است که در صنایع مرتبط با فناوریهای نوین پیشرو هستند. در عملکرد اقتصادی توجه به مواردی مثل سرمایهی اجتماعی مورد اهمیت است. سرمایهی اجتماعی با فراهم آوردن محیطی آرام و باثبات از منظر سیاسی اجتماعی، در ابتدا بر سرمایهگذاری تأثیرگذار بوده و سپس با تغییرات ایجادشده در سرمایهگذاری، عملکرد اقتصادی زنجیره را متأثر می‌سازد. توجه به مسئله‌ی اعتماد که کاهش هزینه‌ی مبادلات را در پی خواهد داشت، بهبود ساختار و ارتباطات سازمانی شرکا، به‌روز کردن و عادلانه ساختن سیستم حقوق و دستمزد و پاداش‌ها، رقابتی کردن پرداختی‌ها جهت حفظ نیروهای انسانی شایسته میتواند عملکرد اقتصادی زنجیره تأمین را بهبود دهد.
تحقیقات آتی
به پژوهشگران آتی پیشنهاد میشود در رابطه با متغیرهای کلیدی مدلهای ساختاری تفسیری پژوهشهایی انجام شود. به عنوان مثال میزان دقیق تأثیری که زیرساختهای فناوری اطلاعات میتواند بهعنوان پیشران اینترنت اشیا بر ظهور این فناوری در زنجیره تأمین بگذارد، بررسی شود.
منابع:
آقاجانی، علی. (1398). هوشمندسازی زنجیره‌ی تأمین بر مبنای اینترنت اشیای صنعتی و تولید ابری با استفاده از تصمیمگیری چندمعیاره (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت.
آقایی، اصغر؛ صالحی صدقیانی، جمشید؛ قربانی زاده، وجه اله؛ و میکائیلی، فتاح. (1394). طراحی الگوی زنجیره تأمین ناب با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری. مطالعات مدیریت صنعتی، 13(36), 95-113.
اسماعیلپور، سعیده. (1395). ارائهی یک مدل تجاری یکپارچه از اینترنت اشیاء. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). موسسه آموزش عالی مهر آستان.
افشاری، حمیده؛ تاجفر، امیرهوشنگ و قیصری، محمد. (1396). بررسی کاربردهای اینترنتی اشیا در زنجیره تأمین. نخستین کنفرانس ملی پیشرفت‌ها و فرصت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات.
جوانی، جواد. (1399). بررسی عوامل مؤثر در پذیرش تکنولوژی مبتنی بر اینترنت اشیاء از سوی مصرف‌کنندگان (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، گروه مدیریت.
چوپانی، سجاد و کریمی، محمدحسین. (1399). بررسی تأثیرات اینترنت اشیاء بر روی عملکرد زنجیره تأمین و نحوه ردیابی محصولات. اولین کنفرانس مهندسی صنایع، اقتصاد و مدیریت.
خدمتگزار، حمیدرضا. (1394). بررسی نقش اینترنت اشیا در سیستمهای مدیریت دانش. مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 7، ش 3.
رسائی، محمد. (1396). بررسی چالشهای سیستمهای اطلاعاتی در اینترنت اشیاء. (موردمطالعه: پژوهشگاه مرکز ملی فضای مجازی). (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور واحد تهران غرب.
شجاعی، محمدرضا؛ و قجاوند، سمیه. (1392). همكاري ميان سازماني و عوامل مؤثر در بهبود آن در زنجيره تأمین. مدیریت تحول.
عمو زاد مهدیرجی، حنان؛ جعفرنژاد، احمد؛ مدرس یزدی، محمد؛ و محقر، علی. (1393). طراحی مدل همکاری برای زنجیره‌های تأمین سه‌سطحی نامحدود: رویکرد تئوری بازی‌های همکارانه. پژوهش های مدیریت در ایران.
قبادی پویا، سهیلا. (1396). اولویت‌بندی کاربردهای اینترنت اشیا در تجارت و صنعت با استفاده از رویکرد تصمیمگیری چند معیاره (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی، دانشکده فنی مهندسی. ایران.
قیصری، محمد؛ تاجفر، امیر هوشنگ؛ وحدت، داود و حسینی، ساره. (1392). مدیریت زنجیره تأمین با بهکارگیری فناوري نوین اینترنتی از اشیاء مبتنی بر ابر اطلاعات. مدیریت زنجیره تأمین.
کریمی، سروه. (1394). بررسی تأثیر بازاریابی بر عملکرد تجاری در مطالعات میدانی شرکت ها ی تولید کرمانشاه. (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه.
کمالی، یحیی. (1396). روششناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاستگذاری عمومی. فصلنامه سیاست، 47(3), 721-736.
محمدی، مرتضی. (1397). شناسایی و اولویت بندي تهدیدات اینترنت اشیاء در حوزه بانکداري، بانک حکمت ایرانیان، (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور.
مشایخی، ریحانه. (1395). کاربرد اینترنت اشیاء در تجارت الکترونیک. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه قم.
مهر افزون، محمد. (1394). خدمات شهری ونقش آن در توسعه مدیریت شهری. اولین کنفرانس ملی مدیریت شهری ایران. تهران.
یاریان تل زالی، زینب؛ و شمس‌الدینی، اسماعیل. (1393). یکپارچگی زنجیره تأمین. چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
Abdel-Basset, M. Manogaran, G., & Mohamed, M. (2018). Internet of Things (IoT) and its impact on supply chain: A framework for building smart, secure and efficient systems. Future Generation Computer Systems, 86, 614-628.
Agarwal, A., Shankar, R., & Tiwari, M. K. (2007). Modeling agility of supply chain. Industrial marketing management, 36(4), 443-457.
Ahmadimoghaddam, S. (2020). The Application of Internet of Things in Goods Distribution and Supply Chain. Journal of Humanities Insights, 4(01), 32-40.
Ahmed, S., Kalsoom, T., Ramzan, N., Pervez, Z., Azmat, M., Zeb, B., & Ur Rehman, M. (2021). Towards Supply Chain Visibility Using Internet of Things: A Dyadic Analysis Review. Sensors, 21(12), 4158.
AjazMoharkan, Z., Choudhury, T., Gupta, S. C., & Raj, G. (2017). Internet of Things and its applications in E-learning. In 2017 3rd International Conference on Computational Intelligence & Communication Technology (CICT) (pp. 1-5). IEEE.
Aliahmadi, A., Movahed, A. B., & Nozari, H. (2024). Collaboration Analysis in Supply Chain 4.0 for Smart Businesses. In Building Smart and Sustainable Businesses With Transformative Technologies (pp. 103-122). IGI Global.
Ben-Daya, M., Hassini, E., & Bahroun, Z. (2019). Internet of things and supply chain management: a literature review. International Journal of Production Research, 57(15-16), 4719-4742.
Chopra, S. Meindl, P. & Kalra, D. V. (2016). Supply chain management: strategy, planning, and operation (6 ed). Boston, MA: Pearson.
Cooper, M. Lambert, D. Pagh, J. (1997). Supply Chain Management: More than a new Name for Logistics International Journal of Logistics Management.
Cortés, B., Boza, A., Pérez, D., & Cuenca, L. (2015). Internet of things applications on supply chain management. International Journal of Computer and Information Engineering, 9(12), 2486-2491.
De Vass, T., Shee, H., & Miah, S. J. (2018). The effect of “Internet of Things” on supply chain integration and performance: An organisational capability perspective. Australasian Journal of Information Systems, 22.
Di Vaio, A., & Varriale, L. (2020). Blockchain technology in supply chain management for sustainable performance: Evidence from the airport industry. International Journal of Information Management, 52, 102014.
Dweekat, A. J., & Park, J. (2016, May). Internet of Things-enabled supply chain performance measurement model. In 2016 International Conference on Industrial Engineering, Management Science and Application (ICIMSA) (pp. 1-3). IEEE.
Feng, Y. (2012). System Dynamics Modeling for Supply Chain Information Sharing. Physics Procedia 25(2012)1463-1469.
Govindan, K., Palaniappan, M., Zhu, Q., & Kannan, D. (2012). Analysis of third party reverse logistics provider using interpretive structural modeling. International Journal of Production Economics, 140(1), 204-211.
Haddud, A., DeSouza, A., Khare, A., & Lee, H. (2017). Examining potential benefits and challenges associated with the Internet of Things integration in supply chains. Journal of Manufacturing Technology Management.
Hendayani, R., & Alviyan, B. (2019). The Relationship between Supply Chain Collaboration of Value Innovation in Small Medium Enterprises and Supply Chain Capability as Mediator to Achieve Competitive Advantages. In 1st International Conference on Economics, Business, Entrepreneurship, and Finance. Atlantis Press
Hugos, M. H. (2018). Essentials of supply chain management. John Wiley & Sons.
Koot, M., Mes, M. R., & Iacob, M. E. (2021). A systematic literature review of supply chain decision making supported by the Internet of Things and Big Data Analytics. Comput. Ind. Eng., 154, 107076.
Li, B., & Li, Y. (2017). Internet of things drives supply chain innovation: a research framework. International Journal of Organizational Innovation, 9(3), 71-92.
Lueth, K. L. (2014). Why the Internet of Things is called Internet of Things: Definition, history, disambiguation. IoT Analytics, 19.
Meola, Andrew (2019). Internet of Things devices, applications & examples.
Movahed, A. B., Movahed, A. B., & Nozari, H. (2024). Opportunities and Challenges of Smart Supply Chain in Industry 5.0. Information Logistics for Organizational Empowerment and Effective Supply Chain Management, 108-138.
Pishdar, M., Ghasemzadeh, F., Antucheviciene, J., & Saparauskas, J. (2018). Internet of things and its challenges in supply chain management: a rough strength-relation analysis method.
Pundir, A. K., Jagannath, J. D., & Ganapathy, L. (2019, January). Improving supply chain visibility using IoT-internet of things. In 2019 ieee 9th annual computing and communication workshop and conference (ccwc) (pp. 0156-0162). IEEE.
Singh, M. D., & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach. International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2), 141-150.
Song, Q., Chen, Y., Zhong, Y., Lan, K., Fong, S., & Tang, R. (2021). A supply-chain system framework based on internet of things using Blockchain technology. ACM Transactions on Internet Technology (TOIT), 21(1), 1-24.
Ünal, V., Ömürgönülșen, M., Belbağ, S., & Soyasal, M. (2020). The Internet of Things in Supply Chain Management. In Logistics 4.0 (pp. 27-34). CRC Press.
Wasko, M. M., & Faraj, S. (2005). Why should I share? Examining social capital and knowledge contribution in electronic networks of practice. MIS quarterly, 35-57.
Wu, K. J. Tseng, M. L. Chiu, A. S. & Lim, M. K. (2017). Achieving competitive advantage through supply chain agility under uncertainty: A novel multi-criteria decision-making structure. International Journal of Production Economics, 190, 96-107.
[1] کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان ایران (aminmasoud-bakhshi@pgre.iust.ac.ir)
[2] استادیار مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران (rerzvan@kashanu.ac.ir)
[3] دانشیار مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران (mokhtari_ie@kashanu.ac.ir)
[4] Feng
[5] Ivano et al
[6] Lueth
[7] Machado & Shah
[8] Hugos
[9] Chopra et al
[10] Ben-Daya et al
[11] Meola
[12] Interpretive structural modelling
[13] Aggarwal
[14] Structural Self-Interaction Matrix
[15] Reachability Matrix
[18] Wasko and Faraj
[19] Hendayani & Alviyan
[20] Di Vaio and Varriale
