ارائه الگوی رفتار شهروندی زیست- محیطی با تأکید بر عواطف اخلاقی در صنایع تولیدی استان مازندران
الموضوعات :جواد عمو زاد خلیلی 1 , سامره شجاعی 2 , محمدباقر گرجی 3
1 - دانشگاه مدیریت
2 - علی اباد کتول
3 - علی اباد کتول
الکلمات المفتاحية: حفظ محیط زیست, رفتار شهروندی زیست محیطی, عواطف اخلاقی, صنایع تولیدی.,
ملخص المقالة :
افزایش مشکلات و بحران های زیست محیطی در جهان از یک طرف و درک پیامدهای بلند مدت موضوعات زیست محیطی در زندگی انسان ها از سوی دیگر، باعث شده است تا محققان در پی درک راهکارهای اجتناب از آسیب رساندن به محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن، باشند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رفتار شهروندی زیست- محیطی با تأکید بر عواطف اخلاقی در صنایع تولیدی استان مازندران انجام گرفت. روش پژوهش از نوع آمیخته و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان اداری و مدیران صنایع تولیدی استان مازندران بوده که تعداد آن برابر با 10962 نفر به دست آمد که حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 371 نفر برآورد شد. بعد از طراحی پرسشنامه محقق ساخته، در مجموع 500 پرسشنامه به‌صورت الکترونیکی و حضوری در بین نمونه آماری، توزیع شد که با توجه به تعداد پرسشنامه های تکمیل شده، تعداد نمونه آماری تحقیق در پژوهش حاضر به 371 نفر رسید. تجزیه‌وتحلیل داده ها به کمک نرم‌افزار smart pls3 و spss 20 انجام گردید. نتایج نشان داد، تأثیرگذاری عواطف اخلاقی و ابعاد فرعی آن (تربیت و رشد اخلاقی، خصلت‌های اخلاقی، خودآگاهی اخلاقی) بر رفتار شهروندی زیست- محیطی تائید شد. به نظر می‌رسد كه ارتباط عواطف اخلاقی و ميزان تأثيرگذارى آن بر رفتار شهروندی زیست محیطی حائز اهمیت است و ارتباط معناداری بین آنها برقرار است و نتایج این پژوهش به بهبود ادراک از عامل‌هایی که درگیری کارکنان در رفتارهای شهروندی زیست- محیطی را ایجاد می‌کنند، کمک خواهد کرد.
Usman O, Olanipekun IO, Iorember PT, Abu-Goodman M. Modelling environmental degradation in South Africa: the effects of energy consumption, democracy, and globalization using innovation accounting tests. Environmental Science and Pollution Research. 2020 Mar;27(8):8334-49.
Balsalobre-Lorente D, Driha OM, Shahbaz M, Sinha A. The effects of tourism and globalization over environmental degradation in developed countries. Environmental Science and Pollution Research. 2020 Mar;27(7):7130-44.
Vesely S, Klöckner CA. Social desirability in environmental psychology research: three meta-analyses. Frontiers in Psychology. 2020;11.
Tam KP, Chan HW. Environmental concern has a weaker association with pro-environmental behavior in some societies than others: A cross-cultural psychology perspective. Journal of Environmental Psychology. 2017 Nov 1;53:213-23.
Organ DW. Organizational citizenship behavior: Recent trends and developments. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior. 2018 Jan 21;80:295-306.
Luu TT. Building employees’ organizational citizenship behavior for the environment. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 2019 Jan 14.
Robertson JL, Barling J. Toward a new measure of organizational environmental citizenship behavior. Journal of Business Research. 2017 Jun 1;75:57-66.
Asah ST, Bengston DN, Westphal LM, Gowan CH. Mechanisms of children’s exposure to nature: Predicting adulthood environmental citizenship and commitment to nature-based activities. Environment and Behavior. 2018 Aug;50(7):807-36.
Woosnam KM, Strzelecka M, Nisbett GS, Keith SJ. Examining millennials’ global citizenship attitudes and behavioral intentions to engage in environmental volunteering. Sustainability. 2019 Jan;11(8):2324.
Testa F, Corsini F, Gusmerotti NM, Iraldo F. Predictors of organizational citizenship behavior in relation to environmental and health & safety issues. The International Journal of Human Resource Management. 2020 Jul 19;31(13):1705-38.
Yu TK, Lin FY, Kao KY, Chao CM, Yu TY. An innovative environmental citizen behavior model: Recycling intention as climate change mitigation strategies. Journal of environmental management. 2019 Oct 1;247:499-508.
Chin TL, Yean TF, Yahya KK. Elucidating the bonds between organizational ethical climate and corporate environmental citizenship. Jurnal Pengurusan (UKM Journal of Management). 2018 Dec 31;54.
Greenbaum R, Bonner J, Gray T, Mawritz M. Moral emotions: A review and research agenda for management scholarship. Journal of Organizational Behavior. 2020 Feb;41(2):95-114.
Xie C, Bagozzi RP, Grønhaug K. The impact of corporate social responsibility on consumer brand advocacy: The role of moral emotions, attitudes, and individual differences. Journal of Business Research. 2019 Feb 1;95:514-30.
Liang D, Hou C, Jo MS, Sarigöllü E. Pollution avoidance and green purchase: The role of moral emotions. Journal of cleaner production. 2019 Feb 10;210:1301-10.
Han Z, Wang Q, Yan X. How responsible leadership motivates employees to engage in organizational citizenship behavior for the environment: A double-mediation model. Sustainability. 2019 Jan;11(3):605.
Takahashi B, Tandoc Jr EC, Duan R, Van Witsen A. Revisiting environmental citizenship: The role of information capital and media use. Environment and Behavior. 2017 Feb;49(2):111-35.
Abbaszadeh M. Study of Intervening Effect of Environmental Responsible Attitude on the Relationship of between Place Attachment and Environmental Responsible Behavior. Journal of Applied Sociology. 2016 Aug 22;27(2):61-80. (Persian)
Salehi, S., Emamgholi, L. Effect of Social Capital on Environmental Behavior Case Study: Kurdistan Province. Iranian Journal of Sociology, 2013; 13(4): 90-115. (Persian)
Goldman D, Hansmann R, Činčera J, Radović V, Telešienė A, Balžekienė A, Vávra J. Education for Environmental Citizenship and Responsible Environmental Behaviour. Conceptualizing Environmental Citizenship for 21st Century Education. 2020:115.
Liu D, Upchurch RS, Curtis C. The fit of environmental citizenship models to energy tourism: the case of Ningbo China. Journal of Ecotourism. 2020 Jul 2;19(3):266-74.
Khan MA, Jianguo D, Ali M, Saleem S, Usman M. Interrelations between ethical leadership, green psychological climate, and organizational environmental citizenship behavior: A moderated mediation model. Frontiers in psychology. 2019 Aug 28;10:1977.
Song Z, Daryanto A, Soopramanien D. Place attachment, trust and mobility: Three-way interaction effect on urban residents' environmental citizenship behaviour. Journal of Business Research. 2019 Dec 1;105:168-77.
Paillé P, Mejía-Morelos JH, Marché-Paillé A, Chen CC, Chen Y. Corporate greening, exchange process among co-workers, and ethics of care: An empirical study on the determinants of pro-environmental behaviors at coworkers-level. Journal of Business Ethics. 2016 Jul;136(3):655-73.
Boiral O, Talbot D, Paillé P. Leading by example: A model of organizational citizenship behavior for the environment. Business Strategy and the Environment. 2015 Sep;24(6):532-50.
Raineri N, Paillé P. Linking corporate policy and supervisory support with environmental citizenship behaviors: The role of employee environmental beliefs and commitment. Journal of Business Ethics. 2016 Aug;137(1):129-48.
Wesselink R, Blok V, Ringersma J. Pro-environmental behaviour in the workplace and the role of managers and organisation. Journal of cleaner production. 2017 Dec 1;168:1679-87.
Robertson JL, Barling J. Greening organizations through leaders' influence on employees' pro‐environmental behaviors. Journal of organizational behavior. 2013 Feb;34(2):176-94.
Flammer C. Corporate social responsibility and shareholder reaction: The environmental awareness of investors. Academy of Management Journal. 2013 Jun;56(3):758-81.
Boiral O. Corporate greening through ISO 14001: a rational myth?. Organization Science. 2007 Feb;18(1):127-46.
Lamm E, Tosti-Kharas J, King CE. Empowering employee sustainability: Perceived organizational support toward the environment. Journal of Business Ethics. 2015 Apr;128(1):207-20.
221 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 238 - 221
ارائه الگوی رفتار شهروندی زیست- محیطی با تأکید بر عواطف اخلاقی در صنایع تولیدی استان مازندران
جواد عموزاد خلیلی 1
سامره شجاعی 2
محمدباقر گرجی 3
چکیده
افزایش مشکلات و بحرانهای زیست محیطی در جهان از یک طرف و درک پیامدهای بلند مدت موضوعات زیست محیطی در زندگی انسانها از سوی دیگر، باعث شده است تا محققان در پی درک راهکارهای اجتناب از آسیب رساندن به محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن، باشند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رفتار شهروندی زیست- محیطی با تأکید بر عواطف اخلاقی در صنایع تولیدی استان مازندران انجام گرفت.
روش پژوهش از نوع آمیخته و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان اداری و مدیران صنایع تولیدی استان مازندران بوده که تعداد آن برابر با 10962 نفر به دست آمد که حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 371 نفر برآورد شد. بعد از طراحی پرسشنامه محقق ساخته، در مجموع 500 پرسشنامه به‌صورت الکترونیکی و حضوری در بین نمونه آماری، توزیع شد که با توجه به تعداد پرسشنامههای تکمیل شده، تعداد نمونه آماری تحقیق در پژوهش حاضر به 371 نفر رسید. تجزیه‌وتحلیل دادهها به کمک نرم‌افزار smart pls3 و spss 20 انجام گردید.
نتایج نشان داد، تأثیرگذاری عواطف اخلاقی و ابعاد فرعی آن (تربیت و رشد اخلاقی، خصلت‌های اخلاقی، خودآگاهی اخلاقی) بر رفتار شهروندی زیست- محیطی تائید شد.
به نظر می‌رسد كه ارتباط عواطف اخلاقی و ميزان تأثيرگذارى آن بر رفتار شهروندی زیست محیطی حائز اهمیت است و ارتباط معناداری بین آنها برقرار است و نتایج این پژوهش به بهبود ادراک از عامل‌هایی که درگیری کارکنان در رفتارهای شهروندی زیست- محیطی را ایجاد می‌کنند، کمک خواهد کرد.
واژگان کلیدی
حفظ محیط زیست، رفتار شهروندی زیست محیطی، عواطف اخلاقی، صنایع تولیدی.
[1] . گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
Email: javad.amoozad61@yahoo.com
[2] . استادیار، گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: shojaei@aliabadiau.ac.ir
[3] . استادیار، گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
Email: gorjimb@gmail.com
تاریخ دریافت: 17/11/1399 پذیرش نهایی: 4/2/1400
