تأملاتی در چیستی و ضرورت کلام کاربردی
الموضوعات :
1 - ا
الکلمات المفتاحية: کلام کاربردی, معارف کاربردی, هنجار, معرفت, باور,
ملخص المقالة :
کلام کاربردی اصطلاحی نوپیدا و تا حدودی مبهم است، و حداقل سه معنا قابل تصور است: 1. تمرکز بر مباحث اعتقادی مورد نیاز نسل امروز و حذف مباحثی که تاریخ مصرف آن منقضی شده؛ 2. راهکارهای تأثیربخشی معرفت‌های دینی در حیات فردی و اجتماعی، 3. شیوه‌های هنجارسازی باورهای اعتقادی. معنای اول، تفاوت بنیادین با علم کلام به معنای متعارف و رایج ندارد، و نسبت میان آن دو، عموم و خصوی مطلق است، اما کلام کاربردی در معنای دوم و سوم، هویتی متمایز از کلام رایج دارد، و مشتمل بر مجموعه قواعدی است که مبانی آن قواعد، برگرفته از دانش‌های مختلفی همچون همچون اخلاق، تربیت، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی است. نوشته حاضر، علاوه بر تبیین معانی سه‌گانه و ضرورت و جایگاه آنها، به نسبت میان هر یک از آنها با علم کلام رایج پرداخته است.
«اخلاق کاربردی؛ مفاهیم و کاربردها»، 1385، مجله پگاه حوزه، شماره 199، 16 دی 1385، ص12- 17.
اکبریان، سید محمد، 1391، «نظریه ایمان در رفع شکاف معرفت و عمل اخلاقی»، پژوهشنامه اخلاق، شماره 17، پاییز 1391، ص 101- 120.
ایزدی، محسن، 1397، «حل مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی ازطریق آموزه قرآنی «شاکله» (با تأکید بر اخلاق کاربردی)»، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، تابستان 1397، شماره 39، ص 107- 126.
پور قاسم، احمد، 1398، «فلسفه کاربردی چیست؟/ گفتگو با پروفسور دیوید آرچارد»، فصلنامه اطلاعات حکمت و معرفت، شمارۀ 151، تابستان 1398، ص 6- 9.
تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، 1366، تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، تصحیح: مصطفی درایتی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
جمعی از علماء، 1381، الأصول الستة عشر، تصحیح: محمودى، ضیاء الدین محمودی و دیگران، قم، مؤسسة دار الحدیث الثقافیة.
جمعی از نویسندگان، 1397، معارف کاربردی، جلد اول، مشهد مقدس، مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی.
جمعی از نویسندگان، 1387، اخلاق کاربردی، چاپ اول، قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
جوادی، محسن؛ صیادنژاد، علیرضا، 1388، «بررسی شکاف بین نظر و عمل اخلاقی از دیدگاه ارسطو»، اندیشه دینی، شماره 32، پاییز 1388، ص 1- 28.
حقی، احمد؛ صفایی مقدم، مسعود؛ مرعشی، سید منصور؛ حسین زاده، علیمحمد، 1397، «بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی»، دو فصلنامه تربیت اسلامی، شماره 27، پاییز و زمستان 1397، ص 187- 209.
خندان، علی اصغر، 1399، منطق کاربردی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات سمت، موسسه فرهنگی طه.
ربانی گلپایگانی، علی، 1398، ما هو علم الکلام، چاپ هفتم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
زاهدی، محمد صادق، 1393، «فلسفه کاربردی و میان رشتگی»، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، دوره ششم، شماره 2، بهار 1393، ص 1- 17.
سبحانی، محمد تقی، 1396، نشست علمی «کلام کاربردی؛ ضرورت و قلمرو»، (https://www.hawzahnews.com) 2 خرداد 96، کد خبر: 416355.
شریفی، احمد حسین، 1390، «چیستی اخلاق کاربردی»، معرفت اخلاقی، شماره 7، تابستان 1390، ص 83- 96.
محمدی، مسلم، 1394، «کلام کاربردی؛ ضرورت و هویت»، فصلنامه تحقیقات کلامی، شماره 8، بهار 1394، ص 69- 88.
«موضوعات تحقیقاتی در ریاضیات کاربردی»، سایت: http://modernmath.ir/research-topics-in-applied-mathematics/ ، به نقل از: https://fa.wikipedia.org ، تاریخ بازدید: 20/10/1399.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 176 ـ 161
تأملاتی در چیستی و ضرورت کلام کاربردی
عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی 1
چکيده
کلام کاربردی اصطلاحی نوپیدا و تا حدودی مبهم است، و حداقل سه معنا قابل تصور است: 1. تمرکز بر مباحث اعتقادی مورد نیاز نسل امروز و حذف مباحثی که تاریخ مصرف آن منقضی شده؛ 2. راهکارهای تأثیربخشی معرفت‌های دینی در حیات فردی و اجتماعی، 3. شیوه‌های هنجارسازی باورهای اعتقادی. معنای اول، تفاوت بنیادین با علم کلام به معنای متعارف و رایج ندارد، و نسبت میان آن دو، عموم و خصوی مطلق است، اما کلام کاربردی در معنای دوم و سوم، هویتی متمایز از کلام رایج دارد، و مشتمل بر مجموعه قواعدی است که مبانی آن قواعد، برگرفته از دانش‌های مختلفی همچون همچون اخلاق، تربیت، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی است. نوشته حاضر، علاوه بر تبیین معانی سه‌گانه و ضرورت و جایگاه آنها، به نسبت میان هر یک از آنها با علم کلام رایج پرداخته است.
واژگان کلیدی
[1] . استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
Email: soleimani@isca.ac.ir
تاریخ دریافت: 15/9/1399 پذیرش نهایی: 3/12/1399
