بررسی تأثیر جامعه¬پذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
الموضوعات :
1 - کارشناسی ارشدمدیریت راهبردی در سازمان¬های ورزشی، شیراز ، ایران
2 - مدیریت ورزشی، گروه مدیریت راهبردی در سازمان های ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: خانواده, اجتماعی شدن, مشارکت ورزشی, دانشجویان دختر,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر جامعه پذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز طراحی شد. این مطالعه از نوع علی است. به ترتیب. پایایی و روایی پرسش نامه با استفاده از روش های مرسوم ارزیابی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش-های آماری کلوموگراف اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، رگرسیون، ANOVA و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه و تحلیل کلیه داده های حاضر با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. نتایج به وضوح نشان می دهد که خانواده نقش مهمی در تأثیرگذاری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز دارد. لازم به ذکر است که نقش خانواده ها در ارتقاء مشارکت ورزشی دانشجویان دختر مورد توجه ویژه است.
1- احدی، ب.، جلالی، م.، علیزاده، و. (1392). بررسی نقش عوامل جامعه¬پذیری ورزشی بر انگیزه ورزشی فوتبالیست¬های نوجوان و جوان. دومین همایش بین¬المللی علم و فوتبال، تهران
2- پارسامهر، م.، نیک¬نژاد، م.، و حدت، ا. (1394). بررسی رابطه الگوهای شناختی اجتماعی و ارتقای انگیزه انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه یزد. پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 11(21)، 192-18
3- شمسی، ع.، سلطان حسینی، م.، نادریان جهرمی، م.، توکلی، م. (1391). بررسی نقش عوامل جامعه¬پذیری در توسعه ورزش هندبال استان اصفهان. دومین همایش ملی علم و هندبال، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
4- طهماسبی، س. (1380). الگوهاي مشارکت اجتماعی در ایران. فصلنامه مدیریت شهري، 50، 68-69
5- غفوری ، م.، امامی، ص.، و بیات ، ع. ( 1382). بررسی تأثیر جامعه¬پذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه¬های دولتی تهران. نشریه حرکت، 11، 42-52.
6- فتحی، س. (1388). تبيين جامعه¬شناختي مشاركت ورزشي دانشجويان. پژوهش¬نامه علوم اجتماعی، 3(4)، 174-146
7- قهرمانی، ا.، عاطفی، م.، و سینایی، ا. (1393). بررسی توسعه مشارکت دانشجویان با رویکرد ورزشی. مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان، 80-89
8- محمدی، میترا؛ صیادی، محمد امین؛ عامری، سید میرحسن؛ (1393)؛ تبیین مهمترین عوامل برانگیزاننده‌ی فعالیتهای ورزشی در مسیرهای تندرستی (با تأکید بر دستگاه‌های بدن سازی پارک‌ها)، 10(19)، 110-97
9- موسوی، ج.، اسلامی، م.، خوش¬فر، غ. (1393). بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و مشاركت ورزشی زنان در جامعه شهري ايران.مطالعه موردي شهر گرگان. آمایش جغرافیایی فضا، 4(11)؛63-41
10- منوچهری نژاد؛ م.، همتی¬نژاد، م.، رحمتی، م. (1394). رابطۀ سرمایۀ اجتماعی خانواده و مشارکت ورزشی دانشآموزان نوجوان. نشریه مدیریت ورزشی، 7(3)، 470-457
11- نادریان، م.، ذوالاکتاف، و.، و مشکل گشا، ا. (1388). موانع مشارکت ورزشی زنان و ارتباط آنها با انگیزه. نشریه علوم حرکتی، 7(1)، 154-145
12- نقدی، ا.، بلالی، ا.، و ایمانی، پ. (1390). موانع فرهنگي- اجتماعي مشارکت زنان در فعاليت¬هاي ورزشي. زن در توسعه سیاست، 9(1)؛ 12-1
13- نیک گوهر؛ ع. (1385). جامعه¬شناسی ورزشی. نشر توتیا، تهران
14- Alansari, A; Alharbi, A; Abdelaziz, W: Aboldsalam, M; Tantawi, A; (2016), Factors affecting student participation in extra-curricular activities: A comparison between two Middle Eastern dental schools, The Saudi Dental Journal, 28(1), 36-43
15- Andrew R.K., & Leatherdale, S. T. (2009). The effect of social support and school- and communitybased sports on youth physical activity. Canadian Journal of Public Health, 100(1): 60-64.
16- Atmar (2010) Sports Participation in the Community, Journal of Sports Leisure Management, 14, 30-39.
17- Eshnayder, f., & Speritiz, A. (1987). Socialization on the development of student sports participation. Journal of Basic Sociology, 15, 12-21.
18- Kwakli (2010) Factors Affecting the Development of Sports Participation, Journal of Sports Management, pp. 70-80
19- Lubbers, M.; Meuleman, R. (2016). Participation in national celebrations and commemorations: The role of socialization and nationalism in the Dutch context. Social Science Research, 55, 111-121
Woman Interdisciplinary Researches Journal Vol. 2, No. 3, Winter 2021 Pages 61-72 |
مجله علمی پژوهشهای میانرشتهای زنان دوره دوم، شماره 4، زمستان 1399 (شماره 5 پیاپی) صفحات 72-61 |
بررسی تأثیر جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
زهرا صادقی1 *، نیلوفر آزادی2
1. کارشناسی ارشدمدیریت راهبردی در سازمانهای ورزشی، شیراز ، ایران. (نویسنده مسئول)
z.sadeghi6175@yahoo.com
2. دکتری تخصصی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران
nilooazadi3@yahoo.com
تاريخ دريافت: [28/9/1400] تاريخ پذيرش: [6/11/1400]
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز طراحی شد. این مطالعه از نوع علی است. به ترتیب. پایایی و روایی پرسشنامه با استفاده از روشهای مرسوم ارزیابی شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آماری کلوموگراف اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، رگرسیون، ANOVA و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه و تحلیل کلیه دادههای حاضر با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. نتایج به وضوح نشان میدهد که خانواده نقش مهمی در تأثیرگذاری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز دارد. لازم به ذکر است که نقش خانوادهها در ارتقاء مشارکت ورزشی دانشجویان دختر مورد توجه ویژه است.
واژگان کلیدی
خانواده، اجتماعی شدن، مشارکت ورزشی، دانشجویان دختر
1- مقدمه
ورزش یک پدیده اجتماعی، جهانی و تاریخی است. به عبارتی ورزش از یک طرف به عنوان یک نهاد اجتماعی، دارای کارکردهای خاص برای نظام اجتماعی میباشد و از طرف دیگر به عنوان بخشی از یک نظام اجتماعی تحت تأثیر نظام اجتماعی کل بوده و در عین حال بر آن نیز تأثیر میگذارد. ورزش در هر جامعه متأثر از ساختار اجتماعی حاکم بر همان جامعه و بیانگر ارزشها و هنجارهای حاکم بر آن جامعه میباشد. به همین سبب ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه جامعهشناسی میباشد. در این بین جامعهشناسان ورزش در معنای عام بدنبال شناخت تأثیر جامعه و نهادهای آن بر رشد و رونق ورزش و دیگر سوءتأثیر ورزش بر جامعه و سایر نهادهای آن میباشند. همچنین در معنای خاص جامعهشناسی ورزش در پی شناخت موضوعاتی مانند عوامل تأثیرگذار بر مشارکت و یا عدم مشارکت افراد در فعالیتهای ورزشی سعی در جهتدهی به نقدهای مطرح شده توسط مردم از ورزش و حل مسائل مطرح شده توسط آنان دارد (پارسامهر، 1389). یکی از حوزههایی که از دیرباز توجه مکاتب مختلف را به خود معطوف کرده، بحث مربوط به جامعهپذیری یا اجتماعی شدن است. بسته به رویکرد هر کدام از این مکاتب نسبت به جهان اجتماعی، نگاه آنها به جامعهپذیری، فرآیند تحقق آن و اثرات و پیامدهای آن تفاوت دارد. در این میان جامعهشناسان با دقت و توجه بیشتری مباحث مربوط به جامعهپذیری را دنبال میکرده و آن را کانون توجه بسیاری از مطالعات خود قرار دادهاند (شمسی، 1391). صرف نظر از اختلاف دیدگاههایی که در میان مکاتب فکری گوناگون وجود دارد، تقریباً این نکته که جامعهپذیری فرآیندی است که انسانها به واسطه آن قادر به زندگی در محیط اجتماعی میشوند در میان متفکران مختلف مشترک است. به عبارتی دیگر در این که افراد بواسطه فرآیند جامعهپذیری، الگوهای متنوع برای حرکت در مسیر اجتماعی را فرا میگیرند، اختلاف کمتری بین جامعهشناسان وجود دارد. جهتگیریهای افراد در زندگی متعدد و متفاوت است و میتوان این را ناشی از این امر دانست که افراد به شیوههای مختلف و درجات متفاوت در معرض عوامل جامعهپذیری قرار گیرند، چرا که در غیر این صورت همه افراد میبایست به یک سبک و سیاق و یک مسیر را راه میپیمودند. لذا توجه به بحث نفوذ عوامل جامعهپذیری در ظهور انواع مختلف رفتار در میان افراد مختلف رفتار در میان افراد مختلف و نیز شدت و ضعف رفتارهای گوناگون در یک فرد ضروری به نظر میرسد (موسوی اسلامی و خوشفر، 1393). ورزش نیز از این قاعده ن میتواند مستثنی باشد، چرا که با وجود تنوع مخاطبان ورزش همه آنها به فعالیت ورزشی رو نمیآورند. بنابراین میتوان ورزش و مشارکت در آن را همچون دیگر الگوهای رفتاری که افراد در جریان جامعهپذیری فرا میگیرند مورد پژوهش قرار داد و به بررسی نقش عوامل مختلف جامعهپذیری با شدت و ضعف متفاوت در این مورد پرداخت. این موارد خصوصاً باید در بانوان بررسی گردد چرا که زنان و دختران نیمی از جمعیت کشور و بیش از نیمی از دانشجویان دانشگاهها را تشکیل میدهند به همین دلیل یک ظرفیت بزرگ در جهت مشارکت و نقشآفرینی در عرصه‌های مختلف قلمداد میشوند؛ از این رو نقش آفرینی دختران میتواند زمینهساز بستر ارائه الگویی از زن تراز انقلاب اسلامی در محیط دانشگاه باشد. همچنین تغيير و تحولات جهاني مقولههاي زندگي معاصر، تربيت بدني و ورزش را از ضرورياتي ساخته كه دوري از آن اجتناب ناپذير به نظر ميرسد. تربيت بدني بهعنوان فرآيندي آموزشي- تربيتي شامل كسب و پردازش مهارتهاي حركتي توسعه و نگهداري آمادگي جسماني براي تندرستي و سلامت، كسب دانش علمي درباره فعاليتهاي جسماني و تمرين و توسعه تصور و ذهنيت مثبت از فعاليتهاي جسماني به عنوان وسيلهاي براي بهبود اجرا و عملكرد انسان است كه نقش مؤثر در رشد وتعالي افراد دارد براي اين علم اهدافي بيان گرديده كه در برگيرنده نشانهها، نيات و نتايج مطلوبي است كه ازشركت در برنامههاي تربيت بدني و ورزش حاصل ميشود. اين اهداف با نيازها، تجارب و علايق افراد در ارتباطند و تعيين كننده مقاصد و جهت برنامهها هستند باتوجه به اهميت و توسعه حيطه علم تربيت بدني و ورزش اهداف آن محدود به ردههاي جمعيتي خاصي نيست بلكه به تمام ردههاي جمعيتي گسترش يافته است (فتحي، 1382).
امروزه ورزش در سلامت عمومی افراد، گذران اوقات فراغت سالم و بانشاط و لذت بخش، آموزش و پرورش به ویژه در نسل نوجوان و جوان، ایجاد روابط اجتماعی سالم در جامعه و پیشگیری از بسیاری مفاسد اجتماعی و انحرافات اجتماعی نقش مثبت خود را متجلی ساخته است (غفوری، امامی و بیات، 1382). با این حال در میان طیف گسترده مخاطبان، تنها عده خاصی فعالانه در فعالیتهای ورزشی مشارکت میکنند و الزامات مربوط به آن را میپذیرند. در این رابطه جامعه شناسان ورزش این نکته را مطرح میکنند که ورزشکاران مادرزادی وجود ندارد. وقتی گفته میشود برخی ذاتاً ورزشکار به دنیا میآیند میتواند سبب بدفهمی شود، زیرا صرفاً داشتن توان بدنی برای ورزشکار شدن کافی نیست (اشنایدر و اسپرایتزز1، 1987).در میان عوامل مطرح در فرآیند مشارکت ورزشی افراد، مباحث مربوط به جامعهپذیری یا اجتماعی شدن، کانون توجه افرادی بوده است. پژوهشگران مشارکت ورزشی را از منظر جامعهپذیری که با گرایشها و رفتارهای افراد در ارتباط هستند، تبیین کرده اند؛ از این رو مطالعات جامعهشناختی، مشارکت در ورزش و به طور کلی جهتگیری به سمت ورزش را به عنوان یک الگوی رفتاری در نظر گرفتهاند که متأثر از عوامل مؤثر بر فرآیند کلی جامعهپذیری میباشد. جامعهپذیری فرآیند درونی کردن ارزشها، هنجارها، الگوهای رفتاری و نقش اجتماعی به منظور سازگار شدن با جامعه یا بخشی از جامعه است (اتمار، 2010). جامعهپذیری در ورزش عبارت است از عوامل و شرایطی که سبب جذب کودکان و نوجوانان و دیگر گروهها به سمت ورزش و تدوام فعالیتهای ورزشی آنها در این عرصه میشود (اشنایدر و اسپرایتزر، 1978). مباحثی که با محوریت جامعهپذیری در حوزه ورزش مطرح میشوند، طیف وسیعی را تشکیل میدهند. این حوزه شامل مسائلی ازجمله؛ این که چگونه بعضی افراد با علاقه فراوان به انجام فعالیتهای ورزشی یا تماشای رقابتهای ورزشی میپردازند، اما دیگران چنین علایقی ندارند، یا چگونه عدهای خودشان را به عنوان ورزشکار میشناسند و وقت و هزینه خود را صرف فعالیت در یک رشته ورزشی خاص میکنند؛ ولی دیگران چنین زمان و هزینه را صرف نمیکنند. مشارکت فعال در ورزش دارای الزاماتی است که فرد باید علاوهبر توان بدنی، آنها را در جامعه فرا بگیرد. پژوهشگران معتقدند در فرآیند مشارکت ورزشی افراد، علاوهبر تواناییهای فردی، امکانات و دسترسی به فرصتها، عوامل جامعهپذیری نیز دخیل هستند (کواکلی2، 2010).پژوهش در این حوزه میتواند به شکل آشکاری مشخص کند که فرآیند جامعهپذیری به چه صورتی میتواند سبب مشارکت ورزشی گردد. به طور حتم روشن شدن این مساله، میتواند سبب گردد تا دانشجویان در برنامههای ورزشی به شکل مناسبتری مشارکت داشته باشند و از نظر وضعیت جسمانی به حد مناسبی دست یابند.
اهمیت ورزش در تمامی سطوح مخصوصاً در میان دانشجویان خصوصاً دختران سبب شده است که امروزه نگرانیهای در مورد نحوه مشارکت آنان به ورزش را مورد تحقیق قرار داد. مشاركت در فعالیتهاي ورزشی، منافعی آشکار ازجمله منافع جسمانی، روانشناختی و اجتماعی براي اعضاي جامعه به ارمغان میآورد. منافع جسمانی حاصل از مشاركت در فعالیتهاي ورزشی به عنوان يک اصل مهم و پذيرفته شده در بین اكثريت افراد جامعه و وسیلهاي براي جلوگیري از بیماري و افزايش سطح سلامت عمومی است. شواهد و يافتههاي زيادي دال بر افزايش سطح سلامت از طريق مشاركت مداوم و پیوسته در فعالیتهاي ورزشی وجود دارد. مطالعات تجربی و كلینیکی در طول چهل سال گذشته نشان دادهاند كه آمادگی جسمانی پايین و عدم فعالیت ورزشی، عامل مهم بر افزايش میزان بیماریها در بین افراد به شمار میرود (نیک گوهر، 1385). به منظور افزایش مشارکت ورزشی دانشجویان دختر به سمت ورزش میبایستی به شکل مناسبی به عوامل جامعهپذیری آنان توجه نمود. انگیزش یکی از مهمترین مباحث حیطه روانشناسی ورزشی است که در تمامی فعالیتهای انسانی دیده میشود و میزان و نوع آن بسته به شرایط متفاوت است. در این راستا، نقش عوامل جامعهپذیری در انگیزههای ورزشی جوانان خصوصا دختران قابل توجه است (فردریسک و جاکولینی3، 2005). در میان عوامل مطرح در فرآیند توسعه مشارکت ورزشی افراد، مباحث مربوط به جامعهپذیری در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از محققان بوده است. در مورد عوامل مؤثر بر فرآیند جامعهپذیری میتوان بر نقش خانواده، دوستان، مدرسه و رسانههای گروهی اشاره نمود (اندر و لترداری4، 2009). با توجه به اینکه قشر دانشجو خصوصاً دختران در تمامی شهرها از جمله شهر شیراز نیاز به انجام فعالیتهای ورزشی و حضور در برنامههای تربیت بدنی دارند میبایستی به نحوه افزایش مشارکت آنان به سمت ورزش توجه ویژه نمود. با این اوصاف میبایستی به عوامل جامعهپذیری آنان توجه ویژه نمود.
با این توجه تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش عوامل جامعهپذيري در توسعه مشارکت ورزشي دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز طراحی و اجرا گردیده است. سوال اصلی تحقیق حاضر این میباشد که آیا عوامل جامعهپذیری (خانواده، مدارس، دوستان و رسانههای جمعی) بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان تأثیرگذار میباشد؟ میزان هر یک از این عوامل چه میزان میباشد؟
2- روششناسی
هدف تحقیق کاربردی که روش جمعآوری اطلاعات در آن به صورت میدانی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز که پس از مشخص شدن تعداد دقیق آنان و بر حسب جدول حجم نمونه مورگان، تعدادی 382 نفر به صورت تصادفی و به عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. پس از جداسازی پرسشنامههای مخدوشه تعداد 369 پرسشنامه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد و درقسمت آمار استنباطی از روش آماری کلوموگراف اسمیرنف برای نرمال وغیر نرمال بودن دادهها، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، تحلیل واریانس با اندازه گیریهای مکرر و مدل معادله ساختاری استفاده شد. کلیه روند تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق حاضر در نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد.
2-1- ابزار گردآوري اطلاعات
پرسشنامه استاندارد شمسی و همکاران (1391): پرسشنامه شمسی و همکاران در سال 1391 تهیه شده است که 4 متغیر جامعهپذیری خانواده، دوستان، مدارس و رسانههای جمعی را مورد بررسی قرار میدهد. این پرسشنامه دارای 24 سؤال میباشد که هر مؤلفه 6 سوال را شامل میشد. بر این اساس سؤالات 1-6 مؤلفه جامعهپذیری خانواده، سؤالات 7-12 مولفه جامعهپذیری دوستان، سؤالات 13-18 مؤلفه جامعهپذیری مدارس و سؤالات 19-24 مؤلفه جامعهپذیری رسانههای جامعی را بررسی میکند. سؤالات این پرسشنامه در طیف 5 ارزشی لیکرت طراحی شده است. روایی این پرسشنامه در تحقیقات شمسی و همکاران (1393)، موسوی و همکاران(1393) بررسی و مورد تأیید اساتید دانشگاهی قرار گفته بود. پایایی این پرسشنامه در تحقیق شمسی و همکاران (1393) میزان 86/0 گزارش شده بود. همچنین میزان پایایی آن در تحقیق موسوی و همکاران (1393) 89/0 گزارش شده بود. همچنین میزان پایایی آن در تحقیق حاضر 81/0 گزارش شد.
پرسشنامه استاندارد انگیزه مشارکت ورزشی گیل و همکاران (1983): پرسشنامه انگیزه مشارکت ورزشی گیل و همکاران (1983) متشکل از 30 گویه و 8 خرده مقیاس است که پاسخ به گویهها بر اساس طیف 3 گزینه ای لیکرت کدگذاری شده است. روایی این پرسشنامه در تحقیقات گیل و همکاران (1983) بررسی و مورد تأیید استاید دانشگاهی قرار گفته بود. پایایی این پرسشنامه در تحقیق گیل و همکاران (1983) میزان 81/0 گزارش شده بود. همچنین میزان پایایی آن در تحقیق حاضر 88/0 گزارش شد.
3- یافتهها
نتایج تحقیق حاضر در ارتباط با رده سنی نمونه آماری تحقیق نشان داد که، رده سنی بین 21 تا 30 سال بیشترین فراوانی با 164 نفر (4/44 درصد) دارا بودند.
به منظور بررسی فرضیههای تحقیق از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی استفاده گردید.
نتایج آزمون تأثیر خانواده بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز. در جدول شماره یک و دو به نمایش گذاشته شده است.
جدول 1. نتایج آزمون پیرسون فرضیه تحقیق
متغیرها | R | سطح معناداری | نتیجه فرضیه |
نقش خانواده- مشارکت ورزشی دانشجویان دختر | 521/0 | 001/0 | تأیید فرضیه |
جدول 2. نتایج آزمون رگرسیون فرضیه اول تحقیق
متغیرها | R2 | میزان پیشبینی | نتیجه فرضیه |
نقش خانواده- مشارکت ورزشی | 271/0 | 27 درصد | تأیید فرضیه |
نتایج نشان داد که بین نقش خانواده و مشارکت ورزشی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد که میزان این رابطه 521/0 میباشد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که خانواده بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان تأثیر معناداری دارد که میزان این تأثیر حدود 27/0 میباشد. با این توجه میتوان پی برد که نقش خانواده توانایی پیش بینی حدود 27 درصد از مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز را دارا میباشد.
به منظور بررسی فرضیه نقش مدارس بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی استفاده گردید. نتایج این آزمون در جدول شماره 3 و 4به نمایش گذاشته شده است.
نتایج آزمون تأثیر نقشمدارس بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در جدول شماره سه و چهار به نمایش گذاشته شده است.
جدول 3. نتایج آزمون پیرسون فرضیه دوم تحقیق
متغیرها | R | سطح معناداری | نتیجه فرضیه |
نقش مدارس- مشارکت ورزشی | 387/0 | 001/0 | تأیید فرضیه |
جدول 4. نتایج آزمون رگرسیون فرضیه دوم تحقیق
متغیرها | R2 | میزان پیشبینی | نتیجه فرضیه |
نقش مدارس - مشارکت ورزشی | 149/0 | 14 درصد | تأیید فرضیه |
نتایج نشان داد که بین نقش مدارس و مشارکت ورزشی دختر دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد که میزان این رابطه 387/0 میباشد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مدارس بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان دختر تأثیر معناداری دارد که میزان این تأثیر حدود 14/0 میباشد. با این توجه میتوان پی برد که نقش مدارس توانایی پیشبینی حدود 14 درصد از مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز را دارا میباشد.
نتایج آزمون تأثیر نقش دوستان بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیرازرا در جدول شماره 5 و 6 به نمایش گذاشته شده است.
جدول 5. نتایج آزمون پیرسون فرضیه سوم تحقیق
متغیرها | R | سطح معناداری | نتیجه فرضیه |
نقش دوستان- مشارکت ورزشی | 501/0 | 001/0 | تأیید فرضیه |
جدول6. نتایج آزمون رگرسیون فرضیه سوم تحقیق
متغیرها | R2 | میزان پیشبینی | نتیجه فرضیه |
نقش دوستان - مشارکت ورزشی | 251/0 | 25 درصد | تأیید فرضیه |
نتایج نشان داد که بین نقش دوستان و مشارکت ورزشی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد که میزان این رابطه 50/0 میباشد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که دوستان بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان دختر تأثیر معناداری دارد که میزان این تأثیر حدود 25/0 میباشد. با این توجه میتوان پی برد که نقش دوستان توانایی پیشبینی حدود 25 درصد از مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز را دارا میباشد.
نتایج آزمون تأثیر نقش رسانههای جمعی بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز را در جدول شماره 7 و 8 به نمایش گذاشته شده است.
جدول 7. نتایج آزمون پیرسون فرضیه چهارم تحقیق
متغیرها | R | سطح معناداری | نتیجه فرضیه |
نقش رسانههای جمعی- مشارکت ورزشی | 477/0 | 001/0 | تأیید فرضیه |
جدول 8. نتایج آزمون رگرسیون فرضیه چهارم تحقیق
متغیرها | R2 | میزان پیش بینی | نتیجه فرضیه |
نقش رسانههای جمعی - مشارکت ورزشی | 227/0 | 22 درصد | تأیید فرضیه |
نتایج نشان داد که بین نقش رسانههای جمعی و مشارکت ورزشی دانشجویان دختر رابطه معناداری وجود دارد که میزان این رابطه 477/0 میباشد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که رسانههای جمعی بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان تأثیر معناداری دارد که میزان این تأثیر حدود 22/0 میباشد. با این توجه میتوان پی برد که نقش رسانههای جمعی توانایی پیشبینی حدود 22 درصد از مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز را دارا میباشد.
تدوین مدل تحقیق عوامل جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز با استفاده از روش معادلات ساختاری
به منظور بررسی مدل تحقیق حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. شکل شماره 1 نتایج این آزمون را به نمایش گذاشته است.
شکل 1. مدل آماری تحقیق
جدول 9. شاخصهای برازش نیکویی تحقیق
شاخص | میزان |
کای اسکوئر | 218/107 |
RMSEA | 030/0 |
CFI | 978/0 |
GFI | 988/0 |
AGFI | 963/0 |
NFI | 958/0 |
جدول شماره 9 شاخصهای سنجش برازش نیکویی تحقیق را به نمایش گذاشته است. همان طور که نتایج این جدول نشان میدهد، تمامی این شاخصها مناسب بوده و بنابراین مدل تحقیق، مدل مناسبی میباشد.
به منظور بررسی اولویتبندی عوامل جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز به علت نرمال بودن دادهها و لزوم استفاده از آمار پارامتریک از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد جدول شماره 10 نتایج مربوط به این آزمون را نشان میدهد.
جدول 10. نتایج آزمون واریانس با اندازهگیری مکرر
| مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | F | سطح معناداری |
عوامل خطاها | 584/3 187/87 | 278/2 184/101 | 698/3 27/875 | 471/11 | 001/0 |
با توجه به نتایج جدول بین عوامل جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به این میتوان گفت که بین عوامل جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز رتبهبندی وجود دارد که به منظور رتبهبندی این عوامل از میانگین هر یک از این عوامل استفاده گردید. نتایج این رتبهبندی در جدول شماره 4-14 به نمایش گذاشته شده است.
جدول 11. نتایج رتبهبندی عوامل جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی
متغیر | میانگین | اولویت | |||
عامل جامعهپذیری خانواده | 65/3 | اول | |||
عامل جامعهپذیری دوستان | 42/3 | دوم | |||
عامل جامعهپذیری مدارس | 21/3 | سوم | |||
عامل جامعهپذیری رسانههای جمعی | 11/3 | چهارم | |||
همان طور که نتایج اولویت بندی نشان میدهد، عامل جامعهپذیری خانواده با میانگین 65/3 اولویت اول میباشد و عامل جامعهپذیری رسانههای جمعی با میانگین 11/3 کم اهمیت ترین اولویت میباشد.
4- بحث و نتیجهگیری
نتایج نشان داد خانواده به عنوان عنصری تاثیرگذار بر زندگی هر فردی، نقش مهمی بر توسعه مشارکت ورزشی افراد را دارا میباشد. دانشجویان دختر با توجه به مشغولیتهای فکری خود در محیط دانشگاه، نیاز ضروری به ورزش را دارا میباشند. خانوادهها تأثیر بسزایی بر مشارکت ورزشی آنان را دارا میباشد. ویژگیهای درونی هر خانواده از جمله وضعیت مالی، معشیتی، عاطفی و فکری خانوادهها هر کدام به صورت مجزا نقش مهمی بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر را دارا میباشد. خانوادهها به دلیل اهمیت خود در زندگی افراد به شکل مناسبی توانایی تأثیرگذاری بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان دختر را دارا میباشد. پارسامهر و همکاران (1394) در تحقیق خود که با هدف بررسی رابطه الگوهای شناختی اجتماعی و ارتقای انگیزه انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه یزد انجام شد، پی بردند که حمایت اجتماعی خانواده، با انجام فعالیت بدنی رابطه مثبت معنی داری دارند. منوچهری نژاد، همتی نژاد و رحمتی (1394) در تحقیق خود که با هدف رابطۀ بین ویژگیهای جامعهپذیری افراد از جمله خانواده و مشارکت ورزشی دانشآموزان نوجوان انجام شد، پی بردند که خانواده به عنوان یک عامل جامعهپذیر نقش مهمی بر مشارکت ورزشی دانشآموزان را دارا میباشد. نتایج تحقیق حاضر تأثیر خانواده با تحقیقات پارسامهر و همکاران (1394) و منوچهری نژاد و همکاران (1394) همخوان میباشد.
همچنین مدارس به عنوان مرکز تعلیم و تربیت میتواند در توسعه ورزش و ایجاد انگیزه در میان افراد تأثیرگذار باشد. دانشجویان دختر ، در صورتی که در دوران مدارس خود به شکل مناسبی با ورزش و فواید آن آشنا شده باشند، به شکل مناسبی در دوران دانشگاهی مشارکت ورزشی استانداردی خواهند داشت. در مدارس به علت اینکه دانش آموزان با ورزش آشنا میشوند و ورزش در میان آنها نهادینه میگردد پس نهادینه شدن ورزش در دوران مدارس میتواند سبب گردد تا در سنین بالا مشارکت در ورزش به شکل مناسبی در دختران بهبود یابد. الانصاری، الحربی، عبدلعزیز، ابولدسلام و تانتایی5 (2016) در تحقیق خود ضمن بررسی عوامل تأثیرگذار بر مشارکت ورزشی در کشور عربستان اعلام نمودند که ویژگیهای مختلفی از جمله جامعهپذیری شامل مدارس و دانشگاهها بر میزان مشارکت آنان در سطح ورزش تأثیرگذار میباشد. لوبرز و ملومان6 (2016) در تحقیق خود که با هدف بررسی میزان عوامل جامعهپذیری بر مشارکت مردم در فعالیتهای تفریحی انجام شد؛ پی بردند که برخی ویژگیهای جامعهپذیری از جمله مدارس نقش مهمی بر مشارکت افراد در این فعالیتها میباشد. با این توجه نتایج تحقیق حاضر در ارتباط با دوستان با نتایج تحقیق الانصاری و همکاران (2016) و لوبرز و ملومان (2016) و احدی و علیزاده (1392) همخوان میباشد.
همچنین دوستان یکی از تأثیرگذارترین گروههای تأاثیرگذار بر دانشجویان میباشند. این افراد به شکل منفی و به شکل مثبت توانایی تأثیرگذاری بر دانشجویان دختر را دارا میباشند. وجود دوستان ورزشکار در کنار دختران، سبب ایجاد انگیزه در توسعه سطح مشارکت ورزشی دانشجویان دختر نیز میگردد. وجود گروههای از دوستان که به صورت فعال در ورزش حضور دارند، میتواند سبب گردد تا افرادی که به صورت فعال در ورزش مشارکت ندارند، به خاطر جذابیتهای گروهی به سمت ورزش روی آورند و به سطح مناسبی از مشارکت ورزشی دست یابند. پارسامهر و همکاران (1394) در تحقیق خود که با هدف بررسی رابطه الگوهای شناختی اجتماعی و ارتقای انگیزه انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه یزد انجام شد، پی بردند که برخی عوامل جامعهپذیری از جمله حمایت اجتماعی دوستان، حمایت اجتماعی خانواده، با انجام فعالیت بدنی رابطه مثبت معنی داری دارند. فتحی (1388) در تحقیق خود که با هدف تبيين جامعه شناختي مشاركت ورزشي دانشجويان انجام شد، پس از بررسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران پی بردند که بین پايگاه اقتصادي _ اجتماعي با مشاركت ورزشي دانشجويان رابطه معنيدار وجود دارد. با این توجه نتایج تحقیق حاضر در ارتباط با فرضیه سوم تحقیق با نتایج تحقیق پارسامهر و همکاران (1394)، طهماسبی (1380)، محمدی، صیادی و عامری (1393) و نتایج تحقیق فتحی (1388) همخوان میباشد.
همچنین رسانهها در جامعه دارای اهمیت اساسیاند، این اهمیت «عمومیسازی» رسانههای گروهی ارتباطات- توانایی عمومیسازی، تعریف موضوعات، فراهم ساختن واژگان مشترک اشاره و بنابراین بهرهگیری از توجه و قدرت - کمکهای نظری وسیعی را باعث شده است. دنیای جدید رسانهها، کارکردهای جدیدی را برای ورزش ایجاد نمودهاند. از کارکرد سبب گردیده است که نقش رسانههای جمعی سبب گردد تا مشارکت ورزشی در میان دانشجویان دختر به شکل منحصربه فردی انجام گیرد. به منظور بررسی مدل تحقیق حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج این فرضیه نشان داد که خانواده نقش مهمی بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان را دارا میباشد. از طرفی سایر متغیرها از جمله مدارس، دوستان و رسانههای جمعی نیز نقش مهم و تأثیرگذاری بر مشارکت ورزشی دانشجویان را دارا میباشند. قهرمانی، عاطفی و سینایی (1392) در تحقیق خود که با هدف بررسي عوامل بازدارنده مؤثر بر ميزان مشارکت معلمان زن مقاطع سهگانه تحصيلي در فعاليتهاي ورزشي شهر مرند انجام شد پس از بررسیهای خود، پی برد که ضعف در عوامل جامعهپذیری از جمله خانواده و رسانه سبب عدم مشارکت معلمین در فعالیتهای ورزشی میگردد. موسوی و همکاران (1393) در تحقیق خود که با هدف بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و مشاركت ورزشی زنان در جامعه شهري ايران. مطالعه موردي شهر گرگان انجام گرفت، پی بردند که بین متغیر اعتماد نهادي و متغیرهاي جمعیتشناختی شامل سن، وضعیت تأهل، تعداد فرزندان، سطح تحصیلات والدين، شغل پدر، مکان سکونت در شهر و استفاده از وسايل ارتباط جمعی با مشاركت زنان در فعالیتهاي ورزشی رابطه معنیداري داشته است. با این توجه نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیق قهرمانی و همکاران (1392) و موسوی و همکاران (1393) همخوان میباشد. رسانهها در جامعه دارای اهمیت اساسیاند، این اهمیت «عمومیسازی» رسانههای گروهی ارتباطات - توانایی عمومی سازی، تعریف موضوعات، فراهم ساختن واژگان مشترک اشاره و بنابراین بهرهگیری از توجه و قدرت – کمکهای نظری وسیعی را باعث شده است. دنیای جدید رسانهها، کارکردهای جدیدی را برای ورزش ایجاد نمودهاند. از کارکرد سبب گردیده است که نقش رسانههای جمعی سبب گردد تا مشارکت ورزشی در میان دانشجویان به شکل منحصربه فردی انجام گیرد.
همچنین پارسامهر و همکاران (1394) در تحقیق خود که با هدف بررسی رابطه الگوهای شناختی اجتماعی و ارتقای انگیزه انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه یزد انجام شد، پی بردند که حمایت اجتماعی خانواده، با انجام فعالیت بدنی رابطه مثبت معنی داری دارند. منوچهری نژاد و همکاران (1394) در تحقیق خود که با هدف رابطۀ بین ویژگیهای جامعهپذیری افراد از جمله خانواده و مشارکت ورزشی دانشآموزان نوجوان انجام شد، پی بردند که خانواده به عنوان یک عامل جامعهپذیر نقش مهمی بر مشارکت ورزشی دانش آموزان را دارا میباشد. نتایج تحقیق حاضر با تحقیقات پارسامهر و همکاران (1394)، نادریان، ذوالاکتاف و مشکلگشا (1388)، نقدی و ایمانی (1390) و منوچهرینژاد و همکاران (1394) همخوان میباشد. با این توجه باتوجه به خانوادهها و آموزش مناسب به آنان در ارتباط با فواید ورزش در میان دانشجویان میتوان از پتانسیل خانوادهها به منظور توسعه ورزش در میان دانشجویان به شکل مناسبی استفاده نمود.
باتوجه به یافتههای تحقیق مبنی بر نقش خانواده در مشارکت ورزشی دانشجویان پیشنهاد میگردد تا با ایجاد برنامهها از سوی دانشگاه، خانواده دانشجویان با ورزش و فواید آن آشنا گردند تا با انجام این امر سعی در مشارکت ورزشی بالای دانشجویان گردد. همچنین باتوجه به یافتههای تحقیق مبنی بر نقش مدارس در مشارکت ورزشی دانشجویان پیشنهاد میگردد تا با نهادینه نمودن ورزش در مدارس، سبب گردد تا دانشآموزان با ورزش آشنایی لازم را کسب نمایند تا در سنین بالا و در دانشگاهها؛ مشارکتی مناسب در ورزش داشته باشند. با توجه به یافتههای تحقیق مبنی بر نقش دوستان در مشارکت ورزشی دانشجویان پیشنهاد میگردد تا با ایجاد گروههای فعال در دانشگاهها و ایجاد برنامههای ورزشی متنوع از سوی آنان، سعی در مشارکت ورزشی در میان دانشجویان غیرفعال را داشت.
با توجه به یافتههای تحقیق مبنی بر نقش رسانههای جمعی در مشارکت ورزشی دانشجویان پیشنهاد میگردد تا با استفاده مناسب از رسانههای جمعی و کاربردی نمودن آن در میان دانشجویان و دانشگاه سعی در آشناسازی دانشجویان با ورزش داشت و مشارکت ورزشی آنان را بهبود داد.
5- تقدیر و تشکر
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند مراتب قدردانی خود را از گروه علوم ورزشی و دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز که در این پژوهش مشارکت داشته‌اند اعلام نمایند.
6- منابع
1- احدی، ب.، جلالی، م.، علیزاده، و. (1392). بررسی نقش عوامل جامعهپذیری ورزشی بر انگیزه ورزشی فوتبالیستهای نوجوان و جوان. دومین همایش بینالمللی علم و فوتبال، تهران
2- پارسامهر، م.، نیکنژاد، م.، و حدت، ا. (1394). بررسی رابطه الگوهای شناختی اجتماعی و ارتقای انگیزه انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه یزد. پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 11(21)، 192-18
3- شمسی، ع.، سلطان حسینی، م.، نادریان جهرمی، م.، توکلی، م. (1391). بررسی نقش عوامل جامعهپذیری در توسعه ورزش هندبال استان اصفهان. دومین همایش ملی علم و هندبال، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
4- طهماسبی، س. (1380). الگوهاي مشارکت اجتماعی در ایران. فصلنامه مدیریت شهري، 50، 68-69
5- غفوری ، م.، امامی، ص.، و بیات ، ع. ( 1382). بررسی تأثیر جامعهپذیری بر توسعه مشارکت ورزشی دانشجویان دختر دانشگاههای دولتی تهران. نشریه حرکت، 11، 42-52.
6- فتحی، س. (1388). تبيين جامعهشناختي مشاركت ورزشي دانشجويان. پژوهشنامه علوم اجتماعی، 3(4)، 174-146
7- قهرمانی، ا.، عاطفی، م.، و سینایی، ا. (1393). بررسی توسعه مشارکت دانشجویان با رویکرد ورزشی. مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان، 80-89
8- محمدی، میترا؛ صیادی، محمد امین؛ عامری، سید میرحسن؛ (1393)؛ تبیین مهمترین عوامل برانگیزاننده‌ی فعالیتهای ورزشی در مسیرهای تندرستی (با تأکید بر دستگاه‌های بدن سازی پارک‌ها)، 10(19)، 110-97
9- موسوی، ج.، اسلامی، م.، خوشفر، غ. (1393). بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و مشاركت ورزشی زنان در جامعه شهري ايران.مطالعه موردي شهر گرگان. آمایش جغرافیایی فضا، 4(11)؛63-41
10- منوچهری نژاد؛ م.، همتینژاد، م.، رحمتی، م. (1394). رابطۀ سرمایۀ اجتماعی خانواده و مشارکت ورزشی دانشآموزان نوجوان. نشریه مدیریت ورزشی، 7(3)، 470-457
11- نادریان، م.، ذوالاکتاف، و.، و مشکل گشا، ا. (1388). موانع مشارکت ورزشی زنان و ارتباط آنها با انگیزه. نشریه علوم حرکتی، 7(1)، 154-145
12- نقدی، ا.، بلالی، ا.، و ایمانی، پ. (1390). موانع فرهنگي- اجتماعي مشارکت زنان در فعاليتهاي ورزشي. زن در توسعه سیاست، 9(1)؛ 12-1
13- نیک گوهر؛ ع. (1385). جامعهشناسی ورزشی. نشر توتیا، تهران
14- Alansari, A; Alharbi, A; Abdelaziz, W: Aboldsalam, M; Tantawi, A; (2016), Factors affecting student participation in extra-curricular activities: A comparison between two Middle Eastern dental schools, The Saudi Dental Journal, 28(1), 36-43
15- Andrew R.K., & Leatherdale, S. T. (2009). The effect of social support and school- and communitybased sports on youth physical activity. Canadian Journal of Public Health, 100(1): 60-64.
16- Atmar (2010) Sports Participation in the Community, Journal of Sports Leisure Management, 14, 30-39.
17- Eshnayder, f., & Speritiz, A. (1987). Socialization on the development of student sports participation. Journal of Basic Sociology, 15, 12-21.
18- Kwakli (2010) Factors Affecting the Development of Sports Participation, Journal of Sports Management, pp. 70-80
19- Lubbers, M.; Meuleman, R. (2016). Participation in national celebrations and commemorations: The role of socialization and nationalism in the Dutch context. Social Science Research, 55, 111-121
Investigating the effect of socialization on the development of sports participation of female students of Islamic Azad University, Shiraz Branch
Zahra Sadeghi1*, Niloofar Azadi2
1. Master of Strategic Management in Sports Organizations, Shiraz, Iran. (Corresponding Author)
z.sadeghi6175@yahoo.com
2. PhD in Physical Education and Sports Science, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran
nilooazadi3@yahoo.com
Abstract
The present study aimed to investigate the effect of socialization on the development of sports participation of female students of the Islamic Azad University of Shiraz. The methods of this study are causal (1983). Respectively the reliability and validity of the questionnaire were evaluated using conventional methods. For data analysis, statistical methods of Kolmogorov–Smirnov, Pearson correlation, regression, ANOVA, and structural models were used. All the present data were analyzed using SPSS software version 20. The results clearly show that the family plays an influential role in the sports participation development of female students of the Islamic Azad University of Shiraz. It should be noted that the role of families in promoting female students' sports participation is of particular interest.
Keywords: family, socialization, sports participation, female students
[1] - Eshnayder & Speritiz
[2] -Coakly
[3] - Fredricks and Jacquelynne
[4] - Andrew and Leatherdale
[5] Alansari, Alharbi, Abdelaziz, Aboldsalam, Tantawi
[6] Lubbers & Meuleman
