شناسایی رویکرد مناسب برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت‌های دانش‌بنیان: مطالعه چند موردی
الموضوعات :بهمن حاجی پور 1 , حمیدرضا یزدانی 2 , محمد عصاریان 3
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: برنامه‌ریزی استراتژیک رویکرد کلاسیک رویکردهای غیرکلاسیک شرکت‌های دانش‌بنیان مطالعه چند موردی ,
ملخص المقالة :
در شرایط متلاطم بازار رویکرد کلاسیک به استراتژی ساده‌انگارانه می‌باشد. شرکت‌ها بر مبنای بستری که دارند به رویکرد متفاوتی نیاز دارند. سازمان‌ها نه تنها باید رویکرد مناسبی را نسبت به برنامه‌ریزی استراتژیک اتخاذ کرده یا ترکیبی صحیحی از رویکردهای مختلف را به‌کار گیرند، بلکه باید این ترکیب را همگام با تغییرات محیطی اصلاح کنند. در این پژوهش به تحلیل رویکرد مناسب برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت‌های دانش‌بنیان استان قم بر مبنای بسترشان پرداخته شده است. این پژوهش آمیخته و از روش تحقیق مطالعه چند موردی با تعداد 12 مورد استفاده شده است. در این پژوهش از مصاحبه عمیق با سوالات نیمه ساختاریافته برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است و همچنین از مشاهدات و اسناد نیز استفاده شده است. رویکرد هر مرحله از برنامه‌ریزی استراتژیک را بر مبنای 4 رویکرد استراتژیک بقا، عدم‌قطعیت، شبکه و یادگیری تعیین می‌شود. در انتها نیز رویکرد کلی در حوزه برنامه‌ریزی استراتژیک با روش وزن‌دهی آنتروپی شانون و روش تاپسیس تعیین شده است. از نتایج تحقیق مشاهده می‌شود که هر شرکت ممکن است در مراحل مختلف برنامه‌ریزی استراتژیک از رویکرد مختلفی یا دو رویکرد همزمان استفاده نماید و در نهایت رویکرد کلی مجموعه شرکت‌ها رویکرد یادگیری می‌باشد که نشان‌دهنده آن است که این دسته از شرکت‌ها به تعامل میان اعضا برای تدوین استراتژی خود به شدت نیازمند می‌باشند.
Abdullah, T. M. C. (2010). Profit maximization theory, Survival-based theory and contigency theory: a review on several underlying research theory of corporate Turnaround. Jurnal Ekonom, 13(4), 136-143.
Alshammari, M., Pavlovic, M., & Qaied, B. A. A. (2016). Chaos Theory in Strategy Research. American Journal of Business and Management, 5(1), 1-13.
Baum, J. A., Cowan, R., & Jonard, N. (2014). Does evidence of network effects on firm performance in pooled cross‐section support prescriptions for network strategy?. Strategic management journal, 35(5), 652-667.
Brandi, U., & Iannone, R. L. (2017). Learning strategies for competence development in enterprises. Industrial and commercial training, 49(1), 1-5. Coleman, P. T., & Kugler, K. G. (2014). Tracking managerial conflict adaptivity: Introducing a dynamic measure of adaptive conflict management in organizations. Journal of Organizational Behavior, 35(7), 945-968.
Czarnitzki, D., Rammer, C., & Toole, A. A. (2014). University spin-offs and the “performance premium”. Small Business Economics, 3(2),309-326.
De Wit, B., & Meyer, R. (2010). Strategy: Process, content, context: Cengage Learning EMEA. Dezhi, C., William, W., Daiping, H., & Etayankara, M. (2016). Survival strategy of OEM companies: a case study of the Chinese toy industry. International Journal of Operations & Production Management, 36(9), 1065-1088. doi:10.1108/IJOPM-04-2015-0212.
Ebbers, J. J., & Wijnberg, N. M. (2010). Disentangling the effects of reputation and network position on the evolution of alliance networks. Strategic Organization, 8(3), 255-275.
Elbanna, S., Kapoutsis, I., & Mellahi, K. (2017). Creativity and propitiousness in strategic decision making: The role of positive politics and macro-economic uncertainty. Management Decision, 55(10), 2218-2236.
Fuentelsaz, L., Garrido, E., & Maicas, J. P. (2015). A Strategic Approach to Network Value in Network Industries. Journal of Management, 41(3), 864-892. doi:doi:10.1177/0149206312448399 Galeazzo, A., & Klassen, R. D. (2015). Organizational context and the implementation of environmental and social practices: what are the linkages to manufacturing strategy?. Journal of Cleaner Production, 108, 158-168.
Hill, C. W., Jones, G. R., & Schilling, M. A. (2014). Strategic management: theory: an integrated approach. Cengage Learning.
Hussein, N., Mohamad, A., Noordin, F., & Ishak, N. A. (2014). Learning organization and its effect on organizational performance and organizational innovativeness: a proposed framework for Malaysian public institutions of higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 130, 299-304.
John, A. P., Zhang, L., & Don, L. (2015). Competitive strategy, capabilities and uncertainty in small and medium sized enterprises (SMEs) in China and the United States. Management Decision, 53(2), 402-431. doi:10.1108/MD-04-2014-0222 .
Jussila, A., Mainela, T., & Nätti, S. (2016). Formation of strategic networks under high uncertainty of a megaproject. Journal of Business & Industrial Marketing, 31(5), 575-586.
Kashefi, M. A. (2016). Effect of salvage market on strategic technology choice and capacity investment decision of firm under demand uncertainty. Journal of Business Economics and Management, 17(1), 140-155.
Keung, C., & Shen, L. (2017). Network strategy for contractors’ business competitiveness. Construction Management and Economics, 35(8-9), 482-497.
Lynch, R. (2015). Strategic Management: Pearson Education Limited.
McMillan, E., & Carlisle, Y. (2007). Strategy as Order Emerging from Chaos: A Public Sector Experience. Long Range Planning, 40(6), 574-593. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.lrp.2007.07.002 .
Mhizha, A. (2014). Application of the ‘Chameleon Survival Strategy Model’in the Study of Strategic Management in Small and Medium-Scale Enterprises. International Journal of Innovative Research and Development.
Miller, K. D., & Martignoni, D. (2016). Organizational learning with forgetting: Reconsidering the exploration–exploitation tradeoff. Strategic Organization, 14(1), 53-72.
Mills, D. Q., & Friesen, B. (1992). The learning organization. European Management Journal, 10(2), 146-156.
Mintzberg, H. (1987). Crafting strategy: Harvard Business School Press Boston, MA, USA. Nguyen, N. (2018). Book review: Handbook of research on the learning organization: Adaptation and context.
Öberg, C., Shih, T. T. Y., & Chou, H. H. (2016). Network strategies and effects in an interactive context. Industrial Marketing Management, 52, 117-127.
Pang, S. (2009). Successful service design for telecommunications: a comprehensive guide to design and implementation: John Wiley & Sons.
Pernu, E., Mainela, T., & Puhakka, V. (2014). Organizing MNC internal networks to manage global customers: Strategies of political compromising. In Orchestration of the Global Network Organization (pp. 349-376). Emerald Group Publishing Limited.
Qian, H. (2017) Knowledge base differentiation in urban systems of innovation and entrepreneurship. Urban Studies 54: 1655-1672.
Quinn, J. B. (1985). Innovation and corporate strategy. Technology in Society, 7(2), 263-279. doi:http://dx.doi.org/10.1016/0160-791X(85)90029-6 .
Ramírez, R., & Selsky, J. W. (2016). Strategic planning in turbulent environments: A social ecology approach to scenarios. Long Range Planning, 49(1), 90-102.
Rao, S., & Perry, C. (2003). Convergent interviewing to build a theory in under-researched areas: principles and an example investigation of internet usage in inter-firm relationships. Qualitative Market Research: An International Journal, 6(4), 236-247.
Real, J. C., Roldán, J. L., & Leal, A. (2014). From entrepreneurial orientation and learning orientation to business performance: analysing the mediating role of organizational learning and the moderating effects of organizational size. British Journal of Management, 25(2), 186-208.
Reeves, M., Haanaes, K., & Sinha, J. (2015). Your Strategy Needs a Strategy: How to Choose and Execute the Right Approach: Harvard Business Press.
Rudy, B. C., & Black, S. L. (2015). Attack or Defend? The Role of Institutional Context on Patent Litigation Strategies. Journal of Management, 0149206315605168.
Sahling, F., & Kayser, A. (2016). Strategic supply network planning with vendor selection under consideration of risk and demand uncertainty. Omega, 59, 201-214.
Sasson, A., & Fjeldstad, Ø. (2009). Information-mediated network effects: network composition and customer benefit in the presence of information asymmetry. Strategic Organization, 7(4) ,355-386.
Senge, P. M. (2002). The leader’s new work.
Shapiro, C., & Varian, H. R. (1998). Information rules: a strategic guide to the network economy: Harvard Business Press.
Sommerfeldt, E. J., & Yang, A. (2017). Relationship networks as strategic issues management: An issue-stage framework of social movement organization network strategies. Public Relations Review.
Song, M., Zhao, Y. L., Arend, R. J., & Im, S. (2015). Strategic planning as a complex and enabling managerial tool. Strategic Management Journal.
Stacey, R. (1993). Strategy as order emerging from chaos. Long Range Planning, 26(1), 10-17.
Sui, S., & Baum, M. (2014). Internationalization strategy, firm resources and the survival of SMEs in the export market. Journal of International Business Studies, 45(7), 821-841.
Tenkasi, R. V., & Kamel, Y. (2016) To Bankruptcy and Back: Turnaround Strategies for Firm Emergence, Long-Term Survival, and Speed Research in Organizational Change and Development (Vol. 24, pp. 221-259): Emerald Group Publishing Limited.
Terjesen, S. A., João Guedes, M., & Patel, P. C. (2016). Founded in adversity: Operations-based survival strategies of ventures founded during a recession. International Journal of Production Economics, 173, 161-169. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.ijpe.2015.12.001 .
Valaei, N., Rezaei, S., & Ismail, W. K. W. (2017). Examining learning strategies, creativity, and innovation at SMEs using fuzzy set Qualitative Comparative Analysis and PLS path modeling. Journal of Business Research, 70, 224-233.
Valaei, N., Rezaei, S., & Emami, M. (2017). Explorative learning strategy and its impact on creativity and innovation: An empirical investigation among ICT-SMEs. Business Process Management Journal, 23(5), 957-983.
Van Tuijl, E and Carvalho, L. (2014) Knowledge sourcing, knowledge bases, and the spatial organisation of car design. Environment and planning A 46: 1966-1982.
Wengraf, T. (2001). Qualitative research interviewing: Biographic narrative and semi-structured methods: Sage.
Wheelen, T. L., Hunger, J. D., Hoffman, A. N., & Bamford, C. E. (2017). Strategic management and business policy. pearson.
Wilbon, A. D. (2015). Technology Strategy and organizational learning: Applying population ecology to understanding the influence on firm survival. Academy of Strategic Management Journal, 14(2), 221.
Williamson, O. E. (1991). Strategizing, Economizing, and Economic Organization: Produced and distributed by Center for Research in Management.
Windsperger, J., Hendrikse, G. W., Cliquet, G., & Ehrmann, T. (2017). Governance and strategy of entrepreneurial networks: an introduction. Small Business Economics, 1-6.
Wolf, C., & Floyd, S. W. (2017). Strategic planning research: Toward a theory-driven agenda. Journal of Management, 43(6), 1754-1788.
حسینی, ح. خ., لشکربلوکی, م., و فرخی, ف. (1391). رویکردهای جایگزین طراحی استراتژی در شرایط عدم قطعیت، رویکردی تحلیلی-تطبیقی. پژوهش‌های مدیریت عمومی, 5(18), 45-63.
سایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری. (1396). https://daneshbonyan.isti.ir/
مستندات قانونی و آیین‌نامه‌های مرتبط با ارزیابی و تشخیص صلاحیت و حمایت‌ها از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان. (1396). در ک. ا. و. ت. ص. ش. ه. و. م. د. ب. و. ن. ب. اجرا . تهران: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.
