تحليلي بر ديدگاه ابن‌سينا پيرامون ارتباط بدن، مرگ و حيات اخروي
الموضوعات :فروغ السادات رحيم پور 1 , زهرا حيدري 2
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
الکلمات المفتاحية: بدن ملكات اخلاقي مرگ حيات اخروي ابن سينا,
ملخص المقالة :
در مصاحبت بدن با نفس در حيات دنيوي شكي وجود ندارد اما همراهي بدن دنيوي با نفس در حيات اخروي، محل بحث و اختلاف است. مطابق مباني بوعلي سينا، بدن دنيوي نميتواند حيات اخروي داشته باشد اما برخي آثار ناشي از حيات دنيوي بدن، تا ابد با نفس باقي ميماند و بر حيات اخروي و ابدي انسان تأثير ميگذارد. بدن در نظر ابن سينا، نقش اساسي در وقوع مرگ دارد چراكه تغيير و انحلال تركيب آن، عامل مفارقت نفس از بدن و در نتيجه خاتمه يافتن حيات دنيوي ميگردد. با شروع مرحلة اخروي حيات، اگرچه پيوند نفس با بدن مادي قطع ميشود اما آثار ناشي از برخي افعال و ملكات دنيويِ بدن زايل نميشود و بنحوي بر كيفيت سرنوشت نهايي انسان و زندگي ابدي او تأثير ميگذارد. تحقق اتصال تام به عقل فعال كه با رفع موانع و محدوديتهاي بدني صورت ميگيرد، ادراك حقيقي لذات معنوي و ادراك حقيقي ذات نفس، از جملة اين آثار است. ملكات ناشي از هيئات بدني كه در نفس رسوخ يافته‌اند، تا حيات بعدي باقي ميمانند و در فراهم كردن بستر سعادت و شقاوت نفس و تعيين كم و كيف ثواب و عقاب اخروي آن دخالت ميكنند.
ابن‌سينا، الاشارات والتنبيهات، قم، دفتر نشر كتاب، 1379.#
ابن‌سينا، التعليقات، حققه و قدّم له الدكتور عبدالرحمن بدوي، قم، مكتب الاعلام الاسلامي، 1404ق.#
ابن‌سينا، الشفا ـ الالهيات، راجعه و قدم له الدكتور ابراهيم مدكور، تهران، انتشارات ناصر‌خسرو، 1960م.#
ابن‌سينا، المبدا والمعاد، باهتمام عبدالله نوراني، تهران، مؤسسة مطالعات اسلامي دانشگاه مك گيل، 1363.#
ابن‌سينا، النجاة من الغرق في بحر الضلالات، ويرايش و ديباچه محمد تقي دانش‌پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1364.#
ابن‌سينا، النفس من كتاب الشفا، تحقيق آيت الله حسنزاده آملي، قم، بوستان كتاب، 1375.#
ابن‌سينا، الهيات شفا، ويرايش و ترجمه ابراهيم دادجو، تهران، انتشارات امير كبير، 1390.#
ابن‌سينا، الهيات نجات، ترجمه و شرح يحيي يثربي، قم، بوستان كتاب، 1385.#
ابن‌سينا، دانشنامة علايي (الهيات)، تصحيح و تحشيه احمد خراساني، تهران، چاپخانه مركزي، 1315.
ابن‌سينا، رسائل ابن سينا، قم، انتشارات بيدار، 1400ق.#
ابن‌سينا، رسالة احوال النفس، حققه و قدّم اليه احمد فواد الاهواني، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1952م.#
ابن‌سينا، رسالة في معرفة النفس الناطقه و احوالها (ضميمه احوال النفس)، احمد فواد الاهواني، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1952م.#
ابن‌سينا، روانشناسي شفا (ترجمه فن ششم از كتاب شفا)، به قلم اكبر دانا سرشت، بيجا، بينا، 1318.#
ابن‌سينا، طبيعيات دانشنامه علايي، با مقدمه و حواشي و تصحيح سيد محمد مشكوه، تهران، انتشارات انجمن آثار ملي، 1331.#
ابن‌سينا، فنون سماع طبيعي از كتاب شفا، ترجمه و نگارش محمد علي فروغي، تهران، چاپخانه بانك ملي ايران، 1319.#
ابن‌سينا، قانون در طب، ترجمه عبدالرحمن شرفكندي، تهران، انتشارات سروش، 1363.#
ابن‌سينا، مبحث عن القوي النفسانيه (ضميمة احوال النفس)، احمد فواد الاهواني، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1952م.#
ابن‌سينا، مجموعه رسائل فارسي ابن‌سينا، تصحيح و توضيح سيد محمود طاهري، قم، انتشارات آيت اشراق، 1388.#
ابن‌سينا، معراج نامه، مقدمه و تصحيح و تعليق نجيب مايل هروي، مشهد، بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 1365.#
بهشتي، احمد، تجريد، قم، بوستان كتاب، 1385.#
داوودي، عليمراد، عقل در حكمت مشاء، تهران، انتشارات حكمت، 1387.#
معين، محمد، فرهنگ فارسي معين، تهران، نشر سرايش، 1380.#
