مكتب ودانتا و وحدت‌گرايي
الموضوعات :
علي‌نقي باقرشاهي
1
(دانشگاه بين¬المللي امام خميني (ره) قزوين )
الکلمات المفتاحية: مکتب ودانتا يکتا پرستي شانکارا اوپانيشادها رامانوجا ,
ملخص المقالة :
مکتب ودانتا اصيلترين جريان فکري و فلسفي هندي است که اصول فکري خود را از اوپانيشادها گرفته و بر وحدت‌گرايي و يکتاپرستي تأکيد دارد. مورخان هندي، تاريخ اين مکتب را به سه دورة ماقبل شانکارا، دوره شانکارا و دوره پساشانکارا تقسيم ميکنند. در دوره اول، شخصيتهايي مانند بادرايانا و گوداپادا ظاهر شدند و حکمت ودانتا را پايه‌ريزي کردند. در دوره دوم شانکارا به بسط اين حکمت پرداخت و سهم زيادي درگسترش و اشاعه آن داشت. در دوره سوم نيز رامانوجا با نظريات انتقادي خود قرائت متفاوتي از وحدت‌گرايي و مفهوم حقيقت نهايي ارائه کرد و دامنه اين مکتب را گسترش داد. بطورکلي بانيان و مفسران حکمت ودانتا در هر دوره برحسب ذوق و سليقة فکري خود به شرح و بسط اين مکتب پرداختند و باعث غني‌تر شدن آن شدند. آنچه اهميت دارد اين است که همه آنها در يکتاپرستي و وحدت‌گرايي اتفاق نظر داشتند، هرچند دربارة بعضي از مباحث ميان برخي از ايشان اختلاف‌نظر جدي وجود داشت و اين اختلاف درميان پيروان آنها نيز مطرح بود. در ميان متفکران معاصر هند برخي مانند رابيندرانات تاگور کوشيدند سازشي ميان آنها ايجاد کنند. نفوذ مکتب ودانتا در ميان متفکران و هنرمندان معاصر هندي نيز عميق بوده است؛ بطوريکه جهانبيني آنها کاملاً تحت‌تأثير اين مکتب بوده است. در نوشتار حاضر سير تاريخي اين مکتب و نسبت آن با وحدت‌گرايي مورد بررسي قرار ميگيرد.
شايگان، داريوش، اديان و مکتبهاي فلسفي هند، تهران، انتشارات اميرکبير، ج2، 1356. #
چاترجي، ساتيش چاندرا؛ داتا، دريندرا موهان، معرفي مکتبهاي فلسفي هند، ترجمه فرناز ناظرزاده کرماني، قم، انتشارات مرکز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، 1384. #
Dasgupta, S., A History of Indian Philosophy, New Delhi, Motilal Banarsidas Publishers, 2000. #
Radhakrishna, S., Indian Philosophy, New Delhi, Blackie & Son Publishers PVT. LTD, 1983. #
Raju, P.T., Structural Depths of Indian Thought, New Delhi, South Asian Publishers, 1983. #
Sharma, C.D., A Critical Survey of Indian Philosophy, New Delhi, Motilal -Banarsidas Publishers, 1983. #
Vatsyayn, Indian Philosophy, New Delhi, Kedar Nath Ram Nath, 1983. #
Hastings, James (ed.), Encyclopedia of Religion and Ethics, Charles Scribner’s Sons, T. &T. Clark, 1981. #
Cush, Denise, Encyclopedia of Hinduism, Routledge Publications, London, 2008. #
