مراتب عشق نزد ابن‌سينا و بررسي انتقادات ملاصدرا بر او
الموضوعات :
1 - دانشگاه علامه طباطبائي
2 - دانشگاه علامه طباطبايي
الکلمات المفتاحية: ابن‌سينا تلازم عشق ملاصدرا,
ملخص المقالة :
مسئله عشق از همان سپيده دم فلسفه، مورد توجه فيلسوفان بوده است. بطور مثال در يونان، بويژه در آثار افلاطون، دربارة انواع و جوانب اين مسئله تأملات فلسفي قابل‌توجهي صورت پذيرفته است. در جهان اسلامي نيز بررسي اين موضوع مانند ديگر موضوعات فلسفي، دچار تحولي در معنا و گستره گشته است؛ اگر پيش از آن، عشق صرفاً به محبت شديد ميان دو انسان اطلاق ميشد، فيلسوفان اسلامي در آثار خود، آن را به مفهومي وسيع تبديل کردند که در سراسر هستي و ميان تمامي موجودات، سريان و جريان دارد. شيخ‌الرئيس، ابن‌سينا در آثار خود اهتمام ويژه‌يي به اين مسئله دارد. در نظر وي، هر موجودي در هر رتبة وجودي که باشد، به ميزان همان رتبة وجودي، از عشق بهره‌يي دارد؛ از هيولي که قوة صرف است تا ذات واجب‌الوجود که کمال مطلق است. پس از ابن‌سينا، ملاصدرا نيز به مسئله عشق پرداخته است. ملاصدرا هر چند هم‌نظر با ابن‌سينا به سريان عشق در تمام هستي قائل است، اما وجود حيات و علم را پيش‌شرط تحقق عشق دانسته است. قصد اصلي ما در نوشتار حاضر، بيان انواع و مراتب عشق نزد ابن‌سيناست و در کنار آن نيز نيم‌نگاهي به آراء و انتقادات ملاصدرا بر ابن‌سينا در اينباره خواهيم داشت.
ابن‌سينا، رسايل، ترجمة ضياء‌الدين دري، انتشارات مرکزي، 1360.#
ابن‌سينا، رسايل، قم، انتشارات بيدار، بي‌تا.#
ابن‌سينا، الاشارات و التنبيهات، دفتر نشر الکتاب، 1401.ق.#
ابن‌سينا، النجاة، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1387.#
افلاطون، دورة آثار، ترجمة محمدحسن لطفي و رضا کاوياني، تهران، انتشارات خوارزمي، ج4،1381.#
فاخوري، حنا؛ جر، خليل، تاريخ فلسفه در جهان اسلامي، ترجمة عبدالمحمد آيتي، تهران، انتشارات علمي و فرهنگي، 1386.#
محمدي ري‌شهري، محمد، ميزان الحکمة، قم، دار الحديث، 1422.ق.#
ملاصدرا، الحکمة المتعالية في الاسفار العقلية الاربعة، تصحيح، تحقيق و مقدمه مقصود محمدي؛ باشراف استاد سيدمحمد خامنه‌اي، تهران، انتشارات بنياد حکمت اسلامي صدرا، ج7، 1380.#
