رهیافت «فلسفه و کودک» در حی بن یقظان ابن طفیل
الموضوعات :
ناديا مفتوني
1
( دانشگاه تهران )
الکلمات المفتاحية: حی بن یقظان ابن‌طفیل اسفار اربعه فکری رهیافت فلسفی رهیافت عرفانی,
ملخص المقالة :
رهیافتهای فلسفه و کودک از آثار حکمای مسلمان قابل اخذ و تدوین است. یکی از این منابع رساله حی بن یقظان ابن‌طفیل است که بعنوان اولین رمان فلسفی شهرت دارد. حی بن یقظان، طفلی است که در جزیره‌يي بدون سکنه، در آغوش طبیعت و در بین حیوانات بزرگ ميشود و یک غزال یا آهو برای او مادری ميکند و متکفل رشد جسمی اوست. علاوه بر تکامل جسمی، فرایند اندیشه‌ورزی حی در دامان مادر طبیعت تکامل ميیابد. این اندیشه‌ورزی بدنبال بلوغ فکری و فلسفی، به نوعی بلوغ عرفانی نیز منتهی ميشود. در فراز پایانی داستان، حی با انسانهایی از جزیره دیگر آشنا ميشود و درمییابد آنچه از طریق تفکر در خویشتن و اندیشه‌ورزی در طبیعت بدست آورده با معارف دین و تعالیم وحی در هماهنگی کامل است. این رهیافت را ميتوان بخشی از سلوک فکری فلسفی حی بشمار آورد. برخی رهیافتهای اندیشه‌ورزی حی به ترتیب زمانی یعنی از خردسالی تا بزرگسالی عبارت است از دستاوردهایی در زمینه فناوری، علوم تجربی، رهیافت فلسفی، رهیافت عرفانی. سلوک فکری حی بن یقظان در الگوی اسفار اربعه قابل تحلیل است.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، رسائل، قم، بیدار، 1400، ص75-130.
ابن‌طفیل، ابوبکر محمدبن عبدالملک، حی بن یقظان، مقدمه و تعلیق البیر نصری نادر، بیروت، دارالمشرق، چ4، 1993.
فارابی، ابونصر محمدبن محمد، آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، مقدمه و تعلیقات علی بوملحم، بیروت، دار و مکتبه الهلال، 2003م.
