نقد ترجمه منظوم شواربي از غزل اول و سوم حافظ بر پایه الگوی گيدئون توری
الموضوعات :
1 - دانشگاه آزاد پارس آباد
الکلمات المفتاحية: حافظ شيرازي, ترجمه منظوم, نقد, امين الشواربي, غزل, گیدئون توری.,
ملخص المقالة :
بسياري از آثار برجسته ادبيات فارسي به زبان عربي ترجمه شده است؛ از جمله اين آثار مي توان به ترجمه ديوان حافظ اشاره کرد، که توسط مترجم توانمند مصری، امین الشواربی به عربی بازگردانده شده است. اين ترجمه، چهارده غزل از غزل های شیوا خواجه شيرازي را به منظوم ترجمه کرده است و باقی را به نثر برگردانده است. با توجه به دشواری ترجمه منظوم و عدم برقراری تعادل لازم میان متن مبدأ و متن مقصد، ضرورت دارد تا چنین ترجمه هایی با رویکردهای مقصدگرایانه ارزیابی گردد که الگو و تئوری گیدئون توری بر حسب این رویکرد شکل گرفته است. در این تئوری به بررسی ترجمه و تغییرات سازنده و مخرب آن در چندین لایه پردخته می شود. بدین سان پژوهش حاضر، با توجه به دشواری ترجمه منظوم و اهمیت خاص غزلیات حافظ، که از زبان و تعبیر متفاوت برخوردار است، به بررسی ترجمه منظوم "امين الشورابي" از غزل اول (ألا یا أيها الساقي...) و سوم (اگر آن ترک شیرازی...) حافظ، در پرتو ديدگاه مقصدگرایانه گیدئون توری می پردازد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد، ترجمه منظوم کاريست بس دشوار که سبب بروز لغزش هاي فرواني مي شود، امين الشواربي در مجموع ستودني عمل کرده است و لغزش هاي ترجمه منظوم وی متناسب با تئوری مقصدگرایی گیدئون توری که جواز استفاده از برخی تفاوت ها را به مترجم می دهد، اندک است. اما این ترجمه ها، در برخي موارد از تغییرات مخربی برخوردار است و موجب از بين رفتن زيبايي هاي متن و وارونه کردن معاني و محتوایی ابيات شده است که نمي توان بسادگي از اين خطاها چشم پوشي کرد.
منابع ومصادر الف) منابع فارسی و عربی احمدي، محمد رحيم، (1392)، «آنتوان برمن و نظريه گرايش¬هاي ريخت¬شکنانه»، دو فصلنامه نقد زبان و ادبيات خارجي، سال ششم، شمارۀ 10، (پیاپی 68).
بهنام، مینا (1389). «استعارۀ مفهومی نور در دیوان شمس»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی نقد ادبی، سال 3، شمارة 10، 114-91
توری، گیدئون، ترجمه مهدی ابراهیمی (2011)، ماهیت و نقش هنجارها در ترجمه : در پایگاه www.motarjemonline.com
جلالیان، عبدالحسین (1379)، شرح دیوان حافظ، تهران: یزدان، چ1
حافظ شیرازی، (1393)، دیوان حافظ: نسخه علامه قزوینی و دکتر قاسم غنی، تهران: نشر شقایق.
ــــــــــــــ (1380ش)؛ ديوان اشعار. محقق: ناهيد فرشادمهر، تهران: گنجينه.
ـــــــــــــــ (1990م) ديوان أشعار. مترجم أمين الشواربي، تهران: مهرأنديش.
خزاعی، علیرضا (1394)، تأثیر هنجارها بر روند ترجمه (موردپژوهی: ترجمه های معاصر قرآن مجید)، مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و هشتم پاییز 1394 شماره 3
عبّود، عبده (1999م)؛ الأدب المقارن، مشکلات و آفاق، اتحاد الکتاب العرب: سورية.
گنتزلر، ادوین (1393)، نظریه های ترجمه در عصر حاضر، تهران: هرمس
ب) منابع لاتین Toury, Gdeon, (1987), Translation Across Cultures.New Delhi: Bahri Publications
Toury, Gideon (1980), in search of atheory of translation, tel aviv: the porter instityte for poetics and semiotics