رابطه معلم شاگرد و کمک طلبی: نقش واسطه ای اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت
الموضوعات :سمانه سادات موسوی شریف 1 , زهرا نقش 2 , سوگند قاسم زاده 3
1 - گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کمک‌طلبی, رابطه معلم شاگرد, اهداف پیشرفت, انگیزه پیشرفت,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش تعیین رابطه معلم شاگرد و کمک طلبی با نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت بود. جامعه این پژوهش دانش‌آموزان پایههای هفتم تا نهم شهر تهران است که در سال تحصیلی 99-1398 تحصیل می‌کردند. نمونه این پژوهش را 317 دانش‌آموز دختر و پسر تشکیل داد که به روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های کمک‌طلبی تحصیلی ریان و پنتریچ، رابطه معلم شاگرد مورای و زوریچ، انگیزه پیشرفت هرمنس و اهداف پیشرفت الیوت و مک گریکور پاسخ دادند. داده‌ها به روش همبستگی و تحلیل مسیر بررسی شدند. یافته‌ها نشان داد که اثر مستقیم رابطه معلم شاگرد بر انگیزه پیشرفت و اثر مستقیم تسلط گرایش بر کمک‌طلبی مثبت و معنادار است. اثر مستقیم عملکرد اجتناب بر کمک‌طلبی منفی و معنادار بود. اثر غیرمستقیم رابطه معلم شاگرد بر کمک‌طلبی به واسطه هدف تسلط گرایش و همچنین عملکرد اجتناب مثبت و معنادار بود و همچنین اثر غیرمستقیم رابطه معلم شاگرد بر کمک‌طلبی به واسطه انگیزه پیشرفت مثبت و معنادار بود. نتایج این پژوهش برای آموزش و پرورش و مراکز آموزش عالی بویژه برای معلمان به منظور افزایش کمک‌طلبی و رابطه معلم شاگرد و همچنین افزایش انگیزه در میان دانش‌آموزان مفید خواهد بود.
اخلاقی نیا، کبرا؛ طالع پسند، سیاوش و بیگدلی، ایمان الله. (1392). رابطه جهت گیری هدف پیشرفت و کمرویی با اجتناب از کمک طلبی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 31، 19-1.
اکبری، بهمن. (1386). روایی و اعتبار انگیزش پیشرفت هرمنس بر روی دانش‌آموزان دوره متوسطه استان گیلان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 16، 96-73
بارانی، حمید؛ خرمائی، فرهاد؛ شیخ الاسلامی، راضیه و فولاد چنگ، مجبوبه. (1398). رابطه هیجان تحصیلی امید و بی صداقتی تحصیلی: بررسی نقش واسطه ای کمک طلبی تحصیلی. مجله روانشناسی، 4، 406-388.
باغی، زهرا؛ شکری، امید؛ فتح آبادی، جلیل و حیدری، محمود. (1396). مدل یابی پیشایندها و پسایندهای جهت گیری های هدف پیشرفت در دانشجویان: یک تحلیلل میانجیگر. پژوهش در نظام های آموزشی، 37، 92-59.
بهروزی، ناصر؛ شهنی ییلاق، منیژه و منصوری نژاد، راضیه. (1394). ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه ارتباط معلم دانش‌آموز، سومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری، تهران، 106-85.
حجازی، الهه و پاکدامن، حمزه. (1380). تاثیر اهداف پیشرفت و سطح توانایی بر رفتار و نگرش کمک طلبی تحصیلی. مجله روانشناسی، 2، 117-99.
رادمنش، عصمت و سعدی‌پور، اسماعیل. (1394). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود روابط والد- فرزند، معلم- شاگرد و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شهر تهران (پایان‌نامه).
سلیمی، جمال؛ بارخدا، سیدجمال و محمدیان شریف، کویستان. (1393). بررسی رابطه ی بین انگیزش تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی با تعلل‌ورزی تحصیلی در دانش‌آموزان. پژوهشهای مشاوره، 50، 100-79.
قربان جهرمی، رضا و همکاران. (۱۳۹۴). نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین نیاز به شناخت و درگیری شناختی: اثر بافت تعلل ورزی. مجله روانشناسی، ۱۹، ۲۱_۳.
قربانی، لیلا و شمس الدین فرد، مرتضی. (1398). بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت در بین دانش‌آموزان مدارس شهرستان فاریاب استان کرمان (پایان‌نامه).
کارشکی، حسین. (1387). نقش اهداف پیشرفت در مولفه های یادگیری خودتنظیمی. تازه های علوم شناختی، 10، 21-13.
گلستانه، موسی و عسکری، فهیمه. (1392). بررسی پیشایندهای کمک طلبی و اجتناب از کمک طلبی بین دانش‌آموزان عادی و تیزهوش(پایان‌نامه).
لاری، نرجس؛ حجازی، الهه؛ جوکار، بهرام و اژه ای، جواد. (1399). تحلیل پدیدارشناسی ادراک دانش‌آموزان از ویژگی ها و کنش های مؤثر معلم در رابطة معلم-دانش‌آموز. مجله روانشناسی. 24، 22-3.
محمدرضایی، علی و جهان، فائزه. (1395). عملکرد تحصیلی: نقش اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 42، 169-153.
محمودیان، حسن؛ صفری، هادی؛ آقایی، حدیث؛ رضوانی فر، شیرین و میرمحمدتبار، سیدعبدالله. (1391). مقایسه رفتارهای کمک‌طلبی تحصیلی در دانش‌آموزان عادی و دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری ریاضی، ناتوانی‌های یادگیری، 1، 119 – 107.
مشتاقی، سعید؛ میرهاشمی، مالک و شریفی، حسن پاشا. (1391). بررسی شاخص های روان سنجی پرسشنامه اصلاح شده هدف پیشرفت در جامعه دانشآموزی. اندازه گیری تربیتی، 7، 83-65.
موسوی ندوشن، فاطمه السادات و معتمدی، مرضیه. (1396). کمک طلبی تحصیلی، ضرورتی انکارناپذیر در آموزش. کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، 8، 9-1.
یعقوبی، ابوالقاسم؛ جهان، فائزه؛ کردنوقابی، رسول و رشید، خسرو. (1394). اثر آموزش هدف‌گذاری بر اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5، 105-91.
Bakadorova, O., & Raufelder, D. (2018). The essential role of the teacher-student relationship in students’ need satisfacation during adolescence. Journal of Applied Development Psychology, 58, 57-65.
Bergeron, J., Chouinard, R., & Janosz, M. (2011). The Impact of Teacher-Student Relationships and Achievement Motivation on Students’ Intentions to Dropout According to Socio-economic Status. US-China Education Review, 2, 273-279.
Butler, R., & Shibaz, L. (2014). Striving to connect and striving to learn: Influences of relational and mastery goals for teaching on teacher behaviors and student interest and help seeking. International Journal of Educational Research, 65, 41-53.
Debora L. Roorda., Terrence D. J., & Helma M.Y. K. (2019). Different teachers, different relationships? Student-teacher relationships and engagement in secondary education. Learning and Individual Differences, 75, 1-12.
Einar M. S., & Sidsel, S. (2013). School goal structure: Associations with students’ perceptions of their teachers as emotionally supportive, academic self-concept, intrinsic motivation, effort, and help seeking behavior. International Journal of Educational Research, 61, 5-14.
Eleftheria, N. G., Stuart, A. K., Kara, A. M., & Glykeria, A. H. (2014). Preceived parent goals and student goal oreintations as predictors of seeking or not seeking help: Does age matter? Learning and Instruction, 33, 120-130.
Frederic Guay., Stupinsky, R., Boivin, Mi., Japel, C., & Dionne, G. (2019). Teacher’s relatedness with students as a predictor of student’s intrinsic motivation, self-concept, and reading achievement. Early Childhood Research Quarterly, 48, 215-225.
Hughes, J. N., & Chen, Q. (2010). Reciprocal effects of student–teacher and student– peer relatedness: Effects on academic self -efficacy. Journal of Applied Developmental Psychology, (In Press).
Jessica A. H., & Sheryl A.H. (2018). Examination of associations between informal help-seeking behavior, social support, and adolescent psychosocial outcomes: A meta-analysis. Developmental Review, 47, 44-62.
Jianxia, D., Jianzhong, X., & Xitao, F. (2016). Investigating factors that influence students' help seeking in math homework: A multilevel analysis. Learning and Individual Differences, (In Press).
Košir, K., & Tement, S. (2014). Teacher–student relationship and academic achievement: A cross-lagged longitudinal study on three different age groups. European journal of psychology of education, 29(3), 409-428.
Krabenick S. A., & Dembo, M. H. (2011). Understanding and facilitating self-regulated help seeking. New directions for teaching and learning, 126, 33-43.
Melor, M.Y., Wan, S., Wan, O., & Noriah Mohd, I. (2011). Teacher-student relationship factor affecting motivation and academic achievement in ESL classroom. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 2637-2641.
Mensah, B. & Koomson, E., (2020(. Linking Teacher-Student Relationship to Academic Achievement of Senior High School Students. Social Education Research, pp.102-108.
Richard, S. N. (1990). Children's Help-Seeking in the Classroom: The Role of Motivational Factors and Attitudes. Journal of Educational Psychology, 1, 71-80.
Rini, P.S. & Wijanarko, N.A. (2020). The relationship of academic help-seeking with student achievement on nursing students in STIKes Muhammadiyah Palembang. Enfermería Clínica, 30, pp.106-109.
Roussel, P., Eliot, A. J., & Feltman, R. (2011). The influence of achievement goals and social goals on help seeking from peers in an academic context. Learning and Instruction, 21, 394-402.
Ryan, A.M., & shin, H. (2011). Help seeking tendencies during early adolescence: An examination of motivational correlates and consequences for achievement. Learning and Instruction, 21, 247-256.
Sara, J. F., Carol, L. B., Jeanne Horst, S., & Johnston, M. M. (2018). Exploring profiles of academic help seeking: A mixture modeling approach. Learning and Individual Differences, 61, 158-171.
Sarah, M. Kiefer., & Sungok, S. S. (2016). Academic help seeking from peers during adolescence: The role of social goals. Journal of Applied Developmental Psychology, 42, 80-88.
Schenke, K., Arena C. L., AnneMarie M. C., & Stuart A. K. (2015). Adolescents’ help seeking in mathematics classrooms: Relations between achievement and perceived classroom environmental influences over one school year. Contemporary Educational Psychology, 41, 133–146.
Shim, S.S., Rubenstein, L.D., & Drapeau, C.W. (2016). When perfectionism is coupled with low achievement: The effects on academic engagement and help seeking in middle school. Learning and Individual Differences, 45, 237- 244.
Thijs, J., & Fleischmann, F. (2015). Student–teacher relationships and achievement goal orientations: Examining student perceptions in an ethnically diverse sample. Learning and Individual Differences, 42, 53-63.
Valiente, C., Parker, J. H., Swanson, J., Bradley, R. H., & Groh, B. M. (2019). Early elementary student-teacher relationship trajectories predict girls’ math and boys’ reading achievement. Early Childhood Research Quarterly, 49, 109-121.
Xiaoyu, L., & Ughetta, M. (2019). Direct and interactive effects of perceived teacher-student relationship and grit on student wellbeing among stay-behind early adolescents in urban China. Learning and Individual Differences, 69, 129-137.
Yves, K., Fraancesca, S., Carmen, H., & Katharina, M. M. (2019). The role of implicit theories in student’s grit, achievement goals, instrinsic and extrinsic mitivation, and achievement in the context a long-term challenging term. Learning and Individual Differences, 74, 1-12.
Zee, M., & Debora, L. R. (2018). Student-teacher relationships in elementary school: The unique role of shyness, anxiety, and emotional problems. Learning and Individual Differences, 67, 156-166.
Zusho, A., & Barnett, P. A. (2011). Personal and contextual determinants of ethnically diverse female high school students’ patterns of academic help seeking and help avoidance in English and mathematics. Contemporary Educational Psychology, 36(2), 152-164.
