رابطه ابعاد کیفیت آموزشی کلاس و ارزیابی‌های شناختی با هیجان‌های تحصیلی و پیامدهای انگیزشی آن
الموضوعات :زینب ربّانی 1 , سیاوش طالع پسند 2 , اسحق رحیمیان بوگر 3 , محمد علی محمدی فر 4
1 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان
2 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان
3 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان
4 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان
الکلمات المفتاحية: هیجان های تحصیلی, کیفیت آموزشی, ارزیابی های شناختی, نظریة کنترل-ارزش پکران,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه ابعاد کیفیت آموزشی کلاس و ارزیابی های شناختی با هیجان های تحصیلی و پیامدهای انگیزشی آن بر اساس نظریه کنترل– ارزش پکران میباشد. بدین منظور ۵۸۶ دانش آموز دختر و پسر پایه نهم متوسطه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه هیجان های تحصیلی، مقیاس انگیزش تحصیلی و کنترل تحصیلی، فعالسازی شناختی، درک از بازخورد معلم، و مقیاس های دشواری تکلیف، ارزش تکلیف، ارزشیابی تبحری و کیفیت تدریس معلم را تکمیل کردند. ارتباط متغیرها در قالب یک مدل ساختاری بررسی و به روش تحلیل مسیر آزمون شده و برازش آن تائید شد. نتایج حاصل از آزمون مدل نشان داد فعالسازی شناختی، دشواری تکلیف، ارزشیابی تبحری و بازخورد پیشرفت بر ارزیابی های شناختی اثر مستقیم و معناداری دارند. فعال سازی شناختی و دشواری تکلیف به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق متغیرهای واسطه بر هیجان های مثبت و منفی و انگیزش خودمختار اثر معناداری دارند. اثر مستقیم بازخورد پیشرفت بر هیجان های مثبت، و اثر غیرمستقیم آن بر هیجان های منفی و انگیزش خودمختار معنادار بوده اما کیفیت تدریس تنها بر هیجان های منفی اثر مستقیم و معنادار داشته و از طریق آن برانگیزش خودمختار تأثیر دارد. همچنین کنترل تحصیلی و ارزش تکلیف بر هیجان های مثبت و منفی و انگیزش خودمختار، و هیجان های مثبت و منفی برانگیزش خودمختار اثر معناداری دارند. بنابراین ابعاد کیفیت آموزشی به عنوان عامل های محیطی کلاس بر ارزیابی های شناختی اثر داشته و هردو از تعیین کننده های هیجان های تحصیلی می باشند و این هیجان ها برانگیزش خودمختار دانش آموزان تأثیر دارند.
اژه ای، جواد؛ ویسانی، مختار؛ سیادت، سمیه سادات؛ خضری آذر، هیمن (0931). انگیزش تحصیلی و اضطراب آمار: بررسی نقش میانجی راهبردهاي یادگیري، مجلۀ روانشناسی،85، 51(21).
حجازی، الهه؛ نقش، زهرا؛ سنگری، علی اکبر (8831). ادراک از ساختار کلاس و پيشرفت تحصيلي رياضي: نقش واسطه اي متغيرهاي انگيزشي و شناختي، مطالعات روان شناختي، دانشكدة علوم تربيتي و روان شناسي دانشگاه الزهرا، 5 (4).
حسینی، فخری السادات؛ طالع پسند، سیاوش و بیگدلی، ایمان اله (9831). نقش مؤلفه های انتظار - ارزش بر پیشرفت شیمی دانش آموزان، روان شناسي تربيتي(روانشناسي و علوم تربيتی)، ۶(81). 93-96.
حسيني، فريده سادات؛ خير، محمد (9831). بررسي نقش معلم در هيجانات تحصيلي رياضي و تنظيم هيجاني دانش آموزان. فصلنامه علمي پژوهشي روانشناسي دانشگاه تبريز، 5 (02).
حسيني، فريده سادات؛ خير، محمد (0931). نقش ارزيابي شناختي در تبيين رابطه ابعاد فرزندپروري با هيجانات تحصيلي رياضي و تنظيم هيجاني، مجلة مطالعات آموزش و يادگيری، 3(1)، پياپي 2/06.
سیف، دیبا و لطیفیان، مرتضی (3831). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای خود نظم دهی دانشجویان در درس ریاضی. مجله روانشناسی. 8 (02)،024-404.
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی الله ؛ کاوسیان، جواد و فریبرز نیکدل (8831). رواسازی پرسشنامه هیجان های تحصیلی پکران. فصلنامۀ نوآوری های آموزشی، 8(23).
میولر، رالف. ا. (9831). پایه های اساسی مدل یابی معادلات ساختاری، ترجمه سیاوش طالع پسند، سمنان، انتشارات دانشگاه سمنان.
Artino JR, A. R., Holmboe, E.S. & Durning, S. J. (2012). Control-value theory: Using achievement emotions to improve understanding of motivation, learning, and performance in medical education: AMEE Guide No. 64. Medical Teacher. 34, 148-160.
Blackburn, M, (1998). Academic cheating, Unpublished doctoral dissertation, University of Oklahoma.
Burge, B., Lenkeit, J. and Sizmur, J. (2015).PISA in Practice: Cognitive Activation in Maths. Slough: NFER.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In R. Dienstbier (Ed.). Perspectives on motivation, Nebraska Symposium on motivation, 38, 237- 288. Lincoln: University of Nebraska Press.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). Self-determination research: Reflections and future directions. In E. L. Deci & R. M. Ryan (Eds.), Handbook on self-determination research ,431–441, Rochester, NY: University of Rochester Press.
Elliot,A.J., & Pekrun, R. (2007). Emotion in the hierarchical model of approach-avoidance achievement motivation. In P. A. Schutz & R. Pekrun (Eds.)(2007), Emotion in education, 53-69, San Diego: Elsevier Inc.
Garcia Duncan, T. & McKeachie, W. J. (2005). The Making of the Motivated Strategies for Learning Questionnaire. Educational Psychologist, 40(2), 117–128.
Gläser-Zikuda, M., Stuchlíková, I. & Janík, T.(2013). Emotional Aspects of Learning and Teaching: Reviewing the Field Discussing the Issues. Toretical and research papers, Orbis Scholae,7(2),7−22.
Guay, F., & Vallerand, R. J. (1997). Social context, students’ motivation, and academic achievement: Toward a process model. Social Psychology of Education, 1, 211-233.
Klieme, E., Pauli, C. and Reusser, K. (2009). The Pythagoras Study: Investigating effects of teaching and learning in Swiss and German classrooms. In: Janik, T. & Seidel, T.(Eds) The power of video studies in investigating teaching and learning in the classroom. Munster: Waxmann Verlag.
Kyriakides, L, Campbell, R. J., & Gagatasis, A. (2000). The significance of the classroom effect in primery school: An application of Creemers’ comprehensive model of educational effectiveness. School Effectiveness and School Improvement, 11, 501-529.
Lipowsky, F., Rakoczy K., Pauli C., Drollinger-Vetter, B. , Eckhard Kl., & Reusser , K. (2009). Quality of geometry instruction and its short-term impact on students’ under-standing of the Pythagorean Theorem. Learning and Instruction, 19,527-537.
Nicaise,V., Cogerino,G., Bois, J. & Amorose, A.,J.(2006). Students’ Perceptions of Teacher Feedback and Physical Competence in Physical EducationClasses: Gender Effects. Journal of Teaching in Physical Education, 25,36-57.
OECD (2013). PISA 2012 Assessment and analytical framework: Mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy. Paris: OECD Publishing [online]. Available: http://www.oecdilibrary.org/education/pisa-2012-assessment-andanalytical.
Pekrun R, Frenzel A.C, Goetz T, & Perry R.P. (2007). The control-value theory of achievement emotions: An integrative approach to emotions in education. In: Schutz PA, Pekrun R,(Eds). Emotion in education. Burlington, MA: Academic Press, 13–36.
Pekrun R, & Stephens EJ. (2010). Achievement emotions: A control-value approach. Social and Personality Psychology Compass, 4(4), 238–255.
Pekrun, R. (2000). A social cognitive, control value theory of achievement emotions. In J. Heckhausen (Ed.), Motivational psychology of human development, 143−163. Oxford, UK: Elsevier.
Pekrun, R. (2006). The Control- value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implication for educational research and practice, Educational Psychology Review,18,315-341.
Pekrun, R., & Linnenbrink-Garcia, L. (2014). Handbook of emotions in education. New York: Taylor & Francis.
Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). Achievement Emotions Questionnaire (AEQ). User’s manual. Munich, Germany: Department of Psychology, University of Munich.
Pekrun, R., Goetz, T., Daniels, L. M., Stupnisky, R. H., & Perry, R. P. (2010). Boredom in achievement settings: Exploring control-value antecedents and performance outcomes of a neglected emotion. Journal of Educational Psychology, 102, 531–549.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002). Academic emotions in student’s self-regulated learning and achievement: A program of qualitative and quantitative research. Educational Psychologist, 37, 91-105.
Pekrun, R., Cusack, A., Murayama, K. Elliot,A. J. & Thomas, K.(2014). The power of anticipated feedback: Effects on students’ achievement goals and achievement emotions. Learning and Instruction, 29, 115-124.
Perry, R. P., Haladkayi, S., Pekrun, R., & Pelletier, S. (2001). Academic control and action control in college students: A longitudinal field study. Journal of Educational Psychology, 93, 776- 789.
Ratelle. C. F , Guyay. F, Vallerand. R G. (2007). Autonomous, controlled, and a motivated types of academic motivation: A person-oriented analysis, Journal of Educational Psychology, 99(4),734-746.
Vallerand, R. J. (1997). Toward a hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology, 29, 271–360.New York: Academic Press.
Vallerand, R. J., Blais, M. R., Briere, N. M., & Pelletier, L. G. (1989). Construction et validation de l’Échelle de Motivation en Éducation (EME) [Construction and validation of the Academic Motivation Scale]. Canadian Journal of Behavioural Science, 21, 323-349.
Vallerand, R.J. (2001). A hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation in sport and exercise. In G.C. Roberts (Ed.), Advances in motivation in sport and exercise (263-320). Champaign, IL: Human Kinetics.
Vallerend, R.J., Pelletier, L.G., Blais,M.R., Briere, N.M., Senecal,C.,& Vallieres,E.F. (1992). The Academic Motivation Scale:A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Journal of Educational and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.
Wigfield, A., & Eccles, J. S. (2000). Expectancy-value theory of achievement motivation: A developmental perspective. Educational Psychology, 25, 68-81.
