مولفه ها و ساختار ارزشی و سبک زندگی مسلمانان عراق در زمان عباسیان
الموضوعات :
گلاره امیری
1
(گروه معارف،واحد کرمانشاه،دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه،ایران)
الکلمات المفتاحية: عراق, سبک زندگی, تاریخ, خلافت عباسی,
ملخص المقالة :
سبک زندگی از جمله موضوعات بسیار مهم و مطرح شده در علوم مختلف است که از اغاز زندگی بشر همواره وجود داشته و تا اکنون نیز ادامه داشته است گرچه این اصلاح به معنای علمی آن تقریبا جدید است اما با مطالعه و رجوع به گذشته میتوان رد پای آن را در میان سلسلهها، قبایل، خلفا، و خلاصه دورانهای مختلف مشاهده نمود یکی از این دورانها که مد نظر این مقاله است عراق زمان خلفای عباسیان است. پژوهش حاضر درصدد بررسی سبک زندگی مسلمانان عراق در عصر عباسیان است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع و بیان جنبه تاریخی موضوع، به بررسی سبک زندگی عراق در آن دوره خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تحلیلی- تاریخی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که در قرنهاي چهارم تا ششم هجري مصادف با حكومت عباسيان، عراق به ويژه، بغداد به عنوان پايتخت خلافت، از رونق بسزايي برخوردار گرديد و تحولات فرهنگي و اجتماعي گوناگوني را در سبك زندگي مسلمانان به وجود آوردند. و به دليل توجهات حكام، بر چگونگی حیات اجتماعی مسلمانان اعم از نگرشها و باورها، سبک زندگی اجتماعی، زبان، مذهب و آداب و سنن تأثیر بسیار داشته است. نتیجه کسب شده از مقاله این است که رشد محافل علمي و فرهنگي در عراق سنن فرهنگي و سبك زندگي مسلمانان در عراق در قرون پنجم و ششم هجري، را با طرح آموزههاي اصيل اسلامي به چالش كشاند و الگوهاي رفتاري آنان را متحول كرد. همچنين سبك زندگي و فرهنگ مسلمانان عراق به سبب بالا گرفتن مهاجرت ساير ملل به عراق، متأثر از فرهنگهاي ديگر به ويژه ايران بوده است.
ابن جوزي، ابي الفرج عبدالرحمن بن علي بن محمد.[بي تا]. المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، به اهتمام محمد عبدالقادر عطا و مصطفي عبدالقادر عطاء. بيروت: دارالكتب العلميه.
ابوالفدا.(1349). تقويم البلدان. ترجمه عبدالمحمد آيتي. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
ابوحلتم، نبيل خليل.(1990).الفرق الاسلاميه فكراً و شعراً.ُ
أدب الكتّاب: أبو بكر الصولي, نسخه وعني بتصحيحه وتعليق حواشيه: محمد بهجة الأثري, المكتبة العربية ببغداد, 1341هـ,
اصخري.(1347).المسالك الممالك. به كوشش ايرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر كتاب.
الصابي، ابراهيم بن هلال.(بي تا). المختار من الرسائل الصابي. تصحيح امير شكيب ارسلان. بيروت: دارالنهضة الحديث.
توحیدی، ابوحیان. (1425ه.ق). الامتاع و الموانسه. تحقیق عبدالرحمن المصطاوی. نشر دارالمعرفه. بیروت: لبنان.
ثعالبي.(1282ه). يتيمة الدهر. دمشق. ج 3.
التنوخي، ابي علي المحسن بن علي.(1971). نشوار المحاضره و اخبار المذاكره. به اهتمام عبود الشانجي.
-المسعودي، ابن الحسن علي بن الحسين بن علي.(1984).مروج الذهب و معادن الجوهر. قم: دارالهجره.
حوقل.(1340). حدود العالم من المشرق الي المغرب. به كوشش منوچه ستوده.تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
خزعلي،انسيه.(1383).امام حسين (ع) در شعر معاصر عربي. تهران: انتشارات امير كبير.
د / بدوي طبانة،(1989) دراسات في نقد الأدب العربي، دار الثقافة للطباعة والنشر والتوزيع.
د/ محمد عبد المنعم خفاجي(1998) اريخ الأدب في العصر العباسي الأول، ط مكتبة الكليات الأزهرية
دمشقي.(1357). نخبة الدهر في عجائب البر و البحر. ترجمه سيد حميد طبيبيان. تهران: فرهنگستان ادب و هنر.
ذهبي.(1404ه). سير اعلام النبلاء. تحقيق شعيب الارنووط. بيروت: مؤسسه الرسالة.
رشیدجمیلی،(1385) نهضت ترجمه در شرق جهان اسلام،تهران: سمت.
شمس الدين،محمد مهدي.(1417). واقعه كربلا في الوجدان الشعبي. بيروت: المؤسسة الدولية للدراسات والنشر.
متز، آدام.(1366). الحضارة الاسلامية في القرن الرابع الهجري. ترجمه محمد عبدالهادي ابوريده. مصر.
مكي، محمد كاظم.(1383). تمدن اسلامي در عصر عباسيان. ترجمه محمد سپهري. تهران: سازمان مطالعات و تدوين كتب علوم انساني دانشگاه(سمت).
مناظر حسن، محمد.(1369). زندگي اجتماعي در حكومت عباسيان.ترجمه: مسعود رجب نيا. تهران: انتشارات علمي و فرهنگي
يافي.(1390ه). مرآت الجنان. بيروت: مؤسسه الأعلمي للمطبوعات. ج3.
یعقوبی،احمد بن اسحاق.(1431ق). تاریخ الیعقوبی. شرکه الاعلمی للمطبوعات. بیروت
Hala Khalidi et al(2015), Facets from the Translation Movement in Classic Arab Culture, ocial and Behavioral Sciences 205,pp: 570.
49 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 68 - 49
مولفه ها و ساختار ارزشی و سبک زندگی مسلمانان عراق
در زمان عباسیان
گلاره امیری 1
چکیده
سبک زندگی از جمله موضوعات بسیار مهم و مطرح شده در علوم مختلف است که از اغاز زندگی بشر همواره وجود داشته و تا اکنون نیز ادامه داشته است گرچه این اصلاح به معنای علمی آن تقریبا جدید است اما با مطالعه و رجوع به گذشته میتوان رد پای آن را در میان سلسلهها، قبایل، خلفا، و خلاصه دورانهای مختلف مشاهده نمود یکی از این دورانها که مد نظر این مقاله است عراق زمان خلفای عباسیان است. پژوهش حاضر درصدد بررسی سبک زندگی مسلمانان عراق در عصر عباسیان است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع و بیان جنبه تاریخی موضوع، به بررسی سبک زندگی عراق در آن دوره خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تحلیلی- تاریخی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که در قرنهاي چهارم تا ششم هجري مصادف با حكومت عباسيان، عراق به ويژه، بغداد به عنوان پايتخت خلافت، از رونق بسزايي برخوردار گرديد و تحولات فرهنگي و اجتماعي گوناگوني را در سبك زندگي مسلمانان به وجود آوردند. و به دليل توجهات حكام، بر چگونگی حیات اجتماعی مسلمانان اعم از نگرشها و باورها، سبک زندگی اجتماعی، زبان، مذهب و آداب و سنن تأثیر بسیار داشته است. نتیجه کسب شده از مقاله این است که رشد محافل علمي و فرهنگي در عراق سنن فرهنگي و سبك زندگي مسلمانان در عراق در قرون پنجم و ششم هجري، را با طرح آموزههاي اصيل اسلامي به چالش كشاند و الگوهاي رفتاري آنان را متحول كرد. همچنين سبك زندگي و فرهنگ مسلمانان عراق به سبب بالا گرفتن مهاجرت ساير ملل به عراق، متأثر از فرهنگهاي ديگر به ويژه ايران بوده است.
واژگان کلیدی
عراق، سبک زندگی، تاریخ، خلافت عباسی.
[1] . گروه معارف اسلامی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
Email: glareh.amiri@yahoo.com
تاریخ دریافت: 2/3/1400 پذیرش نهایی: 23/5/1400
