جایگاه دین در اندیشهی علی اکبر دهخدا
الموضوعات :فهیمه عبدالی بارند 1 , معصومه قره داغی 2 , مقصود علی صادقی گندمانی 3 , داوود اصفهانیان 4
1 - شبستر
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
3 - شبستر
4 - شبستر
الکلمات المفتاحية: علی اکبر دهخدا, دین, اندیشه, دوره مشروطه, روشنفکر,
ملخص المقالة :
علی اکبر دهخدا،پژوهشگر، روزنامه نگار و نویسنده برجسته دوره مشروطه ابتدای قرن شمسی در ایران است. دهخدا که او را بیشتر با عنوان فرهنگ عظیمی که بنیانگزارش بود می شناسیم، از مبارزان سرسخت حقوق مردم و دفاع از مشروطیت بود و تا پایان عمر همواره بر باورهای خود پایدار بود. کتاب «چرند و پرند» دهخدا که مجموعه ای از یادداشت های طنز آمیز و شجاعانه او در روزنامه علیه فساد دولت و دربار بود، هنوز یکی از زیباترین اثار طنز زبان فارسی به شمار می رود هدف از تحقیق حاضر تبیین می کوشد جایگاه دین و مذهب را در اندیشه دهخدا تبیین کند. سوال اصلی تحقیق این است که دیدگاه علی اکبر دهخدا نسبت به مذهب چگونه بوده است؟ فرض بر آن است که دهخدا فردی مذهبی بود که دشمنی و کینه ای سر سختانه با جهل و خرافات و خرافه پرستی و تعصبات کور داشت بنابراین تلاش خواهد شد به شیوه توصیفی- تحلیلی به مذهب و دین در اندیشه ی دهخدا پرداخته شود.
دبیر سیاقی،سید محمد(1361)؛دیوان دهخدا،تهران،انتشارات تیراژه
دبیر سیاقی(1384)؛«خاطراتی از دهخدا و از زبان دهخدا»،مجله بخارا،شماره47
درودیان،ولی الله(1383)؛ دهخدا مرغ سحر در شب تار(مجموعه مقاله)،تهران:انتشارات اختران
دهخدا ، میرزا علیاکبر ، صور اسرافیل ،میرزا جهانگیرخان (1361)؛ صور اسرافیل (دوره کامل؛ مجموعه متون و اسناد تاریخی، کتاب پنجم) قاجاریه، تهران:نشر تاریخ ایران
رزاقی شانی،علی(1387)؛علی اکبر دهخدا،تهران :انتشارات تیرگان
عابدی،کامیار(1379)؛صور اسرافیل و علی اکبر دهخدا(یک بررسی تاریخی و ادبی)،تهران:انتشارات کتاب نادر
مرادی کوجی،شهناز،اسماعیلی گلهرانی،فتح الله(1382)؛معرفی و شناخت دهخدا،تهران:نشر قطره
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات194ـ 181
جایگاه دین در اندیشهی علی اکبر دهخدا
فهیمه عبدالی بارند 1
معصومه قره داغی 2
مقصود علی صادقی گندمانی 3
داووداصفهانیان 4
چکيده
علی اکبر دهخدا،پژوهشگر، روزنامه نگار و نویسنده برجسته دوره مشروطه ابتدای قرن شمسی در ایران است. دهخدا که او را بیشتر با عنوان فرهنگ عظیمی که بنیانگزارش بود می شناسیم، از مبارزان سرسخت حقوق مردم و دفاع از مشروطیت بود و تا پایان عمر همواره بر باورهای خود پایدار بود. کتاب «چرند و پرند» دهخدا که مجموعه ای از یادداشت های طنز آمیز و شجاعانه او در روزنامه علیه فساد دولت و دربار بود، هنوز یکی از زیباترین اثار طنز زبان فارسی به شمار می رود هدف از تحقیق حاضر تبیین می کوشد جایگاه دین و مذهب را در اندیشه دهخدا تبیین کند. سوال اصلی تحقیق این است که دیدگاه علی اکبر دهخدا نسبت به مذهب چگونه بوده است؟ فرض بر آن است که دهخدا فردی مذهبی بود که دشمنی و کینه ای سر سختانه با جهل و خرافات و خرافه پرستی و تعصبات کور داشت بنابراین تلاش خواهد شد به شیوه توصیفی- تحلیلی به مذهب و دین در اندیشه ی دهخدا پرداخته شود.
واژگان کلیدی
علی اکبر دهخدا، دین، اندیشه، دوره مشروطه، روشنفکر.
[1] . گروه تاریخ ،واحدشبستر،دانشگاه آزاداسلامی،شبستر،ایران.
Email: fahimabdal@yahoo.com
[2] . گروه تاریخ ،واحدشبستر،دانشگاه آزاداسلامی،شبستر،ایران. (نویسنده مسئول)
Email: Masomehgaradagi90@gmail.com
[3] . گروه تاریخ ،دانشگاه تربیت مدرس،دانشکده علوم انسانی،تهران،ایران.
Email: sadeghimage@yahoo.com
[4] . گروه تاریخ ، واحدشبستر، دانشگاه آزاداسلامی، شبستر، ایران.
Email: Esfahaniandavod@gmail.com
تاریخ دریافت: 17/5/1399 پذیرش نهایی: 7/8/1399